5
(Dawami)
1-2 Shunga Xudaning söyümlük perzentliridin bolup, Uni ülge qilinglar; hemde Mesih bizni söyüp, Özini biz üchün Xudagha xushpuraq süpitide hediye-qurbanliq bolushqa atap pida qilghandek silermu muhebbet ichide ménginglar.Yuh. 13:34; 15:12; Gal. 2:20; 1Tés. 4:9; Tit. 2:14; 1Pét. 3:18; Ibr. 8:3; 9:14; 1Yuh. 3:23; 4:21 Emma muqeddes bendilerge layiq halda, buzuqluq, herqandaq paskiniliq yaki nepsaniyetchilik aranglarda hetta tilghimu élinmisun;Mar. 7:21; Ef. 4:29; Kol. 3:5. Shundaqla iplasliq, exmiqane paranglar yaki chakina chaqchaqlarmu tilinglargha élinmisun — bularmu muwapiq emestur — belki aghzinglardin teshekkürler chiqsun.
Chünki shuningdin xewerdarsilerki, herqandaq buzuqluq qilghuchi, napak bolghuchi yaki nepsaniyetchi kishi (bundaq kishi emeliyette bir butpereske barawer) Mesih we Xudaning padishahliqigha mirasxor bolalmaydu.1Kor. 6:10; Gal. 5:19; Kol. 3:5; Weh. 22:15. Héchkimge özünglarni quruq gepler bilen aldatmanglar; chünki bu ishlar tüpeylidin Xudaning ghezipi itaetsizliktin bolghan perzentlerning béshigha chüshidu.Yer. 29:8; Mat. 24:4; Mar. 13:5; Luqa 21:8; Kol. 2:4,18; 2Tés. 2:3; 1Yuh. 4:1.
Shunga ulargha mushu ishlarda shérik bolmanglar; chünki siler esli qarangghuluq idinglar, lékin hazir Rebde yoruqluqsiler; yoruqluqning perzentlirige layiq ménginglar1Tés. 5:4. (chünki yoruqluqning méwisi toluq méhribanliq, heqqaniyliq we heqiqettin terkib tapqandur), Gal. 5:22. 10 néme ishlarning Rebni xursen qilidighanliqini öginip ispatlanglar. 11 Qarangghuluqtiki méwisiz ishlar bilen chétilip qalmanglar; eksiche, ularni échip eyiblenglar; Mat. 18:17; 1Kor. 5:8; 10:20; 2Kor. 6:14; 2Tés. 3:14. 12 chünki ularning yoshurunche ishligenlirini hetta tilgha élishmu nomus ishtur. 13 Emma yoruqluq bilen eyiblep ashkarilan’ghan herqandaq nerse ochuq körünidu; yoruqluq ashkarilighan hemme nerse yoruqluqqa aylinidu. Yuh. 3:20,21. 14 Shuning üchün U mundaq deydu: —
«Oyghan, ey uyquchi!
Tiril ölükler arisidin!
We Mesih séni parlap yoritidu».«Oyghan, ey uyquchi! Tiril ölükler arisidin! We Mesih séni parlap yoritidu» — bu sözler Tewrattiki bésharet emes, belki Tewrattiki birnechche bésharetlerning birxil yeküni yaki Injil dewridiki namelum peyghemberning küy-medhiye sözliridin élin’ghan sözler bolushi mumkin.  Rim. 13:11; 1Tés. 5:6.
15 Shuning üchün silerning méngiwatqan yolunglargha éhtiyat bilen diqqet qilinglar; yolunglar nadanlarningkidek emes, danalarningkidek bolsun; Kol. 4:5. 16 waqit-pursetni gheniymet bilip tutuwélinglar; chünki mushu dewr rezildur. «waqit-pursetni gheniymet bilip tutuwélinglar...» — grék tilida «mushu künlerni gheniymet bilip tutuwélinglar...».  Rim. 13:11. 17 Bu sewebtin nadan bolmanglar, belki Rebning iradisining néme ikenlikini chüshen’güchi bolunglar; Rim. 12:2; 1Tés. 4:3. 18 Haraq-sharab ichip mest bolmanglar; shundaq qiliq ademni shallaqlashturidu; buning ornigha Rohqa toldurulghuchi bolunglar, «haraq-sharab ichip mest bolmanglar; shundaq qiliq ademni shallaqlashturidu; buning ornigha Rohqa toldurulghuchi bolunglar..» — «Roh» — Xudaning Rohi, Muqeddes Roh.  Pend. 23:29; Yesh. 5:11,22; Luqa 21:34; Ros.2:4 19 bir-biringlargha zebur-neghmiler, medhiye küyliri we rohiy naxshilar éytiship, qelbinglarda naxsha-neghmiler yangritip Rebni medhiyilenglar; «bir-biringlargha zebur-neghmiler, medhiye küyliri we rohiy naxshilar éytiship, qelbinglarda naxsha-neghmiler yangritip rebni medhiyilenglar» — «zebur-neghmiler» belkim sazgha tengkesh qilinip éytilidighan naxshilar; «medhiye küyliri» belkim sazsiz naxshilar; «rohiy naxshilar» belkim stixiyiliktin, özlikidin, Muqeddes Rohning ilhami bilen éytilghan naxshilarni körsitishi mumkin («1Kor.» 14:15ni we izahatlarnimu körüng).  Kol. 3:16. 20  herdaim hemme ishlar üchün Reb Eysa Mesihning namida Xuda hem Ata Bolghuchigha teshekkür-rehmet éytinglar, Kol. 3:17; 1Tés. 5:18. 21 Mesihtin eyminip, bir-biringlargha boysununglar.«Mesihtin eyminip, bir-biringlargha boysununglar» — bu ishlar we qalghan jékileshler asasen hemmisi «Muqeddes Rohqa toldurulush»ning netijisidur.
«Mesihtin eyminip, bir-biringlargha boysununglar» — «Mesihtin eyminish» birinchi orunda bolush kérek; jamaettiki melum bir qérindishigha boysunush Mesihning emrlirige uyghun kelmise u chaghda u qérindishigha boysunmasliq kérektur.
22 Siler ayallar, Rebke boysun’ghandek öz erliringlargha boysununglar; Yar. 3:16; 1Kor. 14:34; Kol. 3:18; Tit. 2:5; 1Pét. 3:1. 23 chünki Mesih jamaetning béshi bolghandek, er ayalning béshidur; Mesih yene ten’ge qutquzghuchidur. «chünki Mesih jamaetning béshi bolghandek, er ayalning béshidur; Mesih yene ten’ge qutquzghuchidur» — «ten» mushu yerde «jamaet»ni körsitidu. Yene bir tereptin rosul Pawlus mushu yerde «Mesih ten’ge qutquzghuchidur» dégen sözi bilen, erning öz ayalini qutquzush we ayalining ténini asrash mes’uliyiti bar, dégenni puritidu.  Rim. 12:5; 1Kor. 11:3; 12:27; Ef. 1:22,23; 4:12,15; Kol. 1:18,24. 24 Emdilikte jamaet Mesihke boysughandek, ayallar erlirige hemme ishta boysunsun.
25 Erler ayalliringlarni söyüngler, xuddi Mesihningmu jamaetni söyüp, uning üchün Özini pida qilghinidek söyünglar; Gal. 1:4; Ef. 5:2; Kol. 3:19. 26 Mesihning jamaet üchün shundaq qilishi jamaetni muqeddes qilip, «dasning süyi» bolghan söz-kalam bilen yuyup paklandurush üchündur, «(Mesihning jamaet üchün) shundaq qilishi jamaetni muqeddes qilip, «dasning süyi» bolghan söz-kalam bilen yuyup paklandurush üchündur» — «jamaetni» grék tilida «uni». Bu ayettiki «u» jamaetni körsetkende, grék tilidiki «ayalche rod»ta ipadilinidu. Ayettiki oxshitish del shuki, yigitning toyda özige yatliq bolidighan söyümlük qizni özige hazir qilghinidek, Mesih jamaetni Özige hazir qilidu. Toy bolsa jennette bolidu («Weh.» 19:7-9, 21:9-10ni körüng). «... «dasning süyi» bolghan söz-kalam bilen yuyup paklandurush üchündur» — «dasning süyi» Tewrat dewridiki zamanlarda kahinlar ibadetxanida Xudagha herqétim yéqinlashqanda, pütkül tenlirini chong das («déngiz») ichide yuyushi kérek. Shuninggha oxshash yolda Xudagha yéqinlashqinimizda, bizde nalayiq birer ishlar bolsa, Uning söz-kalami bizge paklandurush yolini (démek, gunahni iqrar qilip, towa qilish, Eysaning qéni arqiliq kechürüm qilinip paklandurulush yolini) körsitish rolini oynaydu.  Tit. 3:5; 1Pét. 3:21. 27 shuningdek jamaetni shereplik halda Özige hazir qilip, uni héch dagh, qoruq yaki bulargha oxshash herqandaq nersilerdin xaliy qilip, toluq muqeddes we eyibsiz qilishtin ibarettur. Kol. 1:22. 28 Shuninggha oxshash, erler öz ayallirini öz ténini söygendek söyüshi kérektur; öz ayalini söygen kishi özini söygen bilen barawer. 29 Chünki héchkim esla özining étidin nepretlen’gen emes, eksiche uni ozuqlanduridu hem asraydu; bu xuddi Mesihning jamaetni ozuqlanduridighinigha hem uni asraydighinigha oxshaydu. 30 Chünki biz Uning ténining ezaliridurmiz: —«Chünki biz Uning ténining ezaliridurmiz: —» — bezi kona köchürülmilerde: «Chünki biz Uning ténining ezaliridurmiz; biz Uning etliridin, Uning söngekliridin bolghanmiz» déyilidu («Yar.» 2:23ni körüng).  Rim. 12:5; 1Kor. 12:27.
31 «Shu sewebtin er ata-anisining yénidin ayrlip, öz ayaligha baghlinidu; ikkisi bir ten bolidu».«Shu sewebtin er ata-anisining yénidin ayrlip, öz ayaligha baghlinidu; ikkisi bir ten bolidu» — «Yar.» 2:23.  Yar. 2:24; Mat. 19:5; Mar. 10:7; 1Kor. 6:16.
32 Bu sir intayin chongqurdur; emma men hazir Mesih we jamaet toghruluq sözlewatimen. «bu sir intayin chongqurdur; emma men hazir Mesih we jamaet toghruluq sözlewatimen» — er-ayalning bir-birige baghlinip bir ten bolushi derheqiqet chongqur bir sir; Mesihning jamaetke baghlinip uning bilen bir ten bolushi téximu chongqur bir sirdur. 33 Emma silermu herbiringlar öz ayalinglarni özünglarni söygendek söyünglar; ayal bolsa, éridin eyminip, uni hörmetlisun.
 
 

5:1-2 Yuh. 13:34; 15:12; Gal. 2:20; 1Tés. 4:9; Tit. 2:14; 1Pét. 3:18; Ibr. 8:3; 9:14; 1Yuh. 3:23; 4:21

5:3 Mar. 7:21; Ef. 4:29; Kol. 3:5.

5:5 1Kor. 6:10; Gal. 5:19; Kol. 3:5; Weh. 22:15.

5:6 Yer. 29:8; Mat. 24:4; Mar. 13:5; Luqa 21:8; Kol. 2:4,18; 2Tés. 2:3; 1Yuh. 4:1.

5:8 1Tés. 5:4.

5:9 Gal. 5:22.

5:11 Mat. 18:17; 1Kor. 5:8; 10:20; 2Kor. 6:14; 2Tés. 3:14.

5:13 Yuh. 3:20,21.

5:14 «Oyghan, ey uyquchi! Tiril ölükler arisidin! We Mesih séni parlap yoritidu» — bu sözler Tewrattiki bésharet emes, belki Tewrattiki birnechche bésharetlerning birxil yeküni yaki Injil dewridiki namelum peyghemberning küy-medhiye sözliridin élin’ghan sözler bolushi mumkin.

5:14 Rim. 13:11; 1Tés. 5:6.

5:15 Kol. 4:5.

5:16 «waqit-pursetni gheniymet bilip tutuwélinglar...» — grék tilida «mushu künlerni gheniymet bilip tutuwélinglar...».

5:16 Rim. 13:11.

5:17 Rim. 12:2; 1Tés. 4:3.

5:18 «haraq-sharab ichip mest bolmanglar; shundaq qiliq ademni shallaqlashturidu; buning ornigha Rohqa toldurulghuchi bolunglar..» — «Roh» — Xudaning Rohi, Muqeddes Roh.

5:18 Pend. 23:29; Yesh. 5:11,22; Luqa 21:34; Ros.2:4

5:19 «bir-biringlargha zebur-neghmiler, medhiye küyliri we rohiy naxshilar éytiship, qelbinglarda naxsha-neghmiler yangritip rebni medhiyilenglar» — «zebur-neghmiler» belkim sazgha tengkesh qilinip éytilidighan naxshilar; «medhiye küyliri» belkim sazsiz naxshilar; «rohiy naxshilar» belkim stixiyiliktin, özlikidin, Muqeddes Rohning ilhami bilen éytilghan naxshilarni körsitishi mumkin («1Kor.» 14:15ni we izahatlarnimu körüng).

5:19 Kol. 3:16.

5:20 Kol. 3:17; 1Tés. 5:18.

5:21 «Mesihtin eyminip, bir-biringlargha boysununglar» — bu ishlar we qalghan jékileshler asasen hemmisi «Muqeddes Rohqa toldurulush»ning netijisidur. «Mesihtin eyminip, bir-biringlargha boysununglar» — «Mesihtin eyminish» birinchi orunda bolush kérek; jamaettiki melum bir qérindishigha boysunush Mesihning emrlirige uyghun kelmise u chaghda u qérindishigha boysunmasliq kérektur.

5:22 Yar. 3:16; 1Kor. 14:34; Kol. 3:18; Tit. 2:5; 1Pét. 3:1.

5:23 «chünki Mesih jamaetning béshi bolghandek, er ayalning béshidur; Mesih yene ten’ge qutquzghuchidur» — «ten» mushu yerde «jamaet»ni körsitidu. Yene bir tereptin rosul Pawlus mushu yerde «Mesih ten’ge qutquzghuchidur» dégen sözi bilen, erning öz ayalini qutquzush we ayalining ténini asrash mes’uliyiti bar, dégenni puritidu.

5:23 Rim. 12:5; 1Kor. 11:3; 12:27; Ef. 1:22,23; 4:12,15; Kol. 1:18,24.

5:25 Gal. 1:4; Ef. 5:2; Kol. 3:19.

5:26 «(Mesihning jamaet üchün) shundaq qilishi jamaetni muqeddes qilip, «dasning süyi» bolghan söz-kalam bilen yuyup paklandurush üchündur» — «jamaetni» grék tilida «uni». Bu ayettiki «u» jamaetni körsetkende, grék tilidiki «ayalche rod»ta ipadilinidu. Ayettiki oxshitish del shuki, yigitning toyda özige yatliq bolidighan söyümlük qizni özige hazir qilghinidek, Mesih jamaetni Özige hazir qilidu. Toy bolsa jennette bolidu («Weh.» 19:7-9, 21:9-10ni körüng). «... «dasning süyi» bolghan söz-kalam bilen yuyup paklandurush üchündur» — «dasning süyi» Tewrat dewridiki zamanlarda kahinlar ibadetxanida Xudagha herqétim yéqinlashqanda, pütkül tenlirini chong das («déngiz») ichide yuyushi kérek. Shuninggha oxshash yolda Xudagha yéqinlashqinimizda, bizde nalayiq birer ishlar bolsa, Uning söz-kalami bizge paklandurush yolini (démek, gunahni iqrar qilip, towa qilish, Eysaning qéni arqiliq kechürüm qilinip paklandurulush yolini) körsitish rolini oynaydu.

5:26 Tit. 3:5; 1Pét. 3:21.

5:27 Kol. 1:22.

5:30 «Chünki biz Uning ténining ezaliridurmiz: —» — bezi kona köchürülmilerde: «Chünki biz Uning ténining ezaliridurmiz; biz Uning etliridin, Uning söngekliridin bolghanmiz» déyilidu («Yar.» 2:23ni körüng).

5:30 Rim. 12:5; 1Kor. 12:27.

5:31 «Shu sewebtin er ata-anisining yénidin ayrlip, öz ayaligha baghlinidu; ikkisi bir ten bolidu» — «Yar.» 2:23.

5:31 Yar. 2:24; Mat. 19:5; Mar. 10:7; 1Kor. 6:16.

5:32 «bu sir intayin chongqurdur; emma men hazir Mesih we jamaet toghruluq sözlewatimen» — er-ayalning bir-birige baghlinip bir ten bolushi derheqiqet chongqur bir sir; Mesihning jamaetke baghlinip uning bilen bir ten bolushi téximu chongqur bir sirdur.