16
Eysa ölümdin tirilidu
Mat. 28:1-8; Luqa 24:1-12; Yh. 20:1-10
Shabat küni ötüshi bilenla, Magdalliq Meryem, Yaqupning anisi Meryem we Salomilar bérip Eysaning jesitige sürüsh üchün xushpuraqliq buyumlarni sétiwaldi. «Shabat küni ötüshi bilenla» — shabat küni shenbe küni kechte kün pétishi bilen bashlinatti. «... Eysaning jesitige sürüsh üchün xushpuraqliq buyumlarni sétiwaldi» — yaki «Eysaning jesitige sürüsh üchün xushpuraqliq buyumlarni sétiwalghanidi». Bu ishqa qarighanda, ayallar uning ölümdin tirilidighanliqini héch oylap baqmighanidi!   Mat. 28:1; Luqa 24:1; Yuh. 20:1. Heptining birinchi küni ular bek baldur, tang seherde ornidin turup, kün chiqishi bilen qebrige bardi. «heptining birinchi küni» — yeni yekshenbe küni. Ular özara: «Bizge qebrining aghzidiki tashni kim domilitiship bérer?» déyishti. Lékin ular bashlirini kötürüp qariwidi, tashning bir yan’gha domilitiwétilginini kördi — eslide u tash nahayiti yoghan idi. Ular qebrige kirgende, ong terepte olturghan, aq ton kiygen, yash bir ademni kördi, we qattiq dekke-dükkige chüshti. Mat. 28:2; Yuh. 20:12.
Lékin u ulargha:
— Dekke-dükkige chüshmenglar. Siler kréstlen’güchi Nasaretlik Eysani izdewatisiler. U tirildi, u bu yerde emes. Mana ular uni qoyghan jay! Mat. 28:5; Luqa 24:5. Lékin béringlar, uning muxlislirigha we Pétrusqa: «U Galiliyege silerdin awwal baridiken; u silerge éytqinidek, siler uni shu yerde köridikensiler» denglar, — dédi. «..béringlar, uning muxlislirigha we Pétrusqa: «U Galiliyege silerdin awwal baridiken; u silerge éytqinidek, siler uni shu yerde köridikensiler» denglar» — Markus biwasite démigini bilen hemmimiz bu sözligüchi «yash adem»ni perishte dep bilimiz (5-ayetni körüng).   Mat. 26:32; 28:10; Mar. 14:28; Ros. 1:3; 13:31; 1Kor. 15:5.
Ular qebridin chiqipla beder qachti. Ularni titrek bésip hoshini yoqitay dégenidi; bek qorqup ketkechke, héchkimge héchnémini éytmidi. «héchkimge héchnémini éytmidi» — menisi, belkim muxlisliridin bashqa héchkimge éytmidi (mesilen, «Mat.» 28:8, 10ni körüng).   Mat. 28:8; Luqa 24:9; Yuh. 20:18.
 
Eysaning magdalliq Meryemge körünüshi
Mat. 28:9-10; Yh. 20:11-18; Luqa 24:13-35
Eysa heptining birinchi küni tang seherde tirilgendin kéyin, awwal Magdalliq Meryemge köründi. U eslide uningdin yette jinni heydiwetkenidi. «Eysa heptining birinchi küni tang seherde tirilgendin kéyin, awwal magdalliq Meryemge köründi. U eslide uningdin yette jinni heydiwetkenidi...» — 9-20-ayetler ikki qedimiy köchürmidin bashqa, hemme köchürmilerdin tépilidu. Biz ularning «Markus»ning heqiqiy bir qismi ikenlikige héch gumanimiz yoq; biraq mushu yerde sehipe cheklimisidin toluq ispat keltürelmeymiz. In’glizche bilidighan oqurmenlerning «Dén Burgon»ning ««Markus»ning axirqi on ikki ayetliri» dégen kitabini Intérnéttin tapalaydighanliqigha ishinimiz.   Luqa 8:2; Yuh. 20:14,16. 10 Meryem chiqip, matem tutup yighliship turghan, burun uning bilen bille bolghanlargha xewer berdi. 11 Uning tirik ikenlikini we Meryemge körün’genlikini anglighanda, ular ishenmidi.
 
Eysaning ikki muxlisigha körünüshi
12 Bu ishlardin kéyin, u ularning ichidiki yézigha kétiwatqan ikkiylen’ge bashqa siyaqta köründi. Luqa 24:13. 13 Bularmu qalghanlarning yénigha qaytip, ulargha xewer qilghan bolsimu, lékin ular bularghimu ishenmidi.
 
Eysaning on bir muxlisigha körünüshi
Mat. 28:16-20; Luqa 24:36-49; Yh. 20:19-23; Ros. 1:6-8
14 Andin on bireylen dastixanda olturup ghizaliniwatqanda, u ulargha köründi we ularning étiqadsizliqi we tash yürekliki üchün ularni tenbih bérip eyiblidi; chünki ular özining tirilginini körgenlerge ishenmigenidi. Luqa 24:36; Yuh. 20:19; 1Kor. 15:5.
15 U ulargha mundaq dédi:
— Pütkül jahan’gha bérip, yaritilghuchilarning herbirige xush xewerni jakarlanglar. Mat. 28:19; Yuh. 15:16. 16 Étiqad qilip, chömüldürüshni qobul qilghanlar qutquzulidu. Étiqad qilmighanlar bolsa gunahqa békitilidu. Yuh. 3:18; 12:48.
17 Étiqad qilghanlarning izlirigha mushundaq möjizilik alametler egiship hemrah bolidu: — ular Méning namim bilen jinlarni heydiwétidu; ular yéngi tillarda sözleydu, «yéngi tillar» — démek özi ögenmigen tillar. «Ros.» 2:4-11ni, «1Kor.» 12-, 14-babni we munasiwetlik izahatlarni körüng.   Luqa 10:17; Ros. 2:4; 5:16; 8:7; 10:46; 16:18; 19:6,12. 18 ular yilanlarni qollirida tutidu, herqandaq zeherlik nersini ichsimu, ulargha zerer yetküzmeydu; qollirini bimarlargha tegküzüp qoysa, késelliri saqiyip kétidu. «ular yilanlarni qollirida tutidu...» — mesilen, «Ros.» 28:3-6ni körüng. «Étiqad qilghanlarning izlirigha mushundaq möjizilik alametler egiship hemrah bolidu... ... qollirini bimarlargha tegküzüp qoysa, késelliri saqiyip kétidu» — éniqki, étiqad qilghuchilar üchün «möjizilik alametler» Mesihke iman-ishench keltürgendin kéyinla kélidu («mushundaq möjizilik alametler egiship hemrah bolidu» (17-ayet)). «Alametlerni körsem, andin ishinimen» dégüchiler herdaim köp, elwette.   Luqa 10:19; Ros. 28:5, 8.
 
Eysaning asman’gha kötürülüshi
Luqa 24:50-53; Ros. 1:9-11
19 Shunga Reb ulargha bu sözlerni qilip bolghandin kéyin, asman’gha kötürüldi, Xudaning ong yénida olturdi. «Shunga Reb ulargha bu sözlerni qilip bolghandin kéyin, asman’gha kötürüldi, Xudaning ong yénida olturdi» — «shunga» — Reb wede qilghan «möjizilik alametler» peqet Muqeddes Roh arqiliq bolatti; u ershke kötürülmigen bolsa, Muqeddes Roh kélelmeytti. Shunga (Öz söz-kalamini isshpatlaydighan möjizilik alametlerni mumkin qilish üchün) u ershke kötürülmise bolmaytti.   Luqa 24:50,51; Ros. 1:9. 20 Muxlislar chiqip, her yerge bérip xush xewerni jakarlap yürdi. Reb ular bilen teng ishlep, söz-kalamigha hemrah bolup egeshken möjizilik alametler bilen uninggha ispat berdi. «Reb ular bilen teng ishlep...» — bezi kona köchürmilerde «Reb Eysa ular bilen teng ishlep...» déyilidu.   Ros. 1:2; 14:3; 1Tim. 3:16; Ibr. 2:4.

16:1 «Shabat küni ötüshi bilenla» — shabat küni shenbe küni kechte kün pétishi bilen bashlinatti. «... Eysaning jesitige sürüsh üchün xushpuraqliq buyumlarni sétiwaldi» — yaki «Eysaning jesitige sürüsh üchün xushpuraqliq buyumlarni sétiwalghanidi». Bu ishqa qarighanda, ayallar uning ölümdin tirilidighanliqini héch oylap baqmighanidi!

16:1 Mat. 28:1; Luqa 24:1; Yuh. 20:1.

16:2 «heptining birinchi küni» — yeni yekshenbe küni.

16:5 Mat. 28:2; Yuh. 20:12.

16:6 Mat. 28:5; Luqa 24:5.

16:7 «..béringlar, uning muxlislirigha we Pétrusqa: «U Galiliyege silerdin awwal baridiken; u silerge éytqinidek, siler uni shu yerde köridikensiler» denglar» — Markus biwasite démigini bilen hemmimiz bu sözligüchi «yash adem»ni perishte dep bilimiz (5-ayetni körüng).

16:7 Mat. 26:32; 28:10; Mar. 14:28; Ros. 1:3; 13:31; 1Kor. 15:5.

16:8 «héchkimge héchnémini éytmidi» — menisi, belkim muxlisliridin bashqa héchkimge éytmidi (mesilen, «Mat.» 28:8, 10ni körüng).

16:8 Mat. 28:8; Luqa 24:9; Yuh. 20:18.

16:9 «Eysa heptining birinchi küni tang seherde tirilgendin kéyin, awwal magdalliq Meryemge köründi. U eslide uningdin yette jinni heydiwetkenidi...» — 9-20-ayetler ikki qedimiy köchürmidin bashqa, hemme köchürmilerdin tépilidu. Biz ularning «Markus»ning heqiqiy bir qismi ikenlikige héch gumanimiz yoq; biraq mushu yerde sehipe cheklimisidin toluq ispat keltürelmeymiz. In’glizche bilidighan oqurmenlerning «Dén Burgon»ning ««Markus»ning axirqi on ikki ayetliri» dégen kitabini Intérnéttin tapalaydighanliqigha ishinimiz.

16:9 Luqa 8:2; Yuh. 20:14,16.

16:12 Luqa 24:13.

16:14 Luqa 24:36; Yuh. 20:19; 1Kor. 15:5.

16:15 Mat. 28:19; Yuh. 15:16.

16:16 Yuh. 3:18; 12:48.

16:17 «yéngi tillar» — démek özi ögenmigen tillar. «Ros.» 2:4-11ni, «1Kor.» 12-, 14-babni we munasiwetlik izahatlarni körüng.

16:17 Luqa 10:17; Ros. 2:4; 5:16; 8:7; 10:46; 16:18; 19:6,12.

16:18 «ular yilanlarni qollirida tutidu...» — mesilen, «Ros.» 28:3-6ni körüng. «Étiqad qilghanlarning izlirigha mushundaq möjizilik alametler egiship hemrah bolidu... ... qollirini bimarlargha tegküzüp qoysa, késelliri saqiyip kétidu» — éniqki, étiqad qilghuchilar üchün «möjizilik alametler» Mesihke iman-ishench keltürgendin kéyinla kélidu («mushundaq möjizilik alametler egiship hemrah bolidu» (17-ayet)). «Alametlerni körsem, andin ishinimen» dégüchiler herdaim köp, elwette.

16:18 Luqa 10:19; Ros. 28:5, 8.

16:19 «Shunga Reb ulargha bu sözlerni qilip bolghandin kéyin, asman’gha kötürüldi, Xudaning ong yénida olturdi» — «shunga» — Reb wede qilghan «möjizilik alametler» peqet Muqeddes Roh arqiliq bolatti; u ershke kötürülmigen bolsa, Muqeddes Roh kélelmeytti. Shunga (Öz söz-kalamini isshpatlaydighan möjizilik alametlerni mumkin qilish üchün) u ershke kötürülmise bolmaytti.

16:19 Luqa 24:50,51; Ros. 1:9.

16:20 «Reb ular bilen teng ishlep...» — bezi kona köchürmilerde «Reb Eysa ular bilen teng ishlep...» déyilidu.

16:20 Ros. 1:2; 14:3; 1Tim. 3:16; Ibr. 2:4.