JEREMIA
Porofete Jeremia juju â gie‐ticnere dâŋ â binaŋ piticne manaŋgopeneŋ i fuŋne kecʒiŋucte: Gieŋic âgo‐ticne, ʒâŋene Baruku, eki hâcne Jeremiare dâŋ â binaŋ bocjaha qâreŋkewec fokac.
Jeremia e Jesajazi hâmome fuawec. E porofete juocte Anutuzi rowosâerâ giedâŋ mucnewec, ine jara dameŋ 627 B. C. ira. (Gaŋ 1:5–10) Jeremia e gie qizecne jajahec bacjofaocte Wofuŋzi mucnewec hâcne. Moc i Judaŋic jaŋe Anutu rujeŋicte dâŋ mana suarâ e jahacne râpeckembiŋte jaŋerao sisipiric â iima gie baocte manasuwec irec biŋe mumu ŋic juocte mucnewec. Â moc ine Judaŋic jaŋe maŋjeŋic bârisiepie Wofuŋzi busâqoc mana‐jarehuc jaŋerao mocwâc heheɋâre â hesarac gie baocte manasuwec irec biŋe mumu ŋic wâc juocte mucnewec. Eme Jeremia gie‐ticne fuŋkeocte Jerusalem haeo ferâ juwec. Ehuc fuŋkerâ Judaŋic jaŋe juju â eebapa sâqocne‐jeŋicte mu hanec ejarewec. Jaŋe ŋicwofuŋ Manasezi juhame bâbâsifuc boc bâfuarâ nemuɋâŋ araŋ bajarehuc Anutu râpeckembiŋ hâcne. Irec uŋ sawaŋ ejarehuc maŋjeŋic bârisieniŋte fâro â ʒoɋac boc ejarewec. Ehuc findaŋdâŋ ʒiŋuc jazawec wâc: Ŋoŋe maŋ bâbârisie fârine bâfuapie Anutuzi mana‐ŋareha Asiria kâpâcwâru fickonec sâcne risierâ Judaŋic âgofâc‐ŋeŋic jaŋehec ʒuʒuhuc mocwâc fuame guru mocjaha ehuc Wofuŋ Anutu‐ŋeŋic araŋ bacnehuc junʒepieŋ. Dâŋ i ŋicwofuŋ Josiazi juhame (627–621 B. C.) jaza qâmoc ewec. Ŋicwofuŋ eki hâcne Jeremia âgo ecnehuc juhame porofete gie‐ticne sâcne bahuc juwec. Mâc ʒâhec ine Jojakimzi ŋicwofuŋ juhame (609–598 B. C.) ŋicwofuŋ â Jeremia ŋondeŋ‐jekicko fâfâuc â rârâsi fuawec. Ehame ŋicwofuŋzi sawa mâcne, taha bapa jaŋe mâmâc porofete râsi ecnepie wiac buqâqânducne bocjaha fuacnewec. Dâŋgieo râembiŋ, muc ʒârâneheczi qambiŋ, kikene jâc fifitacko râembiŋ, ehuc taha ufuŋko mocwâc mi feocte aka hecnembiŋ. Wiac iŋucne fuacneme Jeremia maŋticne wahawec, ehuc ine sifu Wofuŋtao qohota sanaŋkehuc gie‐ticne bebehe i mi ewec.
E iŋuc ehuc jufekume jara dameŋ 605 B. C. ira uŋdâŋ‐ticnere fârine fuŋkerâ fuawec, kecʒiŋuc: Babilonia â Aigita ŋic jaŋe qaqac sâko embiŋ, ehame Babe ŋicwofuŋ Nebukaneza â momorifâcne jaŋe Judaŋic wâc râsi ejarehuc Jerusalem hae somâckembiŋ. Iŋuc fuame Judaŋic jaŋe Jeremia dâŋticnere manapie fârine ewec, ehame mitificko ferâ miti mocwâc jazaocte manacnembiŋ. Dameŋ ira dâŋticne sasawa qâreŋkeocte wâc mucnekicne. Eme mume gieŋic âgo‐ticne Barukuzi qâreŋkewec. Mâc Judaŋic gâcne jaŋe dâŋticnere manapie fârine eha ŋicwofuŋzi maname racne ewec.
Jeremia uŋdâŋ â findaŋdâŋ‐ticne fârio qajâmbâŋkewec ine jara dameŋ 597 B. C. ira. Dameŋ ira hâcne râsi jaŋe fisirâ Jerusalem hae mocwâc somâckehuc ro rauc embiŋ. Erâ piticne jufeku jara 587 B. C. ira ine Jerusalem hae â taha ufuŋ imackembiŋ, ehuc Judaŋic fekicne bocjaha ŋicwofuŋ‐jeŋichec Babilonia mâreŋko kâpâcwâruo bacjopa rambiŋ. Jeremia e jahacne ine Jerusalem haeoa ŋehuc Judaŋic gâcne bâmiriŋ‐jopahuc findaŋdâŋ kecʒiŋuc jazawec: “Ŋoŋe sifu Babilonia ŋic jaŋere kiŋaŋ qahuc juhapie akic‐ŋopapie ʒâhec Wofuŋzi mana‐ŋareha mâreŋ‐ŋeŋicko mocwâc risie warenʒepieŋ.” Juku ʒâhec ine Judaŋic ʒikare nâfocne jaŋe Babilonia ŋic jaŋere hâwic‐jopame Aigita mâreŋko wisezo mupie Jeremiazi qatara‐jareme fâro ecnerâ wisehuc e mâmâc barambiŋ. Eme Aigita mâreŋko juhuc Judaŋic âgofâcne Wofuŋ tatara ecnembiŋ â nemu wiac fuŋne fuŋne araŋ bajarembiŋ jaŋe hâcne uŋ sawaŋ ejarehuc juku ŋicqizec erâ hâmowec.
Jeremia maŋticnezi Judaŋic âgofâc‐ticne jaŋerao boc domawec. Irec okacdâŋ jazaocte boc maname ŋemâckewec. Erâ ine Wofuŋte dâŋzi maŋticnao ʒoc iŋucne bâruŋkewecte wemocko hesoŋke‐jarezac.
Jeremia papia qizec‐ticne bâfâuckepene dâkâne 5 fuakac.
Dâkâne 1, Jer 1—25. Irec maŋnao dâŋ qâreŋkekicne forakac i Judaŋic â Jerusalem hae irec uŋsawaŋ dâŋ bocjaha fokac. Erâ jaŋere sawa mâcne, ŋic qâpuc gurune gurune jaŋere uŋsawaŋ dâŋ i mâmâc qâreŋkekicne fokac.
Dâkâne 2, Jer 26—36. Ira Barukuzi irec dâŋ jaha wâc qâreŋkehuc Jeremia juju â gie‐ticnere binaŋ bakac. Taha ufuŋko dâŋ muwec, porofete burecne râsi ecnewec, dameŋ biaŋ mocwâc fuaocmu irec findaŋdâŋ, erâ dâŋ wiac gâcne gâcne.
Dâkâne 3, Jer 37—45. Ira ine dâŋ kecʒiŋuc forakac: Jeremia gie‐ticnere erâ râsi ecnepie ʒârâ ʒâpâ faio juwec, Jerusalem hae okacne fisicnewec, uŋsawaŋ dâŋ gâcne gâcne, mu bâmiriŋ dâŋ, erâ Judaŋic ʒikare nâfocne jaŋe Aigita mâreŋko rahuc Jeremia mâmâc barambiŋ.
Dâkâne 4, Jer 46—51. Ira qâpuc ŋicguru gâcne gâcne jurambiŋ jaŋere uŋdâŋ â findaŋdâŋ qâreŋkekicne fokac.
Dâkâne 5, Jer 52. Ira ine râsi jaŋe Jerusalem hae ro rauc ehuc hae â taha ufuŋ hetâc qâtâtiembiŋ erâ Judaŋic kâpâcwâruo bacjopa rakicne irec qâqâhâc dâŋ mocwâc râekicne fokâc.
Dâŋ fârine sâko moc Jer 31:31–34 ira qâreŋkekicne i ʒâʒâfic ɋâricnere findaŋdâŋ hâcne.
1
Wofuŋzi Jeremia giedâŋ mucnewec
Benjamiŋ mâreŋko Anatoti haeo taha bapa jumbiŋ jaŋere guruonec ŋic moc ʒâŋene Hilikia ere ŋokâ Jeremiazi dâŋ mutaniŋkewec ʒine hâcne. Erao Wofuŋte dâŋ fuawec ine Amoŋte ŋokâ Josia e Juda mâreŋko ŋicwofuŋ gie bahuc juhame jara 13 ewec dameŋ ira. Erâ irec faicnao Josiare ŋokâ Jojakimzi Juda mâreŋko ŋicwofuŋ juhame mocwâc fuacnewec, erâ fuacne rakuhame Josiare ŋokâ Zedekia eki Judaŋic jaŋere ŋicwofuŋ juha jara 11 tarame mosa namba 5 ira Jerusalem rune kâpâcwâruo bacjopa rambiŋ.
Wofuŋte dâŋ ine kecʒiŋuc fua‐narewec:
“No neŋgoc bumaŋko mi bâfuacguhuc biac manacgupo,
â neŋgoczi mi rocguhame biac rowosâecgupo,
erâ ŋic jaŋere porofete jucmurâ mugarepo.”
Mume mupo, “Jei, Wofuŋ Anutu, go manac: No motec ɋârizi weniŋuc erâ ŋic dâŋ jazapemu?” Wofuŋzi ine ʒiŋuc nazawec:
“Go ʒiŋuc mi muzemec, ‘No motec ɋâri’,
aricne, ŋic i me i jaŋerao sorecgupe rafârezemec,
erâ dâŋ gaza mutâc ekopac sâc mufua‐jarezemec.
Go jaŋere mi hâwicguzejec,
no hâcne ŋezicguhuc bataracguzore gohec jupemu.
Wofuŋ nore dâŋ iŋuc.”
Eme Wofuŋ e meticne sicnerâ micnaneo bâuahuc ʒiŋuc nazawec:
“Manakic, no dâŋnane micgao râekopac.
10 Erâ mamakic, no miŋecgac ŋicne ŋicne â ŋicwofuŋ
â gurufâc‐jeŋic jaŋere fekicne âkendâŋgukopac,
eme go qâfiec‐joparâ heropiec‐jopazemec,
go imac‐joparâ sipiric‐jopazemec,
ŋifec ine heheɋâre â hesarac gie bazemec.”
Jeremia e maŋne ŋerisieme fâricjâc â kuʒi honewec
11 Eme Wofuŋte dâŋ norao ʒiŋuc fuawec: “Jeremia, go wemo wiac honekic?” Eme mupo, “No fâricjâc tieŋne moc fieha honekopac.” 12 Eme Wofuŋzi nazawec, “Go sâcne honekomec, no dâŋnane fârinehec eocte ɋâricne juhuc soŋaŋkeekopac hâcne.”
13 Eme Wofuŋte dâŋ norao kecʒiŋuc mocwâc fuame arec jajahec ewec: “Go wemo wiac honekomec?” Eme mupo, “No kuʒi moc du âtehuc ŋeha honekopac, ehame kuʒi micnezi faic mâreŋkonec ʒiŋucpec maickekac.” 14 Eme Wofuŋzi ʒiŋuc nazawec: “Faic mâreŋkonec hâcne sisipiriczi mâreŋ ʒirec ŋecjucfâc sasawa fisi‐jareocmu. 15 Manakic, no faic mâreŋkonec ŋicwofuŋ â gurufâc‐jeŋic kâcɋene piticne sasawa wira‐jarepemu, Wofuŋ nore dâŋ iŋuc. Eme jaŋe fisirâ ru sâc ŋicwofuŋ ŋeŋe‐jeŋic Jerusalem haere motâc fuŋnao â rârec rârec sac fokac irec fuŋnao, erâ Juda hae sasawa irec mendâŋko râsi ejarehuc hepie ŋezejec. 16 Eme no hehesic‐jeŋicte erâ dâŋgieo râec‐jopahuc dâŋ mutara‐jarepemu, jaŋe no râpecnurâ nemu gâcne bâzi rike‐jarehuc jaŋacne meqâreŋ wiac dape‐jarembiŋ irec. 17 Goki ine becsahacge jomarâ ra dâŋ mutâcne‐garekopac sâc jazazemec. No jaŋere maio mimi qaqa egarezipore hâhâwic mi bajarezemec. 18 Erâ manac: No miŋecgac tâpiri qikiŋne‐garepe hae basanaŋkekicne â aeŋ wâtuŋ â aeŋ bâbâroŋzi sac bakicne iŋuc ekomec. Irec mâreŋ sâko mecne, Juda ŋicwofuŋfâc‐ticne mecne, fekicnefâc‐ticne mecne, taha bapafâc‐ticne mecne â ŋic ŋokac omane mâmâc sanaŋke‐jare‐fârezemec. 19 Jaŋe râsi egarehuc ʒika qaniŋmu, erâ ine bawahacguniŋte eipieniŋmu, no ŋezicguhuc bataracguzore gohec jupemu hâcne. Wofuŋ nore dâŋ iŋuc.”