1 Mak 6.35-44Ho꞉len a꞉namio꞉ kaluka꞉isale nolo꞉lo꞉ Ya꞉sulo꞉wa kegeo꞉. Iyo꞉ ma꞉no꞉ ma꞉no꞉wo꞉ aundo꞉ma dowo꞉ ko꞉lo꞉, Ya꞉su eyo꞉ enedo꞉ tiliwida꞉sen kaluwo꞉ elo꞉wa mena꞉ki ho꞉ida꞉sa꞉ga꞉ a꞉la꞉sio꞉, 2 “Kalu kegeo꞉ we ho꞉len otaleno꞉ ne o꞉lia꞉ wena sen ko꞉lo꞉, iyo꞉ ma꞉no꞉ ma꞉no꞉wo꞉ aundo꞉ma ko꞉lo꞉, iyo꞉ ne mada nofolab. 3 Niyo꞉ iyo꞉ a꞉ma꞉la꞉yo꞉ maiyo꞉ a꞉naka iliga꞉to꞉loga, iyo꞉ hena꞉ usamio꞉ maiyakiyo꞉ halaido꞉wo꞉ aundo꞉ma dowaki habaya soma꞉ib. Mo꞉wo꞉ kalu nolo꞉ heno꞉ ko꞉na꞉ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ ya꞉sio꞉ ko꞉lo꞉ a꞉lab.” Ya꞉su eyo꞉ a꞉la꞉sio꞉. 4 Enedo꞉ tili wida꞉sena꞉yo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Nio꞉ ma꞉no꞉loma hena so꞉l ko꞉lo꞉, niliyo꞉ kalu kegeo꞉ wemo꞉wo꞉ ma꞉no꞉wo꞉ o꞉ba dia꞉sa꞉ga꞉ mea꞉no꞉wa꞉le?” 5 “Falawa so꞉fa꞉ ko꞉lo꞉ gililo꞉ da꞉lab ko o꞉biba꞉so꞉?” Ya꞉su eyo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉dabiki, iliyo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Dom a꞉la꞉fo꞉ ko꞉lo꞉ da꞉lab.”

6 A꞉la꞉sa꞉labiki Ya꞉su eyo꞉ kaluka꞉isale kegeo꞉ a꞉no꞉ hena mesea a꞉la꞉sio꞉. Falawa so꞉fa꞉ dom a꞉la꞉fo꞉ a꞉no꞉ e dia꞉sa꞉ga꞉, Godemo꞉ mada o꞉m a꞉la꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉yo꞉, falawa so꞉fa꞉ a꞉no꞉ Ya꞉suwa꞉ goda꞉sa꞉ga꞉, kaluka꞉isale kegeo꞉ o꞉mo꞉ sagama꞉ki enedo꞉ tiliwida꞉sen kalumo꞉ dimi. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ iliyo꞉ dia꞉sa꞉ga꞉, kaluka꞉isalemo꞉ so꞉go꞉. 7 A꞉la꞉gabiki iliyo꞉ ka꞉ galin nolo꞉ delen ko꞉lo꞉, emo꞉ dimiabiki, Godemo꞉ mada o꞉m a꞉la꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉, ka꞉ a꞉no꞉lo꞉ sagama꞉ki, enedo꞉ tiliwida꞉sen kalumo꞉ dimi. 8 Iyo꞉ tambo ma꞉no꞉wo꞉ na꞉la꞉ga꞉ o꞉li dowabiki, ma꞉no꞉ heb ta꞉fa꞉lab a꞉no꞉ tiliwida꞉sen kalu ili a꞉kegea꞉sa꞉ga꞉, fafowo꞉ dom a꞉la꞉fo꞉ a꞉no꞉ wa꞉li tandeo꞉ ko꞉lo꞉ difa꞉. 9-10 Ma꞉no꞉ o꞉lo꞉ mo꞉no꞉wo꞉, kalule agelo꞉wo꞉ daosen fa꞉la꞉da꞉in ko꞉lo꞉ sen. Ya꞉su eyo꞉ kaluka꞉isale kegeo꞉ a꞉no꞉ a꞉ma꞉la꞉ iliga꞉ta꞉ga꞉, enen o꞉lia꞉ enedo꞉ tiliwida꞉sen kalu o꞉lia꞉yo꞉ ho꞉n ko꞉su usa disa꞉la꞉sa꞉ga꞉, Damanuta doba꞉da꞉ ha꞉na꞉sio꞉.

11 Iyo꞉ a꞉na fa꞉la꞉dowabikiyo꞉, Fa꞉lisi kaluwo꞉ Ya꞉sulo꞉wa ya꞉sa꞉ga꞉, e o꞉lia꞉ towa꞉yo꞉ kego꞉. Ya꞉su e ko꞉lo꞉ da꞉fe ba꞉dakiyo꞉, Fa꞉lisi kalu iliyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Ge hendele Godelo꞉wa a꞉la꞉ta꞉ga꞉ mio꞉ a꞉la꞉liki widakiyo꞉, molo ha꞉na꞉no꞉ nowo꞉ dimidama” a꞉la꞉likiyo꞉, emo꞉ dabu ba꞉ba꞉. 12 Madi 12.39,Luk 11.29Ya꞉suwo꞉ ha꞉ a꞉la꞉ga꞉ta꞉ga꞉, imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “O꞉g ho꞉len wenamilo꞉ kaluka꞉isale sab wema꞉lo꞉ molo ha꞉na꞉no꞉ a꞉kedab we mo꞉lilo꞉. Niyo꞉ hendele so꞉lo꞉l, kaluka꞉isale o꞉gdo꞉ sab wema꞉yo꞉ molo ha꞉na꞉no꞉wo꞉ mada mo꞉ba꞉ba꞉ib.” 13 To a꞉no꞉ wida꞉la꞉ga꞉yo꞉, Ya꞉su e Fa꞉lisi kalu i a꞉no꞉ a꞉naka ta꞉ta꞉ga꞉yo꞉, ho꞉n ko꞉suwa disa꞉la꞉sa꞉ga꞉, ho꞉n golo꞉ a꞉no꞉ ta꞉nota꞉ga꞉, nodowa ha꞉na꞉ni ane.

14 Ma꞉n dowo꞉fa꞉ dila꞉ a꞉no꞉ dia꞉no꞉wo꞉ enedo꞉ tili wida꞉sen kalu a꞉ma꞉yo꞉ ga꞉lila꞉ ko꞉sega, ma꞉n dowo꞉fa꞉ imiliseyo꞉ ho꞉n ko꞉su usamio꞉ delen. 15 Luk 12.1Ya꞉su eyo꞉ imo꞉wo꞉ hagugu sa꞉lakiyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Fa꞉lisi kaluwa꞉lo꞉ falawalo꞉ anayan kelego꞉wo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ha꞉lod elo꞉ falawalo꞉ anayan kelego꞉ a꞉no꞉ dinafa ba꞉da꞉bi.” 16 A꞉la꞉sa꞉labiki enedo꞉ tili wida꞉sen kaluwa꞉yo꞉ egelebo꞉ to a꞉no꞉ nenelakiyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Nio꞉ ma꞉no꞉ ma꞉no꞉wo꞉ aundo꞉ma dowo꞉ ko꞉lo꞉, to we eyo꞉ a꞉na sa꞉lab.” 17 Mak 6.52Ililo꞉ nenelab a꞉no꞉ Ya꞉su e da꞉da꞉sa꞉ga꞉, e mo꞉beaki imo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Gio꞉ ma꞉no꞉ ma꞉no꞉wo꞉ aundo꞉malo꞉ka꞉ a꞉la꞉likiyo꞉ waga nenelaya? Gio꞉ o꞉semo꞉ fanda asulaya? Asulo꞉ gililo꞉wo꞉ babale dowaya? 18 Gi amio꞉ siyo꞉ a꞉lab, ko꞉sega giliyo꞉ mo꞉dinafa ba꞉dab. Gi amio꞉ ka꞉la꞉no꞉ a꞉lab, ko꞉sega giliyo꞉ mo꞉dinafa da꞉da꞉lab. Nilo꞉ dimido꞉ a꞉no꞉ giliyo꞉ ga꞉lila꞉yo꞉? 19 Mak 6.41-44Nilo꞉ falawa so꞉fa꞉yo꞉ bila꞉fo꞉ a꞉no꞉ goda꞉sa꞉ga꞉, kalu daosen bila꞉fo꞉mo꞉lo꞉ dimi a꞉no꞉, gio꞉ fanda asuluma꞉no꞉wo꞉ ga꞉lila꞉yo꞉? Gili na꞉la꞉ga꞉lo꞉ ma꞉no꞉ heb ko꞉lo꞉ fafo amilo꞉ wa꞉li alifelo꞉wo꞉ o꞉biba꞉so꞉?” Ya꞉su eyo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉dabiki, iliyo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Fafowo꞉ kugula꞉fo꞉ ko꞉lo꞉ wa꞉li alifelo꞉.” 20 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉su eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Kalu daosen fa꞉la꞉da꞉inbo꞉lo꞉ falawa so꞉fa꞉ ko꞉lo꞉, goloso꞉go꞉ amio꞉ ma꞉n mo꞉no꞉ heb ta꞉fa꞉lab a꞉no꞉ kegea꞉sa꞉ga꞉lo꞉ fafo ko꞉lo꞉ wa꞉lifa꞉yo꞉ o꞉biba꞉so꞉?” A꞉la꞉dabu ba꞉dabiki iliyo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Fafowo꞉ doma꞉la꞉fo꞉ ko꞉lo꞉ wa꞉li alifa꞉.” 21 Eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Dimido꞉ a꞉no꞉ gio꞉ ba꞉ba꞉ ko꞉sega, gio꞉ o꞉semo꞉ fanda asulo꞉.”

22 Iyo꞉ Besaida a꞉na ya꞉sa꞉ga꞉ fa꞉la꞉dowabiki, kalu nolba꞉yo꞉ siyo꞉ ko꞉n kalu nowo꞉ Ya꞉sumo꞉ falele alifoma꞉ki, a꞉na tililia꞉ mio꞉ ko꞉lo꞉, emo꞉ goloma꞉ki a꞉na susio꞉. 23 Ya꞉su eyo꞉ siyo꞉ ko꞉n kalu a꞉no꞉ dagiya gasilia꞉ga꞉, amisa꞉n ha꞉la꞉ya ha꞉na꞉sa꞉ga꞉ ami, siya kodofela꞉sa꞉ga꞉, dagi a꞉la꞉ma꞉yo꞉ eya golofo꞉liki, Ya꞉suwa꞉yo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Ge kelego꞉ nolo꞉ o꞉li ba꞉daya?” 24 Kalu a꞉ma꞉yo꞉ sigili ba꞉da꞉ga꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Niyo꞉ kalu ha꞉na꞉siabo꞉ ba꞉dai, ko꞉sega kaluwo꞉ i o꞉ngo꞉ ko꞉lo꞉ funa꞉ bo꞉do꞉l.” 25 Ya꞉su eyo꞉ wa꞉kabiyo꞉ kalu a꞉ma꞉ si amio꞉ dagi a꞉la꞉ma꞉ golabikiyo꞉, kalu a꞉ma꞉yo꞉ si kudu ba꞉dabiki, si a꞉no꞉ mada falele alita꞉ga꞉, kelego꞉wo꞉ tambo dinafa ba꞉ba꞉. 26 A꞉la꞉dimida꞉sa꞉ga꞉ Ya꞉su eyo꞉ e ene aya hamana꞉ki iliga꞉takiyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Amisa꞉n kaluka꞉isale iliyo꞉ ge ba꞉dabena꞉ki, ge o꞉go꞉ amisa꞉n amio꞉ ha꞉na꞉so꞉bo.”

27 Ya꞉suwo꞉ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ enedo꞉ tili wida꞉sen kalu o꞉lia꞉yo꞉ Sesalia Filibai hen amilo꞉ amisa꞉n nol a꞉na sia꞉len. Iyo꞉ a꞉na sia꞉likiyo꞉, Ya꞉su eyo꞉ imo꞉wo꞉ dabu ba꞉ba꞉. “Kaluka꞉isale iliyo꞉ ne ko꞉lo꞉ sa꞉lakiyo꞉, ne kalu o꞉bka꞉ a꞉la꞉sa꞉la꞉seno꞉?” 28 Mak 6.15Iliyo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Nolba꞉yo꞉ Yo꞉n ho꞉n amilo꞉ to꞉lolano꞉ ge. Nolba꞉yo꞉ ge Elaiya. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ nolba꞉yo꞉ ge Godeya꞉ tolo꞉ dinali sa꞉lan kalu nowo꞉ ge, a꞉la꞉sio꞉.” 29 Yo꞉n 6.68-69“Ko꞉sega gi wema꞉yo꞉, ne o꞉bka꞉ a꞉la꞉sa꞉laya?” Ya꞉suwa꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉dabiki, Bida eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Ge Keliso, Godeya꞉lo꞉ da꞉feyo꞉ kaluwo꞉ ge.” 30 Mak 9.9A꞉la꞉sa꞉labiki Ya꞉su eyo꞉ to a꞉no꞉ kaluka꞉isale nolbo꞉wo꞉ mada sa꞉la꞉so꞉boka꞉ a꞉la꞉liki hagugu sio꞉.

31 A꞉la꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉ eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉wido꞉, “Kalule Dowo꞉ nemo꞉wo꞉ hida꞉yo꞉ alan dimia꞉ib. Godemo꞉ bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu o꞉lia꞉ elelo꞉ wida꞉sen kalu o꞉lia꞉ Yu ko꞉go꞉do꞉ kalu i o꞉lia꞉ma꞉yo꞉ tambo gola ba꞉dakiyo꞉, ne sana soma꞉ib. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ ho꞉len otaleno꞉ ta꞉ta꞉sa꞉ga꞉, ne a꞉ma꞉la꞉ dasima꞉no꞉,” a꞉la꞉liki Ya꞉su eyo꞉ wido꞉. 32 Eyo꞉ to a꞉no꞉ kalaba fanda sa꞉labiki, Bida eyo꞉ Ya꞉suwo꞉ ha꞉la꞉ya tililia꞉ ha꞉na꞉ga꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Giyo꞉ ‘Ne soma꞉no꞉’ a꞉la꞉bo꞉ sa꞉la꞉so꞉bo,” a꞉la꞉liki Bida eyo꞉ emo꞉wo꞉ hida꞉gi sio꞉. 33 To a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉no꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwo꞉ nodola꞉sa꞉ga꞉, enedo꞉ tili wida꞉sen kaluwo꞉ a꞉na ba꞉ba꞉ amio꞉, Bidamo꞉wo꞉ hida꞉gi sio꞉, “Sa꞉da꞉na꞉, ge ni fa꞉s doba꞉da꞉ hamana. Tog nilo꞉wo꞉ gi ka꞉lab. Mo꞉wo꞉ ge Godeya꞉lo꞉ asulab aumbo꞉ mo꞉kudu ha꞉nab. Ko꞉sega ge kaluwa꞉lo꞉ asulab au kudu ha꞉nab,” a꞉la꞉sio꞉.

34 Madi 10.38-39,Luk 14.27A꞉la꞉ta꞉ga꞉ eyo꞉ kaluka꞉isale o꞉lia꞉ enedo꞉ tili wida꞉sen kalu o꞉lia꞉yo꞉ a꞉na ho꞉le kegenelia꞉ga꞉ towo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Kalu abeyo꞉ ne kudu mia꞉no꞉ asulalega, eyo꞉ enen asulano꞉ ka ta꞉ta꞉sa꞉ga꞉, i malano꞉ ene dia꞉ha꞉naki o꞉li soma꞉no꞉ka꞉ a꞉lakiyo꞉, ne a꞉na kudu ya꞉bi. 35 Mo꞉wo꞉ kaluka꞉isale abeyo꞉ ene mela꞉no꞉wo꞉ halale ta꞉li dofo꞉lalega, ene mela꞉no꞉ a꞉no꞉ sulu ha꞉na꞉ib. Ko꞉sega kaluka꞉isale abeyo꞉ ne kudu yakiyo꞉, ene mela꞉no꞉wo꞉ walalega, e mela꞉no꞉leyo꞉ a꞉na dia꞉ib. 36 Gio꞉ kelego꞉ henfelo꞉ wilo꞉ da꞉lab a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ tambo asula꞉sa꞉ga꞉ kegenela꞉len amio꞉, mela꞉no꞉ gilo꞉wo꞉ sulu ha꞉nalega, kelego꞉ a꞉ma꞉yo꞉ ge waga asuwa꞉fa꞉iba? 37 Kelego꞉ a꞉ma꞉yo꞉ ene mela꞉no꞉ a꞉no꞉ o꞉li kililia꞉iba꞉le? 38 Madi 10.33Kaluka꞉isale ho꞉len wilo꞉ sab we man mogago꞉le dimida꞉lab ko꞉lo꞉, kalu imilise nowo꞉ i o꞉lia꞉ siliki, ni wi sa꞉ma꞉no꞉ o꞉lia꞉ ni to walama꞉no꞉ a꞉no꞉ sendelowa꞉lalega, tif amio꞉ Kalule Dowo꞉ ne o꞉lia꞉ ma꞉mula꞉ kalu malilo꞉ o꞉lia꞉yo꞉, akina a꞉la꞉ta꞉ga꞉ Godeya꞉ ene ho꞉len alan us a꞉na dota꞉ga꞉ yakiyo꞉, niyo꞉lo꞉ e wi sa꞉ma꞉no꞉wo꞉ sendeloma꞉no꞉.”