15
Eysa — heqiqiy üzüm télidur; uning sözining dawami
— «Heqiqiy üzüm téli» özümdurmen, Atam bolsa baghwendur. ««Heqiqiy üzüm téli» özümdurmen» — «heqiqiy üzüm téli» bolghandin kéyin, saxta yaki por-püchek üzüm télimu barmu? Buning toghrisida «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. Baghwen mendiki méwe bermeydighan herbir shaxni késip tashlaydu. Méwe bergenlirini bolsa téximu köp méwe bersun dep, pak qilip putap turidu. «Baghwen mendiki méwe bermeydighan herbir shaxni késip tashlaydu» — bashqa birxil terjimisi «Mendiki méwe bermeydighan herbir shaxni baghwen (baranggha) ésp qoyidu». Lékin 6-ayetke qarighanda terjimimiz toghra bolsa kérek. «Méwe bergenlirini bolsa téximu köp méwe bersun dep, pak qilip putap turidu» — «putap turidu» grék tilida «tazilaydu» yaki «paklaydu» bilen ipadilinidu. 4-ayetni körüng.   Mat. 15:13. Emdi siler men silerge yetküzgen sözüm arqiliq alliburun pak boldunglar. «... siler men silerge yetküzgen sözüm arqiliq alliburun pak boldunglar» — «pak» mushu yerde yene «putalghan» dégen menisinimu bildürüshi mumkin. Biraq muhim menisi «pak» ikenlikige shübhisi yoqtur (10:31ni körüng).   Yuh. 13:10. Siler mende izchil turunglar, menmu silerde izchil turimen. Shax talda turmay, özi méwe bérelmeydighinidek, silermu mende izchil turmisanglar, méwe bérelmeysiler.
«Üzüm téli» özümdurmen, siler bolsanglar shaxliridursiler. Kim mende izchil tursa, menmu shundaqla uningda turghinimda, u köp méwe béridu. Chünki mensiz héchnémini qilalmaysiler. Birsi mende turmisa, u kéreksiz shaxtek tashlinip, qurup kétidu. Bundaq shaxlar yighip kélinip otqa tashlinidu. Ez. 15:2-8; Mat. 3:10; 7:19; Kol. 1:23. Siler mende izchil tursanglar we sözlirim silerde izchil tursa, némini telep qilsanglar, silerge shu ijabet bolidu. Yer. 29:12; Mat. 7:7; 21:22; Mar. 11:24; Luqa 11:9; Yuh. 14:13; 16:24; Yaq. 1:5; 1Yuh. 3:22; 5:14. Silerning köp méwi bérishinglar, shundaqla méning muxlislirim ikenlikinglarni ispatlishinglar bilen shan-sherep Atamgha keltürülidu. «Siler mende izchil tursanglar we sözlirim silerde izchil tursa, némini telep qilsanglar, silerge shu ijabet bolidu. Silerning köp méwi bérishinglar, shundaqla méning muxlislirim ikenlikinglarni ispatlishinglar bilen shan-sherep atamgha keltürülidu» — 7-8-ayetke qarighanda, muxlislar Xudagha chiqarghan, uni xursen qilidighan méwe ünümlük dua-tilawetlerni öz ichige alidu.
Atam méni söyginidek, menmu silerni söydüm; méning méhir-muhebbitimde izchil turunglar. 10 Eger emrlirimni tutsanglar, xuddi men Atamning emrlirini tutqan we hemishe uning méhir-muhebbitide turghinimdek, silermu hemishe méning méhir-muhebbitimde turisiler. Yuh. 14:15, 21, 23; 1Yuh. 5:3.
11 Méning xushalliqim silerde bolsun we shuningdek xushalliqinglar tolup tashsun dep, men bularni silerge éyttim. 12 Méning emrim shuki, men silerni söyginimdek, silermu bir-biringlarni söyünglar. Law. 19:18; Mat. 22:39; Yuh. 13:34; Ef. 5:2; 1Tés. 4:9; 1Pét. 4:8; 1Yuh. 3:23; 4:21. 13 Insanlarning öz dostliri üchün jénini pida qilishtin chongqur méhir-muhebbiti yoqtur. Rim. 5:7; Ef. 5:2; 1Yuh. 3:16. 14 Silerge buyrughan emrlirimni ada qilsanglar, méning dostlirim bolisiler. «Silerge buyrughan emrlirimni ada qilsanglar, méning dostlirim bolisiler» — 13-14-ayette Xudaning muhebbitining ulughluqi ayan qilinidu. «Mesihning dostliri» uning emrlirini ada qilghuchilardur. Lékin Mesih barliq kishiler, jümlidin öz emrlirini ada qilmighuchilar, yeni düshmenliri üchün jénini pida qilghandur.   Mat. 12:50; 2Kor. 5:16; Gal. 5:6; 6:15; Kol. 3:11. 15 Emdi mundin kéyin men silerni «qul» dep atimaymen. Chünki qul xojayinining néme qiliwatqinini bilmeydu. Uning ornigha silerni «dost» dep atidim, chünki Atamdin anglighanlirimning hemmisini silerge yetküzdüm. «Emdi mundin kéyin men silerni «qul» dep atimaymen» — «qul» yaki «chakar».   Yuh. 8:26. 16 Siler méni tallighininglar yoq, eksiche men silerni tallidim we silerni bérip méwe bersun hemde méwiliringlar daim saqlansun, méning namim bilen Atidin néme tilisenglar, u silerge bersun dep silerni tiklidim. «Siler méni tallighininglar yoq, eksiche men silerni tallidim we silerni bérip méwe bersun hemde méwiliringlar daim saqlansun...» — «...bérip méwe bersun» dégen ibare belkim, muxlislar Xudagha chiqarghan, uni xursen qilidighan méwe bolsa, pütün dunyagha bérip xush xewer arqiliq bashqilarni Xudaning yoligha keltürüshni öz ichige alidu, dep körsetse kérek.   Mat. 28:19; Mar. 16:15; Yuh. 13:18; Ef. 1:4; Kol. 1:6. 17 Silerge shuni emr qilimenki, bir-biringlarni söyünglar. «Silerge shuni emr qilimenki, bir-biringlarni söyünglar» — grék tilida «Silerge shularni emr qilimenki, bir-biringlarni söyünglar».
 
Dunyadikilerning Eysagha bolghan nepriti
18 Bu dunyadikiler silerdin nepretlense, silerdin awwal mendin nepretlen’genlikini bilinglar. 1Yuh. 3:13. 19 Silermu bu dunyadikilerdin bolghan bolsanglar, bu dunyadikiler silerni özimizningki dep, söygen bolatti. Biraq siler bu dunyadin bolmighachqa, belki men silerni bu dunyadin ayrip tallighanliqim üchün, emdi bu dunyadikiler silerdin nepretlinidu. «Silermu bu dunyadikilerdin bolghan bolsanglar, bu dunyadikiler silerni özimizningki dep, söygen bolatti» — grék tilida «Silermu bu dunyadin bolghan bolsa, bu dunya silerni öziningki dep söygen bolatti».   Yuh. 17:14; Gal. 1:10. 20 Men silerge éytqan sözni ésinglarda tutunglar: «Qul xojayinidin üstün turmaydu». Ular manga ziyankeshlik qilghan bolsa, silergimu ziyankeshlik qilidu. Méning sözümni tutqan bolsa, ular silerningkinimu tutidu. Mat. 10:24; 24:9; Luqa 6:40; Yuh. 13:16; 16:2.
21 Biraq méning namim tüpeylidin ular silergimu shu ishlarning hemmisini qilidu, chünki ular méni Ewetküchini tonumaydu. Mat. 10:22; Yuh. 16:3. 22 Eger men kélip ulargha söz qilmighan bolsam, ularda gunah yoq dep hésablinatti. Lékin hazir gunahi üchün ularning héch bahanisi yoqtur. Rim. 4:15; 5:20. 23 Kimdekim mendin nepretlense Atamdinmu nepretlen’gen bolidu. 24 Men ularning arisida bashqa héchkim qilip baqmighan emellerni qilmighan bolsam, ularda gunah yoq dep hésablinatti. Lékin ular hazir emellirimni körgen turuqluq, yenila hem mendin hem Atamdin nepretlendi. Yuh. 10:37. 25 Lékin bu ishlar ulargha tewe bolghan Tewrat qanunida: «Héchqandaq sewebsizla mendin nepretlendi» dep pütülgen söz emelge ashurulushi üchün shundaq yüz berdi. «Ulargha tewe bolghan Tewrat qanuni» — hejwiy, kinayilik söz. 8:17 we izahatini körüng. «Héchqandaq sewebsizla mendin nepretlendi» — «Zeb.» 35:7, 19 we 69:4.   Zeb. 35:19; 69:4
26 Lékin men silerge Atining yénidin ewetidighan Yardemchi, yeni Atining yénidin chiqquchi Heqiqetning Rohi kelgende, U manga guwahliq béridu. «...Yardemchi, yeni Atining yénidin chiqquchi Heqiqetning Rohi kelgende, U manga guwahliq béridu» — mushu ayettin Muqeddes Rohning shexs ikenliki körünüp turidu. Mesih Uni «Atining yénidin» ewetidu; mushu yerde Muqeddes Roh yene «Atining yénidin chiqidu» déyilidu. Grék tilida «chiqidu» dégen péil «hazirqi zaman» shekilde bolghachqa, Muqeddes Rohning herdaim shu heriketni qiliwatqini körsitilidu.   Luqa 24:49; Yuh. 14:26; 16:7; Ros. 5:32. 27 Silermu manga guwahliq bérisiler, chünki siler bashtin tartip men bilen bille boldunglar. Ros. 1:8, 21; 5:32.
 
 

15:1 ««Heqiqiy üzüm téli» özümdurmen» — «heqiqiy üzüm téli» bolghandin kéyin, saxta yaki por-püchek üzüm télimu barmu? Buning toghrisida «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

15:2 «Baghwen mendiki méwe bermeydighan herbir shaxni késip tashlaydu» — bashqa birxil terjimisi «Mendiki méwe bermeydighan herbir shaxni baghwen (baranggha) ésp qoyidu». Lékin 6-ayetke qarighanda terjimimiz toghra bolsa kérek. «Méwe bergenlirini bolsa téximu köp méwe bersun dep, pak qilip putap turidu» — «putap turidu» grék tilida «tazilaydu» yaki «paklaydu» bilen ipadilinidu. 4-ayetni körüng.

15:2 Mat. 15:13.

15:3 «... siler men silerge yetküzgen sözüm arqiliq alliburun pak boldunglar» — «pak» mushu yerde yene «putalghan» dégen menisinimu bildürüshi mumkin. Biraq muhim menisi «pak» ikenlikige shübhisi yoqtur (10:31ni körüng).

15:3 Yuh. 13:10.

15:6 Ez. 15:2-8; Mat. 3:10; 7:19; Kol. 1:23.

15:7 Yer. 29:12; Mat. 7:7; 21:22; Mar. 11:24; Luqa 11:9; Yuh. 14:13; 16:24; Yaq. 1:5; 1Yuh. 3:22; 5:14.

15:8 «Siler mende izchil tursanglar we sözlirim silerde izchil tursa, némini telep qilsanglar, silerge shu ijabet bolidu. Silerning köp méwi bérishinglar, shundaqla méning muxlislirim ikenlikinglarni ispatlishinglar bilen shan-sherep atamgha keltürülidu» — 7-8-ayetke qarighanda, muxlislar Xudagha chiqarghan, uni xursen qilidighan méwe ünümlük dua-tilawetlerni öz ichige alidu.

15:10 Yuh. 14:15, 21, 23; 1Yuh. 5:3.

15:12 Law. 19:18; Mat. 22:39; Yuh. 13:34; Ef. 5:2; 1Tés. 4:9; 1Pét. 4:8; 1Yuh. 3:23; 4:21.

15:13 Rim. 5:7; Ef. 5:2; 1Yuh. 3:16.

15:14 «Silerge buyrughan emrlirimni ada qilsanglar, méning dostlirim bolisiler» — 13-14-ayette Xudaning muhebbitining ulughluqi ayan qilinidu. «Mesihning dostliri» uning emrlirini ada qilghuchilardur. Lékin Mesih barliq kishiler, jümlidin öz emrlirini ada qilmighuchilar, yeni düshmenliri üchün jénini pida qilghandur.

15:14 Mat. 12:50; 2Kor. 5:16; Gal. 5:6; 6:15; Kol. 3:11.

15:15 «Emdi mundin kéyin men silerni «qul» dep atimaymen» — «qul» yaki «chakar».

15:15 Yuh. 8:26.

15:16 «Siler méni tallighininglar yoq, eksiche men silerni tallidim we silerni bérip méwe bersun hemde méwiliringlar daim saqlansun...» — «...bérip méwe bersun» dégen ibare belkim, muxlislar Xudagha chiqarghan, uni xursen qilidighan méwe bolsa, pütün dunyagha bérip xush xewer arqiliq bashqilarni Xudaning yoligha keltürüshni öz ichige alidu, dep körsetse kérek.

15:16 Mat. 28:19; Mar. 16:15; Yuh. 13:18; Ef. 1:4; Kol. 1:6.

15:17 «Silerge shuni emr qilimenki, bir-biringlarni söyünglar» — grék tilida «Silerge shularni emr qilimenki, bir-biringlarni söyünglar».

15:18 1Yuh. 3:13.

15:19 «Silermu bu dunyadikilerdin bolghan bolsanglar, bu dunyadikiler silerni özimizningki dep, söygen bolatti» — grék tilida «Silermu bu dunyadin bolghan bolsa, bu dunya silerni öziningki dep söygen bolatti».

15:19 Yuh. 17:14; Gal. 1:10.

15:20 Mat. 10:24; 24:9; Luqa 6:40; Yuh. 13:16; 16:2.

15:21 Mat. 10:22; Yuh. 16:3.

15:22 Rim. 4:15; 5:20.

15:24 Yuh. 10:37.

15:25 «Ulargha tewe bolghan Tewrat qanuni» — hejwiy, kinayilik söz. 8:17 we izahatini körüng. «Héchqandaq sewebsizla mendin nepretlendi» — «Zeb.» 35:7, 19 we 69:4.

15:25 Zeb. 35:19; 69:4

15:26 «...Yardemchi, yeni Atining yénidin chiqquchi Heqiqetning Rohi kelgende, U manga guwahliq béridu» — mushu ayettin Muqeddes Rohning shexs ikenliki körünüp turidu. Mesih Uni «Atining yénidin» ewetidu; mushu yerde Muqeddes Roh yene «Atining yénidin chiqidu» déyilidu. Grék tilida «chiqidu» dégen péil «hazirqi zaman» shekilde bolghachqa, Muqeddes Rohning herdaim shu heriketni qiliwatqini körsitilidu.

15:26 Luqa 24:49; Yuh. 14:26; 16:7; Ros. 5:32.

15:27 Ros. 1:8, 21; 5:32.