9
Garunu Vura ni Zisu sari ka Manege Rua Disaepeli
(Matiu 10:5-15; Maka 6:7-13)
Tioko varigara ni Zisu sari ka manege rua disaepeli, meke poni Sa sa ṉiniraṉira, pude hipuru pani sari doduru tomate kaleadi, meke pude salaṉi sari na minoho. Meke garunu vura ni Sa si arini pude tarae nia sa Binaṉara te Tamasa, meke pude salaṉi saripu moho. Zamai Sa, “Mi lopu palekia keketoṉa pa mia inene la, lopu paleke kolu hodu, na huneke, na vinabeo, na poata, meke lopu paleke hopeke sote pule, ba sapu va sagei mo gamu.* Lk 10:4-11; TTA 13:51 Vasina pu va kamo gamu rini pude koa, si mi koa mo koasa vetu sana, osolae taluarae si gamu koasa vasileana asa. Vasina pu lopu va kamo gamu rina tie, si mi luara pania sa popoa sana. Tavusu pani sari na kavuru pepesona sa popoa asa pa nene mia, pude na vina balau la koa rini, sapu kaqu va kilasi Tamasa si arini,” gua si Asa.* TTA 13:51
Meke taluarae sari disaepeli, meke ene la koari doduru vasivasileana. Tarae nia rini sa Inavoso Leana, meke salaṉi rini saripu moho pa doduru vasina.
Nunala se Herodi
(Matiu 14:1-12; Maka 6:14-29)
Totoso avoso ni e Herodi d, sa baṉara pa Qaleli sari doduru saripu gua ta evaṉa hire, si nunala si asa. Sina tozi nia ri kaiqa sapu e Zone Papitaiso si ele toa pule pa minate, gua.* Mt 16:14; Mk 8:28; Lk 9:19 Ari kaiqa pule si zama sapu e Ilaiza si ele vura pule mae, gua, meke kaiqa pule si zama sapu keke rina poropita pukerane si toa pule pa minate, gua. Meke zama se Herodi, “Ele kupa pania tu rau batuna se Zone, ba savana pule sa tie pu evaṉi sari doduru ginugua pu avosi rau hire?” gua si asa. Meke podekia sa pude dogoria se Zisu.
Poni Zisu sari ka Lima Tina Tie
(Matiu 14:13-21; Maka 6:30-44; Zone 6:1-14)
10 Meke pule mae sari na apositolo, meke tozi rini koe Zisu sari doduru gua pu evaṉi rini. Ke turaṉi Sa si arini meke la teledia pa keke vasileana pozana Betiseda. 11 Totoso avoso nia rina kobi tinoni sapu gua asa, si luli la ia rini se Zisu. Ke va kamoi Sa si arini, meke tarae nia Sa koa rini sa guguana sa Binaṉara te Tamasa, meke salaṉi Sa saripu mohodi.
12 Meke sipu veluvelu sa popoa, si mae koa Sa sari ka manege rua disaepeli, meke zama, “Mu garunu taloa ni sari na tinoni, pude boka la hata gedi ginani, na putaputana koari na vasivasileana nomadi na hitekedi, saripu tatadi, sina vasina ivuluna si hie,” gua si arini.
13 Ba zama la i Zisu si arini, “Poni mo gamu,” gua si Asa. “Ka lima bereti meke karua igana mo si koa hire. Ba vegua? Hivani gami Goi pude la holu poni ginani gami sari na kobi tinoni hire?” gua si arini. 14 Ura ari ka lima tina sari na tie arini. Meke zamai Zisu sari Nana disaepeli, “Va habotu i sari na tie pa hopehopeke lima ṉavulu pa keke pukuna,” gua si Asa.
15 Meke sipu ele va haboti rina disaepeli sari na tinoni, 16 si vagi Zisu sari ka lima bereti meke sari karua igana, meke doṉo sage la pa Maṉauru si Asa meke mana ni Sa. Meke tiqe videvidei Sa, meke vala ni Sa koari na disaepeli, pude va hia lani koari na tie. 17 Henahena sari doduru, meke deṉa valeana. Meke pudiki va siṉi ni umumu ginani koa holadi rina disaepeli si ka manege rua pili.
Helahelae Vura nia Pita sa Guguana e Zisu
(Matiu 16:13-19; Maka 8:27-29)
18 Keke rane sipu korapa varavara telena se Zisu, si koa turaṉia ri Nana disaepeli. Meke nanasi Zisu si arini, “Tozi Nau, esei guni Nau rina tie si Arau,” gua si Asa.
19 Meke olaṉa sarini, “Kaiqa si zama, ‘E Zone Papitaiso,’ gua, kaiqa si ‘E Ilaiza’ gua, meke kaiqa pule si, ‘Keke votiki poropita pukerane si toa pule!’ gua.”* Mt 14:1-2; Mk 6:14-15; Lk 9:7-8
20 “Gamu si vegua? Esei balabala Nau gamu si Arau?” gua si Asa.
Meke olaṉa se Pita, “Agoi tugo sa Karisito d pu mae guamu koe Tamasa,” gua si asa.* Zn 6:68-69
Tozia Zisu sa Nana Tinasigiti na Minate
(Matiu 16:20-28; Maka 8:30 kamo hinia 9:1)
21 Beto asa, si naqui Zisu sari Nana disaepeli pude lopu tozia pa keke tie, sapu Asa tugo sa Karisito. 22 Tozini tugo Sa, “Sa Tuna na Tie si kaqu koa tava sigiti, meke kaqu ta kilu koari na koimata tadi na tie Ziu, na ṉati hiama, meke koari na tie va tumatumae koasa Tinarae te Mosese. Kaqu tava mate si Asa, ba pa rane vina ṉeta, si kaqu tava turu pule pa minate,” gua si Asa.
23 Meke zama la koari doduru si Asa, “Asa sapu hiva luli Au, si mani lopu ruriti sari doduru nana ginugua soti telena, meke mani ovulu palekia nana korosi doduru rane* Sa ginuana “Palekia nana korosi” si mani va namanama pude koa ta sisigiti pa linulina e Karisito, kekeṉoṉo guana minate pa korosi., meke luli Au.* Mt 10:38; Lk 14:27 24 Ura asa sapu ruritia sa nana tinoa si kaqu siana nia sa si asa. Ba asa sapu lopu ruritia sa nana tinoa pa linuliqu Rau si kaqu vagia sa sa tinoa hola.* Mt 10:39; Lk 17:33; Zn 12:25 25 Na lineana sa si kote va gavoria sa tie, be hiva tago ia sa sa doduruna sa kasia popoa, ba siana nia sa sa tinoa hola? Namu loketoṉa hokara! 26 Asa sapu kurekure Nau si Arau, meke sari Qua zinama, si kaqu kurekure nia tugo sa Tuna na Tie, pana mae si Asa koasa Nana tinolava ṉedalana, meke koasa tinolava ṉedalana tanisa Tamana, meke tadi na mateana hopedi. 27 Maqu tozi va hinokarani gamu Rau, sapu kaiqa gamu pu koa hire si lopu kaqu mate osolae dogoria rini sa Binaṉara te Tamasa,” gua si Asa.
Ta Ilirae Ṉedala sa Isumatana e Zisu pa Toqere
(Matiu 17:1-8; Maka 9:2-8)
28 Meke sipu pada zuapa rane hola gua zama ni Sa saripu gua sara, si turaṉi Sa sari Pita, e Zone meke Zemisi, meke sage la pa toqere si arini pude varavara.* 2 Pit 1:17-18 29 Sipu korapa varavara Sa, si ta ilirae ṉedala sa isumatana, meke sari Nana poko si keoro sisigiti. 30 Meke karua tie, ari Mosese e Ilaiza si vura va hodaka la koa Sa. 31 Ṉedala si arini, meke mae vivinei nia rini koe Zisu sa Nana tina luarae sapu kote va gorevura ia Sa pa Zerusalema. 32 Se Pita meke sari karua disaepeli turaṉana si ele puta muliuṉu tu, ba vaṉunu si arini meke dogoria rini sa ṉinedala te Zisu, meke sari karua tie pu turu somanae koa Sa. 33 Meke sipu korapa taluarae taloa koe Zisu sari karua tie, si zama la koa Sa se Pita, “Baṉara, leana hola sapu koa tani si gami! Mami taveti ka ṉeta ipi, keke Tamugoi, keke te Mosese, meke keke te Ilaiza,” gua si asa. (Ba lopu gilania Pita sapu gua zama nia sa telena.)
34 Meke sipu korapa zama se Pita, si vura mae si keke lei meke mae opo adumi si arini, ke matagutu sari disaepeli sipu mae nobi tamuni sa lei si arini. 35 Meke keke mamalaiṉi si mae koa sa lei, sapu zama guahe: “Hie tugo sa Tuqu sapu ele vizatia Rau, mi avosia si Asa!” gua.* Ais 42:1; Mt 3:17, 12:18; Mk 1:11; Lk 3:22
36 Totoso noso sa mamalaiṉi, si e Zisu mo telena si koa hola, ba lopu hite vivinei ni ri disaepeli pa tie koari na totoso arini gua sapu dogori rini.
Ta Salaṉa sa Koreo Koaia Tomate Kaleana
(Matiu 17:14-18; Maka 9:14-27)
37 Meke pa koivugona totoso taluarae gore pule mae pa toqere se Zisu meke sari ka ṉeta disaepeli, si la tutuvia keke puku vinarigara lavata si Asa. 38 Meke keke tie pa korapana sa puku tinoni lavata si velavela vura guahe: “Titisa! Hiva nigo rau pude mae dogoria sa tuqu koreo, ura asa mo sa qua koburu titekena. 39 Na nuquria keke tomate kaleana si asa, meke pude kamoa si hoke kukili va hodahodaka, meke hoqa neneqara, meke vura ia na ṉoroṉoro ṉuzuna. Vata sigiti hola ia sa tomate kaleana si asa, meke hoke ta kamoe va kalekaleana, meke lopu hiva luaria sa tomate kaleana si asa! 40 Ele tepai rau sari mua disaepeli pude hipuru pania, ba lopu boka ia rini,” gua si asa.
41 Meke olaṉa la se Zisu, “Kei, na sinage va gugue, na kaleamia si gamu! Vea seunae gua kaqu koa turaṉa gamu, na tupitini gamu Rau? Turaṉa mae nia koa Rau tani sa mua koburu!” gua si Asa.
42 Sipu korapa turaṉa mae nia sa koreo, si va hoqaia sa tomate kaleana si asa pa pepeso, meke neneqara na garata si asa. Meke hipuru pania Zisu sa tomate kaleana, ke ta salaṉa sa koreo, meke vala pulea Sa koasa tamana. 43 Meke magasa beto nia ri doduru tie sa ṉiniraṉira te Tamasa.
Tozi Pulea Zisu Guguana sa Nana Minate
(Matiu 17:22-23; Maka 9:30-32)
Sipu korapa magasa ni rina tie sari doduru ginugua pu evaṉi Zisu, si zama la si Asa koari Nana disaepeli, 44 “Mi lopu muliṉi nia gua sapu kote tozini gamu Rau kamahire, sapu sa Tuna na Tie si kote ta vala pa limadi rina tie,” gua si Asa. 45 Pupuhu nia rina disaepeli gua sapu zama nia Sa. Tava paere koarini sa ginuana, pude di lopu tumae nia rini, ba pamaṉa nanasa la nia rini koa Sa.
Esei sapu Arilaena Hola?
(Matiu 18:1-5; Maka 9:33-37)
46 Meke keke vinaritokei si ta evaṉa pa varikorapadi ri kasa disaepeli, sapu esei si arilaena hola koa rini, gua.* Lk 22:24 47 Gilania Zisu sapu gua varitokei nia rini, ke vagia Sa si keke koburu hite meke va turua Sa pa kapana. 48 Meke zama la koa rini si Asa, “Asa sapu va kamo ia sa koburu hite hie pa korapa pozaqu Rau, si va kamo Au tugo sa si Arau. Meke asa sapu va kamo valeana Au, si va kamoa tugo sa si Asa sapu garunuqu Rau. Ura asa sapu hiteke hola koa gamu doduru, si asa tugo si arilaena hola,” gua si Asa.* Mt 10:40; Lk 10:16; Zn 13:20
Arini pu Tokani Gamu
(Maka 9:38-40)
49 Meke zama la koa Sa se Zone, “Baṉara, dogoria gami si keke tie sapu hipuru palae tomate kaleadi pa pozamu Goi, meke tozi nia gami si asa pude noso, sina lopu somanaena koa gita si asa,” gua si asa.
50 Meke zama se Zisu, “Mi lopu podekia pude va nosoa si asa, ura asa sapu lopu va kari gamu, si tokani gamu tugo sa,” gua si Asa.
Lopu Va Kamoa Ari pa Sameria se Zisu
51 Meke sipu tata kamo mae sa totoso pude kaqu sage pule pa Maṉauru si Asa, si va ṉiṉira ia Zisu sa Nana binalabala meke topue la pa Zerusalema si Asa. 52 Garunu kenu la tie paleke inavoso se Zisu koasa vasileana pa Sameria, pude va namanama veko ponia sari na tiṉitoṉa pu ta hivae koa Sa. 53 Ba korodia sari na tie koasa vasileana sana pude va kamoa si Asa, sina sa Nana inene si la gua tu pa Zerusalema. 54 Ke totoso dogoria ri na disaepeli, ari Zemisi e Zone, sapu gua asa, si zama si arini, “Baṉara, vea hiva nia Goi, pude mami tioko gore nia gana sa nika pa Maṉauru, pude sulu pani gedi sari kasa tie sara?” gua sari kara.* 2 Baṉ 1:9-16
55 Ba taliri meke norei Zisu sari karua* Kaiqa Kinubekubere Hope pukerane si hodaia sa vesi hie meke zama guahe: “Lopu gilana valeania gamu guguana sa Maqomaqo sapu lulia gamu, sina Na Tuna na Tie si lopu mae pude va mate tie, ba pude harupi tu si arini.”. 56 Beto asa, si ene hola la pa keke votiki vasileana se Zisu, meke sari Nana disaepeli.
Saripu Hiva Lulia se Zisu Ba Ruarabeke
(Matiu 8:19-22)
57 Meke sipu korapa ene la rini, si mae zama koe Zisu si keke tie, “Doduru vasina pu la ia gua Goi, si maqu luligo,” gua si asa.
58 Ba olaṉa la koa sa se Zisu, “Sari na kurukuru ṉame, na kurukuru tapuru, ba hite ari dia qoqoro na vori tu, ba sa Tuna na Tie si loke Nana vasina soti pude eko magogoso,” gua si Asa.
59 Meke zama la ia pule Sa si keke tie, “Mae luli Au,” gua.
Ba olaṉa la sa tie, “Baṉara, Mu va malumau, pude la pomunu paki nia sa tamaqu,” gua si asa.
60 Ba olaṉa la ia Zisu si asa, “Vekoi saripu matedi pude madi pomunu ni sari na tie matedi. Ba agoi, si mu la mamu tarae nia sa Binaṉara te Tamasa,” gua si Asa.
61 Meke zama pule si keke tie, “Baṉara, kote luli Igo rau, ba va malumu paki au pude pule meke zama luluara koari pa qua vetu,” gua si asa.* 1 Baṉ 19:20
62 Ba olaṉa la ia Zisu si asa, “Sa nabulu te Tamasa sapu kekeṉoṉo guana tie uma pu taṉini rupaha pa tinavete uma, si lopu garogaro koasa Binaṉara te Tamasa,” gua si Asa.

*9:3 Lk 10:4-11; TTA 13:51

*9:5 TTA 13:51

*9:7 Mt 16:14; Mk 8:28; Lk 9:19

*9:19 Mt 14:1-2; Mk 6:14-15; Lk 9:7-8

*9:20 Zn 6:68-69

*9:23 Sa ginuana “Palekia nana korosi” si mani va namanama pude koa ta sisigiti pa linulina e Karisito, kekeṉoṉo guana minate pa korosi.

*9:23 Mt 10:38; Lk 14:27

*9:24 Mt 10:39; Lk 17:33; Zn 12:25

*9:28 2 Pit 1:17-18

*9:35 Ais 42:1; Mt 3:17, 12:18; Mk 1:11; Lk 3:22

*9:46 Lk 22:24

*9:48 Mt 10:40; Lk 10:16; Zn 13:20

*9:54 2 Baṉ 1:9-16

*9:55 Kaiqa Kinubekubere Hope pukerane si hodaia sa vesi hie meke zama guahe: “Lopu gilana valeania gamu guguana sa Maqomaqo sapu lulia gamu, sina Na Tuna na Tie si lopu mae pude va mate tie, ba pude harupi tu si arini.”

*9:61 1 Baṉ 19:20