4
Emdi Roh shuni alahide éytiduki, axir zamanlarda beziler étiqadtin yénip, aldamchi rohlargha we jinlarning telimlirige bérilip egishidu.«Emdi Roh shuni alahide éytiduki,... » — «Roh» — Muqeddes Roh, Xudaning rohi. «aldamchi rohlargha we jinlarning telimlirige bérilip egishidu» — «aldamchi rohlar» we «jinlar» bir geptur.  Mat. 24:23; 2Tés. 2:3; 2Tim. 3:1; 2Pét. 3:3; Yeh. 18. Bundaq telim bergüchiler saxtiliqta yalghanchiliq qilip, xuddi daghmallap köydürüwetkendek öz wijdanini yoqitip qoyghan;«... xuddi daghmallap köydürüwetkendek öz wijdanini yoqitip qoyghan» — bezi alimlar bu sözni: «Sheytan ularning wijdanlirini «méningki» dep daghmallap qoyghan» dégendek chüshinidu. ular nikahlinishni we bezi yémekliklerni istémal qilishni men’i qilidu. Emma ular meni qilidighan yémekliklerni Xuda Özige étiqad qilghan hem heqiqetni bilgenlerning teshekkür éytip qobul qilishi üchün yaratqanidi.«ular nikahlinishni we bezi yémekliklerni istémal qilishni men’i qilidu. Emma ular men’i qilidighan yémekliklerni Xuda Özige étiqad qilghan hem heqiqetni bilgenlerning teshekkür éytip qobul qilishi üchün yaratqanidi» — bu ayet toghruluq biz «qoshumche söz»imizde qisqiche toxtilimiz.  Yar. 1:29; 9:3; Rim. 14:6; 1Kor. 10:30. Chünki Xuda yaratqan hemme nerse yaxshidur, ular teshekkür bilen qobul qilinsa, ularning héchqaysisini cheklep ret qilishqa bolmaydu.«Chünki Xuda yaratqan hemme nerse yaxshidur, ular teshekkür bilen qobul qilinsa, ularning héchqaysisini cheklep ret qilishqa bolmaydu» — bu söz peqet barliq yémekliklerni emes, yene u yuqirida tilgha alghan nikahda bolghan er-ayalliq jinisiy munasiwetni öz ichige alidu.  Yar. 1:31; Ros. 10:15; Rim. 14:14. Chünki ular Xudaning söz-kalami we insanlarning duasi bilen halal qilinidu.«Chünki ular Xudaning söz-kalami we insanlarning duasi bilen halal qilinidu» — grék tilida «insanlarning duasi» dégen alahide söz bolup «shu dualar Xuda bilen yéqin alaqe-munasiwette bolidu» dégen menini puritip béridu.
 
Eysa Mesihning yaxshi xizmetkari
Bu nesihetlerni qérindashlarning semige salsang, Mesih Eysaning yaxshi xizmetkari bolghan bolisen. Shundaqla, özüngning estayidil egeshken étiqadtiki we saghlam telimlerdiki sözler bilen quwwetlendürülgenliking ayan bolidu.2Tim. 1:5; 3:14,15. Emma ixlassizlarning we momaylarning epsanilirini chetke qéqip, özüngni ixlasmenlik yolida chéniqturup yétishtürgin.«... özüngni ixlasmenlik yolida chéniqturup yétishtürgin» — «chéniqturup yétishtürgin» dégini grék tilida «gimnastika» («ten herikiti») bilen munasiwetlik söz.  1Tim. 1:4; 6:20; 2Tim. 2:16; Tit. 1:14; 3:9. Chünki «Bedenni chéniqturushning azraq paydisi bar, lékin ixlasmenlikte intilishning hertereplik paydisi bar; u hazirqi we kelgüsi hayat üchün bext élip kélidu»Kol. 2:23. — bu söz heqtur we uni qobul qilishqa pütünley erziydu. 10 Emeliyette biz buning üchün japaliq ejir singdürüwatimiz we xar qiliniwatimiz. Chünki ümidimizni pütkül insanlarning, bolupmu étiqad qilghuchilarning Qutquzghuchisi — menggü hayat Xudagha baghliduq.«Emeliyette biz buning üchün japaliq ejir singdürüwatimiz we xar qiliniwatimiz» — «xar qiliniwatimiz» bezi kona köchürmilerde «küresh qiliwatimiz» déyilidu. «chünki ümidimizni pütkül insanlarning, bolupmu étiqad qilghuchilarning Qutquzghuchisi — menggü hayat Xudagha baghliduq» — «pütkül insanlarning, bolupmu étiqad qilghuchilarning Qutquzghuchisi» dégen ibaride «insanlarning Qutquzghuchisi» dégenlik belkim «her ademni saqlighuchi» dégen omomiy menide ishlitilidu.
11 Bu ishlarni jamaetke toxtimay tapilighin we ögetkin. 12 Héchkimning séning yashliqinggha sel qarishigha yol qoyma; belki sözliringde, emelliringde, méhir-muhebbet, étiqad we pakliqta étiqadchilargha nemune bol. «héchkimning séning yashliqinggha sel qarishigha yol qoyma» — Timotiy belkim ottuz nechche yashqa kirgen. Lékin grék medeniyitide qiriq yashqa kirgen oghul balilar téxi «yash» «yigit» dep hésablinidu.  Tit. 2:7,15; 1Pét. 5:3. 13 Men yéninggha barghuche, özüngni jamaetke muqeddes yazmilarni oqup bérish, jékilesh we telim bérishke béghishlighin.«özüngni jamaetke muqeddes yazmilarni oqup bérish, jékilesh we telim bérishke béghishlighin» — «muqeddes yazmilarni oqup bérish» toghruluq: — shu waqitlarda az sanliq kishiler oquyalaytti we téximu az kishiler muqeddes kitabtiki birer qisimlargha ige bolushqa muyesser idi. 14 Jamaitingning aqsaqalliri qollirini uchanggha qoyghanda, Xudaning wehiyisi arqiliq sanga ata qilinishi bilen sende bolghan iltipatqa biperwaliq qilma. «Jamaitingning aqsaqalliri qollirini uchanggha qoyghanda, Xudaning wehiyisi arqiliq sanga ata qilinishi bilen sende bolghan iltipatqa biperwaliq qilma» — jamaetning aqsaqallirining étiqadchini birer wezipige teyinligende, qollirini uning uchisigha qoyup turup dua qilishi Injildiki bashqa yerlerdimu körünidu.
«Iltipat» mushu yerde Muqeddes Roh ata qilghan melum bir alahide qabiliyetni körsitidu. Bundaq qabiliyetlerning beziliri toghruluq «1Kor.» 12-, 14-babni körüng. «Qoshumche söz»imizde Timotiygha tapshurulghan iltipat toghruluq sözleymiz.
  Ros. 6:6; 8:17; 13:3; 19:6; 1Tim. 5:22; 2Tim. 1:6. 15 Bu ishlargha bérilip, özüngni ulargha toluq atighin. Shuning bilen séning algha basqanliqing hemmeylen’ge ayan bolidu. 16 Özüngge we bergen telimingge izchil köngül qoyghin. Chünki shundaq qilghanda özüngnimu we sanga qulaq salghanlarnimu qutquzisen.
 
 

4:1 «Emdi Roh shuni alahide éytiduki,... » — «Roh» — Muqeddes Roh, Xudaning rohi. «aldamchi rohlargha we jinlarning telimlirige bérilip egishidu» — «aldamchi rohlar» we «jinlar» bir geptur.

4:1 Mat. 24:23; 2Tés. 2:3; 2Tim. 3:1; 2Pét. 3:3; Yeh. 18.

4:2 «... xuddi daghmallap köydürüwetkendek öz wijdanini yoqitip qoyghan» — bezi alimlar bu sözni: «Sheytan ularning wijdanlirini «méningki» dep daghmallap qoyghan» dégendek chüshinidu.

4:3 «ular nikahlinishni we bezi yémekliklerni istémal qilishni men’i qilidu. Emma ular men’i qilidighan yémekliklerni Xuda Özige étiqad qilghan hem heqiqetni bilgenlerning teshekkür éytip qobul qilishi üchün yaratqanidi» — bu ayet toghruluq biz «qoshumche söz»imizde qisqiche toxtilimiz.

4:3 Yar. 1:29; 9:3; Rim. 14:6; 1Kor. 10:30.

4:4 «Chünki Xuda yaratqan hemme nerse yaxshidur, ular teshekkür bilen qobul qilinsa, ularning héchqaysisini cheklep ret qilishqa bolmaydu» — bu söz peqet barliq yémekliklerni emes, yene u yuqirida tilgha alghan nikahda bolghan er-ayalliq jinisiy munasiwetni öz ichige alidu.

4:4 Yar. 1:31; Ros. 10:15; Rim. 14:14.

4:5 «Chünki ular Xudaning söz-kalami we insanlarning duasi bilen halal qilinidu» — grék tilida «insanlarning duasi» dégen alahide söz bolup «shu dualar Xuda bilen yéqin alaqe-munasiwette bolidu» dégen menini puritip béridu.

4:6 2Tim. 1:5; 3:14,15.

4:7 «... özüngni ixlasmenlik yolida chéniqturup yétishtürgin» — «chéniqturup yétishtürgin» dégini grék tilida «gimnastika» («ten herikiti») bilen munasiwetlik söz.

4:7 1Tim. 1:4; 6:20; 2Tim. 2:16; Tit. 1:14; 3:9.

4:8 Kol. 2:23.

4:10 «Emeliyette biz buning üchün japaliq ejir singdürüwatimiz we xar qiliniwatimiz» — «xar qiliniwatimiz» bezi kona köchürmilerde «küresh qiliwatimiz» déyilidu. «chünki ümidimizni pütkül insanlarning, bolupmu étiqad qilghuchilarning Qutquzghuchisi — menggü hayat Xudagha baghliduq» — «pütkül insanlarning, bolupmu étiqad qilghuchilarning Qutquzghuchisi» dégen ibaride «insanlarning Qutquzghuchisi» dégenlik belkim «her ademni saqlighuchi» dégen omomiy menide ishlitilidu.

4:12 «héchkimning séning yashliqinggha sel qarishigha yol qoyma» — Timotiy belkim ottuz nechche yashqa kirgen. Lékin grék medeniyitide qiriq yashqa kirgen oghul balilar téxi «yash» «yigit» dep hésablinidu.

4:12 Tit. 2:7,15; 1Pét. 5:3.

4:13 «özüngni jamaetke muqeddes yazmilarni oqup bérish, jékilesh we telim bérishke béghishlighin» — «muqeddes yazmilarni oqup bérish» toghruluq: — shu waqitlarda az sanliq kishiler oquyalaytti we téximu az kishiler muqeddes kitabtiki birer qisimlargha ige bolushqa muyesser idi.

4:14 «Jamaitingning aqsaqalliri qollirini uchanggha qoyghanda, Xudaning wehiyisi arqiliq sanga ata qilinishi bilen sende bolghan iltipatqa biperwaliq qilma» — jamaetning aqsaqallirining étiqadchini birer wezipige teyinligende, qollirini uning uchisigha qoyup turup dua qilishi Injildiki bashqa yerlerdimu körünidu. «Iltipat» mushu yerde Muqeddes Roh ata qilghan melum bir alahide qabiliyetni körsitidu. Bundaq qabiliyetlerning beziliri toghruluq «1Kor.» 12-, 14-babni körüng. «Qoshumche söz»imizde Timotiygha tapshurulghan iltipat toghruluq sözleymiz.

4:14 Ros. 6:6; 8:17; 13:3; 19:6; 1Tim. 5:22; 2Tim. 1:6.