Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 8

Asuriyening tajawuz qilishi toghrisidiki yene bir bésharet

1 Perwerdigar manga: —

«Chong bir taxtayni qolunggha élip, éniq herpler bilen: — «Maxar-Shalal-Xash-Baz» dep yazghin» — dédi. □

2 Men shundaq qilip özümge «ishenchlik guwahchilar» süpitide mushuni xatirileshke kahin bolghan Uriya we Yerebeqiyaning oghli Zekeriyani chaqiriwaldim. □ 3 Andin men ayal peyghember bilen bille yattim. Shundaq qilip u hamilidar bolup, bir oghul tughdi. Shuning bilen Perwerdigar manga: — «Uning ismini «Maxar-Shalal-Xash-Baz» dep atighin; □ 4 chünki bala «Dada, apa» dep chaqirishni bilgüche, Demeshq bayliqliri we Samariyediki olja Asuriye padishahi teripidin bulap élip kétilidu» — dédi.

5 Perwerdigar yene manga söz qilip mundaq dédi: —

6 «Mushu xelq Shiloah östingidiki lerzan éqiwatqan sularni ret qilip,

Ularning ornida Rezin we Remaliyaning oghlidin xursen bolghachqa,

7 Shunga mana, Reb ularning üstige dolqunlap aqidighan, elwek Efrat deryasining sulirini, — Yeni Asuriyening padishahini toluq heywe-shöhriti bilen élip kélidu;

U deryadek barliq ériq-östengliridin téship kétidu,

Hemme qirghaqlirini bösüp tashlaydu;

8 U taki Yehudaghiche shiddet bilen téship, hetta boynighiche kélidu;

U qanatlirini yayghanda pütkül zémininggha saye bolup chüshidu, i Immanuél!□

9 — Ghezepliniwéringlar, i eller, biraq sundurulisiler!

Jahanning barliq chet jayliri qulaq sélinglar!

Jeng üchün bélinglarni baghlawéringlar, sundurulisiler!

Jeng üchün bélinglarni baghlawéringlar, sundurulisiler!□

10 Pilaninglarni tüziwéringlar, u bikargha kétidu;

Meslihetinglarni qiliwéringlar, umu aqmaydu;

Sewebi — Immanuél!». □

Xudaning Yeshayagha yolyoruq bérishi

11 Chünki Perwerdigar küchlük qolini manga tegküzüp,

Méning bu xelqning yolida mangmasliqimgha yolyoruq bérip, mundaq söz qildi: —

12 «Mushu kishiler köp ishlarda «suyiqest bar» dése, siler bolsanglar «suyiqest bar» dep yürmenglar;

Ularning qorqqinidin siler qorqmanglar,

Yaki héch wehimige chüshmenglar;□

13 Peqet samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigarnila hemmidin üstün dep bilinglar;

U silerning Qorqidighininglar bolsun,

Silerning wehimenglar bolsun!□

14 U bir muqeddes panahgah bolidu,

Hemde Israildiki ikki jemet üchün putlikashang tash, ademni yiqitidighan qoram tash,

Yérusalémdikiler üchünmu qiltaq we tapantuzaq bolidu;□ ■

15 Ulardin köpler Uninggha putliship, yiqilip, yanjilip, qiltaqqa chüshüp, esirge élinidu». ■

Yeshayaning özige egeshkenlerge gep qilishi

16 — «Bu guwahnamini yögep, Tewrat qanunini méning muxlislirim arisida péchetlep qoyghin. □

17 Men bolsam, yüzini Yaqup jemetidin yoshuruwatqan Perwerdigarni kütimen;

We men Uni telmürüp saqlaymen.□

18 Qaranglar, manga we Perwerdigar manga bergen balilargha,

Biz Zion téghini Öz makani qilghan samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar Israilda namayan qilghan bésharet we karametlerning süpitidurmiz».□ ■

19 — Bashqilar silerge: — «Biz wichir-wichir, gudung-gudung qilidighan «erwahlarni chaqirghuchi»lar we daxanlardin yol sorayli» — dése, siler jawab bérip: — «Bir xelqning öz Xudasini izdep yol sorishi kérek emesmu? Tiriklerning ölüklerdin yol sorishi toghrimu?!» — denglar.■

20 — Tewrat qanuni we guwahname asas qilinsun! Mushularni asas qilip söz qilmisa, ulargha tang nuri chüshmeydu! 21 Eksiche, ular qisilghan, ach halda zéminni kézip yürishidu; ach qalghan chaghda, ular ghezeplinip asman’gha qarap, padishahini hem Xudasini qarghap tillaydu; 22 ular yerge qarisa, mana, japa-musheqqet, qarangghu-zulmet, hesret-nadamet we parakendichilik turidu;

Ular qap-qarangghuluqqa heydiwétilidu. □ ■

□8:1 «Maxar-Shalal-Xash-Baz» — «Oljigha aldira! Owgha chapsan bol!» dégen menide. Sözlerning menisini chüshinish üchün, 3- hem 4-ayetni körüng.

□8:2 «kahin bolghan Uriya» — «kahin» dégen, muqeddes ibadetxanida puqralar üchün mexsus qurbanliqni köydürgüchi kishi. «kahin bolghan Uriya we Yerebeqiyaning oghli Zekeriya» — emeliyette bolsa, Uriya dégen kishi Yeshaya peyghemberge qarshi bolup chiqishi mumkin («2Pad.» 16:10-16ni körüng). Shundaq bolghanliqi üchün ular téximu «ishenchlik guwahliq» süpitide bolushi kérek idi.

□8:3 «.. Men ayal peyghember bilen bille yattim» — «ayal peyghember» Yeshayaning ayalini körsitidu. Biraq némishqa «ayal peyghember» dep atilidu? Yaki u özi peyghember boldi we yaki uning mushu oghlini tughqanliqining özi Xudaning sözining emelge ashurulushi boldi.

□8:8 «...U qanatlirini yayghanda pütkül zémininggha saye bolup chüshidu, i Immanuél!» — 6-8-ayet toghruluq chüshenchimiz mundaq: Yehudadikiler Asuriye impériyesidin qorqqili turdi. «Shiloah» bolsa, Yérusalémdin ötidighan lerzan süpsüzük bir östeng idi. Xuda bu östengni özining xatirjemliki, Israilgha bermekchi bolghan aman-tinchliqigha oxshitidu. Efrat deryasi bolsa, Asuriye impériyesidiki chong deryadur. Shiloah östingining sirtqi körünüshi heywetlik emes, elwette, biraq mushu lerzan aqidighan östeng Xudaning himayisini bildüridu. Insanlarning mahiyiti bolsa heywetlik nersige ümid baghlashqa mayildur; Yehuda xelqi bolsa ishenchini Xudaning himayisige baghlighan emes, belki ular: «Suriye bilen (shimaliy) Israilning ittipaqini Asuriye impériyesige bir tosalghu» dep xatirjem we xushal idi. Xuda ularning iman-ishenchini xata qoyghanliqini ulargha körsitish üchün, Asuriye padishahi silerge «Boynunglargha yetküche» tajawwuz qilidu, deydu. «boyun’gha yetküche» — Asuriye padishahi kelgende, Yehudaning hemme yerlirini ishghal qilip, 46 sheherni qoligha aldi; peqet paytexti Yérusalém shehirini igiliyelmey, uni muhasirige aldi. Axirda u Xudaning biwasite jazasigha uchrap Asuriyege qaytti (36-37 babni körüng). 10-ayet boyiche, Israilning zémini bolsa «Immanuél»ning zéminidur; démek, «Immanuél» Israilning Padishahi, Xojayinidur.

□8:9 «Ghezeplininglar, i eller...!» — yene birxil terjimisi: — «Jem bolup hujum qilinglar, i eller...!». Mushu ayetke qarighanda, bésharet mushu yerde peqet Asuriyening hujumini emes, belki axirqi zamanda jimi xelq-milletning Israilgha qilidighan hujumini körsitidu.

□8:10 «Meslihetinglarni qiliwéringlar» — ibraniy tilida «bir söz qilishinglar». «Sewebi — Immanuél!» — oqurmenlerning éside bolushi kérekki, «Immanuél» pak qizdin tughulghan (7-babtiki) bésharetlik bala, ismi «Xuda biz bilen bille» dégen menide.

□8:12 «Mushu kishiler köp ishlarda «suyiqest bar» dése...» — mushu yerde «suyiqest»ning menisi (bizning qarishimizche): — Xelq herxil pitne-ighwalargha qulaq sélip: «Etirapimizdiki bashqa döletler yaki öz ichimizdiki xainlar suyiqest qiliwatidu» dep qorqup yüretti; mushu geplerge Yeshaya we uninggha egeshken ixlasmen Yehudiylar héch qulaq salmasliqi kérek idi.

□8:13 «Peqet... Perwerdigarnila hemmidin üstün dep bilinglar» — yaki «peqet... Perwerdigarnila muqeddes dep bilinglar».

□8:14 «U bir muqeddes panahgah bolidu» — mushu ayettiki «U» belkim «Immanuél»ni, shundaqla uning qandaq ikenlikini körsitidu. U «muqeddes panahgah» yaki «muqeddes ibadetgah»gha oxshash, insanlarning Xudagha yéqinlishish yolini teminlep béridu. «ademni yiqitidighan qoram tash» — bu ibarining yene bir menisi «(ademler) yaman köridighan qoram tash».

■8:14 Yesh. 28:16; Luqa 2:34; Rim. 9:33; 1Pét. 2:7

■8:15 Mat. 21:44; Luqa 20:18

□8:16 «Bu guwahnamini yögep... qoyghin» — Xuda mushu yerde Yeshaya arqiliq özige egeshken muxlislirigha yolyoruq béridu. Yeshaya yazghan hem sözligen guwahliqlarni, Musagha bérilgen qanun we bashqa peyghemberlerge bérilgen Tewrattiki qisimlarni bille qoshup, bixeter saqlap qoyush kérek, dégen menide. Shundaq qilghanda, birinchidin, herqandaq qalaymiqan weziyetler astida, ular mushu kitablar arqiliq néme qilish kéreklikini obdan bileleydu. Ikkinchidin, ular Yeshaya peyghemberge bérilgen bésharetlerni péchetligen bolsa, u dunyadin ketkendin kéyin, guwahliqlar aldin’ala éytqan nurghun ishlar yüz bergende, Israil xelqi mushu guwahliqlar (bésharetler)ni top-toghra iken, dep bilidu, shuningdek bularda héchqandaq oydurmiliq yoq, Yeshaya heqiqiy peyghember iken, depmu étirap qilidu.

□8:17 «...yüzini Israil jemetidin yoshuridighan Perwerdigar» — Xuda Öz xelqi bolghan Israilgha, gunahliri tüpeylidin, héch möjizini körsetmey, ularni düshmenliridin qoghdimaydu. Halbuki, Yeshaya we uning gépige kirgen Xudaning mömin bendiliri ümidsizlenmey, Yeshayagha oxshash «Perwerdigargha telmürüp Uni saqlimaqta» idi.

□8:18 «Qaranglar, manga we Perwerdigar manga bergen balilargha, biz ... namayan qilghan bésharet we karametlerning süpitidurmiz» — mushu sözlerni qilghuchi bolsa Yeshaya peyghemberning özi; biraq «Immanuél»mu u arqiliq bésharetlik söz qiliwatidu («Ibr.» 2:13ni körüng).

■8:18 Ibr. 2:13

■8:19 Qan. 18:11

□8:22 «ular yerge qarisa, mana, japa-musheqqet ... we parakendichilik turidu» — Israillar asmandiki yardemni ret qilghandin kéyin, yer-yüzidin héch ümid bolmayla qalmay, hemmisi zulmet bolidu.

■8:22 Yesh. 5:30