8
Butlargha atalghan taamlar
Emdi «butlargha atap nezir qilin’ghan taamlar» mesilisige kéleyli. «Hemmimizde bilim bar» dep bilimiz. Xosh, biraq bilim bolsa ademni körenglitidu; méhir-muhebbet bolsa ademni quridu. «Emdi «butlargha atap nezir qilin’ghan taamlar» mesilisige kéleyli» — Korint shehiridikilerning köpinchisi bolsa butperes bolup, ular butlargha choqunush üchün butqa atap nezir qilin’ghan göshni yeytti. Korintliqlarning toy we bashqa murasimlirimu butxanilarda ötküzülüp, butqa atap nezir qilin’ghan göshler dastixan’gha qoyulatti. U chaghlarda bundaq göshni yéyish-yémeslik yaki butxanida ötküzülgen murasimlargha qatnishish-qatnashmasliq étiqadchilar üchün chong bir mesile bolghan. «méhir-muhebbet bolsa ademni quridu» — «rohiy qurush» («ademni qurush») toghruluq «Rimliqlargha»diki kirish söz»imizni körüng. «Méning bilimim bar» dep hésablighan kishi, emeliyette héchnémini téxi bilishke tégishlik derijide bilmigen bolidu. ««Méning bilimim bar» dep hésablighan kishi, emeliyette héchnémini téxi bilishke tégishlik derijide bilmigen bolidu» — bu ajayib bayan toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng. Emma Xudani söygen kishi bolsa, u Uning teripidin tonulidu. «Emma Xudani söygen kishi bolsa, u Uning teripidin tonulidu» — «Xuda teripidin tonulidu» — belkim, Xuda uni bilip «bu kishi Méning adimim» dep étirap qilidu, démekchi.
Xosh, emdi «butlargha atap nezir qilin’ghan taamlar» toghruluq — bizge melumki, «Jahanda but dégen héchnéme hésablanmaydu», we «birla Xudadin bashqa héch ilah yoqtur». ««Jahanda but dégen héchnéme hésablanmaydu» we «birla Xudadin bashqa héch ilah yoqtur»» — 1-ayettiki «hemmimizde bilim bar», «bu dunyada but dégen héchnerse emes» we «Xudadin bashqa héch ilah yoqtur» belkim bu Korint jamaitidikiler özlirining shuaridek daim éytidighan sözler idi.   Qan. 4:39; Rim. 14:14; 1Kor. 10:19; Ef. 4:6. Gerche nurghun atalmish ilahlar bar bolsimu — meyli ular zéminda yaki asmanda turidu dep qarilishidin qet’iynezer (derweqe «ilahlar» köp, we «reb»ler köptur) biraq biz üchün peqetla bir Xuda, yeni Ata bardur. Uningdin barliq mewjudatlar apiride bolghan, bizmu Uning üchün mewjut bolghanmiz; shuningdek, birla Reb, yeni Eysa Mesih bardur. Pütkül mewjudatlar U arqiliq mewjut, bizmu U arqiliq hayatmiz. Mal. 2:10; Yuh. 13:13; 1Kor. 12:3; Ef. 4:6; Fil. 2:11.
Emma bundaq bilim hemmimizde téxi yoqtur; téxi butlargha köndürülginidin xalas bolmighan bezi ishen’güchiler bolsa mushundaq taamlarni «butqa atap nezir qilin’ghan» dep bilip yeydu; shundaqla ularning wijdani ajiz bolghachqa, bulghan’ghan bolidu. 1Kor. 10:28. Emeliyette taamlarning özliri bizni Xuda bilen yarashturalmaydu; yémisek bizning kemchilikimiz hésablanmaydu, yégen bolsaq artuqchiliqmu hésablanmaydu. Rim. 14:17. Biraq herhalda yéyish erkinlikinglarning ajizlargha putlikashang bolmasliqigha köngül qoyunglar. Gal. 5:13. 10 Chünki ajiz bir bende bilimi bar bolghan séning butxanidiki dastixanda olturup yégenlikingni körse, undaqta u öz ajiz wijdanigha qarshi halda butlargha atap nezir qilin’ghan taamlarni yéyishke «qurulup kücheytilidighan» bolmamdu? «Chünki ajiz bir bende bilimi bar bolghan séning butxanidiki dastixanda olturup yégenlikingni körse, undaqta u öz ajiz wijdanigha qarshi halda butlargha atap nezir qilin’ghan taamlarni yéyishke «qurulup kücheytilidighan» bolmamdu?» — bu ayet toghruluq ikki éghiz gep qilish kérek. Birinchi, kona zamanlarda köp butxanilargha munasiwetlik «ashxanilar», «réstoranlar» bar idi. Meqsiti butpereslik emes, belkim peqet payda körüshtin ibaret idi. Emma satqan taamlarning köpinchisi belkim xelqler shu butxanida butlargha atap qilghan nersiler bolushi mumkin idi. Shuning bilen bir waqitta nurghun kishiler bundaq taamni yéyishning özini «sawabliq ish», «teleylik ish» dep qarishi mumkin.
Ikkinchi, Pawlusning «uning wijdani... «qurulup kücheytilidighan» dégen sözi kinayilik gep. Mezkur sözni yuqiriqi «muhebbet (ademni, yeni ademning rohini) quridu» dégen söz bilen sélishturishimiz kérek. «Muhebbetning qurushi»ning netijisi yaxshi, elwette; lékin mushu ayette «bilimi bar» ademning herikiti ajiz qérindishini öz wijdanigha xilapliq qilishqa «qurup kücheytidu».
11 Shuning bilen Mesih uning nijati üchün ölgen, séning qérindishing bolghan bu ajiz bende séning biliming wejidin halak bolidu. Rim. 14:15.
12 Shu yol bilen qérindashlargha ziyan yetküzüp gunah qilip, ularning ajiz wijdanini zeximlendürüp, Mesihke qarshi gunah qiliwatisiler. 13 Shunga, eger birer taam öz qérindishimni yiqitidighan qiltaq bolsa, qérindishimni yiqitmasliqim üchün men menggügiche göshni qet’iy yémeymen. Rim. 14:21; 2Kor. 11:29.
 
 

8:1 «Emdi «butlargha atap nezir qilin’ghan taamlar» mesilisige kéleyli» — Korint shehiridikilerning köpinchisi bolsa butperes bolup, ular butlargha choqunush üchün butqa atap nezir qilin’ghan göshni yeytti. Korintliqlarning toy we bashqa murasimlirimu butxanilarda ötküzülüp, butqa atap nezir qilin’ghan göshler dastixan’gha qoyulatti. U chaghlarda bundaq göshni yéyish-yémeslik yaki butxanida ötküzülgen murasimlargha qatnishish-qatnashmasliq étiqadchilar üchün chong bir mesile bolghan. «méhir-muhebbet bolsa ademni quridu» — «rohiy qurush» («ademni qurush») toghruluq «Rimliqlargha»diki kirish söz»imizni körüng.

8:2 ««Méning bilimim bar» dep hésablighan kishi, emeliyette héchnémini téxi bilishke tégishlik derijide bilmigen bolidu» — bu ajayib bayan toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.

8:3 «Emma Xudani söygen kishi bolsa, u Uning teripidin tonulidu» — «Xuda teripidin tonulidu» — belkim, Xuda uni bilip «bu kishi Méning adimim» dep étirap qilidu, démekchi.

8:4 ««Jahanda but dégen héchnéme hésablanmaydu» we «birla Xudadin bashqa héch ilah yoqtur»» — 1-ayettiki «hemmimizde bilim bar», «bu dunyada but dégen héchnerse emes» we «Xudadin bashqa héch ilah yoqtur» belkim bu Korint jamaitidikiler özlirining shuaridek daim éytidighan sözler idi.

8:4 Qan. 4:39; Rim. 14:14; 1Kor. 10:19; Ef. 4:6.

8:6 Mal. 2:10; Yuh. 13:13; 1Kor. 12:3; Ef. 4:6; Fil. 2:11.

8:7 1Kor. 10:28.

8:8 Rim. 14:17.

8:9 Gal. 5:13.

8:10 «Chünki ajiz bir bende bilimi bar bolghan séning butxanidiki dastixanda olturup yégenlikingni körse, undaqta u öz ajiz wijdanigha qarshi halda butlargha atap nezir qilin’ghan taamlarni yéyishke «qurulup kücheytilidighan» bolmamdu?» — bu ayet toghruluq ikki éghiz gep qilish kérek. Birinchi, kona zamanlarda köp butxanilargha munasiwetlik «ashxanilar», «réstoranlar» bar idi. Meqsiti butpereslik emes, belkim peqet payda körüshtin ibaret idi. Emma satqan taamlarning köpinchisi belkim xelqler shu butxanida butlargha atap qilghan nersiler bolushi mumkin idi. Shuning bilen bir waqitta nurghun kishiler bundaq taamni yéyishning özini «sawabliq ish», «teleylik ish» dep qarishi mumkin. Ikkinchi, Pawlusning «uning wijdani... «qurulup kücheytilidighan» dégen sözi kinayilik gep. Mezkur sözni yuqiriqi «muhebbet (ademni, yeni ademning rohini) quridu» dégen söz bilen sélishturishimiz kérek. «Muhebbetning qurushi»ning netijisi yaxshi, elwette; lékin mushu ayette «bilimi bar» ademning herikiti ajiz qérindishini öz wijdanigha xilapliq qilishqa «qurup kücheytidu».

8:11 Rim. 14:15.

8:13 Rim. 14:21; 2Kor. 11:29.