2
Nijatqa sel qarimasliq
Bu sewebtin, alliqandaq yol bilen heqiqiy yoldin téyilip ketmeslikimiz üchün, anglighan heqiqetlerge téximu étibar qilishimiz lazim. Chünki perishtiler arqiliq yetküzülgen söz-kalamning turaqliq ikenliki ispatlan’ghan hemde uninggha herbir boysunmasliq we itaetsizlik qilish tégishlik jazagha tartilidighan yerde, «perishtiler arqiliq yetküzülgen söz-kalam» — Musa peyghemberge yetküzülgen Tewrat qanunini körsitidu.   Yar. 19:17,26; Qan. 27:26; Ros. 7:53; Gal. 3:19. shunche ulugh qutquzush-nijatqa étibar bermisek, biz qandaqmu jazadin qéchip qutulalaymiz?! Chünki bu nijatning xewiri deslepte Reb arqiliq uqturulghan, hem uning heqliqini biwasite anglighanlarmu bizge testiqlighan; Mat. 4:17; Mar. 1:14; Ibr. 12:25. uning üstige Xuda bésharetlik alametler, karametler we herxil qudretlik möjiziler arqiliq, shundaqla Öz iradisi boyiche Muqeddes Rohning ata qilghan iltipatliri bilen teng buninggha guwahliq bergen. Mar. 16:20; Ros. 14:3; 19:11.
 
Insanlarni shan-sherep yoligha bashlighuchi Nijatkar — «Zebur» 8-küy toghruluq
Biz dewatqan kelgüsi dunyani Xuda perishtilerning bashqurushigha ötküzüp bergini yoq; belki bu heqte muqeddes yazmilarning bir yéride bireylen mundaq guwahliq bergendur: —
«I Xuda, insan dégen némidi,
Sen uni séghinidikensen?
Adem balisi némidi,
Sen uning yénigha kélip yoqlaydikensen? Zeb. 8:4
Chünki Sen uning ornini perishtilerningkidin azghine töwen békitkensen,
Sen uninggha shan-sherep we shöhretlerni taj qilip kiydürdüngsen;
Uni qolung yasighanlarni idare qilishqa tikliding; «Sen uning ornini perishtilerningkidin azghine töwen békitkensen,...» — yaki «Sen uning ornini perishtilerningkidin azraq waqitla töwen békitkensen,...». «uni qolung yasighanlarni idare qilishqa tikliding» — bezi kona köchürmilerde mushu sözler tépilmaydu.   Zeb. 8:5-6
Sen barliq mewjudatlarni uning puti astida boysundurghansen».
Emdi «barliq mewjudatlarni uning puti astida boysundurghansen» dégini, héchqandaq nerse uninggha boysunmasliqqa qaldurulmighan, dégenliktur.
Biraq, hazirche mewjudatlarning hemmisiningla uninggha boysun’ghanliqini téxi körmeywatimiz. Zeb. 8:8; Mat. 28:18; 1Kor. 15:27; Ef. 1:22. Lékin biz üchün perishtilerdin «azghine waqit töwen qilin’ghan», ölüm azablirini tartqanliqi üchün hazir shan-sherep we hörmet taji kiydürülgen Eysani körgüchi bolduq; chünki U Xudaning méhir-shepqiti bilen hemmeylen üchün ölümning temini tétidi. Zeb. 8:5; Ros. 2:33; Fil. 2:7, 8.
10 Chünki pütkül mewjudatlar Özi üchünmu hem Özi arqiliqmu mewjut bolup turuwatqan Xudagha nisbeten, nurghun oghullarni shan-sherepke bashlighanda, ularning nijatining yol bashlighuchisini azab-oqubetler arqiliq kamaletke yetküzüshke layiq keldi. «Xudagha nisbeten, nurghun oghullarni shan-sherepke bashlighanda...» —Injilda «Xudaning oghul perzentliri» daim er hem qiz-ayal étiqadchilarni öz ichige alidu. «Chünki pütkül mewjudatlar Özi üchünmu hem Özi arqiliqmu mewjut bolup turuwatqan Xudagha nisbeten, nurghun oghullarni shan-sherepke bashlighanda, ularning nijatining yol bashlighuchisini azab-oqubetler arqiliq kamaletke yetküzüshke layiq keldi» — bu muhim we sirliq ayet toghruluq «qoshumche söz»imizde yene toxtilimiz.
11 Chünki pak-muqeddes Qilghuchi bilen pak-muqeddes qilin’ghanlarning hemmisi derweqe oxshash Birsidin kelgendur; shuning bilen U ularni «qérindash» déyishtin nomus qilmaydu. «Chünki pak-muqeddes Qilghuchi bilen pak-muqeddes qilin’ghanlarning hemmisi derweqe oxshash Birsidin kelgendur; shuning bilen U ularni «qérindash» déyishtin nomus qilmaydu» — mushu ayettiki «pak qilghuchi» Eysa Mesihni, «pak qilin’ghanlar» U qutquzghanlarni, «Birsidin kelgen» Xuda’Atidin kelgenni körsitidu, elwette. Eysa Mesih Özi qutquzghanlarni «qérindashlirim» dep ataydu.   Ros. 17:26. 12 Xuddi U Xudagha (muqeddes yazmilarda yézilghandek):
«Namingni qérindashlirimgha jakarlaymen,
Jamaet ichide Séni naxshilarda küyleymen» dégen. «Namingni qérindashlirimgha jakarlaymen, jamaet ichide séni naxshilarda küyleymen» — «Zeb.» 22:22 («Zeb.» 18:49, 40:9nimu körüng).   Zeb. 22:22; 18:49, 40:9
 
13 U yene: «Men sanga tayinimen» we «Qaranglar, mana Men bu yerde Xuda Manga ata qilghan perzentler bilen bille» dégen. «Men sanga tayinimen» ... «Qaranglar, mana Men bu yerde Xuda Manga ata qilghan perzentler bilen bille» — Tewrat, «Yesh.» 8:17-18. «U» — Mesihni körsitidu. U Yeshaya peyghember arqiliq ishtin aldin’ala bésharet bergen.   Yesh. 8:17,18.
14 Perzentler bolsa et bilen qandin tenlik bolghachqa, Oghulmu shu perzentlerningkige oxshashla et we qandin tenlik boldi. Bundaq qilishtiki meqset, U ölüm arqiliq ölüm hoquqini tutqan Iblisning küchini bikar qilip, «... U ölüm arqiliq ölüm hoquqini tutqan Iblisning küchini bikar qilip...» — «ölüm hoquqini tutqan Iblis» — gerche Sheytan insanlarni biwasite halak qilalmisimu, biraq insanlarni gunah qilishqa azdurush arqiliq menggülük ölümge élip baridu. Azdurushning aqiwiti gunah, gunahning aqiwiti bolsa menggülük ölümdur.   Yesh. 25:8; Hosh. 13:14; Yuh. 1:14; 1Kor. 15:54; Fil. 2:7; 2Tim. 1:10. 15 ömür boyi ölüm qorqunchidin qulluqqa tutulghanlarning hemmisini azadliqqa chiqirish üchün idi. Rim. 8:15. 16 Chünki U derweqe perishtilerge emes, belki Ibrahimning ewladlirigha tutishidu; «Chünki U derweqe perishtilerge emes, belki Ibrahimning ewladlirigha tutishidu» — Tewrat «Yesh.» 41:7-9ni körüng. «Ibrahimning ewladlirigha tutishidu» — grék tilida bu söz (1) Mesihning (Ibrahimgha oxshash, étiqad qilghan) insanlarni yardem qoli bilen tutup qutquzidighanliqi; (2) bularni qutquzush üchün Mesihning ular bilen zich munasiwette bolup, Özimu «et we qandin bolghan bir ten»de bolushini körsitidu. 17 Shuning üchün, U Xudagha ait ishlarda rehimdil we sadiq bash kahin bolushi üchün, xelqning gunahlirining kechürüm qurbanliqini bérelishi üchün, U her jehettin qérindashlirigha oxshash qilinishi kérek idi. Fil. 2:7; Ibr. 4:15. 18 Chünki Özi sinaqlarni Öz béshidin kechürüp, azab-oqubet chekken bolghachqa, U sinaqlargha duch kelgenlergimu yardem béreleydu. Ibr. 4:15,16.
 
 

2:2 «perishtiler arqiliq yetküzülgen söz-kalam» — Musa peyghemberge yetküzülgen Tewrat qanunini körsitidu.

2:2 Yar. 19:17,26; Qan. 27:26; Ros. 7:53; Gal. 3:19.

2:3 Mat. 4:17; Mar. 1:14; Ibr. 12:25.

2:4 Mar. 16:20; Ros. 14:3; 19:11.

2:6 Zeb. 8:4

2:7 «Sen uning ornini perishtilerningkidin azghine töwen békitkensen,...» — yaki «Sen uning ornini perishtilerningkidin azraq waqitla töwen békitkensen,...». «uni qolung yasighanlarni idare qilishqa tikliding» — bezi kona köchürmilerde mushu sözler tépilmaydu.

2:7 Zeb. 8:5-6

2:8 Zeb. 8:8; Mat. 28:18; 1Kor. 15:27; Ef. 1:22.

2:9 Zeb. 8:5; Ros. 2:33; Fil. 2:7, 8.

2:10 «Xudagha nisbeten, nurghun oghullarni shan-sherepke bashlighanda...» —Injilda «Xudaning oghul perzentliri» daim er hem qiz-ayal étiqadchilarni öz ichige alidu. «Chünki pütkül mewjudatlar Özi üchünmu hem Özi arqiliqmu mewjut bolup turuwatqan Xudagha nisbeten, nurghun oghullarni shan-sherepke bashlighanda, ularning nijatining yol bashlighuchisini azab-oqubetler arqiliq kamaletke yetküzüshke layiq keldi» — bu muhim we sirliq ayet toghruluq «qoshumche söz»imizde yene toxtilimiz.

2:11 «Chünki pak-muqeddes Qilghuchi bilen pak-muqeddes qilin’ghanlarning hemmisi derweqe oxshash Birsidin kelgendur; shuning bilen U ularni «qérindash» déyishtin nomus qilmaydu» — mushu ayettiki «pak qilghuchi» Eysa Mesihni, «pak qilin’ghanlar» U qutquzghanlarni, «Birsidin kelgen» Xuda’Atidin kelgenni körsitidu, elwette. Eysa Mesih Özi qutquzghanlarni «qérindashlirim» dep ataydu.

2:11 Ros. 17:26.

2:12 «Namingni qérindashlirimgha jakarlaymen, jamaet ichide séni naxshilarda küyleymen» — «Zeb.» 22:22 («Zeb.» 18:49, 40:9nimu körüng).

2:12 Zeb. 22:22; 18:49, 40:9

2:13 «Men sanga tayinimen» ... «Qaranglar, mana Men bu yerde Xuda Manga ata qilghan perzentler bilen bille» — Tewrat, «Yesh.» 8:17-18. «U» — Mesihni körsitidu. U Yeshaya peyghember arqiliq ishtin aldin’ala bésharet bergen.

2:13 Yesh. 8:17,18.

2:14 «... U ölüm arqiliq ölüm hoquqini tutqan Iblisning küchini bikar qilip...» — «ölüm hoquqini tutqan Iblis» — gerche Sheytan insanlarni biwasite halak qilalmisimu, biraq insanlarni gunah qilishqa azdurush arqiliq menggülük ölümge élip baridu. Azdurushning aqiwiti gunah, gunahning aqiwiti bolsa menggülük ölümdur.

2:14 Yesh. 25:8; Hosh. 13:14; Yuh. 1:14; 1Kor. 15:54; Fil. 2:7; 2Tim. 1:10.

2:15 Rim. 8:15.

2:16 «Chünki U derweqe perishtilerge emes, belki Ibrahimning ewladlirigha tutishidu» — Tewrat «Yesh.» 41:7-9ni körüng. «Ibrahimning ewladlirigha tutishidu» — grék tilida bu söz (1) Mesihning (Ibrahimgha oxshash, étiqad qilghan) insanlarni yardem qoli bilen tutup qutquzidighanliqi; (2) bularni qutquzush üchün Mesihning ular bilen zich munasiwette bolup, Özimu «et we qandin bolghan bir ten»de bolushini körsitidu.

2:17 Fil. 2:7; Ibr. 4:15.

2:18 Ibr. 4:15,16.