8
Sari na Barikaleqe pu Zuka ia sa Tinavete te Zisu
1 Mudina sapu gua asa si la ene tarae nia Zisu koari na vasivasileana hitekedi na nomadi, sa Inavoso Leana tanisa Binaṉara te Tamasa. Luli tugo koa Sa sari ka manege rua Nana disaepeli, 2 meke gua tugo sari kaiqa barikaleqe pu ele koa i tomate kaleadi, meke hipuru pani Sa, meke salaṉi tugo Sa koari kaiqa dia vinagauru. E Mere pa vasileana Magidala si keke, sapu koa ia ka zuapa tomate kaleadi, meke hipuru pani Zisu.*Mt 27:55-56; Mk 15:40-41; Lk 23:49 3 E Zoana si keke, sa barikaleqe te Kuza sapu sa nabulu te Herodi, meke e Suzana tugo si keke, meke sokudi pule sari barikaleqe saripu zuka ia sa tinavete te Zisu meke sari disaepeli koari dia likakalae soti teledia.
Sa Parabolona sa Tie Uma
(Matiu 13:1-9; Maka 4:1-9)
4 Totoso korapa varigara va soku la sari na tinoni koari na vasivasileana koa Sa, si tozia Sa koa rini sa parabolo d hie:
5 “Keke totoso si la si keke tie uma, meke taburu ni sari na kiko pa nana inuma. Totoso taburu ni sa sari na kiko si kaiqa si hoqa la pa korapa siraṉa ke neti rina tie, meke mae gani betoi rina kurukuru tapuru si arini. 6 Kaiqa si hoqa la pa pepeso sapu tale patupatuna, meke sipu toa vura mae sari na linetelete si harahara si arini, sina popa sa pepeso vasina. 7 Kaiqa rina kiko si hoqa la vasina koa ia na hilibubuku, ke toqolo sage turaṉi na hilibubuku, meke ilupu va matei si arini. 8 Ba kaiqa kiko si hoqa la pa pepeso leanana, ke toa meke vua valeana, meke hopeke keke gogoto kiko koai.” Meke totoso zama beto ni Sa saripu gua hire, si velavela guahe si Asa: “Asa sapu ari taliṉana si mani va avoso,” gua se Zisu.
Sa Ṉati Ginuadi rina Parabolo
(Matiu 13:10-17; Maka 4:10-12)
9 Meke mae nanasa nia ri Nana disaepeli koa Sa sa ginuana sa parabolo hie, 10 ke tozini Sa si arini, “Sari na tinumatumae tomedi koasa Binaṉara te Tamasa, si ele vata gilana ni Tamasa koa gamu, ba koari na votiki tie, si zama pa parabolo si Arau, pude madi dodogorae, ba lopu doṉo gilania; pude madi avavosae, ba lopu avoso gilani rini ginuadi.*Ais 6:9
Va Bakalia Zisu sa Parabolo tanisa Tie Uma
(Matiu 13:18-23; Maka 4:13-20)
11 Ego, sa ginuana sa parabolo hie si guahe: Sa kiko si sa zinama te Tamasa. 12 Sari na kiko pu hoqa pa vale siraṉa si gua arini pu avosia sa zinama, ba mae se Setani meke vagi pania sa zinama pa bulodi, pude madi lopu va hinokara na ta harupu si arini, gua. 13 Sari na kiko pu hoqa la pa pepeso sapu tale patupatuna meke lopu moata pepesona, si gua tugo arini pu avosia sa Inavoso Leana, meke vagi qetuqetu nia rini. Ba lopu soto va nabu pa bulodia sa zinama sina lopu va gore karoso si arini. Ke totoso raza mae sari na tinasuna, na ninaqunaquna sa Inavoso Leana sana, si luara pania rini si asa. 14 Sari na kiko pu hoqa koari na hilibubuku, si gua tugo arini pu avosia sa Inavoso Leana, ba sari na ilipuṉanadi ri na tinagotago, meke na inokoro pude koa qetuqetu na koa valeana, si hukatia sa Inavoso Leana, ke lopu boka vua pa dia tinoa. 15 Sari na kiko pu hoqa la pa pepeso leanana, si gua tugo arini pu avosia sa Inavoso Leana, meke kopu nia na va tabea rini pa bulodia, meke soto va nabu osolae vua valeana si arini.
Lopu Tomea sa Mua Kalalasa
(Maka 4:21-25)
16 Loke tie si va katua sa zuke meke va opo tamunu nia lolu, babe vekoa pa kauru teqe ululu. Ba kaqu va hakea sa si asa pa keke hakehakeana zuke, pude saripu nuquru mae, si kaqu dogoria sa kalalasa.*Mt 5:15; Lk 11:33
17 Ura sapu ta tome si kaqu tava vura, meke sapu ta nobi tamunu, si kaqu ta gilana, meke kaqu tava vura tugo pa kalalasa.*Mt 10:26; Lk 12:2
18 Mi balau na va avoso valeana mae koa Rau! Sina sa tie sapu ari nana ginilagilana si kote ta poni va soku, meke asa sapu loke nana si sa vasinahite sapu tagoa sa ba kote ta vagi palae koa sa.”*Mt 25:29; Lk 19:26
Sa Tinana meke sari Tasina e Zisu
(Matiu 12:46-50; Maka 3:31-35)
19 Meke mae koe Zisu sa tinana meke sari na tasina koreo, ba lopu boka kamo la ia rini si Asa, sina moatana sa vinarigara tie. 20 Meke keke rina tie si la tozi nia se Zisu, “Hiva dogorigo sa tinamu, meke sari na tasimu koreo, korapa turu aqa pa sada sarini,” gua si asa.
21 Ba olaṉa la koa rini se Zisu, “Sa tinaqu, meke sari na tasiqu, si arini pu avosia, meke va tabea sa zinama te Tamasa,” gua si Asa.
Va Bulea Zisu sa Raneboṉi
(Matiu 8:23-27; Maka 4:35-41)
22 Keke rane si zamai Zisu sari Nana disaepeli. “Aria mada karovo la pa kali karovona sa kopi Qaleli,” gua si Asa, ke suraṉa si arini koa keke koaka meke toka la. 23 Sipu korapa toka la rini, si puta se Zisu, meke raza gore mae gana sa givusu ṉiṉirana koasa kopi, meke siṉia na kolo sa koaka, ke tata lodu si arini. 24 Meke la va vaṉunia rina disaepeli se Zisu, “Baṉara, Baṉara, vaṉunu, tata mate si gita,” gua si arini. Ke tekulu se Zisu meke norea Sa sa givusu, meke na bogusu; totoso asa si mate gore sa raneboṉi, meke kapuna bule nodolo sa kolo. 25 Meke zama la koari na disaepeli si Asa, “Avei sa mia rinaṉeraṉe?” gua si Asa. Magasa na matagutu si arini, ke vari zamai teledia. “Esei sa tie hie? Ke va tabea tu rina givusu na bogusu!” gua si arini.
Ta Salaṉa sa Tie Koaia Tomate Kaleadi
(Matiu 8:28-34; Maka 5:1-20)
26 Meke toka la pa kali karovona sa kopi Qaleli si arini, sapu pa popoa Qerasa. 27 Totoso neti gore tugo pa masa se Zisu, si mae takalia mo keke tie sapu koa ia tomate kaleadi si asa. Na tie pa vasileana sana si asa, ba ele seunae hola sapu dododohona mo sa tie hie, meke lopu koa pa vetu, ba koa la mo koari na bae popomunuana. 28 Totoso dogoria tugo sa se Zisu, si gagaemana, meke hoqa kokotuṉu pa kenuna Sa, meke velavela guahe: “Zisu, Tuna sa Tamasa Ululuna Hola! Nasa si hiva nia Goi koa rau? Tepa igo rau pude Mu lopu va kilasa au pa tinasigiti!” gua si asa. 29 Tepa guahe si asa, sina ele zama ia Zisu sa tomate kaleana pude vura taloa koa sa tie sana. Soku totoso si hoke ta higorae nia sa tie hie sa tomate kaleana, ke be ta pusie seni tu limana na nenena, meke kopu nia rini, ba hoke kumati sa sari na seni, meke turaṉa la nia tu sa tomate kaleana pa qega si asa.
30 Meke nanasia Zisu sa tie, “Esei sa pozamu?” Meke olaṉa si asa, “E Rerege,” gua si asa, sina sokudi sari na tomate kaleadi pu koa koasa tie hie. 31 Meke tepa ososo sari na tomate kaleadi koe Zisu, pude lopu garunu lani Sa koasa pou loke kokoina*Sa pou loke kokoina sina vasina pu ta pusi sari na tomate kaleadi, osolae kamoa sa dia totoso vina kilasa vina betobeto koasa nika toa holana. Mamu tiro pa Rev 9:1, 20:1-3,14:, gua.
32 Ego, lopu seu vasina si koa nana si keke rovana boko lavata, korapa ganigani gedi pa kali toqere tata koa rini. Ke tepa koe Zisu sari na tomate kaleadi pude la nuquru koari na boko, gua, ke va malumi Sa si arini. 33 Vura taloa si arini koasa tie, meke la nuquru koari na boko. Meke haqala gore sa rovana boko hie pa kali taba meke la hoqa suvu pa kopi, meke lodu mate beto.
34 Sari na tie pu kopudi ri na boko, si govete beto totoso dogoria rini sapu gua ta evaṉa. La tozi va enea rini sa inavoso pa vasileana, meke koari na tie pa vari likohaena sa popoa sana. 35 Ke vura la sari na tie pude dogoria sapu gua ele ta evaṉa. Meke sipu mae si arini koe Zisu, si dogoria rini sa tie pu ta salaṉa, korapa habotu kapae nana pa nenena Zisu. Ele pokopoko, meke ele gilae tu, ke matagutu sarini. 36 Ba arini pu dogorona sapu gua ta evaṉa, si vivinei nia koari na tie gua meke ta salaṉa sa tie sana. 37-39 Beto hoi, si tepa ia ri doduru tiena sa popoa sana se Zisu pude taloa, sina matagutu sisigiti nia rini si Asa. Mae tepa luli koe Zisu sa tie pu tiqe ta salaṉana, ba tozi nia Zisu si asa, “Pule la pa mua popoa soti, mamu la totozia sa tinokae nomana gua sapu evaṉia sa Tamasa koa goi,” gua si Asa. Meke la suraṉa pule pa koaka se Zisu meke toka pule taloa Nana. Meke pule sa tie, meke la tozi urahae nia sa pa nana popoa gua sapu evaṉia Zisu koasa.
Sa Tuna Vineki Zaerasi meke sa Barikaleqe pu Tiqua sa Poko te Zisu
(Matiu 9:18-26; Maka 5:21-43)
40 Meke totoso kamo pule la pa kali karovona sa kopi se Zisu, si aqa va kamoa ri na tinoni si Asa. Sina korapa aqa nia ri doduru tie si Asa. 41 Beto hoi si mae kamo gana sa koimata tanisa sinaqoqi, pozana e Zaerasi. Mae todoṉo si asa pa nenena Zisu, meke tepa ososo nia sa si Asa pude la pa nana vetu, 42 sina sa tuna vineki titekena sapu tiqe manege rua vuahenina mo, si tata mate hokara. Meke sipu korapa ene la se Zisu, si zukuru varikali nia rini si Asa. 43 Meke koa nana koari kobi tinoni sana si keke barikaleqe, sapu kamoa minoho*Sa “minoho tana barikaleqe” ginuana si va goregore ehara. tana barikaleqe ka manege rua vuaheni. Ele okipani beto ni sa koari na tie salaṉa sari doduru pu tagoi sa, ba lopu keke arini boka salaṉia. 44 Ene mae gua pa mudina Zisu si asa, meke la tiqua sa sa hukihukiri poko te Zisu, meke pa totoso tugo asa si ta salaṉa sa nana minoho. 45 Meke nanasa se Zisu, “Esei tiqu Au?” gua si Asa. Meke hopeke olaṉa si arini, “Lopu gami!” gua. Ke zama la koa Sa se Pita, “Baṉara, na kobi tie si vari likohae nigo, meke korapa zukurigo sara,” gua si asa.
46 Ba olaṉa se Zisu, “Keke tie si tiqu Au, ura gilania Rau pa tiniqu sipu vura taloa sa ṉiniraṉira koa Rau,” gua si Asa. 47 Gilania sa barikaleqe sapu ele ta gilana mo sapu gua evaṉia sa, ke matagutu sisigiti meke neneqara si asa, meke la hoqa kokotuṉu pa nenena Zisu. Meke tozi helahelae nia sa koe Zisu pa kenudi ri doduru tie, gua meke tiqua sa sa poko te Zisu, meke pa totoso tugo asa si ta salaṉa si asa. 48 Ke zama la koa sa se Zisu, “Tuqu, sa mua rinaṉeraṉe si ele salaṉigo, mu taloa va bulei mua tu,” gua si Asa.
49 Sipu korapa zama gua se Zisu si mae kamo mo sa tie paleke inavoso pu taluarae mae guana pa vetu te Zaerasi, sa palabatu pa sinaqoqi. Meke zama, “Ele mate tu sa tumu vineki, ke mu lopu va tupitia pude va mae ia sa Titisa,” gunia sa se Zaerasi.
50 Totoso avosia Zisu sapu gua asa, si zama la ia Sa se Zaerasi, “Mu lopu matagutu, ba mu va hinokara, meke kote leana mo sa tumu,” gua si Asa.
51 Totoso kamo la si Asa pa vetu te Zaerasi, si lopu va malumi Sa sari na tie pude nuquru luli la koa Sa, ba ari Pita, Zone, Zemisi, meke sari karu tiatamana mo sa vineki. 52 Sipu korapa gua si sari doduru tie si korapa takatakala pa mate, meke kaboa rini sa koburu. Meke zama la i Zisu si arini, “Lopu kabo gamu, lopu mate sa vineki, na puta gana mo,” gua si Asa.
53 Meke hegere nia rini si Asa, sina tumae nia dia sapu ele mate si asa. 54 Ba taṉinia Zisu limana sa koburu meke zama ia sa, “Tuqu, mu tekulu,” gua si Asa. 55 Pule la sa maqomaqona sa vineki meke tekulu mo sa koburu, ke tozi ni Zisu si arini pude ponia ginani, mani henahena. 56 Meke magasa sisigiti sari karua tiatamana, ba va balaui Zisu si arini pude di lopu vivinei nia pa tie sapu gua ta evaṉa.
*8:2 Mt 27:55-56; Mk 15:40-41; Lk 23:49
*8:31 Sa pou loke kokoina sina vasina pu ta pusi sari na tomate kaleadi, osolae kamoa sa dia totoso vina kilasa vina betobeto koasa nika toa holana. Mamu tiro pa Rev 9:1, 20:1-3,14:
*8:43 Sa “minoho tana barikaleqe” ginuana si va goregore ehara.