3
Rebning qaytip kélishining kéchiktürülüsh sewebi
I söyümlüklirim, hazir silerge bu yéziwatqinim ikkinchi xétimdur. Her ikki xétimde silerning sap könglünglarni oyghitip, shu ishlarni eslitishke intildimki,2Pét. 1:13. muqeddes peyghemberler burun éytqan sözlerge we Rebbimiz hem Qutquzghuchimizning rosulliringlar arqiliq yetküzgen emrige köngül bölüshünglarni ötünimen.
Eng muhimi shuni bilishinglar kérekki, künlerning axirida özining hawayi-heweslirining keynige kiridighan, mesxire qilidighan mazaqchilar chiqip:1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1; Yeh. 18. «Qéni, Uning qaytip kélimen dégen wedisi?! Ata-bowilirimiz ölümde uxlap qalghandin taki hazirghiche hemme ishlar dunya apiride bolghan waqittiki bilen oxshash halette kétiwatidu» dep mesxire qilishidu.Ez. 12:22. Halbuki, ular eng qedimki zamanda Xudaning sözi bilen asmanlarning yaritilghanliqini we shuningdek yerning sudin chiqqan hem suning wasitisi bilen barliqqa kelgenlikini etey untuydu;«Halbuki, ular eng qedimki zamanda Xudaning sözi bilen asmanlarning yaritilghanliqini we shuningdek yerning sudin chiqqan hem suning wasitisi bilen barliqqa kelgenlikini etey untuydu» — «etey untuydu» dégenning bashqa birxil terjimisi: «öz bengbashliqidin untuydu».  Yar. 1:9; Zeb. 24:2. shu amillarning wasitiliri bilen shu zamandiki dunya kelkündin gherq bolup yoqaldi.«shu amillarning wasitiliri bilen shu zamandiki dunya kelkündin gherq bolup yoqaldi» — «...shu amillarning wasitiliri bilen» dégen ibare peqet suning özini yaki sular we Xudaning sözini teng körsitidu. Bizningche sular we Xudaning sözini teng körsitidu; chünki (grék tilida) aldinqi jümlide bu ikki ish eng axirida tilgha élin’ghan, shundaqla 7-ayette Xudaning sözining ikkinchi qétim wasite bolidighanliqi körsitilidu.  Yar. 7:10,21. Emma hazirqi asmanlar bilen zémin oxshashla shu söz bilen ixlassiz ademler soraqqa tartilip halak qilinidighan ashu künde otta köydürülüshke saqlinip, ta shu künigiche halidin xewer élinip turidu.«Emma hazirqi asmanlar bilen zémin oxshashla shu söz bilen ixlassiz ademler soraqqa tartilip halak qilinidighan ashu künde otta köydürülüshke saqlinip, ta shu künigiche halidin xewer élinip turidu» — «oxshashla shu söz» dégen ibarining bashqa xil terjimisi: «Uning (yeni, Xudaning) sözi».
«Halidin xewer élinip turidu» — peqet saqlan’ghanla emes, belki Xudaning ghemxorluqining obyékti bolidu.
  Zeb. 102:25-26; Yesh. 51:6; 2Tés. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pét. 3:10.
Emdi i söyümlüklirim, shu ish neziringlardin qachmisunki, Rebge nisbeten bir kün ming yildek we ming yil bir kündektur.«Rebge nisbeten bir kün ming yildek we ming yil bir kündektur» — Reb waqitning cheklimisige uchrimaydu, elwette.  Zeb. 90:4. Reb Öz wedisini orundashni (bezilerning «kéchiktürdi» dep oylighinidek) kéchiktürgini yoq, belki héchkimning halak bolushini xalimay, hemme insanning towa qilishigha kirishini arzulap, silerge kengchilik qilip waqitni sozmaqta.«Reb Öz wedisini orundashni (bezilerning «kéchiktürdi» dep oylighinidek) kéchiktürgini yoq, belki héchkimning halak bolushini xalimay, hemme insanning towa qilishigha kirishini arzulap, silerge kengchilik qilip waqitni sozmaqta» — Reb qaytip kelgende yer yüzidikilerge towa qilish pursiti qalmaydu, elwette.  Ez. 18:32; 33:11; Yesh. 30:18; Hab. 2:3; Rim. 2:4; 1Tim. 2:4; 1Pét. 3:20; 2Pét. 3:15.
10 Lékin Rebning küni xuddi oghrining kélishidek kütülmigen waqitta bolidu. U küni asmanlar shiddetlik güldürligen awaz bilen ghayib bolup, kainatning barliq qurulmiliri shiddetlik otta érip tügeydu; zémin we uningdiki pütkül nersilermu köyüp kétidu. «lékin rebning küni xuddi oghrining kélishidek kütülmigen waqitta bolidu» — «rebning küni» (Mesihning kélidighan küni) Tewrattiki köp yerlerde «Perwerdigarning küni» dep körsitilidu. «Qoshumche söz»diki «Xudaning küni» toghruluq izahatlirimizni körüng. «Oghrining kélishidek» — démek, kütülmigen waqitta. «U küni asmanlar shiddetlik güldürligen awaz bilen ghayib bolup, kainatning barliq qurulmiliri shiddetlik otta érip tügeydu; zémin we uningdiki pütkül nersilermu köyüp kétidu» — «kainatning barliq qurulmiliri» yaki «barliq asman jisimliri».
«Uningdiki pütkül nersilermu» dégenning bashqa xil terjimisi: «uningdiki pütkül ishlarmu» yaki «uningdiki barliq qilghan ishlarmu». «zémin we uningdiki pütkül nersilermu köyüp kétidu» — bezi kona köchürmilerde «zémin we üstidiki barliq ishlar yalingach ashkarilinidu» déyilidu.
  Mat. 24:43,44; 1Tés. 5:2; Weh. 3:3; 16:15. 11 Hemme nerse mana shundaq érip yoqilidighan yerde, siler qandaq ademlerdin bolushunglar kérek? — hayatinglarni pak-muqeddeslikte we ixlasmenlikte ötküzüp, 12 Xudaning künini telmürüp kütüp, u künning tézrek kélishi üchün intilishinglar kérek emesmu? U künning kélishi bilen pütün asmanlar otta yoqap tügeydu we kainatning barliq qurulmiliri shiddetlik otta érip tügeydu. «Xudaning künini telmürüp kütüp, u künning tézrek kélishi üchün intilishinglar kérek emesmu? U künning kélishi bilen pütün asmanlar otta yoqap tügeydu we kainatning barliq qurulmiliri shiddetlik otta érip tügeydu» — «Xudaning küni» dégen ibare toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.
«Kainatning barliq qurulmiliri» dégenning bashqa xil terjimisi: «barliq asman jisimliri».
  Zeb. 50:3; 2Tés. 1:8. 13 Lékin biz bolsaq Uning wedisi boyiche, yéngi asman-zéminni intizarliq bilen kütmektimiz. U yer heqqaniyliqning makanidur.«Lékin biz bolsaq Uning wedisi boyiche, yéngi asman-zéminni intizarliq bilen kütmektimiz. U yer heqqaniyliqning makanidur» — «u yer» hem yéngi asman we yéngi zéminnimu körsitidu.  Yesh. 65:17; 66:22; Weh. 21:1.
14 Shuning üchün, ey söyümlüklirim, bu ishlarni kütüwatqanikensiler, shu tapta Xudaning aldida nuqsansiz we daghsiz, inaqliq-xatirjemlik ichide hazir bolup chiqishinglar üchün intilinglar. 15 we Rebbimizning sewr-taqitini nijat dep bilinglar, del söyümlük qérindishimiz Pawlusmu özige ata qilin’ghan danaliq bilen bu ishlar toghruluq silerge yazghan; «Rebbimizning sewr-taqiti» — yaki «Rebbimizning kengchilik qilishi». «we Rebbimizning sewr-taqitini nijat dep bilinglar» — bu intayin ixcham jümle bolup, belkim: «Xudaning sewr-taqiti téximu köp ademlerge gunahidin qutquzulush pursiti yaritip bermekte, dep bilinglar» dégendek menide bolushi mumkin. Yene mumkinchiliki barki, «nijat» mushu yerde «bu dunyaning saqlinip qélishi» dégen menide ishlitilgen bolushi mumkin; némila bolmisun ayetning asasiy menisi oxshash; biz peqet bu dunyada bolsaqla, bügün towa qilip gunahlirimizdin qutulush yoli ochuq turidu, dep bilishimiz lazim. «del söyümlük qérindishimiz Pawlusmu özige ata qilin’ghan danaliq bilen bu ishlar toghruluq silerge yazghan» — «qérindishimiz Pawlusmu... silerge yazghan» — Pawlusning köp xizmiti «yat eller», yeni Yehudiy emesler arisida bolghachqa, Pétrusning bu xétimu belkim Yehudiy bolmighan étiqadchilargha yézilghan bolsa kérek.  Rim. 2:4. 16 barliq xetliridimu u bu ishlar heqqide toxtilidu. Uning xetliride chüshinish tes bolghan bezi ishlar bar; bu ishlarni telim almighan we tutami yoq kishiler muqeddes yazmilarning bashqa qisimlirini burmilighandek, burmilap chüshendüridu we shuning bilen öz béshigha halaket élip kélidu.Rim. 8:19; 1Kor. 15:24; 1Tés. 4:15.
17 Shuning bilen, i söyümlüklirim, men éytqan bu ishlarni aldin’ala bilgenikensiler, bu exlaqsizlarning sepsetliri bilen azdurulup, mustehkem turushunglarni yoqitip qoyushtin hoshyar bolunglar. «Shuning bilen, i söyümlüklirim, men éytqan bu ishlarni aldin’ala bilgenikensiler...» — «men éytqan bu ishlar» belkim rosul Pétrusning yuqirida saxta telim bergüchiler toghruluq agahlandürüshlirini körsitidu. «bu exlaqsizlarning sepsetliri bilen azdurulup, mustehkem turushunglarni yoqitip qoyushtin hoshyar bolunglar» — «bu exlaqsizlar» grék tili nusxisida 2:7dimu oxshash söz ishlitilidu; démek, «bu exlaqsizlar» del saxta telim bergüchilerni körsitidu. 18 Eksiche, Xudaning méhir-shepqitide hem Rebbimiz we Qutquzghuchimiz Eysa Mesihge bolghan bilishte dawamliq ösünglar.
Uninggha hem hazir hem ashu ebed künigiche barliq shan-sherep mensup bolghay! Amin! «Eksiche, Xudaning méhir-shepqitide hem Rebbimiz we Qutquzghuchimiz Eysa Mesihge bolghan bilishte dawamliq ösünglar» — «ösünglar» bolsa rohiy hayatta, iman-étiqad jehette bolidu. Mushu rohiy ösken adem Xudaning méhir-shepqiti we Reb Eysa Mesihni chongqur tonushqa köprek nésip bolidu. Démek, «Xudaning méhir-shepqiti we Reb Eysa Mesihni chongqur tonush» hem rohiy ösüshning wasitisi hem netijisidur.
Bashqa birxil terjimisi «Rebbimiz we Qutquzghuchimiz Eysa Mesihning méhir-shepqitide hem Uninggha bolghan tonushta dawamliq ösünglar».

3:1 2Pét. 1:13.

3:3 1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1; Yeh. 18.

3:4 Ez. 12:22.

3:5 «Halbuki, ular eng qedimki zamanda Xudaning sözi bilen asmanlarning yaritilghanliqini we shuningdek yerning sudin chiqqan hem suning wasitisi bilen barliqqa kelgenlikini etey untuydu» — «etey untuydu» dégenning bashqa birxil terjimisi: «öz bengbashliqidin untuydu».

3:5 Yar. 1:9; Zeb. 24:2.

3:6 «shu amillarning wasitiliri bilen shu zamandiki dunya kelkündin gherq bolup yoqaldi» — «...shu amillarning wasitiliri bilen» dégen ibare peqet suning özini yaki sular we Xudaning sözini teng körsitidu. Bizningche sular we Xudaning sözini teng körsitidu; chünki (grék tilida) aldinqi jümlide bu ikki ish eng axirida tilgha élin’ghan, shundaqla 7-ayette Xudaning sözining ikkinchi qétim wasite bolidighanliqi körsitilidu.

3:6 Yar. 7:10,21.

3:7 «Emma hazirqi asmanlar bilen zémin oxshashla shu söz bilen ixlassiz ademler soraqqa tartilip halak qilinidighan ashu künde otta köydürülüshke saqlinip, ta shu künigiche halidin xewer élinip turidu» — «oxshashla shu söz» dégen ibarining bashqa xil terjimisi: «Uning (yeni, Xudaning) sözi». «Halidin xewer élinip turidu» — peqet saqlan’ghanla emes, belki Xudaning ghemxorluqining obyékti bolidu.

3:7 Zeb. 102:25-26; Yesh. 51:6; 2Tés. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pét. 3:10.

3:8 «Rebge nisbeten bir kün ming yildek we ming yil bir kündektur» — Reb waqitning cheklimisige uchrimaydu, elwette.

3:8 Zeb. 90:4.

3:9 «Reb Öz wedisini orundashni (bezilerning «kéchiktürdi» dep oylighinidek) kéchiktürgini yoq, belki héchkimning halak bolushini xalimay, hemme insanning towa qilishigha kirishini arzulap, silerge kengchilik qilip waqitni sozmaqta» — Reb qaytip kelgende yer yüzidikilerge towa qilish pursiti qalmaydu, elwette.

3:9 Ez. 18:32; 33:11; Yesh. 30:18; Hab. 2:3; Rim. 2:4; 1Tim. 2:4; 1Pét. 3:20; 2Pét. 3:15.

3:10 «lékin rebning küni xuddi oghrining kélishidek kütülmigen waqitta bolidu» — «rebning küni» (Mesihning kélidighan küni) Tewrattiki köp yerlerde «Perwerdigarning küni» dep körsitilidu. «Qoshumche söz»diki «Xudaning küni» toghruluq izahatlirimizni körüng. «Oghrining kélishidek» — démek, kütülmigen waqitta. «U küni asmanlar shiddetlik güldürligen awaz bilen ghayib bolup, kainatning barliq qurulmiliri shiddetlik otta érip tügeydu; zémin we uningdiki pütkül nersilermu köyüp kétidu» — «kainatning barliq qurulmiliri» yaki «barliq asman jisimliri». «Uningdiki pütkül nersilermu» dégenning bashqa xil terjimisi: «uningdiki pütkül ishlarmu» yaki «uningdiki barliq qilghan ishlarmu». «zémin we uningdiki pütkül nersilermu köyüp kétidu» — bezi kona köchürmilerde «zémin we üstidiki barliq ishlar yalingach ashkarilinidu» déyilidu.

3:10 Mat. 24:43,44; 1Tés. 5:2; Weh. 3:3; 16:15.

3:12 «Xudaning künini telmürüp kütüp, u künning tézrek kélishi üchün intilishinglar kérek emesmu? U künning kélishi bilen pütün asmanlar otta yoqap tügeydu we kainatning barliq qurulmiliri shiddetlik otta érip tügeydu» — «Xudaning küni» dégen ibare toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. «Kainatning barliq qurulmiliri» dégenning bashqa xil terjimisi: «barliq asman jisimliri».

3:12 Zeb. 50:3; 2Tés. 1:8.

3:13 «Lékin biz bolsaq Uning wedisi boyiche, yéngi asman-zéminni intizarliq bilen kütmektimiz. U yer heqqaniyliqning makanidur» — «u yer» hem yéngi asman we yéngi zéminnimu körsitidu.

3:13 Yesh. 65:17; 66:22; Weh. 21:1.

3:15 «Rebbimizning sewr-taqiti» — yaki «Rebbimizning kengchilik qilishi». «we Rebbimizning sewr-taqitini nijat dep bilinglar» — bu intayin ixcham jümle bolup, belkim: «Xudaning sewr-taqiti téximu köp ademlerge gunahidin qutquzulush pursiti yaritip bermekte, dep bilinglar» dégendek menide bolushi mumkin. Yene mumkinchiliki barki, «nijat» mushu yerde «bu dunyaning saqlinip qélishi» dégen menide ishlitilgen bolushi mumkin; némila bolmisun ayetning asasiy menisi oxshash; biz peqet bu dunyada bolsaqla, bügün towa qilip gunahlirimizdin qutulush yoli ochuq turidu, dep bilishimiz lazim. «del söyümlük qérindishimiz Pawlusmu özige ata qilin’ghan danaliq bilen bu ishlar toghruluq silerge yazghan» — «qérindishimiz Pawlusmu... silerge yazghan» — Pawlusning köp xizmiti «yat eller», yeni Yehudiy emesler arisida bolghachqa, Pétrusning bu xétimu belkim Yehudiy bolmighan étiqadchilargha yézilghan bolsa kérek.

3:15 Rim. 2:4.

3:16 Rim. 8:19; 1Kor. 15:24; 1Tés. 4:15.

3:17 «Shuning bilen, i söyümlüklirim, men éytqan bu ishlarni aldin’ala bilgenikensiler...» — «men éytqan bu ishlar» belkim rosul Pétrusning yuqirida saxta telim bergüchiler toghruluq agahlandürüshlirini körsitidu. «bu exlaqsizlarning sepsetliri bilen azdurulup, mustehkem turushunglarni yoqitip qoyushtin hoshyar bolunglar» — «bu exlaqsizlar» grék tili nusxisida 2:7dimu oxshash söz ishlitilidu; démek, «bu exlaqsizlar» del saxta telim bergüchilerni körsitidu.

3:18 «Eksiche, Xudaning méhir-shepqitide hem Rebbimiz we Qutquzghuchimiz Eysa Mesihge bolghan bilishte dawamliq ösünglar» — «ösünglar» bolsa rohiy hayatta, iman-étiqad jehette bolidu. Mushu rohiy ösken adem Xudaning méhir-shepqiti we Reb Eysa Mesihni chongqur tonushqa köprek nésip bolidu. Démek, «Xudaning méhir-shepqiti we Reb Eysa Mesihni chongqur tonush» hem rohiy ösüshning wasitisi hem netijisidur. Bashqa birxil terjimisi «Rebbimiz we Qutquzghuchimiz Eysa Mesihning méhir-shepqitide hem Uninggha bolghan tonushta dawamliq ösünglar».