4
Xudaning aramliqi heqqidiki wede
Emdi Uning aramliqigha kirip behrimen bolush toghrisidiki wedisi bizge qaldurulghandin kéyin, aranglardiki birersiningmu uning nésiwisidin chüshüp qélishidin qorqunchta éhtiyat qilayli. Chünki xush xewer xuddi chöldiki Israillargha anglitilghandek bizlergimu anglitildi. Lékin ularning anglighanliri étiqad bilen yughurulmighanliqtin, söz-kalamning ulargha héchqandaq paydisi bolmighanidi.«Chünki xush xewer xuddi chöldiki Israillargha anglitilghandek bizlergimu anglitildi» — «chöldiki Israillargha» grék tilida «ulargha» déyilidu. Bu ayettiki «xush xewer» Xudaning aramliqini alahide közde tutidu. Chünki bu aramliqqa kirgenler bolsa — étiqad qilghan bizlermiz. Xuddi Xudaning éytqinidek:
«Shunga men ghezeplinip qesem ichip: —
«Ular Méning aramliqimgha qet’iy kirmeydu — dégen».
 
Xudaning emelliri bolsa dunya apiride bolghandila hemmisi tamamlan’ghanidi;Zeb. 95:11. chünki yaritilishning yettinchi küni heqqide muqeddes yazmilarning bir yéride mundaq déyilgen: «Yettinchi küni kelgende, Xuda hemme emelliridin aram aldi».«Yettinchi küni kelgende, Xuda hemme emelliridin aram aldi» — «Yar.» 2:2.  Yar. 2:2; Mis. 20:11; 31:17. Yene kélip yuqirida éytilghandek Xuda: «Ular Méning aramliqimgha qet’iy kirmeydu» dégenidi.«Yene kélip yuqirida éytilghandek Xuda: «Ular Méning aramliqimgha qet’iy kirmeydu» dégenidi» — muellip, gerche chölde kezgen Israillar itaetsizliki tüpeylidin «Xudaning aramliqi»gha kirmigen bolsimu, kirish yoli téxiche ochuq ikenlikini körsitidu.  Zeb. 95:11. Buningdin körünerlikki, Xudaning aramliqigha kireleydighanlar bar, emma uning toghrisidiki xush xewerni awwal anglighanlar itaetsizlik qilghanliqi üchün, uninggha kirelmidi.«uning toghrisidiki xush xewerni awwal anglighanlar» — démek, Xudaning aramliqi toghruluq xush xewer anglighanlar; chöl-bayawanda kézip yürgen Israillarni körsitidu. Shuning üchün, Xuda ene shu aramliq toghrisida uzaq waqittin kéyinki melum bir künni «bügün» dep békitip, Dawut peyghember arqiliq yene shundaq éytqan: —
 
«Bügün uning awazini anglisanglar,
Yürikinglarni qattiq qilmanglar!»Zeb. 95:7-8; Ibr. 3:7.
 
Eger Yeshua peyghember Israillarni aramliqqa kirgüzgen bolsa idi, Xuda kéyin yene bir aramliq küni toghruluq démigen bolatti.«Eger Yeshua peyghember Israillarni aramliqqa kirgüzgen bolsa idi, Xuda kéyin yene bir aramliq küni toghruluq démigen bolatti» — Yeshua peyghember Musa peyghemberning izbasari bolup, u Israil xelqini Xuda wede bergen zémin’gha bashlap barghan. «Qan.» 3:20, 25:19, «Yeshua» 1:15nimu körüng. Qisqisi, shabat künidiki bir aramliq Xudaning xelqini kütmekte.«Qisqisi, shabat künidiki bir aramliq Xudaning xelqini kütmekte» — «shabat küni» yettinchi küni, yeni Xuda aram alghan küni we Öz Yehudiy xelqige békitken «dem élish küni» idi.
10 Chünki Xudaning aramliqigha kirgüchiler xuddi Xuda «Öz emel-ishliridin aram alghan»dek, özlirining ishliridin aram alidu. «Chünki Xudaning aramliqigha kirgüchiler xuddi Xuda «Öz emel-ishliridin aram alghan»dek, özlirining ishliridin aram alidu» — bu intayin muhim ayet üstide hem «Xudaning aramliqi» toghruluq «qoshumche söz»imizde toxtilimiz. 11 Shunga héchqaysimizning ene shu Israillardek itaetsizlik qilghan halitide yiqilip chüshmesliki üchün, herbirimiz bu aramliqqa kirishke intileyli.
12 Chünki Xudaning söz-kalami janliqtur we küchke igidur, hetta jan bilen rohni, yilik bilen boghumlarni bir-biridin ayriwételigüdek derijide, herqandaq qosh bisliq qilichtin ittiktur, qelbdiki oy-pikir we arzu-niyetlerning üstidin höküm chiqarghuchidur. Top. 12:11; Yesh. 49:2; Ef. 6:17. 13 Uning aldida héchqandaq mewjudat ghayip emestur; belki bizdin hésab Alghuchining közliri aldida hemme ish ochuq-ashkaridur.Zeb. 33:13-15
 
Bash kahinimiz Eysa Mesih
14 Shundaq bolghaniken, shundaqla ersh-asmanlardin ötüp chiqqan ulugh Bash Qahinimiz, yeni Xudaning Oghli Eysa bolghaniken, biz étirap qilghan étiqadimizda ching turayli. Ibr. 3:1; 6:20; 8:1; 9:11. 15 Chünki bizge teyinlen’gen bash kahinimiz ajizliqlirimizgha hésdashliq qilmighuchi emes, belki bizge oxshash herxil azdurush-sinaqlargha duch kelgen, lékin gunah sadir qilip baqmighuchidur. Yesh. 53:9; 2Kor. 5:21; Fil. 2:7; Ibr. 2:18; 1Pét. 2:22; 1Yuh. 3:5. 16 Shunga yürikimiz toq halda rehim-shepqetke érishish we yardemge éhtiyajliq waqtimizda shapaet tépish üchün méhir-shepqet ayan qilin’ghuchi textke yéqinlishayli.«yardemge éhtiyajliq waqtimizda shapaet tépish üchün...» — grék tilida «yardem» «ademning (qutquzghin! dégen) nidasigha yügürüsh» dégen uqumni bildüridu. «méhir-shepqet ayan qilin’ghuchi text» — Xudaning texti, elwette.  Rim. 3:25.
 
 

4:2 «Chünki xush xewer xuddi chöldiki Israillargha anglitilghandek bizlergimu anglitildi» — «chöldiki Israillargha» grék tilida «ulargha» déyilidu. Bu ayettiki «xush xewer» Xudaning aramliqini alahide közde tutidu.

4:3 Zeb. 95:11.

4:4 «Yettinchi küni kelgende, Xuda hemme emelliridin aram aldi» — «Yar.» 2:2.

4:4 Yar. 2:2; Mis. 20:11; 31:17.

4:5 «Yene kélip yuqirida éytilghandek Xuda: «Ular Méning aramliqimgha qet’iy kirmeydu» dégenidi» — muellip, gerche chölde kezgen Israillar itaetsizliki tüpeylidin «Xudaning aramliqi»gha kirmigen bolsimu, kirish yoli téxiche ochuq ikenlikini körsitidu.

4:5 Zeb. 95:11.

4:6 «uning toghrisidiki xush xewerni awwal anglighanlar» — démek, Xudaning aramliqi toghruluq xush xewer anglighanlar; chöl-bayawanda kézip yürgen Israillarni körsitidu.

4:7 Zeb. 95:7-8; Ibr. 3:7.

4:8 «Eger Yeshua peyghember Israillarni aramliqqa kirgüzgen bolsa idi, Xuda kéyin yene bir aramliq küni toghruluq démigen bolatti» — Yeshua peyghember Musa peyghemberning izbasari bolup, u Israil xelqini Xuda wede bergen zémin’gha bashlap barghan. «Qan.» 3:20, 25:19, «Yeshua» 1:15nimu körüng.

4:9 «Qisqisi, shabat künidiki bir aramliq Xudaning xelqini kütmekte» — «shabat küni» yettinchi küni, yeni Xuda aram alghan küni we Öz Yehudiy xelqige békitken «dem élish küni» idi.

4:10 «Chünki Xudaning aramliqigha kirgüchiler xuddi Xuda «Öz emel-ishliridin aram alghan»dek, özlirining ishliridin aram alidu» — bu intayin muhim ayet üstide hem «Xudaning aramliqi» toghruluq «qoshumche söz»imizde toxtilimiz.

4:12 Top. 12:11; Yesh. 49:2; Ef. 6:17.

4:13 Zeb. 33:13-15

4:14 Ibr. 3:1; 6:20; 8:1; 9:11.

4:15 Yesh. 53:9; 2Kor. 5:21; Fil. 2:7; Ibr. 2:18; 1Pét. 2:22; 1Yuh. 3:5.

4:16 «yardemge éhtiyajliq waqtimizda shapaet tépish üchün...» — grék tilida «yardem» «ademning (qutquzghin! dégen) nidasigha yügürüsh» dégen uqumni bildüridu. «méhir-shepqet ayan qilin’ghuchi text» — Xudaning texti, elwette.

4:16 Rim. 3:25.