Muqeddes Kalam (latin yéziq) Daniyal 1

Daniyal

Daniyal we uning dostliri •••• Daniyal Néboqadnesarning ordisida

1 Yehuda padishahi Yehoyakim textke olturup üchinchi yili, Babil padishahi Néboqadnesar Yérusalémgha hujum qilip uni muhasire qiliwaldi. ■ 2 Reb Yehudaning padishahi Yehuyakimni, shundaqla Xudaning öyidiki qacha-quchilarning bir qismini uning qoligha tapshurup berdi. U esirlerni Shinar zéminigha, özi choqunidighan mebudning butxanisigha élip bardi we bulap kelgen qacha-quchilarni butxanining xezinisige qoydi.□

3 Padishah Néboqadnesar bash aghwat ghojidari Ashpinazgha esirge chüshken Israillar ichidin xan jemetidikilerdin we ésilzade yigitlerdin birnechchidin tallap élip chiqishni buyrudi. □ ■ 4 Bu yashlar nuqsansiz, kélishken, danishmen-uqumushluq, mol bilimlik, mutepekkur, orda xizmitide bolushqa layaqetlik, yene kélip kaldiylerning ilim-penlirini hem tilini ögineleydighan bolushi kérek idi. □ 5 Padishah ular toghrisida ular üch yilghiche her küni padishah yeydighan nazu-németler we sharablar bilen ozuqlandurulsun, muddet toshqanda padishahning aldida xizmette bolsun dep békitti. 6 Tallan’ghan Yehuda qebilisidiki yashlardin Daniyal, Hananiya, Mishaél we Azariyalar bar idi. 7 Aghwat béshi ulargha yéngi isimlar, yeni Daniyalgha Belteshasar, Hananiyagha Shadrak, Mishaélgha Mishak, Azariyagha Ebednégo dégen isimlarni qoydi.□

8 Daniyal padishah belgiligen nazu-németler we shahane sharabliri bilen özini Xuda aldida napak qilmasliqqa bel baghlidi; shunga u aghwat béshidin özining napak qilinmasliqigha yol qoyushini iltimas qildi. □ ■ 9 Emdi Xuda aghwat béshini Daniyalgha iltipat we shapaet körsitidighan qilghanidi. 10 Lékin aghwat béshi Daniyalgha:

— Men öz ghojam padishahtin qorqimen. Silerning yémek-ichmikinglarni u özi belgiligen; u eger silerni bashqa qurdash yigitlerdek saghlam chiray emes iken dep qarisa, undaqta siler padishahqa méning kallamni aldurghuchi bolisiler, — dédi.

11 Shuning bilen Daniyal kélip aghwat béshi özige we Hananiya, Mishaél we Azariyalargha teyinligen ghojidardin telep qilip: 12 — Keminilirini umach, köktat we su bilenla béqip on künlük sinaq qilsila.

13 Andin bizning chirayimiz bilen padishahning ésil tamiqini yégen yigitlerning chirayini sélishturup baqsila, andin közitishliri boyiche keminilirige ish körgeyla! — dédi. 14 Ghojidar ularning gépige kirip, ularni on kün sinap körüshke maqul boldi. 15 On kündin kéyin qarisa, ularning chirayliri padishahning nazu-németlirini yégen yigitlerningkidinmu nurluq we tolghan köründi. 16 Shuningdin kéyin ghojidar ulargha padishah belgiligen nazu-németlerni we ichishke belgiligen sharabni bermey, ularning ornida umach, köktatlarni bérishke bashlidi.

17 Bu töt yigitni bolsa, Xuda ularni herxil edebiyat we ilim-meripette danishmen we uqumushluq qildi. Daniyalmu barliq ghayibane alametler bilen chüshlerge tebir bérishke parasetlik boldi. 18 Padishah belgiligen muddet toshqinida, aghwat béshi yigitlerning hemmisini Néboqadnesarning aldigha élip bardi. □ 19 Padishah ular bilen bir-birlep sözleshti; yash yigitlerning héchqaysisi Daniyal, Hananiya, Mishaél we Azariyalargha yetmidi. Shunga bu töteylen padishahning xizmitide qaldi. 20 Padishahqa danaliq-hékmet kérek bolghanda yaki yorutush kérek bolghan herqandaq mesilige jawab izdigende, ularning jawabi uning seltenitidiki barliq remchi-palchi yaki pir-ustazliriningkidin on hesse toghra chiqatti. 21 Daniyal Pars padishahi Qoresh textke olturghan birinchi yilghiche ordida dawamliq turdi.□

■1:1 2Pad. 24:2, 3; 2Tar. 36:6

□1:2 «Xudaning öyi» — muqeddes ibadetxana, elwette.

□1:3 «bash aghwat ghojidari Ashpinaz» — «aghwat» padishah sarayidiki kénizeklerge qaraydighan, pichilghan er kishi. Ularning bashqa wezipiliri bar bolushi mumkin. Mumkinchiliki yene barki, mushu yerde «bash aghwat ghojidari» padishahlarning barliq emeldarlarning béshini körsitidu. Eger mushu toghra bolsa «bash emeldar» dep terjime qilishqa toghra kélidu.

■1:3 Yesh. 39:7

□1:4 «yene kélip kaldiylerning ilim-penlirini hem tilini ögineleydighan bolushi kérek idi — «Kaldiye» Babil impériyesidiki muhim bir nahiye idi, shu yerdikiler «aliyjanap kishiler» dep qarilatti. Babil ordisining qaide-yosunlirigha asasen munejjimler shu tebiqidiki ademlerdin bolushi kérek idi.

□1:7 «Aghwat béshi ulargha yéngi isimlar, yeni Daniyalgha Belteshasar, Hananiyagha Shadrak, Mishaélgha Mishak, Azariyagha Ebednégo dégen isimlarni qoydi» — bu qoyghan ismilar, asasen butpereslik bilen munasiwetlik bolup, esli we yéngi ismilirining meniliri töwendikidek: — Daniyal — «Xuda méning sot qilghuchumdur» Belteshasar — «Bel (bir mebud) uning hayatini qoghdisun». Hananiya — «Perwerdigar méhir-shepqetliktur» Shadrak — «Aku (bir mebud)ning buyruqi» Mishaél — «Xudagha kim oxshiyalisun?» Mishak — «Aku (bir mebud)gha kim oxshiyalisun?» Azariya — «Perwerdigar Yardemchimdur» Ebednégo — «Négo (nur chachidighan mebud)ning quli»

□1:8 «Daniyal padishah belgiligen nazu-németler we shahane sharabliri bilen özini Xuda aldida napak qilmasliqqa bel baghlidi» — Daniyal Yehudiy bolghachqa, Musa peyghemberge bérilgen «muqeddes qanun»gha asasen, bezi göshler, mesilen choshqa, töge, toshqan göshini yéyishke bolmaytti. Qan chiqarmay boghup öltürgen bolsa, yéyishke bolmaytti. Uning üstige, Babil ordisidikiler yégen göshler we ichken sharablar mebudlargha béghishlan’ghan bolup, ashu mebudlarni medhiyilesh üchün yep-ichiletti.

■1:8 Law. 15:1-35; 17:12; Qan. 14:3-21; 1Kor. 8:4, 8-10

□1:18 «Padishah belgiligen muddet toshqinida...» — yeni üch yil (5-ayetni körüng).

□1:21 «Daniyal Pars padishahi Qoresh textke olturghan birinchi yilghiche ordida dawamliq turdi» — Pars padishahi Qoresh 66 yildin kéyin Babil impériyesini istéla qildi (miladiyedin ilgiriki 539-yili).