6
Gun-gugunggaja Nula
“Buburr-jarlapiya! Minypa gun-gata nginyipa jama ny-jirra ny-yorkiya Ngun-anya gun-nika, gala barra ny-borrwa jimarna gu-galiya yerrcha barra bubi-na rrapa gubu-borrwa, jimarna bama aburr-yindin nginyipa ny-molamola. Ngika. Wurra minyja ny-yirda ny-borrwa nginyipa jama ny-ji, gun-narda minypa Nyanyapa arrku waykin a-nirra gala a-yinmiya biy-wu gun-nginyipa, jimarna nginyipa jama ny-jirrarna nuluwa nipa. Metiyu 23:5
“Ganapiya, wurra ana-nga an-nyagara nginyipa ny-yucha ny-yorkiya, gala barra gu-galiya yerrcha ny-jurdagurdarriya burrwa nginyipa ny-yinmiya. Wurra aburr-gata minypa waykin aburr-molamola rrapa wupa aburr-werra, birripa jarra aburr-gurdagurdarriya burrwa aburr-workiya gu-gapa gu-guta. Minypa wupa gu-bala Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya, rrapa mola yarlanga, birripa burrbu-wucha aburr-workiya aburr-gata aburr-nyagara; wurpa lika aburr-yinagata aburr-workiya burrbu-wucha minypa barra aburr-werranga aburr-gata burrbu-ngurrja birripa, jimarn jarrapa bama aburr-yindin aburr-molamola. Wurra ganapiya, gun-narda wupa ngardapa guna-jeka barra burrwa, wurra nipa Nyanyapa arrku gala a-yinmiya barrwa gun-nga guna-gurdanyja burrwa. Wurra nginyipa ny-yinga ny-jata wolawola an-gugaliya ny-junggajinga nula ny-yorkiya, gala barra ana-nga ny-jurdagurdarriya nula, an-nginyipa an-gata gu-day ana-gotula burr-guta. Wurra jarra yongun nyi-nega barra, rrapa Nyanyapa arrku an-gata nipa wupa marn․gi nginyipa ny-yinmiya ny-yorkiya, nipa biy-wu barra gun-nginyipa minypa nginyipa jama ny-ji.
Gun-guwenggana Nula
(Luk 11:2-4)
“Wurra minypa ana-goyburrpa nyibu-wengganacha nyiburr-workiya, gala barra nyiburr-yirda minypa aburr-gata waykin aburr-molamola rrapa wupa aburr-werra. Birripa minypa abu-wengganacha aburr-jirra aburr-workiya wupa gu-bala Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya, rrapa mola gomurnda gu-yurra jarlakarr. Wurra aburr-yinagata aburr-workiya abu-wengganacha, minypa birripa wupa aburr-murna aburr-molamola aburr-negiya; jal aburr-nirra gu-galiya yerrcha aburr-nyala barra burrbi-na rrapa burrbu-ngurrja, jimarn jarrapa bama aburr-yindin aburr-molamola. Wurra ganapiya, gun-narda wupa ngardapa guna-jeka barra burrwa birripa aburr-guna, wurra nipa Nyanyapa arrku gala a-yinmiya barrwa gun-nga guna-gurdanyja burrwa. Luk 18:10-14 Wurra nginyipa ny-yinga ny-jata wolawola ny-yengganacha ny-yorkiya, boy wupa gu-ngarnama rrapa jakaba ngana gu-jirra, barra ny-yenggana Nyanyapa arrku an-gata gala ana-nga a-na a-workiya. Rrapa Nyanyapa arrku an-gatiya nipa wupa marn․gi nginyipa ny-yinmiya ny-yorkiya, nipa burraya biy-wu barra gun-nginyipa minypa yongun ny-yengganana rrapa gala ny-borrwujarna jimarna gu-galiya yerrcha bubi-nacharna rrapa bubu-ngurrjingarna ny-molamola.
“Wurra minypa nginyipa wolawola ny-yengganacha ny-yorkiya, gala barra borijipa ny-yengga gun-nga gun-jaranga minypa aburr-gata gala marn․gi nula Wangarr. Birripa gubu-borrwuja jimarn jarra Wangarr a-galiyarra burrwa minypa gun-baykarda aburr-weya aburr-workiya. Gun-gata gala barra ny-yirda. Wurra nginyipa ny-yengganacha ny-yorkiya, nipa Nyanyapa arrku gipa mu-ngoyurra marn․gi a-ni gun-nga nginyipa jal nyi-nirra. Wurra ny-yinda barra ny-yenggana ny-yorkiya minypa gun-guna:
‘Anya, nginyipa ny-jarda waykin nyi-nirra arrburrwa,
nginyipa ny-yelangga ngayburrpa barra bubu-ngurrja ny-molamola.
10 Guwa, gun-nginyipa rum barra gu-jipa gu-workiya gun-guna rrawa.
Gun-guniya gu-jel ngayburrpa barra nyiburr-yirda nyiburr-workiya minypa nginyipa jal nyi-nirra, gun-maywapa minypa aburr-yinagatiya aburr-workiya yi-garda waykin.
11 Gun-guniya nyirr-wu balaja mun-ngiya ngayburrpa jal nyiburr-nirra.
12 Baywarra nega arrburrwa gun-gata minypa ngayburrpa werra nyiburr-negiyana nggula, gun-maywapa minypa ngayburrpa baywarra nyibi-nenga burrwa nyiburr-workiya aburr-werranga aburr-gata minypa werra nyirrbi-negarra ngayburrpa.
13 Gala barra nyirr-ga yi-gata gun-derta gun-gorla nyibu-barripa; gala yapa nyiburr-lijiwarriyan. Wurra nyirr-jarlapa nyirr-ga an-gata gun-nerra an-gurrimapa jama a-jirra a-workiya.’* 6:13 Mu-werranga mu-jurra mun-gata marr mu-yinanga mun-maywa mun-guwarr, nipa barrwa gu-yurra janguny, gu-yinagata, “Ngardawa nginyipa ny-jurdiya Bunggawa burr-gujayanaya nyi-nirrapa ny-yorkiya wana ny-babalapa. Gun-nardiya rrapa ganapiya.”
14 “Nyiburr-yirda barra nyibu-wenggana nyiburr-workiya Nyanyapa arrku. Ngardawa nginyipa minyja baywarra nyi-nega burrwa aburr-werranga minypa gun-gata birripa werra bubi-negarra nginyipa, gun-narda minypa nipa Nyanyapa arrku waykin a-nirra baywarra gu-nega barra nggula gun-gata minypa nginyipa werra nyi-negiyana nula. 15 Wurra minyja nginyipa gala ny-yinmiya baywarra nyi-nega burrwa aburr-werranga, gun-narda minypa Nyanyapa arrku gala a-yinmiya baywarra gu-nega nggula nginyipa. Mark 11:25-26
Gun-gata Nula Minypa Balaja Mbi-bawuja Aburr-workiya
16 “Ny-yinga ny-jata minyja balaja ny-bawa Wangarr barra ny-yenggana, wurra gala barra ny-yirda minypa aburr-gata waykin aburr-molamola rrapa wupa aburr-werra. Birripa wolawola balaja mbi-bawuja aburr-workiya, birripa aburr-gurdagurdarrajiya aburr-workiya burrwa gu-galiya yerrcha minypa Wangarr abu-wengganacha. Minypa birripa yarlanga aburr-burral werra aburr-negiya aburr-workiya; gala aburr-gornagiya, rrapa gala aburr-buya mula aburr-jirra. Aburr-yinagata aburr-workiya minypa barra aburr-werranga burrbi-na rrapa burrbu-ngurrja, jimarn jarrapa bama aburr-yindin aburr-molamola minypa Wangarr burr-guya abu-wengganacha aburr-nirra. Wurra ganapiya, gun-narda wupa ngardapa guna-jeka barra burrwa, wurra nipa Nyanyapa arrku gala a-yinmiya barrwa gun-nga guna-gurdanyja burrwa. 17 Wurra jarra ny-yinga ny-jata ny-bawuja ny-yorkiya balaja rrapa minypa ny-yengganacha, wurra nginyipa barra ny-jurragiya rrapa ny-buya mula ny-jirra, 18 barra gu-galiya yerrcha gala aburr-yinmiya bubi-na balaja ny-bawuna. Jarra Nyanyapa arrku an-gata gala ana-nga a-yinmiya a-na, nipa wupa biy-na barra, minypa nipa wupa marn․gi nginyipa ny-yinmiya ny-yorkiya, rrapa nipa biy-wu barra gun-nginyipa minypa nginyipa wargugu nyi-ni rrapa ny-yengganana yongun.
Gorlk Ny-ma Barra Gun-gaba Waykin
(Luk 12:33-34)
19 “Gala barra ny-jordaja ny-bamba, gun-guna rrawa nyi-nirra; gala yapa burnpa m-barda, waygaji burpur m-bun, o mun-ngumurda mbi-man gerra. Jeymch 5:2-3 20 Wurra jarra borrwa nginyipa ny-yinmiya barra gorlk ny-ma gun-gaba waykin jin-gata burnpa gala jiny-yinmiya m-bay, rrapa mun-gata burpur gala mu-yinmiya m-bu, rrapa an-ngumurda an-guyinda gala a-yinmiya bala gu-rruma rrapa mun-ngumurda mu-ma. 21 Ngardawa nginyipa minyja ny-borrwuja ny-yorkiya gu-gurdiya gu-yika gu-rrawa, gun-narda minypa gun-guniya nggula rrawa; wurra minyja ny-borrwuja gorlk gun-gaba waykin, rrawa gun-gatiya nggula.
Wuparnana Nguburr-ngurrnga Barra Nguburr-naya Nguburr-ni
(Luk 11:34-36)
22 “Ngarripa mipila arr-jirra minypa gun-maywapa ranginy lam (lamp) gu-rrongga gu-jirra barra minypa wuparnana arr-burral arr-naya arr-ni. Minypa gun-burral nginyipa minyja ny-borrwuja ny-yorkiya gun-molamola gun-guyinda, gun-narda minypa gu-gujayanaya nyi-nirra rrapa wuparnana ny-nyurrnga nyi-nayarra nyi-nirra. 23 Wurra minyja mipila ny-jirra nyi-nacha ny-yorkiya gun-nerra gun-guyinda, gun-narda minypa nginyipa an-munya ny-maya ny-jirra. Minypa gun-nginyipa nginyipa ny-borrwuja ny-yorkiya, minyja gun-gata gun-nerra, gun-narda minypa nginyipa nyi-nirra burr-guya ny-yerra an-munya nyi-nirra ny-yorkiya.
Wangarr Rrapa Gorlk
(Luk 16:13; 12:22-31)
24 “Gala ana-nga a-yinmiya jama a-ji butula abirri-jirrapa bunggawa ngardapa ngardapa, minypa burr-bama burr-rrepara. Gala a-yinmiya. Jarra an-ngardapa bunggawa an-gata nipa an-mujama ngoyurra a-yerryerrmiya nula, rrapa an-nerranga nipa jal a-ni nula. Minypa an-molamola a-ni nula an-ngardapa, rrapa an-nerranga nipa a-dalaja a-ni. Gu-gurda ngacha minypa nginyipa gala ny-yinmiya gu-jirrapa jama ny-ji, minypa Wangarr gun-nika rrapa rrupiya nula.
25 “Gu-gurda nula ngaypa ngu-weya ana-gorrburrwa: Minyja ny-yinga ny-jata, gala barra ny-yorija ngguluwa nginyipa, minypa balaja nula mun-nga ny-bay rrapa bugula nula gun-nga ny-bay. Gala barra ny-yorija ngguluwa nginyipa ny-burral, minypa mirikal nula mun-nga ny-barrnguma. Wurra ngarripa arr-nirra, arr-gata an-nga nula? Wurra jimarna bama ny-yinaga balaja ay-banga arr-workiya mun-gata nula, ya? Rrapa ngarripa arr-burral, arr-gata an-nga nula? Wurra jimarna bama ny-yinaga mirikal ngarripa arr-barrngumiya arr-workiya mun-gata nula, ya? Wurra ngika, a-la! 26 Wurra bubu-borrwa burdacha jin-guyinda waykin jiny-boya jiny-yorkiya: Minypa Nyanyapa arrku jaga a-ganaja achila a-workiya, wuriya nipa gala jinyu-lamaja jiny-yorkiya rrapa gala jiny-yinmiya mu-ma mun-murra balaja rrapa m-barnja wupa gu-bala. Wurra nipa Nyanyapa arrku waykin a-nirra jiny-yucha a-workiya balaja nipa m-banga. Wurra nginyipa yama ny-borrwa gun-gata minypa gu-galiya yerrcha nipa Wangarr jal a-nirra burrwa burr-guya, burdacha jarra marr a-yinaga jal a-nirra achila. Rrapa gun-gata minypa nipa jaga a-ganaja achila a-workiya burdacha, gun-narda minypa nipa jarra burr-guya jaga a-ganaja burrwa gu-galiya yerrcha rrapa nginyipa gala ny-yinmiya ny-yorija nggula minypa balaja rrapa gorlk rrapa gun-nga. 27 Wurra nginyipa jimarna bama ny-yinaga gun-baykarda nyi-ni barra minypa nginyipa ny-yorijinga ngguluwa ny-yorkiya, ya? Wurra gala ny-yinmiya.
28 “Rrapa an-nga nula ny-yorijinga mirikal? Wurra borrwa gorrngunya mun-guyinda mun-delipa mun-gata minypa mun-jawanyja m-burnda mu-workiya. Nipa mun-gata gala jama mu-ji mu-workiya, rrapa gala mirikal mu-jarlapa nuluwa, wurra Nyanyapa arrku nipa wupa mu-jarlapurda a-workiya mun-gata mun-molamola. 29 Rrapa ngaypa ngu-weya ana-gorrburrwa: Mun-gata minypa mun-jawanyja m-burnda niya mu-workiya, ngayburrpa ngubi-nacha nguburr-workiya mun-molamola; jarra an-gugaliya a-barrngumiya a-workiya mirikal, mun-gata marr mu-yinaga mun-molamola mu-nirra nula. Minyjiya. An-gata Jolaman (Solomon) mu-ngoyurra bunggawa a-ni, nipa wuriya gorlk wana nula, wurra mun-nigipa burr-guta mirikal marr mu-yinanga mun-molamola; mun-gata mun-jawanyja m-burnda mu-workiya gorrngunya mun-guyinda, nipa jarra burr-guya mun-molamola. 1 Kings 10:4-7; 2 Chronicles 9:3-6 30 Wurpa lika gorrngunya mu-jirra mu-workiya rrapa barrwa gugu mu-werrpiya mu-workiya, mun-jangarrk aburr-birtarrmiya aburr-workiya, mu-rrongga. Gu-gurda ngacha. Wurra gun-gata minypa Wangarr mun-molamola mu-jarlapurda a-workiya gorrngunya mun-gata barrwa mu-werrpiya mu-workiya, gun-narda minypa nipa gala a-yinmiya a-bamapa nggula ny-jurda nyi-gugaliya mirikal, wurra jarra nipa biy-wupa barra a-workiya barra ny-barrnguma. Wurra yama marr ny-balcha nula?
31 “Gala barra gun-jaranga ny-borrwa. Gala barra ny-yengga minypa ‘Mun-nga ngubu-bay, a-lay? Waygaji gala mu-yu, ya?’ rrapa ‘Gun-nga ngubu-bay bugula, a-lay? Waygaji gala gu-ji, ya?’ rrapa ‘Mirikal mun-nga nguburr-barrnguma, a-lay? Waygaji gala mu-yu, ya?’ 32 Wurra gu-gatiya ngacha birripa gubu-borrwuja aburr-workiya aburr-gata minypa gala marn․gi nula Wangarr. Wurra nipiya jarra Nyanyapa arrku waykin a-nirra marn․gi gu-gata ngacha gun-nga nginyipa jal nyi-nirra ny-yorkiya. 33 Wurra nginyipa mu-ngoyurra ny-borrwa barra ny-yorkiya minypa nginyipa ny-yinmiya barra jama ny-ji Nyanyapa arrku gun-nika jal gun-guni rrapa ny-yinmiya barra jechinuwa nyi-ni nula, lika nipa biy-wu barra gu-gata ngacha minypa gun-nga nginyipa jal nyi-nirra. 34 Ganapiya, lika gala barra ny-yorija ana-barlpa nula. Nuwurra ana-barlpa barra nginyipa nyi-na rrapa ny-borrwa barra. Wurra gun-nga gun-derta geka ny-barripuna, gun-narda wupa ganapiya nggula barra nginyipa geka ny-borrwa.

6:1 Metiyu 23:5

6:5 Luk 18:10-14

*6:13 6:13 Mu-werranga mu-jurra mun-gata marr mu-yinanga mun-maywa mun-guwarr, nipa barrwa gu-yurra janguny, gu-yinagata, “Ngardawa nginyipa ny-jurdiya Bunggawa burr-gujayanaya nyi-nirrapa ny-yorkiya wana ny-babalapa. Gun-nardiya rrapa ganapiya.”

6:15 Mark 11:25-26

6:19 Jeymch 5:2-3

6:29 1 Kings 10:4-7; 2 Chronicles 9:3-6