3
Kaliva nimana memeluyana ani Yeisu gikiveiwakanena Sabate wagaine.
Mad 12:9-14; Luk 6:6-11
Kaduwe tova seyana Yeisu giyewa manuwa ebavewala wagaine giluku. Aku manuwa-nai wagaine ani kaliva seyana gimiyamiya, nimana memeluyana. Aku kaduwe kaliva tufodi imiyamiya, ani badi vuvu ilelelena ke Yeisu ina awavekoyoyena. E ada Bana iitaitavenanauna ke ina itana kai Sabate wagaine aku nimakoyo gina kivebwainina o kai keke.Luk 13:14 Ada Yeisu kaliva nimana koyona wagaine givonaga, “Unaelai idedeku.” Ada kaliva wagaidiya givona, “Sabate faina, gavaiyamu Veimeya anabuki wagaine giveimeyeda? Kana gugai iwakana kaliva wagaine o kai kana gugai koyona wagaine? Kai kaliva kana kibababalena o kai kana luvealikana?” Taidei anafaiweya Yeisu gitolidadanedi aku badi iveyamata.
Ada Yeisu wa yana nuwakoyo giitadadana moyaidi wagaidiya aku kadu wa yana nuwavita nodi yadi debai toyoga faina, aku givona nimakoyo wagaine, givonaga, “Nima una sivetotona.” Ada kaliva-nai nimana gisivetotona ada au giveiwaka-yabu. Aku badi Falisiyavo itauya inau Elodi yana yoo nodi ivagauta ada iveifuifufuyena gavaiyamu Yeisu ina luvealika.**Falisiyavo inuwanuwa vaita kai kaliva ina kiveiwakanena Sabate wagaine ani wada faisewa, ada yadi awata seyana ani kaliva keke ina faifaisewa Sabate wagaine. Aku Yeisu toveoga gikivebwainidi Sabate wagaine. Ada taidei yana dewa-nai ani Falisiyavo agodi giveugana e ada wai ilelele ke Yeisu ina luvealikana. (Iyo 5:16-18, Mad 22:15-16)
Kaliva ivagauta Yeisu wagaine Lavu Galili taliyeya.
Aku Yeisu yana tonogalayavo nodi iyegemona ada inau Lavu Galili taliya wagaine aku yoo lakai-moena imuliyedi. Badiyavo ielai Galili ke Yudiya wagaidiya, kaduwe Yelusalema ke Idumea, ada gufa Yolidani fafaline, ada kaduwe Taiya ke Saidoni. Yoo-dina gavana gigugaiyena inogalina faina ada ielai wagaine. Ada yoo lakai-moena faina, Yeisu yana tonogalayavo givonedi waka ina kidewedewena Bana faine, faina yoo lakai-moena aimo ina tutuwaiwainena.Mak 4:1, Luk 5:1-3 10 Kaliva moyaidi gikiveiwakanedi faina, toveoga ififina ada ivetoefaefa ke Bana wagaine nimadididi inasedi e ada ina veiwaka. 11 Ada gavatoveya badi wa aluwaluwa bwanebwanenedi Yeisu inaita-moena ani aluwaluwa-dina nafodiya inagadi ke, wa yadi vetatava tugadi ina vetovetodonedi Yeisu debaine ada ina vedovedou, “Oyeni ani Yaubada Natuna!” 12 Aku Yeisu giawatadi toyogina evona keke valeyana ina ifufuyedadane e ada kaliva ina alamane Banae gaito.
Yeisu afositolo adituwelo givenuwadadanedi.
Mad 10:1-4; Luk 6:12-16
13 Ada Yeisu gilaka oya wagaine aku kaliva-dina nuwanuwana ani gidouwedi ada ilaka Bana wagaine. 14 Ada kaliva adituwelo givenuwadadanedi ada givewagadi ‘afositolo’. Givenuwadadanedi e ada badi Banae nodi ina miyamiya ke gina imilidi ina lumamala, 15 ada veimeya gina veledi e ada wa yadi veimeya aluwaluwa koyodi ina veyegemonidi.Luk 9:1 16 Ada kaliva-dina givenuwadadanedi ani adiyegana taidei anafaiweya. Saimoni aku anayegana Yeisu givewagana ani Pita, 17 Iyemesa ke taina Iyoni adiselu Sebedi natunavo aku Yeisu givewagadi ‘Bowanedisi’, anakivila ani ‘Atala Natunavo’, **Yegana-nai ‘Bowanedisi’ ani vona Giliki. (Luk 9:54) 18 kaduwe Andulu ke Filipi ke Batolomiu ke Madiu ke Tomasi ada Iyemesa banae Alifiyo natuna, Tadiyasi ke Saimoni Seloti, 19 ada Yudasa Isakaliyota, bana Yeisu gina atuegena nibainavo nimadiya.
Tufodi ivona vaita Biyelisibuli Yeisu givemagana.
Mad 12:22-37; Luk 11:14-23
20 Ada bademowa Yeisu yana yoo nodi iyewa manuwa seyana wagaine, aku kaduwe yoo lakaina ivagauta ada Yeisu ke yana tonogalayavo nodi keke tamo mwatugu ayo inakani.Mak 6:31 21 Ada yana gabuyavo inogalina Yeisu keke gida veyaveyawai e ada inau ina vagaulena, faina ivona, “Givekabakabaleya.”
22 Ada veimeya anatovewalayavo Yelusalema-deya iobuelai, ani ivonaga, “Kaliva taidei ani Biyelisibuli**Yegana-nai Biyelisibuli ani tuwai-moena yoo tufodi kadu ivegugaiyena Seitani faine. (Mad 10:25 ke anaailabama adiebakivemala) nafone gimiyamiya.” Ada kaduwe ivona, “Banae aluwaluwa koyodi aditonagona yana toyogina wagaine aluwaluwa koyodi giveveyegemonidi.” Mad 9:34 23 Ada taidei anafaiweya ivonavona faina, Yeisu gidouwe vagauwidi ke vona matalivulivuna wagaidiya giifuifufuyedi, givona, “Gavaiyamu, meyameyaganina Seitani tauna gina veyegemonina? Keke-mowa. 24 Kai ebaveimeya seyana aku anayoo taudiyavo ina ludakadi e ada yoo tulina tulina nodi ina lulugaviya, aga ebaveimeya-nai ginabeu. 25 Kaduwe kai unuma seyana aku anakalivayavo taudiyavo ina ludakadi ke nodi ina lulugaviya, aga unuma-nai ginabeu. 26 Kaduwe anafaiweya, kai Seitani tauna yana yoo gina venibainena e ada yana ebaveimeya gina ludakana, aga keke meyameyaganina gina mididi aku au anaebalauyabu gina nuwagana. 27 Kai kaliva totoyogina yana manuweya gina miyamiya, aga keke tamo gaito anafaiweya ginaluku kaliva yana lokoloko ginavai. Aku kai nagona kaliva-nai totoyogina gina yogona aga muliya yana lokoloko gina vaidi. 28 Gavonemi velemoena, kaliva yadi dewa koyodi moyaidi ani Yaubada anafaiweya gina venuwaegedi, ada kaduwe gavavona wagaine inavona awadamana ani anafaiweya gina venuwaegedi. 29 Aku Aluwaluwa Tabuna ani badi gavega Banae inavona awadamanena, tainei yadi koyona ani keke-mowa Yaubada gina venuwaege. Koyona-nai aimo ginamiya-vagata wagaidiya.”Luk 12:10 30 Vona taidei Yeisu giinanana faina kaliva tufodi ivona, “Banae ani aluwaluwa bwanebwanenena gimiyamiya nafone.” **Yeisu iyaiyaya toyogidi gigugaiyedi Aluwaluwa Tabuna yana toyogineya, ani Yaubada Aluwaluwana. Aku kai seyana kaliva ginavona vaita Seitani o kai aluwaluwa koyona yana toyogina wagaine Yeisu gigugai, wada kaliva-nai Aluwaluwa Tabuna giawavekoyoyena.
Yeisu inana ke tainavo ielai.
Mad 12:46-50; Luk 8:19-21
31 Aku Yeisu inana ke tainavoMak 6:3 ani ielai ada wamelaleya imidimididi, aku kaliva seyana ivonena ke Yeisu gina matawena. 32 Ada yoo lilivane ivetovetoga ani Yeisu imatawena, ivonaga, “Kauveya, ina ke tubuiyamomo waiyedeya imidimididi. Nuwanuwadi ina itani.”
33 Ada Yeisu givona wagaidiya, givona, “Gaito inaku? Ada gavega kaikuweyavo?” 34 Aku badi itogafifina ani giitafasedi ada givona, “Taidei yoo-dina badi inaku ke kaikuweyavo. 35 Faina badi gavega Yaubada yana nuwanuwa ivevegugaiyena, badi Iya tubuiyaku, novuku ke inaku.”

3:2 Luk 13:14

**3:6 Falisiyavo inuwanuwa vaita kai kaliva ina kiveiwakanena Sabate wagaine ani wada faisewa, ada yadi awata seyana ani kaliva keke ina faifaisewa Sabate wagaine. Aku Yeisu toveoga gikivebwainidi Sabate wagaine. Ada taidei yana dewa-nai ani Falisiyavo agodi giveugana e ada wai ilelele ke Yeisu ina luvealikana. (Iyo 5:16-18, Mad 22:15-16)

3:9 Mak 4:1, Luk 5:1-3

3:15 Luk 9:1

**3:17 Yegana-nai ‘Bowanedisi’ ani vona Giliki. (Luk 9:54)

3:20 Mak 6:31

**3:22 Yegana-nai Biyelisibuli ani tuwai-moena yoo tufodi kadu ivegugaiyena Seitani faine. (Mad 10:25 ke anaailabama adiebakivemala)

3:22 Mad 9:34

3:29 Luk 12:10

**3:30 Yeisu iyaiyaya toyogidi gigugaiyedi Aluwaluwa Tabuna yana toyogineya, ani Yaubada Aluwaluwana. Aku kai seyana kaliva ginavona vaita Seitani o kai aluwaluwa koyona yana toyogina wagaine Yeisu gigugai, wada kaliva-nai Aluwaluwa Tabuna giawavekoyoyena.

3:31 Mak 6:3