10
Israillarning Misirdin chiqip, chöl-bayawandin ötkendiki weqelerdin sawaq élishimiz kérek
Chünki, i qérindashlar, men silerning ata-bowilirimizning hemmisining bulut astida yürgenlikidin we hemmisining déngizdin ötüp mangghanliqidin xewersiz yürüshünglarni xalimaymen;Mis. 13:21; 14:22; Chöl. 9:18; Qan. 1:33; Ye. 4:23; Neh. 9:12,19; Zeb. 78:13,14; 105:39. ularning hemmisi bulutta hem déngizda Musaning yétekchilikige chömüldürülgen;«ularning (silerning ata-bowiliringlar, 1-ayetni körüng) hemmisi bulutta hem déngizda Musaning yétekchilikige chömüldürülgen» — mushu (1-2-ayette xatirilen’gen) weqelerni téximu yaxshi chüshinish üchün «Misirdin chiqish» 14-babni körüng. «Musa» Musa peyghember, elwette. Mushu muhim ayet üstide we bu babtiki bashqa misallar toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.  Mis. 13:20-22; 14:19, 20. ularning hemmisi oxshash rohiy taamni yégen,Mis. 16:15. hemmisi oxshash rohiy ichimlikni ichken; chünki ular özlirige hemrah bolup egiship yürgen rohiy uyultashtin ichetti (emeliyette, mushu uyultash Mesihning Özi idi);Mis. 17:6; Chöl. 20:11; Zeb. 78:15-16 shundaqtimu, Xuda ularning köpinchisidin razi bolmighanidi; chünki «Ularning jesetliri chöl-bayawanda chéchilip qalghan».«Ularning jesetliri chöl-bayawanda chéchilip qalghan» — «Chöl.» 14:16, 32.  Chöl. 26:65.
Emma bu ishlar ularning béshigha bizlerge sawaq-bésharet bolsun üchün chüshkenidi; buningdin meqset, bizning ularning yaman ishlargha hewes qilghinidek hewes qilmasliqimiz üchündur.Chöl. 11:4,33; Zeb. 106:14. Siler yene ularning bezilirige oxshash butqa choqunidighanlardin bolmanglar; bular toghruluq: «Xelq yep-ichishke olturdi, andin keyp-sapagha turdi» dep pütülgen.«Xelq yep-ichishke olturdi, andin keyp-sapagha turdi» — mushu yerdiki «keyp-sapa» belkim butpereslik hem uninggha baghlan’ghan shehwaniyetni körsitidu. «Pütülgen» — «muqeddes kitabta pütülgen», elwette («Mis.» 32:6).  Mis. 32:6. Biz yene ularning bezilirining buzuqchiliq qilghinidek buzuqchiliq qilmayli; chünki shu wejidin ulardin yigirme üch ming kishi bir kündila öldi.«Biz yene ularning bezilirining buzuqchiliq qilghinidek buzuqchiliq qilmayli; chünki shu wejidin ulardin yigirme üch ming kishi bir kündila öldi» — bu weqe «Chöl.» 25:1-9de xaritilen’gen.  Chöl. 25:1, 9; Zeb. 106:28-29 Yene ularning bezilirining Mesihni sinighinidek Mesihni sinimayli; chünki shu sewebtin ular yilanlar chéqishi bilen halak boldi. «Yene ularning bezilirining Mesihni sinighinidek Mesihni sinimayli; chünki shu sewebtin ular yilanlar chéqishi bilen halak boldi» — «Chöl.» 21:1-9ni körüng.  Chöl. 21:5; Zeb. 106:14. 10 Yene ularning beziliri aghrin’ghandek aghrinip qaqshimanglar — netijide, ular jan alghuchi perishte teripidin öltürüldi. «Yene ularning beziliri aghrin’ghandek aghrinip qaqshimanglar — netijide, ular jan alghuchi perishte teripidin öltürüldi» — «Chöl.» 16:41-50ni körüng.  Mis. 16:2; 17:2; Chöl. 14:36; Zeb. 106:25-26 11 Emdi bu weqelerning hemmisi ularning béshigha bésharetlik misallar süpitide chüshken we axirqi zamanlar béshimizgha kéliwatqan bizlerning ulardin sawaq-ibret élishimiz üchün xatirilen’genidi. «bu weqelerning hemmisi ularning béshigha bésharetlik misallar süpitide chüshken» — «bésharetlik misallar»: «qoshumche söz»imizde biz bu bab toghruluq sözliginimizde bu téma toghruluqmu toxtilimiz.  Rim. 15:4; 1Kor. 9:10; Fil. 4:5; Ibr. 10:25. 12 Shuning bilen «Men étiqadta ching tirep turmaqtimen» dégen kishi özining yiqilip kétishidin hézi bolsun! 13 Siler duch kelgen sinaqlarning hemmisige bashqa ademlermu oxshash duch kelgen. We Xuda bolsa wediside turghuchidur, U silerni kötürelmigüdek sinaqlargha uchratmaydu, belki sinaq béshinglargha chüshkende, shuning bilen teng uningdin ötüp qutulush yolini yaritip béridu; siler shuning bilen uninggha berdashliq béridighan bolisiler. «Siler duch kelgen sinaqlarning hemmisige bashqa ademlermu oxshash duch kelgen» — eyni tékistte: «Siler duch kelgen sinaqlardin héchqaysisi pütkül insaniyetke ortaq emes» dégen sheklide ipadilinidu.  1Kor. 1:8; 1Tés. 5:24; 2Pét. 2:9. 14 Shu sewebtin, söyümlüklirim, butperesliktin qéchinglar!
15 Silerni eqil-hoshi jayida kishiler dep qarap shuni éytiwatimen; sözligenlirimni bahalap béqinglar: — 16 Biz beriketlik bolsun dep tiligen, beriketlik jamdiki sharabni ichkinimiz, Mesihning qénidin ortaq behirlen’ginimiz emesmu? Bizning oshutqan nanni yéginimiz, Mesihning ténidin ortaq behirlen’ginimiz emesmu? ««beriketlik jam» ... «oshutqan nan»» — «beriketlik jam» we «oshutqan nan» dégenler «Rebning ziyapiti» yaki «Rebning ghizasi»din ibarettur. «Rebning ziyapiti» yaki «Rebning dastixini» toghruluqmu 11:23-34ni körüng. 17 Biz nurghun bolsaqmu bir nan, bir tendurmiz; chünki hemmimiz shu bir nandin nésiwe alimiz. «Biz nurghun bolsaqmu bir nan, bir tendurmiz; chünki hemmimiz shu bir nandin nésiwe alimiz» — bashqa birxil terjimisi: «Nan bir bolghachqa, bizmu bir ten bolimiz; chünki hemmimiz bir nandin nisiwe alimiz».  Rim. 12:5; 1Kor. 12:27. 18 Jismaniy Israilgha qaranglar; qurbanliqlarni yégenler qurban’gahqa nésipdashlar emesmu? 19 Emdi néme démekchimen? Butqa atap sunulghan qurbanliqning birer ehmiyiti barmidu? Butning birer ehmiyiti barmidu? 1Kor. 8:4. 20 Yaq, biraq kapirlar butlargha sun’ghan qurbanliqlarni Xudagha emes, belki jinlargha ataydu. Men silerning jinlar bilen ortaq nésipdash bolushunglarni xalimaymen. «kapirlar butlargha sun’ghan qurbanliqlarni Xudagha emes, belki jinlargha ataydu» — «kapirlar» grék tilida «taipiler» yaki «eller».  Law. 17:7; Qan. 32:17. 21 Rebning jamidin we jinlarning jamidin teng ichküchi bolsanglar bolmaydu; Rebning dastixinigha we jinlarning dastixinigha teng daxil bolsanglar bolmaydu. 22 Rebning heset-ghezipini qozghimaqchimizmu? Biz Uningdin küchlükmu-ya?
23 «Hemme nerse halaldur», emma hemme nerse paydiliq boluwermeydu; «hemme nerse halaldur», emma hemme nerse ademning étiqadini quralmaydu. «hemme nerse manga halaldur» — bu söz-ibare belkim Korintliqlar ishlitiwatqan Injildiki yémek-ichmekler toghruluq telimlerning qisqartilmisi bolushi mumkin. Bu heqiqetke yéqin bolghini bilen, Pawlus hazir ulargha yémek-ichmekler toghruluq bashqa tereplerdinmu oylash kérek, dep telim bermekchi.  1Kor. 6:12. 24 Emdi héchkim öz menpeetini izdimisun, belki özgilerningkini izdisun. 1Kor. 13:5; Fil. 2:4. 25 Gösh bazirida sétilghan herbirnersini wijdaninglarni dep olturmay, héchnémini sürüshte qilmay yewéringlar. 26 Chünki «Jahan we uninggha tolghan hemme mewjudatlar Perwerdigargha mensüptur» dep pütülgen. «Jahan we uninggha tolghan hemme mewjudatlar Perwerdigargha mensüptur» — «Zeb.» 24:1 we 50:12, 89:11.  Mis. 19:5; Zeb. 24:1; 50:12, 89:11 27 Emma étiqad qilmighanlarning birersi séni ziyapetke teklip qilsa we könglüng tartsa, aldinggha qoyulghan hemmini wijdaningni dep olturmay yewer; Luqa 10:7; 1Kor. 8:7. 28 emma birsi sanga: «Bu butlargha atalghan qurbanliq taami» dése, undaqta uni yéme; némishqa déseng, bu ishni sanga éytqan ademning sewebi üchün, shundaqla wijdanning sewebi üchündur; «Birsi sanga: «bu butlargha atalghan qurbanliq taami» dése,...» — dégüchining körsetmekchi bolghini belkim: (1) «Sen ishen’güchi emesmu, bundaq butlargha chétishliq nersini yémesliking kérek» yaki (2) «Bu alahide butlargha nezir qilin’ghan, shunga uni yéseng, sanga alahide beriket bolidu!». «Qoshumche söz»imiznimu körüng. 29 men dégen wijdan séningki emes, belki héliqi kishining wijdani; méning erkinlikimge bashqilarning wijdani teripidin yaman dep baha bérilishining hajiti barmu? 30 Men teshekkür éytip yésem, teshekkür éytqan nersini durus yéginim tüpeylidin yaman dep qarilishimning néme hajiti? «Men teshekkür éytip yésem, teshekkür éytqan nersini durus yéginim tüpeylidin yaman dep qarilishimning néme hajiti?» — mushu muhim prinsip toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.  Rim. 14:6; 1Tim. 4:3. 31 Shunga siler némini yésenglar, némini ichsenglar yaki herqandaq bashqa ishlarni qilsanglar, hemme ishlarni Xudagha shan-sherep keltürülsun dep qilinglar. Kol. 3:17. 32-33 Men özüm hemmeylenni hemme ishta memnun qilishqa intilginimdek, öz menpeetim üchün emes, belki köpchilikning menpeeti, ularning qutquzulushi üchün intilginimdek, héchkimning aldigha — Yehudiylar bolsun, gréklar bolsun, Xudaning jamaitidikiler bolsun aldigha putlikashang bolmanglar.
Men Mesihni ülge qilghinimdek, silermu méni ülge qilinglar.Rim. 14:13; 1Kor. 9:22.
 
 

10:1 Mis. 13:21; 14:22; Chöl. 9:18; Qan. 1:33; Ye. 4:23; Neh. 9:12,19; Zeb. 78:13,14; 105:39.

10:2 «ularning (silerning ata-bowiliringlar, 1-ayetni körüng) hemmisi bulutta hem déngizda Musaning yétekchilikige chömüldürülgen» — mushu (1-2-ayette xatirilen’gen) weqelerni téximu yaxshi chüshinish üchün «Misirdin chiqish» 14-babni körüng. «Musa» Musa peyghember, elwette. Mushu muhim ayet üstide we bu babtiki bashqa misallar toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.

10:2 Mis. 13:20-22; 14:19, 20.

10:3 Mis. 16:15.

10:4 Mis. 17:6; Chöl. 20:11; Zeb. 78:15-16

10:5 «Ularning jesetliri chöl-bayawanda chéchilip qalghan» — «Chöl.» 14:16, 32.

10:5 Chöl. 26:65.

10:6 Chöl. 11:4,33; Zeb. 106:14.

10:7 «Xelq yep-ichishke olturdi, andin keyp-sapagha turdi» — mushu yerdiki «keyp-sapa» belkim butpereslik hem uninggha baghlan’ghan shehwaniyetni körsitidu. «Pütülgen» — «muqeddes kitabta pütülgen», elwette («Mis.» 32:6).

10:7 Mis. 32:6.

10:8 «Biz yene ularning bezilirining buzuqchiliq qilghinidek buzuqchiliq qilmayli; chünki shu wejidin ulardin yigirme üch ming kishi bir kündila öldi» — bu weqe «Chöl.» 25:1-9de xaritilen’gen.

10:8 Chöl. 25:1, 9; Zeb. 106:28-29

10:9 «Yene ularning bezilirining Mesihni sinighinidek Mesihni sinimayli; chünki shu sewebtin ular yilanlar chéqishi bilen halak boldi» — «Chöl.» 21:1-9ni körüng.

10:9 Chöl. 21:5; Zeb. 106:14.

10:10 «Yene ularning beziliri aghrin’ghandek aghrinip qaqshimanglar — netijide, ular jan alghuchi perishte teripidin öltürüldi» — «Chöl.» 16:41-50ni körüng.

10:10 Mis. 16:2; 17:2; Chöl. 14:36; Zeb. 106:25-26

10:11 «bu weqelerning hemmisi ularning béshigha bésharetlik misallar süpitide chüshken» — «bésharetlik misallar»: «qoshumche söz»imizde biz bu bab toghruluq sözliginimizde bu téma toghruluqmu toxtilimiz.

10:11 Rim. 15:4; 1Kor. 9:10; Fil. 4:5; Ibr. 10:25.

10:13 «Siler duch kelgen sinaqlarning hemmisige bashqa ademlermu oxshash duch kelgen» — eyni tékistte: «Siler duch kelgen sinaqlardin héchqaysisi pütkül insaniyetke ortaq emes» dégen sheklide ipadilinidu.

10:13 1Kor. 1:8; 1Tés. 5:24; 2Pét. 2:9.

10:16 ««beriketlik jam» ... «oshutqan nan»» — «beriketlik jam» we «oshutqan nan» dégenler «Rebning ziyapiti» yaki «Rebning ghizasi»din ibarettur. «Rebning ziyapiti» yaki «Rebning dastixini» toghruluqmu 11:23-34ni körüng.

10:17 «Biz nurghun bolsaqmu bir nan, bir tendurmiz; chünki hemmimiz shu bir nandin nésiwe alimiz» — bashqa birxil terjimisi: «Nan bir bolghachqa, bizmu bir ten bolimiz; chünki hemmimiz bir nandin nisiwe alimiz».

10:17 Rim. 12:5; 1Kor. 12:27.

10:19 1Kor. 8:4.

10:20 «kapirlar butlargha sun’ghan qurbanliqlarni Xudagha emes, belki jinlargha ataydu» — «kapirlar» grék tilida «taipiler» yaki «eller».

10:20 Law. 17:7; Qan. 32:17.

10:23 «hemme nerse manga halaldur» — bu söz-ibare belkim Korintliqlar ishlitiwatqan Injildiki yémek-ichmekler toghruluq telimlerning qisqartilmisi bolushi mumkin. Bu heqiqetke yéqin bolghini bilen, Pawlus hazir ulargha yémek-ichmekler toghruluq bashqa tereplerdinmu oylash kérek, dep telim bermekchi.

10:23 1Kor. 6:12.

10:24 1Kor. 13:5; Fil. 2:4.

10:26 «Jahan we uninggha tolghan hemme mewjudatlar Perwerdigargha mensüptur» — «Zeb.» 24:1 we 50:12, 89:11.

10:26 Mis. 19:5; Zeb. 24:1; 50:12, 89:11

10:27 Luqa 10:7; 1Kor. 8:7.

10:28 «Birsi sanga: «bu butlargha atalghan qurbanliq taami» dése,...» — dégüchining körsetmekchi bolghini belkim: (1) «Sen ishen’güchi emesmu, bundaq butlargha chétishliq nersini yémesliking kérek» yaki (2) «Bu alahide butlargha nezir qilin’ghan, shunga uni yéseng, sanga alahide beriket bolidu!». «Qoshumche söz»imiznimu körüng.

10:30 «Men teshekkür éytip yésem, teshekkür éytqan nersini durus yéginim tüpeylidin yaman dep qarilishimning néme hajiti?» — mushu muhim prinsip toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.

10:30 Rim. 14:6; 1Tim. 4:3.

10:31 Kol. 3:17.

10:32-33 Rim. 14:13; 1Kor. 9:22.