11
Özini «rosul» dep atiwalghanlardin hézi bolunglar!
Maxtan’ghan bu azghine exmeqliqimgha sewrchan bolghaysiler! Emdi siler manga sewrichanliq qilip kéliwatisiler. Chünki men Xudadin kelgen otluq muhebbet bilen silerni azdurushlardin heset qilimen; chünki qizni bir ergila yatliq qilghandek, men silerni Mesihkila pak qiz süpitide hazir bolushqa wedileshtürgenmen. Law. 21:13. Emma yilan Hawa’animizni hiyligerliki bilen azdurghandek, oy-könglünglar Mesihke baghlan’ghan semimiy, sap wapaliqtin ézip bulghinishi mumkin dep ensireymen. Yar. 3:4; Yuh. 8:44. Chünki birsi kélip biz silerge héch jakarlap baqmighan bashqa bir Eysani jakarlisa, yaki qelbinglardin orun bergen Rohning ornigha bashqa bir rohqa orun bersenglar we siler qobul qilghan xush xewerdin bashqa bir «xush xewer»ni qobul qilsanglar, siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin! «Chünki birsi kélip biz silerge héch jakarlap baqmighan bashqa bir Eysani jakarlisa, yaki qelbinglardin orun bergen Rohning ornigha bashqa bir rohqa orun bersenglar we siler qobul qilghan xush xewerdin bashqa bir «xush xewer»ni qobul qilsanglar, siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!» — bu intayin tenilik, kinayilik kinay gep, elwette. Pawlus ularning ehwalidin xéli ensiwiwatidu.
«Siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!» dégenning bashqa birxil terjimisi «Siler shuninggha sewr-taqet bilen ötüwéremsilerkin deymen!».
   Gal. 1:8.
Halbuki, men özümni herqandaq ishta ashu «qaltis ulugh rosullar»din kem sanimaymen! «Halbuki, men özümni herqandaq ishta ashu «qaltis ulugh rosullar»din kem sanimaymen!» — «qaltis ulugh rosullar» shübhisizki, intayin kinayilik, hejwiy gep. Bezi alimlar, bu sözler heqiqiy ulugh rosullar (Pétrus, Yuhanna, Yaqup qatarliqlar)ni körsitidu, dep qaraydu. Pikrimizche Pawlus Korinttiki jamaetke özlirini «rosul» dep tonushturghan bezibir aldamchilarni körsitidu. Mushu kishiler özining (yeni Pawlusning) rosulluq hoquqini yoqqa chiqarmaqchi. 12-33-ayetler we 12:11-ayet bu nuqtini ispatlaydu. Gerche méning gep-sözlirim addiy bolsimu, bilim jehette men undaq emes; biz qiliwatqan herbir emellirimizde buni silerge her jehettin ispatlap roshen qilduq. «Gerche méning gep-sözlirim addiy bolsimu,..» — mushu ibare adette «nutuq sözleshke terbiyilenmigen» kishini körsitidu. Emdi men silerni kötürülsun dep özümni töwen tutup, Xudaning xush xewirini heq telep qilmay jakarlap gunah qildimmu? «Emdi men silerni kötürülsun dep özümni töwen tutup, Xudaning xush xewirini heq telep qilmay jakarlap gunah qildimmu?» — Pawlus étiqadchilargha öz éghirini salmasliq üchün, öz hünirige tayinip, turmushini qamdighan (9-ayetni körüng). Biraq beziler (bolupmu «saxta rosullar») «Pawlus heqiqiy rosul bolghan bolsa, étiqadchilarning iqtisadiy yardimige tayan’ghan bolatti» dep, uni rosul emes dep inkar qilghanidi.   1Kor. 9:12. Men silerning xizmitinglarda bolushqa bashqa jamaetlerdin bulap-talap, ularning yardimini qobul qildim. «Men silerning xizmitinglarda bolushqa bashqa jamaetlerdin bulap-talap, ularning yardimini qobul qildim» — «...bashqa jamaetlerdin bulap-talap» — bu yene tenilik, kinayilik gep, elwette. Pawlus Korint shehiride xush xewerni yetküzgende bashqa jamaetlerning köpligen iqtisadiy yardimige muyesser bolup (9-ayetni körüng), Korintliqlarni guman sözliridin xijaletke qaldurush üchün shundaq deydu.   Ros. 20:33; 2Kor. 12:13; 1Tés. 2:9; 2Tés. 3:8. Siler bilen bille bolghan waqitlirimda, hajetmen bolghan bolsammu, men héchkimge éghirimni salghan emes (chünki Makédoniyedin kelgen qérindashlar méning kem-kütemni toluqlap berdi); herqandaq ishta özümni silerge yük bolup qélishtin saqlap keldim we buningdin kéyinmu shundaq qilimen. Fil. 4:15. 10 Mesihning heqiqiti mende rast bolghandek, Axaya yurtlirida héchkimmu méni mushu maxtinishtin tosumaydu! «héchkimmu méni mushu maxtinishtin tosumaydu!» — «mushu maxtinish(im)» bolsa, Pawlus Korintliqlardin héch heq telep qilmay ulargha xush xewer yetküzgenidi. 11 Néme üchün? Silerni yaxshi körmigenlikim üchünmu?! Xuda bilidu! 12 Lékin bizge oxshash hésablinish pursitini izdigüchilerning pursitini mehrum qilish üchün, shuningdek ular maxtinidighan ishlarda heqiqeten bizge oxshash bolsun dep, men néme qiliwatqan bolsam shuni qiliwérimen. «men néme qiliwatqan bolsam shuni qiliwérimen» — démek, Pawlusning heq almay xush xewerni xalis yetküziwatqanliqi. U shundaq qiliwerse, «saxta rosullar» özlirini Pawlus we hemkarliri bilen sélishturalmay qalidu.
Emeliyette Pawlusning: «ular maxtinidighan ishlarda heqiqeten bizge oxshash bolsun» déginide özining ularning towa qilip, heqiqeten Xudaning xizmitide bolushigha heqiqiy tilekdash bolghanliqini ipadileydu.
13 Chünki bundaq kishiler saxta rosullar, aldamchi xizmetkarlar, Mesihning rosullirining qiyapitige kiriwalghanlardur. 14 Bu ish ejeblinerlik emes, chünki Sheytan özimu nurluq bir perishtining qiyapitige kiriwalidu. 15 Shunga uning xizmetchiliriningmu özlirini heqqaniyliqning xizmetchiliri qiyapitige kirgüziwélishi ejeblinerlik ish emes; lékin ularning aqiwiti özlirining ishligenlirige layiq bolidu.
 
Heqiqiy rosullarning tartqan japaliri — «saxta rosullar» undaq emes!
16 Yene shuni éytimenki, héchkim méni exmeq dep hésablimisun; hetta eger méni shundaq dep qarisanglarmu, emdi mendek exmeqni sewr qilip qobul qilghaysiler, shuning bilen özümmu azghine maxtiniwalay. «shuning bilen özümmu azghine maxtiniwalay» — saxta rosullarning maxtinishliri xéli köp idi. 18-ayetni körüng. 17 Méning hazir bularni sözlishim Reb teripidin emes, belki özümning exmeqlerche yüreklik po étip maxtinishim, xalas. 18 Nurghun ademler insanlarche po étip maxtan’ghandikin, menmu maxtinip baqay. 2Kor. 10:13; 12:5, 6. 19 Chünki özünglar shunche dana bolghandin kéyin, siler exmeqlerge sewr-taqet qilishqa razi bolisiler! «chünki özünglar shunche dana bolghandin kéyin, siler exmeqlerge sewr-taqet qilishqa razi bolisiler!» — bu jümle belkim Pawlusning bu xétide eng kinayilik gépi, eng küchlük tapa-tenisi bolushi mumkin. Ular bashqilarning «exmeqliq»igha shunche sewr-taqetlik bolghan yerde, (20-ayet) Pawlusning «pexirlinishiliri»ge sewr-taqetlik bolushi kérekqu! 20 Mesilen birsi silerni qul qiliwalsa, birsi silerni yutuwalsa, birsi silerdin nep alsa, birsi aldinglarda chongchiliq qilsa yaki yüzünglargha kachat salsa, siler uninggha yol qoyisiler. «mesilen birsi silerni qul qiliwalsa, birsi silerni yutuwalsa, birsi silerdin nep alsa, birsi aldinglarda chongchiliq qilsa yaki yüzünglargha kachat salsa, siler uninggha yol qoyisiler» — Pawlus mushu saxta rosullarni, ularning ichidiki zeherni sökmekchi. 21 Epsus, nomus qilip éytimenki, biz undaq ishlargha ajizliq qilduq! Emma ular birer ishta maxtinishqa pétin’ghan yerde (exmeqlerche sözlewatimen!) menmu shu ishta maxtinishqa pétinimen. «Epsus, nomus qilip éytimenki, biz undaq ishlargha ajizliq qilduq!» — bu yene tapa-tene, kinayilik gep, elwette. Pawlus hergiz ademlerdin nep élip bozek qilmaqchi bolghan emes. «Ajizliq» dégenlik yene belkim ulargha Pawlusning ular bilen bille bolghan waqtidiki téni ajizliqini eslitish üchün éytilidu. (12:7-10ni körüng).   Fil. 3:4.
22 Ular ibraniylarmu? Menmu shundaq. Ular Israillarmu? Menmu shundaq. Ular Ibrahimning neslimu? Menmu shundaq. Ros. 22:3. 23 Ular Mesihning xizmetkarlirimu? (men eqildin azghanlardek sözlewatimen!); men téximu shundaq; ziyade köp zoruqup ishlidim, intayin köp derrilendim, intayin köp qétim qamaldim, köp qétim ölüm xewplirige duch keldim; «ular Mesihning xizmetkarlirimu? (men eqildin azghanlardek sözlewatimen!)» — ular (saxta rosullar) Mesihning xizmetkarliri emes, elwette. Emma ular daim özlirini shundaq körsetmekchi bolidu.   Ros. 9:16; 21:11; 1Kor. 15:10; 2Kor. 6:4. 24 Yehudiylarning «bir kem qiriq qamcha» jazasigha besh qétim tartildim, «Yehudiylarning «bir kem qiriq qamcha» jazasigha besh qétim tartildim,...» — démek, ottuz toqquz qamcha jazalinishi. Tewrat, «Qan.» 25:3ni körüng.   Qan. 25:3. 25 üch qétim tikenlik qamcha jazasini yédim, bir qétim chalma-kések qilindim, üch qétim kéme hadisisige uchridim, bir kéche-kündüzni déngizda ötküzdüm. «üch qétim tikenlik qamcha jazasini yédim» — «tikenlik qamcha jazasi» Rim hökümiti teripidin bolsa kérek idi. «Ros.» 16:22de bir qétim xatirilen’gen. «Mat.» 27:26diki izahatni körüng.   Ros. 14:19; 16:22; 27:9,41. 26 Daim seperlerde bolimen; deryalarning xewplirini, qaraqchilarning xewplirini, yurtdashlirimning xewplirini, yat elliklerning xewplirini, sheherning xewpini, bayawanning xewplirini, déngizning xewplirini, saxta qérindashlar arisidiki xewplirini bashtin kechürdüm; 27 emgekler we japa ishlarda zoruqup, pat-pat tüneklerde, achliqta we ussuzluqta, daim roza tutushlarda, soghuqlarda we yéling-yalingachliqta yürüp keldim. «pat-pat tüneklerde» — démek «pat-pat tünep dua qilishlarda». Bashqa birxil terjimisi «uyqusizliqlarda». 28 Bu sirttiki ishlardin bashqa, ich-baghrimda barliq jamaetler üchün her küni üstümni bésip kéliwatqan ghemlerni yewatimen. «bu sirttiki ishlardin bashqa...» — bashqa birxil terjimisi: «bu ishlardin tashqiri,...».   Ros. 20:18. 29 Herkim ajizlisa, men ajizlimidimmu? Herkim ézip putlashqan bolsa, men örtenmidimmu?! «herkim ajizlisa, men ajizlimidimmu?» — «kim ajizlisa» — étiqad teripide ajizlash, démek. «Menmu ajizlidim» — Pawlus ajizlighan kishi üchün dua qilghanda kemterlik bilen özini uning bilen birdek qilip, özini uning ornigha qoyghandek bolidu. Buninggha misalni Musa peyghemberning Israil üchün bolghan dua-tilawetliridin körüng («Mis.» 32:30-32).   1Kor. 8:13. 30 Emdi eger maxtinishim zörür bolsa, öz ajizliqimni körsitidighan ishlar bilen maxtinimen.
31 Reb Eysaning Xuda-Atisi, menggü teshekkür-medhiyilerge layiq Bolghuchigha ayanki, men yalghan éytmidim. Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 1:23; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tés. 2:5.
32 Demeshq shehiride padishah Arétasning qol astidiki waliy méni tutush üchün, pütün Demeshq shehirini qattiq teqib astigha alghanidi. Ros. 9:24. 33 Lékin men sépildiki bir kamardin séwet bilen peske chüshürülüp, uning qolidin qutulup qachtim. «Lékin men sépildiki bir kamardin séwet bilen peske chüshürülüp, uning qolidin qutulup qachtim» — heqiqiy rosullar ömride anche rahet körmeydu; Pawlus buningdin yene bir misal körsitidu.
 
 

11:2 Law. 21:13.

11:3 Yar. 3:4; Yuh. 8:44.

11:4 «Chünki birsi kélip biz silerge héch jakarlap baqmighan bashqa bir Eysani jakarlisa, yaki qelbinglardin orun bergen Rohning ornigha bashqa bir rohqa orun bersenglar we siler qobul qilghan xush xewerdin bashqa bir «xush xewer»ni qobul qilsanglar, siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!» — bu intayin tenilik, kinayilik kinay gep, elwette. Pawlus ularning ehwalidin xéli ensiwiwatidu. «Siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!» dégenning bashqa birxil terjimisi «Siler shuninggha sewr-taqet bilen ötüwéremsilerkin deymen!».

11:4 Gal. 1:8.

11:5 «Halbuki, men özümni herqandaq ishta ashu «qaltis ulugh rosullar»din kem sanimaymen!» — «qaltis ulugh rosullar» shübhisizki, intayin kinayilik, hejwiy gep. Bezi alimlar, bu sözler heqiqiy ulugh rosullar (Pétrus, Yuhanna, Yaqup qatarliqlar)ni körsitidu, dep qaraydu. Pikrimizche Pawlus Korinttiki jamaetke özlirini «rosul» dep tonushturghan bezibir aldamchilarni körsitidu. Mushu kishiler özining (yeni Pawlusning) rosulluq hoquqini yoqqa chiqarmaqchi. 12-33-ayetler we 12:11-ayet bu nuqtini ispatlaydu.

11:6 «Gerche méning gep-sözlirim addiy bolsimu,..» — mushu ibare adette «nutuq sözleshke terbiyilenmigen» kishini körsitidu.

11:7 «Emdi men silerni kötürülsun dep özümni töwen tutup, Xudaning xush xewirini heq telep qilmay jakarlap gunah qildimmu?» — Pawlus étiqadchilargha öz éghirini salmasliq üchün, öz hünirige tayinip, turmushini qamdighan (9-ayetni körüng). Biraq beziler (bolupmu «saxta rosullar») «Pawlus heqiqiy rosul bolghan bolsa, étiqadchilarning iqtisadiy yardimige tayan’ghan bolatti» dep, uni rosul emes dep inkar qilghanidi.

11:7 1Kor. 9:12.

11:8 «Men silerning xizmitinglarda bolushqa bashqa jamaetlerdin bulap-talap, ularning yardimini qobul qildim» — «...bashqa jamaetlerdin bulap-talap» — bu yene tenilik, kinayilik gep, elwette. Pawlus Korint shehiride xush xewerni yetküzgende bashqa jamaetlerning köpligen iqtisadiy yardimige muyesser bolup (9-ayetni körüng), Korintliqlarni guman sözliridin xijaletke qaldurush üchün shundaq deydu.

11:8 Ros. 20:33; 2Kor. 12:13; 1Tés. 2:9; 2Tés. 3:8.

11:9 Fil. 4:15.

11:10 «héchkimmu méni mushu maxtinishtin tosumaydu!» — «mushu maxtinish(im)» bolsa, Pawlus Korintliqlardin héch heq telep qilmay ulargha xush xewer yetküzgenidi.

11:12 «men néme qiliwatqan bolsam shuni qiliwérimen» — démek, Pawlusning heq almay xush xewerni xalis yetküziwatqanliqi. U shundaq qiliwerse, «saxta rosullar» özlirini Pawlus we hemkarliri bilen sélishturalmay qalidu. Emeliyette Pawlusning: «ular maxtinidighan ishlarda heqiqeten bizge oxshash bolsun» déginide özining ularning towa qilip, heqiqeten Xudaning xizmitide bolushigha heqiqiy tilekdash bolghanliqini ipadileydu.

11:16 «shuning bilen özümmu azghine maxtiniwalay» — saxta rosullarning maxtinishliri xéli köp idi. 18-ayetni körüng.

11:18 2Kor. 10:13; 12:5, 6.

11:19 «chünki özünglar shunche dana bolghandin kéyin, siler exmeqlerge sewr-taqet qilishqa razi bolisiler!» — bu jümle belkim Pawlusning bu xétide eng kinayilik gépi, eng küchlük tapa-tenisi bolushi mumkin. Ular bashqilarning «exmeqliq»igha shunche sewr-taqetlik bolghan yerde, (20-ayet) Pawlusning «pexirlinishiliri»ge sewr-taqetlik bolushi kérekqu!

11:20 «mesilen birsi silerni qul qiliwalsa, birsi silerni yutuwalsa, birsi silerdin nep alsa, birsi aldinglarda chongchiliq qilsa yaki yüzünglargha kachat salsa, siler uninggha yol qoyisiler» — Pawlus mushu saxta rosullarni, ularning ichidiki zeherni sökmekchi.

11:21 «Epsus, nomus qilip éytimenki, biz undaq ishlargha ajizliq qilduq!» — bu yene tapa-tene, kinayilik gep, elwette. Pawlus hergiz ademlerdin nep élip bozek qilmaqchi bolghan emes. «Ajizliq» dégenlik yene belkim ulargha Pawlusning ular bilen bille bolghan waqtidiki téni ajizliqini eslitish üchün éytilidu. (12:7-10ni körüng).

11:21 Fil. 3:4.

11:22 Ros. 22:3.

11:23 «ular Mesihning xizmetkarlirimu? (men eqildin azghanlardek sözlewatimen!)» — ular (saxta rosullar) Mesihning xizmetkarliri emes, elwette. Emma ular daim özlirini shundaq körsetmekchi bolidu.

11:23 Ros. 9:16; 21:11; 1Kor. 15:10; 2Kor. 6:4.

11:24 «Yehudiylarning «bir kem qiriq qamcha» jazasigha besh qétim tartildim,...» — démek, ottuz toqquz qamcha jazalinishi. Tewrat, «Qan.» 25:3ni körüng.

11:24 Qan. 25:3.

11:25 «üch qétim tikenlik qamcha jazasini yédim» — «tikenlik qamcha jazasi» Rim hökümiti teripidin bolsa kérek idi. «Ros.» 16:22de bir qétim xatirilen’gen. «Mat.» 27:26diki izahatni körüng.

11:25 Ros. 14:19; 16:22; 27:9,41.

11:27 «pat-pat tüneklerde» — démek «pat-pat tünep dua qilishlarda». Bashqa birxil terjimisi «uyqusizliqlarda».

11:28 «bu sirttiki ishlardin bashqa...» — bashqa birxil terjimisi: «bu ishlardin tashqiri,...».

11:28 Ros. 20:18.

11:29 «herkim ajizlisa, men ajizlimidimmu?» — «kim ajizlisa» — étiqad teripide ajizlash, démek. «Menmu ajizlidim» — Pawlus ajizlighan kishi üchün dua qilghanda kemterlik bilen özini uning bilen birdek qilip, özini uning ornigha qoyghandek bolidu. Buninggha misalni Musa peyghemberning Israil üchün bolghan dua-tilawetliridin körüng («Mis.» 32:30-32).

11:29 1Kor. 8:13.

11:31 Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 1:23; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tés. 2:5.

11:32 Ros. 9:24.

11:33 «Lékin men sépildiki bir kamardin séwet bilen peske chüshürülüp, uning qolidin qutulup qachtim» — heqiqiy rosullar ömride anche rahet körmeydu; Pawlus buningdin yene bir misal körsitidu.