Luk
Lagale Lavavang At Ne Iesu Karisito
Luk Ga Malagan i
Levelinga Loklox Axasep
Levenmaares 59–60 A.D.
Luk goxo ven leven gugu at ne Iesu mi luxatli ren, ketla neni ga puse lolos mumu lorooro at ne Iesu. Kuren la neni ga lok ka lakleklen boro atnedi diga ven ne Iesu. Neni ga malagan na lubuk Luk la Leven Gugu At Luvuttadi Vavang uto ri ne Tiopilas, neni lentangas atdi xeneng at lununu atdi parap ne Iesu. (Luk neni boro Grik). Neni ga vara i do ne Tiopilas na xasep nunuan mumu ne Iesu la leven gugu ren. Luk neni laradi loklok tooro at levenanmeres la ga nemen eburu mi ne Pol at lentaba levenaleng. Luk gaklen avukat la ga malagan mumu labalamu at ne Iesu tinedik getgesara. Neni ga malagan bok mumu levenanasa at ne Iesu, leemi asu ri ne Moroa, la lolos at Loroonan Kaala, la lising la luvuttadi banbalo la luvuttadi apnovos.
Lengkot silok keneng at na lubuk
1:1-4 Lavapaase Axasep
1:5–2:52 Livipisik at ne Iesu
3:1-22 Jon laradi sep susu limixin ga gugu.
3:23-38 Leretere at lavalabat at ne Iesu.
4:1-13 Satan ga lok tong pen ne Iesu.
4:14–9:50 Iesu gat pas tangtagap la ga vavang to Galili.
9:51–19:27 Iesu gat pas uto Jerusalem.
19:28–22:38 Levenanasa at ne Iesu.
22:39–23:56 Larangtanga alis la lanmet at ne Iesu.
24:1-53 Laxakatu kaxat amlong at ne Iesu.
1
Lavapaase Axasep
* Gu 1:1Saparap leeme silok, ne Tiopilas.
Buaang nedi limixin diga lok tong i do dina malagan levelinga at lempanga ne Moroa ga lox i xantubu atnama at lukngen ne Iesu. * Jo 15:27Diga malagan ali lugugu at ne Iesu, mo maga ronga i boro atnedi diga ven na lempanga at lavakpaxaru kaxat teren, la diga tong asu na Lagale Lavavang. La nenia bok agara sue avukat ka vam levelinga mumu lorooro axap at ne Iesu. Kuren la a doma i do i lox avukat kusu ana malagan akmokso lempanga ne Iesu ga lox i. Ak lox i na kusu unaba xasep avukat ap mo levelinga uga ronga vam i mumu ne Iesu.
Laangelo Ga Vaase Asu Lovotpot At Ne Jon Laradi Sep Susu
* 1 Let 24:10Ap mo levenaleng loorong ne Erodes gam gomgonga ro at lenep silok Judaia. Lara lamaasa, laasen teren ne Sakaria, neni lara atnedi lavamaasa diga nemen keneng at lara loxonbinam tadi, laasen ap mo loxonbinam tadi ne Abaisa. Latkin teren, laasen teren ne Elisabet. Neni eburu mi ne Sakaria boro at livisik li at lamaasa megano ne Aron. Nedu buru duga nemen manmanton at lemeren ne Moroa, la duga mumu asu amisik levelinga at ne Moroa, la leventaangas bok teren. Ketla du goxo ruuna taxamdak, mila ne Elisabet goxo pisik, la nedu lenasun dugak sokso nga.
At lara laaleng libinam tadi at ne Sakaria digak lok to at loogu laplavang kusu dina lok lugugu atdi at lemeren ne Moroa, la ne Sakaria bok ga gugu. * Pas 30:7La diga soxolik ka i xusu na xotos levempavaxan una i so mavak to xeneng at Loxot Kaala at loogu laplavang. Diga soxolik ka i mi lara loklok at leme Judaia. Lavamaasa diga lu buru mi levenuat, la luuat at ne Sakaria ga subu avot at laxangka. 10 At loxonaleng ti xotos levempavaxan una i so mavak, neni ga beles uto xeneng at Loxot Kaala at loogu laplavang at ne Moroa ti lok mo lavanga to at loxonin laplavang. Limixin lotu diga nemen to maxamang, diga ngising.
11 La lara laangelo at ne Moroa ga rupot saparav i, ga tu ro at lenep tino ap mo loxonin laplavang, Sakaria ga xotos levempavaxan una mavak e. 12 Ni ga ven laangelo la ni ga lingun la ga umsu mi lanmarat.
13 Ketla laangelo ga lok tin, “Sakaria, nemen uta marat, Moroa ira ronga vam levesingising taram, la latkin taram ne Elisabet naba visik tamdak tu. Unaba so asen i mi ne Jon. 14 Nenu unaba momo la una sosoro aleng, la buaang bok nedi dinaba momo aleng mo do latkin taram na visik tamdak, 15  * Kex 6:3mila neni naba silok tinotno at lemeren ne Moroa. Nemen mo lamdak guta inin taxadan vaen la taxadan lolos. Ap mo laaleng nenen na visix i, neni naba umsu mi Loroonan Kaala. 16 Neni naba sat ka amlong buaang nedi limixin me Israel saparap ne Moroa, Leeme Silok atdi. 17  * Mal 3:1; 4:5-6; Mt 17:11-13Neni nabamgo ri Leeme Silok, mi Loroonan Kaala la lolos, i ngan leeme vapaase ali ne Elaisa. Neni naba vaxaxis etangas avukat lavatlok eburu mi laxamdak atdi kusu lavatlok dinaba balamu laxamdak atdi. Neni naba ba gili levendoxoma at limixin tongtonga xepe kusu dina rebeng kaka lodoxoma manmanton. Neni naba lox agagas limixin at ne Moroa kusu dinaba gagas tangais Leeme Silok.”
18  * Lur 18:11Sakaria ga lok ti laangelo, “Abaklen i xereva do levelinga ram i ruturun? Mila nia laradi asioxo la latkin bok tarak neni iak sokso vam.”
19  * Dan 8:16; 9:21; Ib 1:14Laangelo ga lok tin, “Nenia ne Gabriel. A tu amisik to saparap ne Moroa, mo i sak tiki ia xusu ana vaase tu, la ana tong asu i na levelinga nunuan tu. 20  * Lu 1:45Ketla uxo nunu at levelinga rak, mo naba soorun at loxonaleng ne Moroa ga vaase ali vam i ren. Kuren la na u noxo epovo una paase, se ap mo laaleng na lavapaase ali rak naba soorun.”
21 Ap mo mene loxonaleng mo limixin diga ngangais ti ne Sakaria, digam doma mumu i do laai mo ni ga lox angtang min to xeneng at Loxot Kaala at loogu laplavang. 22 Se neni ga vas su ukamang, ni goxo epovo na vaase rinedi. Kuren la digaklen i do, ni mo ga ven pam lisilimet to xeneng at Loxot Kaala. Ni ga lok mun leveloklok poovo rinedi mi lukngen. Move ni goxo epovo kusu na vaase.
23 Se neni ga lox axap mo lugugu ren to at loogu laplavang, neni gamlong uto xolonu. 24 Melemu latkin teren ne Elisabet ga renan, la ni ga nemen tino go at loogu ren at lavalimo gaaling. 25  * Lur 30:23Ni ga lok, “At na bai la ne Moroa ira balamu ba ia at na langas. Nia aga lok mamangan mila a goxo pisik, ketla a renan ta la lainmangan tarak ira xap pam.”
Laangelo Ga Vaase Asu Livipisik At Ne Iesu
26 At lagaaling sepsev avanna at lereterenan at ne Elisabet, Moroa ga sak tiki laangelo ren, ne Gabriel uto Nasaret, lara lemenemen to at lenep silok Galili. 27  * Mt 1:16,18; Lu 2:5Ni gat pas mi levelinga ti lara loono maxat laasen teren ne Maria, mo diga lok katling i xusu naba epot at lara laradi laasen teren ne Josep, at livisik li at ne Devit, loorong megano. 28 Laangelo ga rupot saparap ne Maria la ga lok tin, “Lenmila na nemen eburu minu! Moroa i nemen eburu minu, la i vara aleng u la ni naba lox anarong u.”
29 Maria ga lingun ap mo levelinga at laangelo, la gam doma mumu lavasuun ap mo levelinga. 30 Ketla laangelo ga lok tin, “Maria, nemen uta marat, mila ne Moroa ira lok momo vam minu. 31  * Ais 7:14; Mt 1:21-23Unaba renan la unaba visik tamdak, la unaba so asen i mi ne Iesu. 32  * 2 Sml 7:12,13,16; Ais 9:7Neni naba silok aleng la neni naba ruuna na laasen do lamdak at Leeme Avolo ne Moroa. Moroa naba vaxaxis i ngan loorong, i ngan lara ren ne Devit, neni loorong megano. 33  * Dan 7:14; Mai 4:7Neni naba nemen amisik ngan loorong at livipisik li at ne Jakop la lixitkis orong teren noxo xap!”
34 Maria ga lok ti laangelo, “Nenia kopmen ana epot! Naba lok kereva na?”
35  * Mt 1:20Laangelo ga lok tin, “Loroonan Kaala naba vot saparav u, la lolos at Leeme Avolo ne Moroa naba los kis taram. Kuren la nom Lamdak Melemelengan dinaba so asen i do Nitna ne Moroa. 36 Una doxoma lara ram ne Elisabet. Diga tong i do ni noxo visik, ketla neni xa i vanna nga leven gaaling teren, keke i do neni ira sioxo vam. 37  * Lur 18:14Kopmen tempanga na lolos saparap ne Moroa kusu ni na lox i.”
38 Maria ga lok, “Nia mun lasaxaruki at Leeme Silok ne Moroa, i epovo do na lavanga na rupot saparav ia, i ngan ura tong pam i.” La laangelo ga on basinge i.
Maria Ga Vot Pasa Ne Elisabet
39 Melemu at lentaba levenaleng Maria ga lox agagas, la ni gat pas soso uto at lengkong kaana at lara lemenemen gak lok to at lenep kangka Judaia. 40 Ni ga vubeles uto xeneng at loogu at ne Sakaria la ga vaase momo ri ne Elisabet. 41  * Lu 1:15Ga se ne Elisabet ga ronga mo levelinga at ne Maria, lamdak ga xuluxut to xeneng at lebelen. La ne Elisabet ga umsu mi Loroonan Kaala, 42  * Lal 28:4la ni ga vaase silok keretna, “Nenu loono u umsu mi loklox anarong tinedi lavakin axap, la nom lamdak nenu uba visix i, Moroa naba lox anarong i! 43 Tila ba la nenen Leeme Silok tarak ira vot pasa ia, nenia latkin gamasa mene? 44 Ap mo loxonaleng u paase ria, la lamdak na xeneng at labalak i xuluxut mi lososoro. 45  * Lu 1:20Moroa naba lox anarong u mila uga nunu do levelinga at ne Moroa naba soorun!”
Livikpixan Emi Asu At Ne Maria
46  * 1 Sml 2:1-10Maria ga lok,
“Nenia a emi asu mi Leeme Silok ne Moroa. 47 Lorooro axap tarak i umsu mi lomomo mila ne Moroa neni Laradi Loklox Arooro rak, 48  * Lu 1:25; 11:27la neni ira doxoma su vam tarak, latkin gamasa mun. La nenia lasaxaruki ren. Limixin axap dinaba rupot melemu dinaba tong i do ne Moroa ga lox anarong ia, 49 mila Lanaraavuk ne Moroa ira lok pam na lavanga silok tia. Laasen teren i melemelengan. 50  * Sam 103:13,17I lox asuusu labalamu ren tinedi di lok ngangao ren at laraola axap. 51  * 2 Sml 22:28Neni ik lok lempanga silok, la i utut tereve levendoxoma at limixin di lox asilok nedi. 52  * Jop 12:19; 5:11; Sam 147:6Ni ik lox asi lavaorong basinge lixitkis orong atdi, la ik lox asilok limixin etaba. 53  * 1 Sml 2:5; Sam 34:10; 107:9I suxa umsu limixin dik pakes mi lempanga nunuan, la ik tiki limixin dip novos la dit pas la kopmen bok ba tempanga dina ruuna i. 54  * Ais 41:8; Sam 98:3Ni ga doxoma lavapaase ali ren ga lox i rinedi lavalabat atdik, la ira lok tooro lubung mixin teren me Israel, nedi lavasaxaruki ren. 55  * Mai 7:20; Lur 17:7; 18:18; 22:17La i lox asuusu amisik labalamu ren kerekngan ni ga lok lavapaase ali ren ti lavalabat atdik la ti ne Abaram, la ti livipisik li bok teren.”
56 Maria ga nemen eburu mi ne Elisabet at lavantun gaaling axap la melemu neni gamlong bok ba uto xolonu ren.
Elisabet Ga Visik Ne Jon Laradi Sep Susu
57 Laaleng ga vot nga kusu ti ne Elisabet na ranga madak, la ni ga visik lamdak temes. 58 Lentaba no diga nemen saparav i la libibinat teren diga ronga i do ne Moroa ga lok loklox avukat aleng tin. Kuren la diga lok momo aleng eburu mi ne Elisabet.
59  * Lur 17:12; Mas 12:3; Lu 2:21Ga at laaleng sepsev avanuan digat pas kusu dina ven ne Sakaria na vit kepe loxontuxu at lamdak teren. Diga lok do dina so asen i mi ne Sakaria, laasen at ne temen. 60  * Lu 1:13Ketla nenen ga lok, “Kopmen! Laasen tin ne Jon.”
61 La diga lok tin, “Ketla kopmen tara at libibinat atnumu i ruuna nom laasen!”
62 Kuren la diga lok loklok poovo ti ne Sakaria, kusu dina sue i do ua laasen mo lamdak naba ruuna i. 63 Sakaria ga sing ti tovoang mamalagan la ni ga malagan keretna, “Laasen teren ne Jon.” La nedi axap diga sangu.
64 Ap mo mene loxonaleng Sakaria ga lox epovo manga i kusu na paase, la ni ga emi asu mi ne Moroa. 65 La mo limixin diga nemen saparav i diga sangu aleng, la lavapaase mumu i na lavanga ga epeseves keneng at lengkot axap at lengkong kaana at lenep silok Judaia. 66 Nedi axap getgesara diga ronga i na, la digam doma mumu i la diga esue xeretna, “Anaa lamdak naba lok kereva?” Diga paase xerepmo mila digaklen i do lolos at ne Moroa ga nemen eburu min.
Lavapaase Ali At Ne Sakaria
67 Temen ne Jon ga umsu mi Loroonan Kaala, la ni ga vaase mi levelinga at ne Moroa,
68  * Sam 41:13; 72:18; 106:48; Lu 7:16“Ata emi asu mi ne Moroa, Leeme Silok me Israel! Ga vot ti soxomus asu limixin me Israel at loxokoxo at ne Satan. 69  * Sam 18:2Ni ga gagas li laradi lolos i ngan Laradi Loklox Arooro ridik, neni livisik li at ne Devit, laradi gugu ren. 70 Gano migomgo at lavaeme vapaase ali ren, neni ga tong i na. 71  * Sam 106:10Ga paase ali xusu na lox arooro dik basinge nedi dik lok munepen midik la basinge di, di belengatngas tidik. 72  * Lur 17:7; Mas 26:42; Sam 105:8-9; 106:45Ni ga lox empana lavapaase ali ren ni ga lox i ri lavalabat atdik la kerepmo ga lox asuusu labalamu ren tidi. 73  * Lur 22:16-17; Mai 7:20Ni ga lok lavapaase ali ruturun ti ne Abaram, lamgomgo at lavalabat atdik, 74 la ga xaape do ni naba lox asepsu dik basinge limixin dik lok munepen midik, la na lok tooro dik kusu ataba epovo, la tanap kip mo lugugu ren la kopmen dik taxo marat. 75  * Ta 2:12-14At levenaleng axap at lorooro atdik, atap kip lugugu ren mi loklok i nunuan aleng la in manton tino. 76  * Ais 40:3; Mal 3:1; Mt 3:3La nenu lamdak tarak, unaba ruuna na laasen, laradi vapaase ali at Leeme Avolo. Mila unabam gomgo ri Leeme Silok kusu unaba gagas li langas tin. 77  * Jer 31:34La unaba tong i ri limixin teren do neni naba lox arooro di la neni naba doxoma xepe laxakapmek atdi. 78  * Ais 60:1-2Neni naba lox i na mila ne Moroa atdik i umsu mi lebelen tuntun la loklox anare. Kuren la ni naba riki asi Lanarong teren kusu na ravasu ude ri na lavatbung menemen ti lox arooro limixin. 79  * Ais 9:2; 58:8; Mt 4:16La ni naba lok ngan laxasep tinedi limixin di nemen keneng at lamain la tinedi bok dik lok maxopok at lamamau at lanmet. Neni naba sat lavatpas atdik ti langas at lumulum.”
80  * Lu 2:40; Mt 3:1Jon ga sisilok la luruptuvuk teren ga nunuan aleng. Ni ga nemen to at lamatbin se at laaleng neni ga vor asuvos tinedi limixin me Israel.

*1:1: Gu 1:1

*1:2: Jo 15:27

*1:5: 1 Let 24:10

*1:9: Pas 30:7

*1:15: Kex 6:3

*1:17: Mal 3:1; 4:5-6; Mt 17:11-13

*1:18: Lur 18:11

*1:19: Dan 8:16; 9:21; Ib 1:14

*1:20: Lu 1:45

*1:25: Lur 30:23

*1:27: Mt 1:16,18; Lu 2:5

*1:31: Ais 7:14; Mt 1:21-23

*1:32: 2 Sml 7:12,13,16; Ais 9:7

*1:33: Dan 7:14; Mai 4:7

*1:35: Mt 1:20

*1:37: Lur 18:14

*1:41: Lu 1:15

*1:42: Lal 28:4

*1:45: Lu 1:20

*1:46: 1 Sml 2:1-10

*1:48: Lu 1:25; 11:27

*1:50: Sam 103:13,17

*1:51: 2 Sml 22:28

*1:52: Jop 12:19; 5:11; Sam 147:6

*1:53: 1 Sml 2:5; Sam 34:10; 107:9

*1:54: Ais 41:8; Sam 98:3

*1:55: Mai 7:20; Lur 17:7; 18:18; 22:17

*1:59: Lur 17:12; Mas 12:3; Lu 2:21

*1:60: Lu 1:13

*1:68: Sam 41:13; 72:18; 106:48; Lu 7:16

*1:69: Sam 18:2

*1:71: Sam 106:10

*1:72: Lur 17:7; Mas 26:42; Sam 105:8-9; 106:45

*1:73: Lur 22:16-17; Mai 7:20

*1:75: Ta 2:12-14

*1:76: Ais 40:3; Mal 3:1; Mt 3:3

*1:77: Jer 31:34

*1:78: Ais 60:1-2

*1:79: Ais 9:2; 58:8; Mt 4:16

*1:80: Lu 2:40; Mt 3:1