Muqeddes Kalam (latin yéziq) Filippiliqlargha 2

1 Eger emdi Mesihte righbet bar déyilse, muhebbetning tesellisi bar déyilse, Rohning sirdashliqi bar déyilse, qelbde ich aghritishlar hem rehimdilliq bar déyilse, □ 2 — emdi oxshash bir oy-pikirde bolup, bir-biringlargha oxshash muhebbette baghlinip, bir jan bir niyette bolup, aranglarda héch ish riqabettin yaki quruq shöhretperesliktin bolmisun; eksiche, oy-xiyalinglarda kichik péilliq bolup herbiringlar bashqilarni özünglardin yuqiri dep bilinglar; shundaq bolghanda shad-xuramliqimni kamil qilisiler.■

4 Herbiringlar peqet öz ishliringlargha köngül bölüp qalmay, belki bashqilarningkigimu köngül bölünglar.■ 5 Mesih Eysada bolghan oy-pozitsiye silerdimu bolsun: —■

6 U Xudaning tip-sheklide bolsimu,

Özini Xuda bilen teng qilishni olja qilip tutuwalmidi; ■

7 Eksiche, U Özidin hemmini quruqdidi,

Özige qulning sheklini élip,

Insanlarning siyaqigha kirip, insaniy tebiettin ortaqdash bolup,□ ■

8 Özini töwen qilip,

Hetta ölümgiche, yeni krésttiki ölümgiche itaetmen boldi;■

9 Shunga Xuda Uni intayin yuqiri kötürüp mertiwilik qildi,

Uninggha herqandaq namdin üstün bolghan namni béghishlidiki, ■

10 Eysaning namigha asmanlarda, yer yüzide hem yer astida barliq tizlar pükülüp,■

11 Xuda’Atigha shan-sherep keltürüp herbir til Eysa Mesihning Reb ikenlikini étirap qilidu.□ ■

12 Shuning bilen, ey söyümlüklirim, siler hemishe itaet qilghininglardek, peqet men yéninglarda bolghinimdila emes, belki hazirqidek men silerdin néri bolghanda téximu shundaq itaet bilen eyminishte, titrigen halda öz nijatinglarni herterepke tetbiqlashqa intilinglar. 13 Chünki Xudaning güzel xahishi boyiche silerning irade tiklishinglargha we shuningdek uni emelge ashurushunglarda ichinglarda ishliguchi Uning Özidur.■

14 Hemme ishlarni ghudungshimay yaki talash-tartish qilmay qilinglar; ■ 15 shuning bilen siler eyibsiz, sap dilliq bolup, bu dewrdiki tetür, esebbiy ademler otturisida yashap, ularning arisida dunyagha yoruqluq bergüchilerdek parlap, Xudaning daghsiz perzentliri bolisiler; ■ 16 shuningdek hayatning söz-kalamini sunup bergüchi bolghininglar tüpeylidin, men silerdin Mesihning künide bikar yügürmeptimen, bikar japa tartmaptimen dep pexirlinip tentene qilaylaydighan bolimen.□ ■

17 Hetta men «sharab hediye» süpitide étiqadinglardiki qurbanliq hem xizmet-ibadetning üstige quyulsammu, men shadlinimen, shundaqla siler bilen bille ortaq shadlinimen. □ ■ 18 Silermu oxshash yolda shadlinisiler we men bilen bille ortaq shadlinishinglar kérek.□

19 Lékin men Rebde pat arida Timotiyni yéninglargha ewetishni ümid qilimenki, ehwalinglarni anglap menmu xush bolsam; ■ 20 chünki yénimda uninggha oxshash, dilimiz bir bolghan, ishliringlargha chin dilidin köngül bölgüchi bashqa adem yoqtur. 21 Chünki hemme adem Eysa Mesihning ishlirigha emes, belki özining ishliri bilen shughullinishqa intilidu; ■ 22 emma siler uning salahiyitini, uning xush xewerning xizmitide xuddi atisigha hemrah bolup ishleydighan balidek men bilen birge méhnet singdürgenlikini bilisiler. 23 Emdi aqiwitimning qandaq bolidighanliqini éniq bilgen haman, uni derhal mangduruwétishni ümid qilimen; 24 emma özümning yéninglargha pat arida baridighanliqimgha Reb arqiliq ishenchim bar.

25 Emma buningdin awwal méning qérindishim, xizmetdishim hem sepdishim bolghan, silerning elchinglar hem hajitimdin chiqqan qurbanliq yardiminglarni yetküzgüchi Épafroditni yéninglargha ewetishni zörür taptim, □ 26 chünki u hemminglargha séghinip telpün’genidi hem silerning uning késel halidin xewer tapqininglar tüpeylidin azablandi. 27 U derweqe késel bolup ejelge yéqinliship qaldi; lékin Xuda uninggha rehim qildi; hem méning derdimning üstige derd bolmisun dep yalghuz uningghila emes, belki mangimu rehim qildi. □ 28 Shuningdek uning bilen yene körüshüp shadlinishinglar we shundaqla özümge nisbeten derdlirimni azaytish üchün uni téximu jiddiy yolgha salmaqchimen. 29 Emdi uni shad-xuramliq bilen Rebde qobul qilinglar hem uningdek ademlerge hörmet qilinglar; ■ 30 chünki u Mesihning xizmitini dep, silerning manga qilmaqchi bolghan yardiminglarni béjirishte yoluqqan boshluqni toldurup ejelge yüzlinip, öz jénini tewekkül qildi.□

□2:1 «Eger emdi Mesihte righbet bar déyilse, muhebbetning tesellisi bar déyilse, Rohning sirdashliqi bar déyilse, qelbde ich aghritishlar hem rehimdilliq bar déyilse, ...» — grék tilida mushu ayettiki «eger» daim rétorik shekilde ishlitilip «eger...we derweqe (shundaq) bolidu» dégen menini bildüridu. «Roh» bolsa Xudaning Rohini körsitidu. «Qelbde» esli grék tilida «ich-qarnida», «ich-baghrida».

■2:2 Rim. 12:16; 15:5; 1Kor. 1:10; Fil. 3:16; 1Pét. 3:8; Rim. 12:10; 1Pét. 5:5.

■2:4 1Kor. 10:24; 13:5.

■2:5 Mat. 11:29; Yuh. 13:15; 1Pét. 2:21; 1Yuh. 2:6.

■2:6 2Kor. 4:4; Kol. 1:15; Ibr. 1:3.

□2:7 «... Özini Xuda bilen teng qilishni olja qilip tutuwalmidi (6-ayet), eksiche, U Özidin hemmini quruqdidi,...» — bashqa birxil terjimisi: «... Özini Xuda bilen teng turiwérey dep turuwalmayla, Özindin hemmini qutuqdidi,...». «Eksiche, U Özidin hemmini quruqdidi, Özige qulning sheklini élip, insanlarning siyaqigha kirip, insaniy tebiettin ortaqdash bolup,...» — bu ayet belkim Injil ichide menisi eng chongqur jümlilerdin biridur. «Insanlarning siyaqigha kirip, insaniy tebiettin ortaqdash bolup» dégen ibariler shübhisizki, Mesihning her jehettin insan bolup, toluq insanning tebiitide bolghanliqini körsitidu. Peqet uning tebiitide héch gunah yoq idi. «Insaniy tebiet» grék tilida «insaniy «sxéma»» dep ipadilinidu, insanning tebiiti we «asasiy qurulush»ini körsitidu. «U Özini quruqdidi» toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.

■2:7 Zeb. 8:5; Mat. 20:28; Luqa 22:27; Yuh. 13:14.

■2:8 Ibr. 2:9,14,17; 4:15; 12:2.

■2:9 Ros. 2:33; Ibr. 1:4.

■2:10 Yesh. 45:23; Rim. 14:11.

□2:11 «Xuda’Atigha shan-sherep keltürüp herbir til Eysa Mesihning Reb ikenlikini étirap qilidu» — démek, Mesih Eysagha béghishlan’ghan nam «Reb»dur. U esli Özi Reb bolup (mesilen, «Luqa» 2:11), U ershlerge kötürülginide Xuda’Atisi Özining Uningdin bolghan xursenlikini bildürüp qaytidin Uni «Reb» dep éniq jakarlighan. «Yesh.» 45:23ni körüng.

■2:11 Yuh. 13:13; 1Kor. 8:6; 12:3.

■2:13 2Kor. 3:5.

■2:14 Rim. 12:17; 1Pét. 2:12; 4:9.

■2:15 Pend. 4:18; Mat. 5:14.

□2:16 «hayatning söz-kalamini sunup bergüchi bolghininglar tüpeylidin...» — «hayatning söz-kalami» — menggü hayat toghruluq söz, elwette. Bashqa birxil terjimisi: «hayatning söz-kalamini ching tutqininglar tüpeylidin,...». Lékin yuqiriqi 15-ayette Filippiliq qérindashlar «yoruqluq bergüchi» dep atalghan bolghachqa, mushu yerde «(siler)... (Xudaning) hayatning söz-kalamini sunup bergüchi bolghininglar» dep terjime qilishni toghra körimiz.

■2:16 2Kor. 1:14; 1Tés. 2:19.

□2:17 «Hetta men «sharab hediye» süpitide étiqadinglardiki qurbanliq hem xizmet-ibadetning üstige quyulsammu, men shadlinimen, shundaqla siler bilen bille ortaq shadlinimen» — Pawlus yuqirida 1:25-26de «siler bilen yene didarlishimen» deydu, elwette. Lékin u öltürülsimu, meyüslenmeytti yaki héch hesret tartmaytti, eksiche shu sewebtin shadlinatti; we eger shundaq ish bolsa, ularnimu uning bilen bille ortaq shadlinishqa righbetlendüretti.

■2:17 2Kor. 7:4.

□2:18 «Silermu oxshash yolda shadlinisiler we men bilen bille ortaq shadlinishinglar kérek» — 17-18-ayet üstide: Tewrat dewridiki ibadet tüzümide, «köydürme qurbanliq» qilghanda, qurbanliq qurban’gahqa qoyulghanda uninggha «ash hediye» qoshulushi kérek, andin ularning üstige «sharab hediye» quyulushi kérek idi. Mushu yerde Pawlus tolimu kemterlik bilen Filippidiki étiqadchilarning qilghan xizmet-ibaditini muhim qurbanliqqa, özining yéqinda éhtimalliqi bolghan öltürülüshi yaki türmide özini jamaet üchün pida qiliwatqanliqini bir «sharab hediye»ge, yeni ularning chong qurbanliqi üstige toluqlaydighan peqet qoshumche bir «sharab hediye»ge oxshitidu. Qaytidin deymiz: U öltürülsimu, meyüslenmeytti yaki héch hesret tartmaytti, eksiche shu sewebtin shadlinatti; we eger shundaq ish bolsa, ularnimu uning bilen bille ortaq shadlinishqa righbetlendüretti.

■2:19 Ros. 16:1; Rim. 16:21; 1Tés. 3:2.

■2:21 1Kor. 10:24; 13:5.

□2:25 «méning qérindishim, xizmetdishim hem sepdishim bolghan, silerning elchinglar hem hajitimdin chiqqan qurbanliq yardiminglarni yetküzgüchi Épafrodit» — «sepdishim» — Pawlus bilen rohiy küreshte ortaq jengchi, elwette. «Elchinglar» grék tilida «apostolos». Bu sözning menisi «ewetilgen kishi», «elchi» yaki «rosul» bolidu. Mushu yerde biz «elchi» dep terjime qilghinimiz bilen, mumkinchiliki barki, Pawlus Épafroditning rosulluq xizmiti bar bolidu, dep körsitishi mumkin.

□2:27 «U derweqe késel bolup ejelge yéqinliship qaldi; lékin Xuda uninggha rehim qildi; hem méning derdimning üstige derd bolmisun dep yalghuz uningghila emes, belki mangimu rehim qildi» — «Xuda... yalghuz uningghila emes, belki mangimu rehim qildi» dégen söz birxil gunahni körsetken bolsa kérek. Töwendiki 28-30-ayetlerge qarighanda, Épafrodit Pawlusqa jamaetning sowghisini yetküzüp baridighan yolda késel boldi. U belkim yolda késel bolup qalghan. U Pawlusning qéshigha yétip bérishqa aldirap öz késili bilen héch kari bolmay algha basti, shuning bilen u téximu éghir késel bolup «ejelge yéqinliship qaldi». Pawlus, uning bu qilghinini birxil tewekkülchilik, aqilane ish emes dep oylishi mumkin. Xuddi Pawlus, Xuda «uninggha rehim qilip» saqaytti, shundaqla «manga rehim qildi» — chünki Épafrodit méning wejemdin shundaq qildi, dégendek. Undaq déginimiz bilen, Xuda bizge jamaet üchün shundaq tewekkül qilishqa teyyar bolghan ademelerni ewetsun!

■2:29 1Kor. 9:14; Gal. 6:6; 1Tés. 5:12; 1Tim. 5:17; Ibr. 13:17.

□2:30 «u Mesihning xizmitini dep...» — grék tilida: «u xizmet dep,...» déyilgen. Pawlusqa (shundaqla Épafroditqa) nisbeten peqet «xizmet»la bar, chünki uninggha nisbeten peqet bir xizmet, yeni Mesihning xizmiti, xush xewerning xizmiti bardur. «u... silerning manga qilmaqchi bolghan yardiminglarni béjirishte yoluqqan boshluqni toldurup ejelge yüzlinip, öz jénini tewekkül qildi» — Pawlusning «yardiminglarni béjirishte yoluqqan boshluq....» dégini, Filippidiki jamaetning uninggha köngül bölüshide melum yétersizlik bar, dégenliki emes; u, silerde ümid qilghininglardek yardemni yetküzüsh pursetliri chiqmighan bolsimu, lékin ewetmekchi bolghan könglünglarni chüshinimen, démekchi. «Yardiminglar» dégen söz grék tilida mushu yerde «ibadetxanidiki kahinliq qurbanliq xizmitinglar»ni puritidighan sözdur.