«barliq hökümdarlar... hem hoquqdarlar...» — hem asmandiki hem zémindiki barliq hoquqqa ige bolghanlar. ■Yuh. 1:16. 11 siler Uningda ademning qolisiz bolghan sünnet bilen sünnet qilin’ghansiler; démek, Mesihning sünniti bilen gunahliq etke baghlan’ghan tendin xalas qilin’ghansiler; □«siler uningda ademning qolisiz bolghan sünnet bilen sünnet qilin’ghansiler; démek, Mesihning sünniti bilen gunahliq etke baghlan’ghan tendin xalas qilin’ghansiler» — bu ayettiki sünnet ademning ténide emes, belki roh-qelbididur, elwette. Démisekmu, «etlik ten» dégen ibaride «et» dégen söz Injildiki alahide menide ishlitilidu, yeni insaniy gunahqa esir bolghan tebietni körsitidu.
«Rimliqlargha»diki «et» toghruluq «kirish söz»imizni körüng.
«Mesihning sünniti» «Mesihning Özi qilidighan sünnet», yaki «Mesihning ölümi»ni körsitidu. Bu toghruluq «qoshumche sözimiz»ni körüng. ■Qan. 10:16; Yer. 4:4; Rim. 2:29; Fil. 3:3. 12 Uning bilen teng chömüldürülüshte depne qilin’ghansiler; siler yene Uni ölümdin tirildürgen Xudaning wujudunglarda ishleydighanliqigha ishench baghlash bilen Uning bilen teng tirilgensiler.□«Uning bilen teng chömüldürülüshte depne qilin’ghansiler; siler yene Uni ölümdin tirildürgen Xudaning wujudunglarda ishleydighanliqigha ishench baghlash bilen uning bilen teng tirilgensiler» — bu ayettiki «chömüldürülüsh» aldi bilen sugha chömüldürülüshni körsetkini bilen, u yene beribir «rohqa chömüldürülüsh»nimu körsitidu. Yene yuqiriqi «sunnet» toghruluq «qoshumche sözimiz»ni körüng. ■Rim. 6:4; Gal. 3:27; Ef. 1:19; 3:7.
□2:1 «shuningdek didarimni körmigenlerning hemmisi üchün...» — grék tilida: «shuningdek etning jehetide yüzumni körmigenlerning hemmisi üchün...». Shübhisizki, rosul jamaette roh jehetidin bir-birimizni tonushimiz mumkin, démekchi.
□2:2 «kürishimning nishani, hemmeylenning méhir-muhebbette bir-birige baghlinip, qelblirining righbetlendürülüshi, Xudaning sirini, yeni Mesihni chüshinishte we toluq bilishte bolghan ishench-xatirjemlikke érishishi üchündur» — démisekmu, bu «kürishim» rohiy jehettin, dua-tilawetler bilen her türlük jin-sheytanlar bilen qarishilishtiki küresh, elwette.
■2:2 Yesh. 53:11; Yer. 9:22; Yuh. 17:3; Fil. 3:8.
□2:8 «héchkimning Mesih boyiche bolmighan, peylasopluq yaki bimene aldamchiliq bilen, insanlardin kelgen telimler, yeni bu dunyadiki «asasiy qaide-qanuniyetler» boyiche silerni öz oljisi qilip azdurmasliqi üchün hézi bolunglar» — «asasiy qaide-qanuniyetler» dégen muhim ibare toghrisida «qoshumche söz»imizni körüng.
□2:10 «we siler Uningda, yeni barliq hökümdarlarning hem hoquqdarlarning béshi Bolghuchida mukemmeldursiler» — «siler Uningda ... mukemmeldursiler» dégen muhim ibare toghrisida «qoshumche söz»imizni körüng. «barliq hökümdarlar... hem hoquqdarlar...» — hem asmandiki hem zémindiki barliq hoquqqa ige bolghanlar.
□2:11 «siler uningda ademning qolisiz bolghan sünnet bilen sünnet qilin’ghansiler; démek, Mesihning sünniti bilen gunahliq etke baghlan’ghan tendin xalas qilin’ghansiler» — bu ayettiki sünnet ademning ténide emes, belki roh-qelbididur, elwette. Démisekmu, «etlik ten» dégen ibaride «et» dégen söz Injildiki alahide menide ishlitilidu, yeni insaniy gunahqa esir bolghan tebietni körsitidu. «Rimliqlargha»diki «et» toghruluq «kirish söz»imizni körüng. «Mesihning sünniti» «Mesihning Özi qilidighan sünnet», yaki «Mesihning ölümi»ni körsitidu. Bu toghruluq «qoshumche sözimiz»ni körüng.
■2:11 Qan. 10:16; Yer. 4:4; Rim. 2:29; Fil. 3:3.
□2:12 «Uning bilen teng chömüldürülüshte depne qilin’ghansiler; siler yene Uni ölümdin tirildürgen Xudaning wujudunglarda ishleydighanliqigha ishench baghlash bilen uning bilen teng tirilgensiler» — bu ayettiki «chömüldürülüsh» aldi bilen sugha chömüldürülüshni körsetkini bilen, u yene beribir «rohqa chömüldürülüsh»nimu körsitidu. Yene yuqiriqi «sunnet» toghruluq «qoshumche sözimiz»ni körüng.
■2:12 Rim. 6:4; Gal. 3:27; Ef. 1:19; 3:7.
□2:13 «Emdi gerche itaetsizlikinglar we etliringlardiki sünnetsizlikinglar tüpeylidin ölgen bolsanglarmu,...» — «etliringlardiki sünnetsizlikinglar» ularning eslide (hemmimiz Mesihsiz bolghan waqtimizdikidek) öz «gunahliq et»imizge esir-qul bolghanliqimizni körsitidu.
□2:14 «belgilimilerde öz ichige élin’ghan üstimizdin erz qilidighan, bizni eyibleydighan pütüklerni öchürüp tashlidi; u ularni bizdin néri qildi, kréstke mixlatquzdi» — bu intayin muhim ayet toghruluq yene «qoshumche sözimiz»ni körüng. Grék tilida «Uning kréstige mixlatquzdi».
□2:15 «U hökümdarlardin we hoquqdarlardin olja élip, kréstte ularni reswa qilip ularning üstidin tentene bilen ghelibe qildi» — bu ayettiki «hökümdarlar we hoquqdarlar» bolsa jin-sheytanlar; Mesih ulardin alghan olja bolsa Özige étiqad baghlighan, eslide jin-sheytanlarning ilkide turghan bizlerni körsitidu, elwette! Bashqa birxil terjimisi «...hökümdarlarni... qoralsiz qilip...».
■2:15 Yar. 3:15; Mat. 12:29; Luqa 11:22; Yuh. 12:31; 16:11.
■2:16 Law. 11:2; 23:2; Rim. 14:2; Gal. 4:10.
□2:17 «bu ishlar bolsa bir kölengge, xalas; uning jismi bolsa Mesihningkidur!» — «jismi» — démek, «kölenggüni yerge tashlighan jisim». Bu muhim ayet toghrisida «qoshumche söz»imizni körüng.
□2:18 «Héchkimning silerni «kichik péilliq» we perishtilerge ibadet qilishqa dewet qilip in’aminglardin mehrum qilishigha yol qoymanglar...» — bashqa birxil terjimisi: «héchkimning.... üstünglerdin höküm chiqirishigha yol qoymanglar...». «Dewet qilip» dégen ibare «bu ishlardin söyünüp» dégen menisinimu öz ichige alidu. «mushundaq kishiler gunahliq etliridiki oy-pikirliri bilen...» — démek, oy-pikirliri Muqeddes Rohtin emes, belki öz gunahliq etliri teripidin bashqurulidighandur. «körgen körünüshlerge ésiliwalmaqtidur» — bezi kona tékisttiki köchürmilerde «körmigen körünüshlerge ésiliwalmaqtidur» déyilidu. Bizningche «körgen» dep oqush toghridur; bu kishiler körgen «körünüshler» özining xam xiyalliridin chiqqan, elwette.
■2:18 Yer. 29:8; Mat. 24:4; Ef. 5:6; 2Tés. 2:3; 1Yuh. 4:1.
□2:19 «Ular «bash»ni ching tutqini yoqtur. Lékin bashtin üge we singirlar arqiliq pütkül ten quwwetlinidu we bir-birige baghlinip, Xudadin kelgen awush bilen ashmaqta» — «bash» bolsa Mesihdur. Mesihning Öz téni bolghan jamaetning béshidur. «Ten» — jamaet.
□2:20-21 «Eger Mesih bilen bu dunyadiki qaide-qanuniyetlerge nisbeten ölgen bolsanglar...» — bu muhim ayet toghruluq «qoshumche söz»imizde toxtilimiz.
□2:22 «bundaq belgilimiler ilkidiki nersilerning hemmisi istémal qilinish bilen yoqilidu» — démek «Tutma! Tétima! Tegme!» dégendek belgilimilerning hemmisi Xuda aldida eng muhim ish bolghan insanning ichki dunyasi bilen emes, belki yémek-ichmek qatarliqlar bilen munasiwetliktur.
■2:22 Yesh. 29:13; Mat. 15:9; Tit. 1:14.