3
Ri Jesús kukunaj jun achi chaqijinaq uqꞌabꞌ
(Mt. 12:9-14; Lc. 6:6-11)
Jumul chik ri Jesús xok chupa ri sinagoga y chiriꞌ kꞌo jun achi chaqijinaq jun uqꞌabꞌ. E kꞌo kꞌu jujun lik kikꞌakꞌalem we ri Jesús kukunaj waꞌchi chupa wa qꞌij re uxlanibꞌal, chaꞌ jelaꞌ utz kakitzꞌaq uchiꞌ.
Xubꞌiꞌij kꞌu ri Jesús che rachi chaqijinaq ruqꞌabꞌ:
—Chatyaktajoq y chatkꞌola chiqawach qonoje —xchaꞌ.
Ekꞌuchiriꞌ, xutzꞌonoj chike ri kakitzutzaꞌ:
—¿Saꞌ ri lik usukꞌ kaꞌaniꞌ pa ri qꞌij re uxlanibꞌal: E kaꞌaniꞌ ri utz o e ri na utz taj? ¿Utz kakolobꞌex rukꞌaslem junoq o kayaꞌ luwar che kakamik? —xchaꞌ. Yey na jinta kꞌu junoq chike xkꞌuluw uwach.
Ekꞌuchiriꞌ, ri Jesús xebꞌutzuꞌ rukꞌ oyowal taq ri kisutum rij y lik xok bꞌis chukꞌuꞌx ruma lik uꞌanom ko ri kanimaꞌ. Xubꞌiꞌij kꞌu che rachi:
—Chasukꞌupij raqꞌabꞌ —xcha che.
Rachi xuyuq ruqꞌabꞌ y waꞌ xutzirik.
Xebꞌel kꞌu bꞌi ri fariseos, xkimol kibꞌ kukꞌ jujun chike ri kitaqem ri rey Herodes, y junam xkichꞌaꞌtibꞌej suꞌanik kakisach uwach ri Jesús.
Ukꞌiyal tikawex kakitzukuj ri Jesús
Ri Jesús xel bꞌi y xeꞌek chuchiꞌ ri mar junam kukꞌ rutijoꞌn. Y ukꞌiyal tikawex xeterej bꞌi chirij. Waꞌ e petinaq pa taq ri tinamit re Galilea y re Judea y pa ri tinamit Jerusalem; e petinaq pa taq ri tinamit re Idumea, pa taq ri tinamit e kꞌo chꞌaqa yaꞌ che ri nimayaꞌ Jordán, yey pa taq ri tinamit e kꞌo chunaqaj ri tinamit Tiro y ri tinamit Sidón. Konoje waꞌ e petinaq ruma xkito janipa ri katajin ri Jesús che uꞌanik.
Ekꞌu ri Jesús xubꞌiꞌij chike rutijoꞌn, xaqi kiyijbꞌaꞌ na ri barco re kaqꞌax chupa we xajawax che, chaꞌ jelaꞌ na kapitzꞌipoꞌx ta kuma rukꞌiyal winaq; 10 ma lik e kꞌi ri xebꞌukunaj. Jekꞌulaꞌ konoje ri yewaꞌibꞌ kakiminimaꞌ kibꞌ rukꞌ, ruma kakaj kakichapo chaꞌ kekunutajik.
11 Ekꞌu ri winaq e kꞌo pakiqꞌabꞌ itzelilaj uxlabꞌixel, echiriꞌ kakil uwach ri Jesús, kexukiꞌ chwach y kesikꞌinik kakibꞌiꞌij: «¡Rilal lal Rukꞌajol ri Dios!» kechaꞌ. 12 Noꞌj ri Jesús lik kebꞌuqꞌatej chaꞌ na kakiqꞌalajisaj taj china Rire.
Ri Jesús kebꞌuchaꞌ kabꞌlajuj utaqoꞌn
(Mt. 10:1-4; Lc. 6:12-16)
13 Tekꞌuchiriꞌ, xaqꞌan ri Jesús chwa jun juyubꞌ y xebꞌusikꞌij china taq ri xraj kebꞌuchaꞌo, y rike xkimol kibꞌ rukꞌ. 14 Xebꞌuchaꞌ kꞌu kabꞌlajuj chike waꞌ chaꞌ kekꞌojiꞌ rukꞌ y kebꞌutaq bꞌi che utzijoxik ri Utzilaj Tzij. 15 Y xuya bꞌi kichuqꞌabꞌ re kekikunaj yewaꞌibꞌ y re kebꞌekesaj bꞌi itzel uxlabꞌixel.
16 Ekꞌu kibꞌiꞌ waꞌ wa kabꞌlajuj* Kabꞌiꞌx “taqoꞌn” chike wa kabꞌlajuj utijoꞌn ri Jesús, ri xechaꞌ ruma Rire chaꞌ kakitzijoj ri Utzilaj Tzij. Pa ri chꞌaꞌtem griego y pa kaxtila waꞌ e “apóstol”. xebꞌuchaꞌo:
Simón ri xkoj Pedro che,
17 Jacobo
y ruchaqꞌ Juan (rike e ukꞌajol ri Zebedeo y xkoj ne kibꞌiꞌ “Boanerges”, waꞌ keꞌelawi “E ralkꞌoꞌal ruchꞌawibꞌal jabꞌ”),
18 Andrés,
Felipe,
Bartolomé,
Mateo,
Tomás,
Jacobo rukꞌajol ri Alfeo,
Tadeo, “Tadeo”: Ri Tadeo también kabꞌiꞌx “Lebeo” y “Judas” che. Mt. 10:3; Lc. 6:16
Simón, ri kabꞌiꞌx che “ri Cananista”, “Cananista”: Kil “Zelote” pa vocabulario.
19 y Judas aj Iscariot,§ “Iscariot”: Waꞌ e utinamit ri Judas. ri xkꞌayin re ri Jesús.
Kabꞌiꞌx che ri Jesús e uchuqꞌabꞌ ritzel ri kꞌo rukꞌ
(Mt. 12:22-32; Lc. 11:14-23)
20 Tekꞌuchiriꞌ, xok ri Jesús chuchiꞌ jun ja y xemolotaj tanchi ukꞌiyal winaq. Y ruma kꞌu riꞌ, ri Jesús kukꞌ rutijoꞌn na utz ta chi ne kewaꞌik. 21 Echiriꞌ xkita ri ratz-uchaqꞌ ri Jesús, xekꞌunik y xkaj kakikꞌam bꞌi kukꞌ, ma rike kakibꞌiꞌij xsach runaꞌoj ri Jesús. 22 Noꞌj raj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ, ri e petinaq Jerusalem, xkibꞌiꞌij: «Ri Jesús kꞌo puqꞌabꞌ ri Beelzebú» y «Ruma kꞌu ruchuqꞌabꞌ waꞌ wa kajawal ri itzel uxlabꞌixel, kebꞌeresaj bꞌi itzel uxlabꞌixel» xechaꞌ.
23 Ekꞌu ri Jesús xebꞌusikꞌij y rukꞌ kꞌambꞌal naꞌoj xubꞌiꞌij chike:
«¿Saꞌ nawi we ta ri Satanás karesaj bꞌi ri Satanás chike ri winaq? 24 We ri taqanelabꞌ re juna tinamit kijachom kipa ruma kechꞌoꞌjin chikiwach, riꞌ na ketikiꞌ ta chi utz. 25 Yey we ri ejeqelel pa juna ja kijachom kibꞌ ruma kechꞌoꞌjin chikiwach, riꞌ na ketikiꞌ ta chi utz. 26 Jekꞌulaꞌ, we ta ri Satanás kayaktaj chiribꞌil ribꞌ y utukel kujach upa rutaqanik, riꞌ na kanajtir ta rutaqanik, xa kasach uwach.
27 »Na jinta kꞌu juna eleqꞌom kok pa rocho junoq lik kꞌo uchuqꞌabꞌ yey kareleqꞌaj kꞌu lo rubꞌitaq re pa ja, we na kuyut ta nabꞌe ri rajaw ja. Ma we releqꞌom uyutum chi ri rajaw ja, kꞌa ekꞌuchiriꞌ utz kareleqꞌaj bꞌi ronoje la kꞌo pa ri ja.
28 Paqatzij wi kambꞌiꞌij chiwe: Kꞌo puqꞌabꞌ ri Dios kukuy ronoje taq ri mak ke ri tikawex, rukꞌ ronoje taq ri na utz taj kakibꞌiꞌij, tobꞌ china chirij; 29 noꞌj china ri tzel kachꞌaꞌt chirij ri Santowilaj Ruxlabꞌixel ri Dios, riꞌ na kakuytaj ta kꞌana umak. Ma ri kaꞌanaw waꞌ, kꞌo chi ri qꞌatbꞌal tzij puwiꞌ na jinta utaqexik» xchaꞌ.
30 Xubꞌiꞌij waꞌ ma rike kibꞌiꞌim: «Rire kꞌo puqꞌabꞌ jun itzelilaj uxlabꞌixel.»** Ri mak chirij ri Santowilaj Ruxlabꞌixel ri Dios e ruma xkibꞌiꞌij: “Ruchuqꞌabꞌ ri Jesús petinaq rukꞌ ritzel winaq”, pero na e ta uꞌanom ma e uchuqꞌabꞌ ri Ruxlabꞌixel ri Dios ri kꞌo rukꞌ.
Ruchu y taq ruchaqꞌ ri Jesús
(Mt. 12:46-50; Lc. 8:19-21)
31 Tekꞌuchiriꞌ, ruchu y taq ruchaqꞌ ri Jesús xekꞌunik y xekꞌojiꞌ lo pa bꞌe, yey xkitaq usikꞌixik ri Jesús.
32 Ekꞌu ri tikawex etzꞌulik, ri kisutum rij ri Jesús, jewaꞌ xkibꞌiꞌij che:
—Ri chu la y taq ri chaqꞌ la e kꞌo pa bꞌe, e laꞌ kakitzukuj la —xecha che.
33 Ekꞌu ri Jesús xukꞌul uwach:
—¿China ri nuchu y china taq ri nuchaqꞌ? —xchaꞌ.
34 Tekꞌuchiriꞌ, xebꞌutzuꞌ ri etzꞌulik kisutum rij y jewaꞌ xubꞌiꞌij chike:
—Wa e kꞌo wara e nuchu y e taq nuchaqꞌ riꞌ. 35 Ma china ri kuꞌan janipa ri karaj ri Dios, waꞌ e nuchaqꞌ, e wanabꞌ y e nuchu riꞌ —xchaꞌ.

*3:16 Kabꞌiꞌx “taqoꞌn” chike wa kabꞌlajuj utijoꞌn ri Jesús, ri xechaꞌ ruma Rire chaꞌ kakitzijoj ri Utzilaj Tzij. Pa ri chꞌaꞌtem griego y pa kaxtila waꞌ e “apóstol”.

3:18 “Tadeo”: Ri Tadeo también kabꞌiꞌx “Lebeo” y “Judas” che. Mt. 10:3; Lc. 6:16

3:18 “Cananista”: Kil “Zelote” pa vocabulario.

§3:19 “Iscariot”: Waꞌ e utinamit ri Judas.

**3:30 Ri mak chirij ri Santowilaj Ruxlabꞌixel ri Dios e ruma xkibꞌiꞌij: “Ruchuqꞌabꞌ ri Jesús petinaq rukꞌ ritzel winaq”, pero na e ta uꞌanom ma e uchuqꞌabꞌ ri Ruxlabꞌixel ri Dios ri kꞌo rukꞌ.