٤
قَايِينْ ذ هَابِيلْ
١ إِسّنْ أَذَامْ حَاوَّا، ثَامْغَارْثْ نّسْ، ؤُشَا ثيْسِي س دّيْسثْ ؤُشَا ثُورُووْ-د قَايِينْ، ثنَّا ”جِّيغْ-د أَرْيَازْ، ذ سِيذِي!“ 4:‏1 ’قَايِينْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’أَڭْڒَا‘ نِيغْ ’مِينْ إِتّْوَاكسّْبنْ‘. ٢ خنِّي عَاوذْ ثُورُووْ-د ؤُمَاسْ هَابِيلْ. ثُوغَا هَابِيلْ ذ أَمكْسَاوْ ن وُودْجِي ؤُ قَايِينْ إِرُوحْ إِخدّمْ ثَامُّورْثْ. 4:‏2 ’هَابِيلْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ثَايُّوثْ‘ نِيغْ ’أَمذْلُو‘ نِيغْ ’ڒفْوَارْ‘ نِيغْ ’مِينْ إِعدُّونْ‘ نِيغْ ’مِينْ إِفنَّانْ‘. س ؤُينِّي إِذْوڒْ إِسمْ نّسْ ذ أَشيَّارْ غَارْ مِينْ ذ أَسْ إِ غَا إِمْسَارنْ ؤُمِي إِ ذ أَسْ إِنْغَا ؤُمَاسْ. أَذْ ثفْنَا ثُوذَارْثْ نّسْ ذغْيَا أَمْ إِشْثْ ن ثَايُّوثْ ثْعدُّو. ’أَمكْسَاوْ‘ - نِيغْ ’ذ‘.
٣ ؤُشَا أَوَارْنِي ؤُسَّانْ إِمْسَارْ بلِّي قَايِينْ إِقدّمْ إِشْثْ ن ثوْهِيبْثْ زِي ڒْْغِيدْجثْ ن وُوذمْ ن ثمُّورْثْ إِ سِيذِي. ٤ إِقدّمْ هَابِيلْ عَاوذْ إِشْثْ ن ثوْهِيبْثْ زڭْ إِمنْزَا ن وُودْجِي نّسْ، زڭْ إِنِّي غَارْ إِدْجَا ثَاذُونْثْ أَطَّاسْ. إِخْزَارْ سِيذِي غَارْ هَابِيلْ ذ ثوْهِيبْثْ نّسْ، 4:‏4 عبر. 11‏:‏4. ٥ مَاشَا غَارْ قَايِينْ ذ ثوْهِيبْثْ نّسْ وَارْ ذ أَسْ يَارِّي شَا ثَايْنِيثْ. ؤُشَا إِخيّقْ قَايِينْ أَطَّاسْ، إِنّقْڒبْ أَسْ ؤُغمْبُوبْ. ٦ إِنَّا سِيذِي إِ قَايِينْ: ”مَايمِّي ثْخيّْقذْ؟ مَايمِّي ذ أَشْ إِنّقْڒبْ ؤُغمْبُوبْ؟ ٧ مَاڒَا ثڭِّيذْ مْلِيحْ، مَا وَارْ ذِينْ إِتِّيڒِي ؤُسْڭعّذْ، ؤُ مَاڒَا وَارْ ثڭِّيذْ مْلِيحْ، دّنْبْ أَقَا-ث إِزّڒْ غَارْ ثوَّارْثْ؟ مژْرِي نّسْ غَاركْ، مَاشَا إِتّْخصَّا شكْ أَذْ خَاسْ ثْسدْجْضذْ.“ ٨ إِسِّيوڒْ قَايِينْ أَكْ-ذ هَابِيلْ ؤُمَاسْ. ؤُشَا إِمْسَارْ أَمْ دْجَانْ نِيثْنِي ذڭْ إِيَّارْ، بلِّي قَايِينْ إِكَّارْ غَارْ ؤُمَاسْ هَابِيلْ ؤُشَا إِنْغَا إِ-ث. 4:‏8 مت. 23‏:‏35؛ 1 يُوح. 3‏:‏12؛ يَاه. 11.
٩ خنِّي إِنَّا سِيذِي إِ قَايِينْ: ”مَانِي إِدْجَا ؤُمَاشْ هَابِيلْ؟“ إِنَّا: ”وَارْ سِّينغْ. مَا نشّْ ذ أَمحْضَايْ خْ ؤُمَا؟“ ١٠ ؤُشَا إِنَّا نتَّا: ”مِينْ ثڭِّيذْ؟ أَقَا ثْمِيجَّا ن إِذَامّنْ ن ؤُمَاشْ سْغُويُّونْ-د غَارِي زِي ثمُّورْثْ. 4:‏10 عبر. 12‏:‏24. ١١ ڒخُّو، أَقَا شكْ ذ منْعُوڒْ زِي ثمُّورْثْ، ثنِّي يَارزْمنْ أَقمُّومْ نّسْ، حِيمَا أَذْ ثقْبڒْ إِذَامّنْ ن ؤُمَاشْ زڭْ إِفَاسّنْ نّشْ. ١٢ خْمِي غَا ثْخذْمذْ خْ ثمُّورْثْ، وَارْ تّذِيكّْوِيڒْ أَذْ أَشْ ثوْشْ مَارَّا جّهْذْ نّسْ ؤُشَا شكْ أَذْ ثِيڒِيذْ ذ أَمنّجْرُو ذ أَمثْلُوعْ ذِي ثمُّورْثْ.“ 4:‏12 أَوڒن. 28‏:‏17. ١٣ خنِّي إِنَّا قَايِينْ إِ سِيذِي: ”لْعِيقَابْ إِنُو إِمْغَارْ أَطَّاسْ خْ ثْزمَّارْ إِنُو. ١٤ أَقَا شكْ أَسّْ-أَ ثُوژّْڒذْ خَافِي زڭْ ؤُغمْبُوبْ ن ثمُّورْثْ-أَ ؤُشَا زڭْ ؤُغمْبُوبْ نّشْ أَذْ تّْوَافَّار. أَذْ إِڒِيغْ ذ أَمنّجْرُو ذ أَمثْلُوعْ ذِي ثمُّورْثْ ؤُشَا أَذْ يِيڒِي مَارَّا ونِّي ذ أَيِي غَا يَافنْ أَذْ أَيِي إِنغْ.“ 4:‏14 أَيُوبْ 15‏:‏20، 21. ١٥ خنِّي إِنَّا أَسْ سِيذِي: ”س ؤُيَا مَارَّا ونِّي إِ غَا إِنْغنْ قَايِينْ، أَذْ زَّايسْ خڒْفنْ سبْعَا ن ثْوَاڒَاوِينْ.“ ؤُشَا إِڭَّا سِيذِي ڒعْڒَامثْ إِ قَايِينْ بلِّي مَارَّا ونِّي ث غَا يَافنْ وَارْ ث إِنقّْ.
 
ثَارْوَا ن قَاينْ
١٦ خنِّي إِفّغْ-د قَايِينْ زڭْ وُوذمْ ن سِيذِي ؤُشَا إِرُوحْ إِزدّغْ ذِي ثمُّورْثْ ن نُوذْ، شَّارْقْ ن عَاذْنْ. 4:‏16 ’نُوذْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’أَثْلَاعْ‘ نِيغْ ’أَودَّارْ‘ نِيغْ ’ثَاروْڒَا‘ (خْزَارْ إِزهد. 56:9). ١٧ إِسّنْ قَايِينْ ثَامْغَارْثْ نّسْ ؤُشَا ثيْسِي س دّيْسثْ ؤُشَا ثُورُووْ أَسْ-د حَانُوخْ. ثُوغَا قَاينْ إِبْنَا إِشْثْ ن ثنْذِينْثْ ؤُشَا إِڒَاغَا أَسْ إِ ثنْذِينْثْ أَمْ يِيسمْ ن مِّيسْ حَانُوخْ. 4:‏17 ’حَانُوخْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ونِّي إِتّْشطَّارنْ‘ نِيغْ ’ونِّي إِكمّْڒنْ‘. ثُوغَا حَانُوخْ ذ إِجّْ ن بْنَاذمْ س وُوڒْ إِكمّْڒنْ غَارْ أَربِّي. ١٨ حَانُوخْ إِجَّا-د عِيرَاذْ، ؤُ عِيرَاذْ إِجَّا-د محُويَائِيلْ ؤُ محُويَائِيلْ إِجَّا-د مَاتُوشَائِيلْ ؤُ مَاتُوشَائِيلْ إِجَّا-د لَامَاكْ. 4:‏18 ’عِيرَاذْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِتّْقنَّانْ أَكْ-ذ ’عَارَاذْ‘ (خْزَارْ ڒخْڒ. 21:1). أَذْ ثَاغْ أَذْ يِيڒِي ڒْْمعْنَا نّسْ ’عْزڒْ‘ نِيغْ ’أَرْوڒْ‘. إِنّغْنِي قَّارنْ أَقَا ذَايسْ ڒْْمعْنَا ’أَمزْذُوغْ ن ثنْذِينْثْ‘. ’محُويَائِيلْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ونِّي إِتّْوَاوْثنْ زِي أَربِّي‘. ’مَاتُوشَائِيلْ‘ - أَذْ ثَاغْ أَذْ يِيڒِي ڒْْمعْنَا ن يِيسمْ وَانِيثَا ’أَرْيَازْ ن أَربِّي‘ نِيغْ ’مِينْ إِعْنَا أَربِّي؟‘ إِنّغْنِي قَّارنْ أَقَا-ث ذ ’أَرْيَازْ ن ثَاژَادْجِيثْ‘. ’لَامَاكْ‘ - أَذْ ثَاغْ أَذْ يِيڒِي ڒْْمعْنَا ن يِيسمْ-أَ ’ونِّي إِجهْذنْ‘. ١٩ إِمْڒشْ لَامَاكْ ثْنَاينْ ن ثمْغَارِينْ. إِشْثنْ قَّارنْ أَسْ عَاذَا، ثنّغْنِي قَّارنْ أَسْ صِيلَّا. 4:‏19 ’عَاذَا‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ثُونْڭرْ‘ نِيغْ ’أَژْرِي‘. ؤُڒَا ذ ثَامْغَارْثْ ن عِيسُو ڒَْاغَانْ أَسْ س يِيسمْ-أَ (خْزَارْ أَمز. 36:2، 4 ؤُ أَمز. 26:34، 35). ’صِيلَّا‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ثِيڒِي‘. ٢٠ ثُورُووْ-د عَاذَا يَابَالْ. نتَّا إِذْوڒْ ذ بَابَاثْسنْ إِ إِمزْذَاغْ ن إِقِيضَانْ ؤُ إِ إِمكْسَاونْ ن ڒبْهَايمْ. 4:‏20 ’يَابَالْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’إِغْزَارْ‘ نِيغْ ’أَمَانْ إِتَّازّْڒنْ‘. ’إِمكْسَاونْ‘ - نِيغْ ’إِنِيتْشَانْ‘. ٢١ إِسمْ ن ؤُمَاسْ ثُوغَا ذ يُوبَالْ ونِّي ثُوغَا ذ بَابَاثْسنْ إِ مَارَّا إِنِّي إِتِّيرَارنْ ڒْْڭَامْبْرِي ذ ثمْجَا. 4:‏21 ’يُوبَالْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’يغْزَارْ‘ نِيغْ ’ثَامُّورْثْ يُوفّنْ‘. ٢٢ صِيلَّا ثُورُووْ-د عَاوذْ ثُوبَالْ-قَايِينْ، أَمْزِيڒْ ن إِمْزِيڒنْ ن مَارَّا إِنِّي إِخدّْمنْ س نّْحَاسْ ذ وُوزَّاڒْ. ؤُتْشْمَاسْ ن ثُوبَالْ-قَايِينْ ثُوغَا ذ نَاعْمَا. 4:‏22 ’ثُوبَالْ-قَايِينْ‘ - أَذْ ثَاغْ إِسمْ-أَ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’أَمْزِيڒْ، مَاشَا ڒْْمعْنَا وَارْ إِدْجِي إِثْوَاسّْننْ نِيشَانْ. ’نَاعْمَا‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’إِعِيزّنْ‘ نِيغْ ’يَارْضَانْ‘.
٢٣ إِنَّا لَامَاكْ إِ ثمْغَارِينْ نّسْ، عَاذَا ذ صِيلَّا: ”سْڒنْثْ إِ ثْمِيجَّا إِنُو، أَ ثِيمْغَارِينْ ن لَامَاكْ! سْڒنْثْ غَارْ مِينْ غَا إِنِيغْ. أَقَا نْغِيغْ أَرْيَازْ إِ ؤُيزِّيمْ إِنُو ذ ؤُحنْجِيرْ إِ ؤُيذِّيمْ إِنُو! ٢٤ أَقَا أَذْ خڒْفنْ زِي قَايِينْ سبْعَا ن ثْوَاڒَاوِينْ، مَاشَا زِي لَامَاكْ سبْعَا ؤُ-سبْعِينْ ن ثْوَاڒَاوِينْ.“ 4:‏24 أَمز. 4‏:‏15.
 
أَخْڒَاقْ ن شِيثْ
٢٥ يُوذفْ أَذَامْ عَاوذْ خْ ثَامْغَارْثْ نّسْ ؤُشَا ثُورُووْ-د نتَّاثْ أَحنْجِيرْ. ثْڒَاغَا أَسْ شِيثْ، مِينْزِي ثنَّا: ”أَربِّي إِوْشَا أَيِي زَّارِيعثْ نّغْنِي ذڭْ ومْشَانْ ن هَابِيلْ، مِينْزِي قَايِينْ إِنْغَا إِ-ث.“ 4:‏25 ’شِيثْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ونِّي إِكسِّينْ أَمْشَانْ ن ونّغْنِي‘ نِيغْ ’ونِّي إِتّْوَاڭّنْ ذڭْ ومْشَانْ ن ونّغْنِي‘. مَانْ أَيَا إِخْسْ أَذْ يِينِي أَقَا أَربِّي إِوْشَا إِ حَاوَّا إِجّْ ن مِّيسْ ذڭْ ومْشَانْ ن هَابِيلْ. ٢٦ ؤُڒَا إِ شِيثْ إِتّْوَاخْڒقْ-د ؤُسيْمِي، ؤُشَا إِڭَّا أَسْ أَنُوشْ. ڒخْذنِّي إِبْذَا بْنَاذمْ س ؤُڒَاغِي خْ يِيسمْ ن سِيذِي.
وَا ذ أَذْلِيسْ إِتّْوَانْضنْ ن إِمزْرُوينْ ن يِينِّي د-إِتّْوَاخڒْقنْ زِي أَذَامْ. 4:‏26 ’أَنُوشْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’بْنَاذمْ‘ نِيغْ ’أَرْيَازْ‘.
 
 

٤:١ 4:‏1 ’قَايِينْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’أَڭْڒَا‘ نِيغْ ’مِينْ إِتّْوَاكسّْبنْ‘.

٤:٢ 4:‏2 ’هَابِيلْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ثَايُّوثْ‘ نِيغْ ’أَمذْلُو‘ نِيغْ ’ڒفْوَارْ‘ نِيغْ ’مِينْ إِعدُّونْ‘ نِيغْ ’مِينْ إِفنَّانْ‘. س ؤُينِّي إِذْوڒْ إِسمْ نّسْ ذ أَشيَّارْ غَارْ مِينْ ذ أَسْ إِ غَا إِمْسَارنْ ؤُمِي إِ ذ أَسْ إِنْغَا ؤُمَاسْ. أَذْ ثفْنَا ثُوذَارْثْ نّسْ ذغْيَا أَمْ إِشْثْ ن ثَايُّوثْ ثْعدُّو. ’أَمكْسَاوْ‘ - نِيغْ ’ذ‘.

٤:٤ 4:‏4 عبر. 11‏:‏4.

٤:٨ 4:‏8 مت. 23‏:‏35؛ 1 يُوح. 3‏:‏12؛ يَاه. 11.

٤:١٠ 4:‏10 عبر. 12‏:‏24.

٤:١٢ 4:‏12 أَوڒن. 28‏:‏17.

٤:١٤ 4:‏14 أَيُوبْ 15‏:‏20، 21.

٤:١٦ 4:‏16 ’نُوذْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’أَثْلَاعْ‘ نِيغْ ’أَودَّارْ‘ نِيغْ ’ثَاروْڒَا‘ (خْزَارْ إِزهد. 56:9).

٤:١٧ 4:‏17 ’حَانُوخْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ونِّي إِتّْشطَّارنْ‘ نِيغْ ’ونِّي إِكمّْڒنْ‘. ثُوغَا حَانُوخْ ذ إِجّْ ن بْنَاذمْ س وُوڒْ إِكمّْڒنْ غَارْ أَربِّي.

٤:١٨ 4:‏18 ’عِيرَاذْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِتّْقنَّانْ أَكْ-ذ ’عَارَاذْ‘ (خْزَارْ ڒخْڒ. 21:1). أَذْ ثَاغْ أَذْ يِيڒِي ڒْْمعْنَا نّسْ ’عْزڒْ‘ نِيغْ ’أَرْوڒْ‘. إِنّغْنِي قَّارنْ أَقَا ذَايسْ ڒْْمعْنَا ’أَمزْذُوغْ ن ثنْذِينْثْ‘. ’محُويَائِيلْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ونِّي إِتّْوَاوْثنْ زِي أَربِّي‘. ’مَاتُوشَائِيلْ‘ - أَذْ ثَاغْ أَذْ يِيڒِي ڒْْمعْنَا ن يِيسمْ وَانِيثَا ’أَرْيَازْ ن أَربِّي‘ نِيغْ ’مِينْ إِعْنَا أَربِّي؟‘ إِنّغْنِي قَّارنْ أَقَا-ث ذ ’أَرْيَازْ ن ثَاژَادْجِيثْ‘. ’لَامَاكْ‘ - أَذْ ثَاغْ أَذْ يِيڒِي ڒْْمعْنَا ن يِيسمْ-أَ ’ونِّي إِجهْذنْ‘.

٤:١٩ 4:‏19 ’عَاذَا‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ثُونْڭرْ‘ نِيغْ ’أَژْرِي‘. ؤُڒَا ذ ثَامْغَارْثْ ن عِيسُو ڒَْاغَانْ أَسْ س يِيسمْ-أَ (خْزَارْ أَمز. 36:2، 4 ؤُ أَمز. 26:34، 35). ’صِيلَّا‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ثِيڒِي‘.

٤:٢٠ 4:‏20 ’يَابَالْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’إِغْزَارْ‘ نِيغْ ’أَمَانْ إِتَّازّْڒنْ‘. ’إِمكْسَاونْ‘ - نِيغْ ’إِنِيتْشَانْ‘.

٤:٢١ 4:‏21 ’يُوبَالْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’يغْزَارْ‘ نِيغْ ’ثَامُّورْثْ يُوفّنْ‘.

٤:٢٢ 4:‏22 ’ثُوبَالْ-قَايِينْ‘ - أَذْ ثَاغْ إِسمْ-أَ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’أَمْزِيڒْ، مَاشَا ڒْْمعْنَا وَارْ إِدْجِي إِثْوَاسّْننْ نِيشَانْ. ’نَاعْمَا‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’إِعِيزّنْ‘ نِيغْ ’يَارْضَانْ‘.

٤:٢٤ 4:‏24 أَمز. 4‏:‏15.

٤:٢٥ 4:‏25 ’شِيثْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’ونِّي إِكسِّينْ أَمْشَانْ ن ونّغْنِي‘ نِيغْ ’ونِّي إِتّْوَاڭّنْ ذڭْ ومْشَانْ ن ونّغْنِي‘. مَانْ أَيَا إِخْسْ أَذْ يِينِي أَقَا أَربِّي إِوْشَا إِ حَاوَّا إِجّْ ن مِّيسْ ذڭْ ومْشَانْ ن هَابِيلْ.

٤:٢٦ 4:‏26 ’أَنُوشْ‘ - إِسمْ وَانِيثَا إِخْسْ أَذْ يِينِي ’بْنَاذمْ‘ نِيغْ ’أَرْيَازْ‘.