11
Mbumbukiam-te toqo-guligulimat, taqa yaq-te
(Met 6:9-13; 7:7-11)
Khøuwa nøme, Yesu manqei nøme-te geguligulimat, yaq qamømbøe-navøem, ekeza paev ezoqa kopo nøme, āv gembøe-eín nqǽgo, “Evézøza. Ni guligulim-qa yaq-te qotínømánd, av Zion, ndego ezoqa ibøkha iz etoam ezoqam, ekeza paev ezoqam ge꞉zømas.”
Yaq Yesu gezø-ein, “Zo tozo-guligulimat, āv qazøté-manqatát nqǽgo,
‘Tát!
Qoqa iz yà beto-eqawát.
Qoqa Megeat Matev, bètøndowáv ni-te.
Khøuwa ate tæpavpavemat, ni lou gìni-etoám, av ni lou mbain nqati꞉gu.
Niqa manqa-zapazapa, sà betaqambo-navøemát.
Até ní-a, ezoqa nøme-qa manqa-zapazapa, mø̀ndønimbo-navupatún, ni-te gimatønumatun.
Neka ni khamasim-te ndø-àmba᷄m.’ ”
Yaq Yesu ekeza paev ezoqam gezø-ein, “Ge zô, ezoqa kopo, lova u-mba-qape zifu-qa khoev-te tema, vømømbó-eīn av nqægo, ‘Nǿfu. Flawa misika mba qonø̄-etoām. Zapa ndø̄go, noge nøfu nøme, manqei nøme-tē genømā. Yaq ndakin noqā khoev-tē genøfakhān. Geté no lou mbaīn vømbǿe-etoām.’
Yaq qafu khoev mokho-te āv gendē-qavøiū nqǣgo, ‘Mòqo-nøuvān! Khoev mboqog mø̀tøtokāz. Ni nìsømbiīt, nakheis namba. Yaq kopømba mbaīn tæsuzam, lou vøtaqá-etoām.’
No nqazǿ-manqate: Ndego tesuzam, lou vømbó-etoām, ndøgo ambá ta zapaya ndø̄go tenégō, ndego zifu ndembogo. Geté ta zapaya ndǿgo tenésuzám, ndego ge꞉pouweam, yaq gigiap ate ndægo, ndego mbain ndøgo, vømbó-etoām.
Yaq nakémbá. No nqazǿ-manqate: Gèviám. Yaq Mbumbukiam ndø̀zø-etoám. Gèváo. Yaq zo ndòzo-qeivím. Gèkhaneám. Yaq Mbumbukiam zo mboqog ndø̀zø-mboqozó. 10 Unimanqatín. Gekha ezoqām ndego, ndeviam, ndego ndø̀ndáp. Neka gekha ezoqām ndego, ndevao, ndego ndø̀qeív. Neka gekha ezoqām ndego, mboqog-te ndekhaneam, ndego mboqog ndø̀mbo-mboqóz.*11:10 Taqa manqa mokho av nqǽgo: Qo Mbumbukiam-te toqoqambuq, neka ande teqa mboqog-te me toqote-khanæmat, yaq ndego segékhatóq. Kopømbaqapé teqa bawan-te toqomø-oq.
11 Gê, zo mokho-te, matev áv khanégo? Nakhasam eve zongøyam-qa temboviam, ndego wazeam mbó-etoām? 12 O gava-qa temboviam, ndego lakalakoam mbó-etoām? Āv taoká. 13 Zo manqa-zapazapa-us, ambá qazøtegó. Geté zo zøkeza nakheis, gigiap eqeieqei etoam mø̀zøte-zøtéz. Yaq av tægoat ndægo, zoge Zøve, yan-te ngo꞉yage, ndego Nqova Mbomambaqape nøme mba zømbó-etoám, gekha ezoqām ndigu, timbøe-viømemat.”
Yesu av gimbøe-einim nqægo, Saitan-qā bazaføgakh-tē genø-sasaeāt
(Met 12:22-30; Mak 3:20-27)
14 Khøuwa nøme, Yesu manqa-khou ezoqam, nqova soqa mbongeatám. Yaq nqova soqa gembo-fakhan, ndego manqa manqate ndøngáz. Yaq ezoqa ewaqape, nqova ndafe kandambá. 15 11:15 Met 9:34; 10:25Geté ezoqa nøme, āv gini-einím nqǽgo, “Ngenek nqova soqøsoqa, Belzebul-qá bazaføgákh gene-ngeasám, ndego nqova soqøsoqa-ge kawa.”
16 11:16 Met 12:38Neka ezoqa nøme ndigu, matemateam-qa mbogoám, neka teqa umingiap matev qeivi-qa vømbōgoam.
17 Geté Yesu é-møndæ-otév, av ndigu gi꞉matavupam, teqa bazaføgakh ande āv khanēfakhan. Yaq ndego yaya zø-etá, taqa yaq-te, gezø-ein, “Bawan kopo tigoat, yaq ndigu livin-mbā gunumú-qatønēm, izuizu nakhag vǿgonēm, nginik gékhoumbám, até vømú-nasinīm. Neka até evenáp-a, tiqatønem, yaq izuizu ndǿnøfeapāt, ndigu gemǿ-navøém. 18 Yaq Saitan-qa yaq-te, matev até kopó. Ndego ekeza kha livin-mba tumuqata, yaq ekeza kha namba vǿenøfē, teqa bawan áv khanégoāt? Yaq nakémbá, zoqa manqat mokho mbaín, nandozo-manqate av nqægo, no nqova soqøsoqa, Belzebul-qā bazaføgakh-tē qatø-ngeasām. 19 No nqova soqøsoqa, amba Belzebul-qa bazaføgakh-te tøte-ngeasamɨn, av zo ndøzøte-manqate, yaq gê, zogī ezoqam, nqova soqøsoqa gekha ezoqam-qā bazaføgakh-tē ginǿ-ngeasumatun? Gê, Saitan-qā bazaføgakh-tē ginǿ-ngeasumatun. Āv taoká. Yaq nakémbá. Tiqa matev mø̀ndø-unimanqatín, av nqægo, zoqa manqat mokho mbaín. 20 No nqova soqøsoqa, Mbumbukiam-qá bazaføgakh-té qatø-ngeasumatún. Ndøgo zo āv qanezømás nqǽgo: Mbumbukiam-qa Megeat Matev, mø̀ndø-fakhán zo-te.
21 Neka nøme nqánek: Ezoqa bazaføgakh-qape, ekeza khoev-te bøibøi to꞉yøet neka sanqava kopoav vømbógoāt, yaq teqa gigiap kopømbá. Ezoqa gembó-aqonamák. 22 11:22 Kol 2:15Geté ezoqa uni bazaføgakh-us-qape-in tendowav, namba vǿenøfē, yaq-mba vǿzū, yaq ndego sanqava géviwám, ndego go꞉tawam, neka teqa gigiap vømbó-upøgīm, vømǿ-etøomēm, ezoqa nøme namba.11:22 Ezoqa bazaføgakh-qape ndego, ekeza khoev-te bøibøi ndo꞉yøet, ndego Saitán. Geté ndego ezoqam uni bazaføgakh-us-qape-in, ndego yaq-mba tezu neka gigiap vømbó-upøgīm, ndego Yesú.
23 11:23 Luk 9:50Gekha ezoqām ndigu, no-te nøzøzaneav ndigu, ndigu nogí qaqa ezoqám. Neka gekha ezoqām ndigu, no ezoqa møvøbam-qa yaq-te tøkemav ndigu, ndigu ezoqa gèpanqasumít.”
Matev soqaqape tøfakhan, ezoqa manqa-zapa-te nqawa tevesez
(Met 12:43-45)
24 Yaq Yesu manqat nøme ge꞉zømas, gezø-ein, “Nqova soqa ezoqam-te tefakhan, yaq ndego mbenga qaqaniap manqei-té gé-okhoát. Manqei eqeieqei-qa ndǿvawét, te꞉yagat. Geté qeiviav tøgoat, ekeza manqat āv gené-eín nqǽgo, ‘Ság. Nøkeza khoev-té qatǿveséz, ma qatønde-fakhan ndøgo.’ 25 Yaq ndego nango tevesez, ta khoev ndøgo viayáp neka gapuk mbaín. 26 Yaq nangó genǿwáv, nqova soqøsoqa seven nøme vømøndó-khatōb, ndigu uni gi꞉soqøsoqoezam. Āv teoká, av ndego ekezan nde꞉go. Yaq ndigu tindúzáv ndǿgo, namba vøméqōm. Yaq vaev-te ndøgo, ndego ezoqam, teqa yage unimé꞉-soqá. Āv taoká, av bugukhokhof ge꞉yagam.”
Unimanqatin khanakhanakh-qa yaq-te
27 11:27 Luk 1:28, 42, 48Yesu nqanek manqat ge-ein, yaq ezoqa ewaqape-qa mokho-te, sæva kopo āv guni-akhá nqǽgo, “Sævam ndugu khanakhanakh mbá guabitigú, qo gui-ova neka tete vøqā-etoumam.”
28 Yaq Yesu gendo-qavøiu, “Unimanqatín, nandav. Geté uni khanakhanakh-in ndígu tøzǿgoát, ezoqam ndigu, Mbumbukiam-qa Manqat ndīyōgē neka manqa o-mba ndīmbø̄ē-ndāpē.”
Yesu ekezan, Ziona ge꞉khamas
(Met 12:38-42)
29 11:29 Met 16:4Ezoqam-qa bawan qakhouwevtat, Yesu-qa manqat gi-ewagat, yaq ndego āv gezømbe-eín nqǽgo, “Zo ezoqa ndakin nqazoyage, zo ezoqa soqøsoqá. Zo umingiap matev qeivi-qa mba zøgó. Geté zo matev nøme zóqeivimák. Sa ndǿgo tozóqeivím, av Ziona qambøe-fakhan. 30 Matev ndøgo, Ziona qambo-fakhan, Niniva ezoqam āv qanezømás nqǽgo: Mbumbukiam ndokhofotáv. Yaq até ta matev ndøgó-a, Ezoqam-ge Yo tømbo-fakhan, zo mé꞉zømás, zo ndakin nqazoyage, av nqægo, no Mbumbukiam ndokhofotān.
31 11:31 1 King 10:1-10Mbumbukiam-qa Manqa Ovøyam Khøuwa Kandambaqape-te, ndugu Siba manqei kawa sævam kandambaqapu, segé-itán. Yaq ndugu zo ezoqa soqøsoqa mé꞉zǽb, zo ndakin nqazoyage. Zapa ndǿgo, ndugu qámbá gunduwav, Solomon-qa matavap loloakh manqat vømømbō-ewag, ndego Izlael kawa ezoqam kandambaqape. Geté, nqáe! Ngenek ezoqam zo namba nge꞉go, ngenek Solomon ùnime꞉-løvuám. Geté zo teqa nømendim manqat ndapeáv.
32 11:32 Jona 3:5-10Ta Manqa Ovøyam Khøuwa Kandambaqape-te, até Niniva ezoqám-a, vǿwān. Yaq ndigu zo ezoqa soqøsoqa mé꞉zǽb, zo ndakin nqazoyage. Zapa ndǿgo, ndigu manqa-zapazapa-te gigoam, màndo-qambúz, Ziona-qa manqat giyogem. Geté, nqáe! Ngenek ezoqam, zo namba nge꞉go, ngenek Ziona ùnime꞉-løvuám. Geté zo qambuzaneáv, teqa manqat qazoyogem.”
Niqa matev waev-té qabegó
(Met 5:15; 6:22-23)
33 11:33 Mak 4:21; Luk 8:16Yaq Yesu manqat nøme ge꞉zømas, gezø-ein, “Lampa toqomag, yaq kopømba mbaín toqo-khonao o yakhav mokho-te voqotú-utāv. Geté lampa asøzam nonqo-té qonǿwuá. Yaq gekha ezoqām ndigu, khoev-te ti-ozat, waev ndǿqeivát.
34 Qoqa kha, waev bøi mbo-etoám. Bøi eqeieqei tøgoat, yaq kha ate ndægo, waev-té qágoát. Geté bøi soqain tøgoat, yaq qoqa kha ate ndægo, bøivun-té qágoát. 35 Yaq nakémbá. Aiyá qagó. Soqaín ndøgo, ta waev ndøgo, qoqa mokho-te nandaqambu꞉gu, tøbøivun.
36 Yaq nakémbá, qoqa kha ate ndægo, waev mokho-te mba tøugoat neka bøivun-qase mbain vǿgoāt, yaq kha ate ndægo waev-ús, kopømba av-té, lampa-qa waev qo-te ndækhaev.”
Yesu Felisi ezoqam neka Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam gezøponqom
(Met 23:1-36; Mak 12:38-40)
37 Yesu manqa manqate qamømbøe-navøem, yaq Felisi ezoqa kopo, Yesu lou loge manqat mbo-eín. Yaq khoev-té gemømbo-ón, lou loge-te vø̄qom. 38 Geté Yesu bugukhokhof zenda sunguziav, av tiqa matev qægoam, lou gilogɨn. Yaq ndego Felisi ezoqam, nqova mbondáf.
39 Yaq Evezøza, ndego āv gembøe-eín nqǽgo, “Zo Felisi ezoqam, zo kap neka melek, mumat mba zoto-sunguzumatún. Neka zo zøkezan, até kopó. Mumat-te ndo꞉go, eqeieqeí. Geté zoqa mokho-te, gigiap qovetu matev neka manqa-zapazapa, mø̀ndømø-tøtøvøyám. 40 Zo matavap mbain ezoqam, ge zô ndozo-matavap, Mbumbukiam ndego ezoqam gekhakheinøvem, mumat mba mbøé-khakheinam, getē mokho-te khakheinøpøteâv neka ndego otevateâv, ndøgo mokho-te ndøugu? Āv taoká. 41 Yaq nakémbá, gigiap nandav, zoqa melek neka kap nandu-nqeitøve, zo gigiap-av ezoqam zozǿ-etoám. Yaq nqáe! Gigiap ate ndægo, ndǿgo tøzømbé-eqeieqeí.
42 Zo mòzo-soqoéz, Felisi ezoqam. Zo até avøe gigiap uni khasøkhasis-ín-a, qazøtøndo-pe꞉tatun, zòqaqaemɨ́n, qaqageap vømø̄-ten-ɨn, yaq qatoat kopo Mbumbukiam vozombō-etøomemɨn. Matev khasøkhasis av nqægo, zo mòzogoatún. Geté matev kandakanda, kopømba ande av ezoqa nøme-te, matev eqeieqei matanam matev, neka kuku matev Mbumbukiam-te, zo gèzømbo-qasí꞉v. Matev eqeieqei khasøkhasis tozogoat, ndøgo kopømbá. Geté gigiap-qape ndǿgo, matev eqeieqei kandakanda tozogoat.
43 Zo mòzo-soqoéz, Felisi ezoqam. Zo tøzømbe-khaneát ndǿgo, guliguli khoev-te, iz akhayapak-qá qonam nonqo-té qazó-qonumát, neka ezoqa ewaqape, maket manqei-te, zo khaiya mboma manqat vizap-us bezø̄-manqate.
44 Zo mòzo-soqoéz. Zo andé manqei-pakha ozap nøme me zøte꞉gó. Mumat-te ndøgo, bugug eqeieqeí. Geté mokho-te ndøugu, kha mø̀ndølanqá. Yaq ezoqa sogó-okhoát, mumat. Zapa ndǿgo, ndigu zøtezateáv, av nqægo, nqanek ezoqa-pikia nge-otø̂vē.”
45 Yesu nqanek manqat ge-ein, yaq Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqa kopo, āv gembøe-eín nqǽgo, “Nøméndim ezoqam. Qo nqanek manqat nandoqo-manqate, qo até ní-a, iz sòqonimbu-ngi꞉wát.”
46 Yaq Yesu gembo-qavøiu, “Unimanqatín. Até zó-a, Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam, zo mòzo-soqoéz. Zo ezoqa viniv-qape zozømbø-awám. Yaq ezoqa amba-amba me꞉-eqagím. Geté zo zenda-qase aumáv, ezoqa vozozømbé-tøkeāt, ndigu nqanek viniv ndi-eqawat.
47 Zo mòzo-soqoéz. Zapa ndǿgo, zo Mbumbukiam-gi manqa vevezam ezoqam-qa manqei ozap-te, khoev qaniqanimav zozø-puanumatún, zoqa matavap vesezu nonqo. Geté ndigu zøkeza zøzøkha-zapazapa-za ndøzitagát. 48 Zo matev av nqægo ndozogo, yaq zo zò-unimanqatintét, av nqægo, matev ndøgo, zogi zøzøkha-zapazapa-za gigonem, eqeieqeí. Ndigu gèzitagám, ndigu Mbumbukiam-gi manqa vevezam ezoqam, yaq zo tiqa manqei ozap mumat, khoev qaniqanimav zozø-puanumatún.
49 Mbumbukiam ekeza matavap loloakh-te, taqa yaq-te āv gene-eín nqǽgo, ‘No manqa vevezam ezoqam neka u-anim notøndó-khofosumát, ti-te. Geté nøme ndigu, pakhapakha zǿkhanæmát neka matev soqøsoqa vøzǿgoāt.’ 50 Yaq nakémbá, Mbumbukiam-gi manqa vevezam ezoqam ate gi꞉goam gizitagat, Mbumbukiam manqei-qape ande ge꞉khakheinam, atema ndakin, taqa yaq-fia nqosøgeap, zo-té qanǿbøí, zo ndakin nqazoyage, 51 ta zitøge matev ndøgo, qangaz, Eibol gilaem, qamat, atema Zekalaya vømø̄laem, yaq lou-qase-te ndøgo, ma Mbumbukiam-te søvakha gigiap giløvusumatun, yaq ndøgo, Mbumbukiam-qa khoev ndøwev, livin-qase ndøugu. No unimanqatín nqazø-manqate. Nqanek yaq-fia nqosøgeap, zo zóndapém, zo ndakin nqazoyage.
52 Zo mòzo-soqoéz, Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam. Zo mboqog mboqogim nonqo, mòzo-khonøbém, Mbumbukiam-qa yaq-te zøtezat nonqo. Zo zøkezan onimáv, neka zo ezoqa nøme zòzømbø-kház, ndigu onim-qa ndigu.”
53 Yesu nqanek khoev ge-ivav, yaq Mozes-qa guguna manqat nømendim ezoqam neka Felisi ezoqam, qaqa matev ndøngazém, te-te. Yaq ndigu bevap vinivinimbá gimbogoam. 54 Ambá gembo-matemateømemín. Yaq ndego manqat soqain te-einin, yaq ambá manqa ovøyam-té ginø-veemɨ́n.

*11:10 11:10 Taqa manqa mokho av nqǽgo: Qo Mbumbukiam-te toqoqambuq, neka ande teqa mboqog-te me toqote-khanæmat, yaq ndego segékhatóq. Kopømbaqapé teqa bawan-te toqomø-oq.

11:15 11:15 Met 9:34; 10:25

11:16 11:16 Met 12:38

11:22 11:22 Kol 2:15

11:22 11:22 Ezoqa bazaføgakh-qape ndego, ekeza khoev-te bøibøi ndo꞉yøet, ndego Saitán. Geté ndego ezoqam uni bazaføgakh-us-qape-in, ndego yaq-mba tezu neka gigiap vømbó-upøgīm, ndego Yesú.

11:23 11:23 Luk 9:50

11:27 11:27 Luk 1:28, 42, 48

11:29 11:29 Met 16:4

11:31 11:31 1 King 10:1-10

11:32 11:32 Jona 3:5-10

11:33 11:33 Mak 4:21; Luk 8:16