60
Qutquzulghan Zionning parlaq kélechiki
— Ornungdin tur, nur chach! Chünki nurung yétip keldi,
Perwerdigarning shan-sheripi üstüngde kötürüldi!
Chünki qarangghuluq yer-zéminni,
Qapqara zulmet el-yurtlarni basidu;
Biraq Perwerdigar üstüngde kötürülidu,
Uning shan-sheripi séningde körünidu;
Hem eller nurung bilen,
Padishahlar séning kötürülgen yoruqluqung bilen mangidu.
Béshingni kötür, etrapinggha qarap baq;
Ularning hemmisi jem bolup yighilidu;
Ular yéninggha kélidu, —
Oghulliring yiraqtin kélidu,
Qizliring yanpashlargha artilip kötürüp kélinidu.
Shu chaghda körisen,
Közliring chaqnap kétidu,
Yürekliring tipcheklep, ich-ichingge patmay qalisen;
Chünki déngizdiki bayliqlar sen terepke burulup kélidu,
Ellerning mal-dunyaliri yéninggha kélidu. Zeb. 34:4-9; Weh. 21:26
Top-top bolup ketken tögiler,
Hem Midiyan hem Efahdiki taylaqlar séni qaplaydu;
Shébadikilerning hemmisi kélidu;
Ular altun hem xushbuy élip kélidu,
Perwerdigarning medhiyilirini jakarlaydu.
Kédarning barliq qoy padiliri yéninggha yighilidu;
Nébayotning qochqarliri xizmitingde bolidu;
Ular Méning qobul qilishimgha ériship qurban’gahimgha chiqirilidu;
Shuning bilen güzellik-julaliqimni ayan qilidighan öyümni güzelleshtürimen. «...Midiyan hem Efahdiki taylaqlar séni qaplaydu; Shébadikilerning hemmisi kélidu; ... Édarning barliq qoy padiliri yéninggha yighilidu; Nébayotning qochqarliri xizmitingde bolidu» — 6-7-ayetlerde déyilgen yerlerni xeritidin körüng. Pelestinni nuqta qilip éytqanda, «Midiyan» yiraq jenubta, «Efah» Pars qoltuqining sherqiy teripide, «Shéba» Misirning jenubiy teripide, «Kédar» hem «Nébayot» sherq terepte, yeni Erebistandiki chöl-bayawanning shimalida. Shébadin sirt hemmisi belkim Ereb qebililiri.
Kepterxanilirigha qaytip kelgen kepterlerdek,
Uchup kéliwatqan buluttek kéliwatqan kimdu?
Chünki arallar Méni kütidu;
Shular arisidin oghulliringni yiraqtin élip kélishke,
Öz altun-kümüshlirini bille élip kélishke,
Tarshishtiki kémiler birinchi bolidu.
Ular Xudaying Perwerdigarning namigha,
Israildiki Muqeddes Bolghuchining yénigha kélidu;
Chünki U sanga güzellik-julaliq keltürdi. «Tarshishtiki kémiler birinchi bolidu...» — bilishimizche, qedimki zamanlarda üch «Tarshish» bar idi (hemmisi turning mustemlikiliri). Mushu ayettiki «Tarshish» belkim Ispaniyeni (Qanaandin yiraq bolghan gherbiy terepte) körsitidu; démekchi, axirqi zamanda Xudaning yolini tutqanlar jahandiki barliq tereplerdin Zion’gha qarap kélidu.
10 Yat ademlerning baliliri sépilliringni quridu,
Ularning padishahliri xizmitingde bolidu;
Chünki ghezipimde Men séni urdum;
Biraq shapaitim bilen sanga rehim-méhribanliq körsettim. Yesh. 49:23
11 Derwaziliring herdaim ochuq turidu;
(Ular kéche-kündüz étilmeydu)
Shundaq qilghanda ellerning bayliqlirini sanga élip kelgili,
Ularning padishahlirini aldinggha yéteklep kelgili bolidu.
12 Chünki sanga xizmette bolushni ret qilidighan el yaki padishahliq bolsa yoqilidu;
Mushundaq eller pütünley berbat bolidu.
13 Méning muqeddes jayimni güzelleshtürüshke,
Liwanning sheripi,
— Archa, qarighay we boksus derexlirining hemmisi sanga kélidu;
Shundaq qilip ayighim turghan yerni shereplik qilimen. «Liwanning sheripi, — archa, qarighay we boksus derexlirining hemmisi sanga kélidu» — Liwan dégen jaydin herxil chirayliq derexler chiqatti.
14 Séni xarlighanlarning baliliri bolsa aldinggha égilginiche kélidu;
Séni kemsitkenlerning hemmisi ayighinggha bash uridu;
Ular séni «Perwerdigarning shehiri»,
«Israildiki Muqeddes Bolghuchining Zioni» dep ataydu.
15 Sen tashliwétilgen hem nepretke uchrighanliqing üchün,
Héchkim zéminingdin ötmigen;
Emdilikte Men séni menggülük bir shan-shöhret,
Ewlad-ewladlarning bir xursenliki qilimen. Yesh. 49:19; 54:1, 6, 7
16 Ellerning sütini émisen,
Padishahlarning emchikidin emgendek méhir-shepqitige érishsen;
Shuning bilen sen Men Perwerdigarni özüngning Nijatkaring hem Hemjemet-Qutquzghuching,
«Yaquptiki qudret Igisi» dep bilisen. «Ellerning sütini émisen, padishahlarning emchikidin emgendek méhir-shepqitige érishsen» — démek, Zion axirqi zamanlardiki azab-oqubetlerdin ötüshi bilen (herqandaq kemsitishler, öchmenlik, nepret hem ziyankeshlikke uchrighandin kéyin) ajiz bir sebiy balidek barliq «yat eller»ning köyünüshliri hem ghemxorluqi bilen chongqur tesellige ige bolidu. «Yaquptiki qudret Igisi» — mushu yerde «Yaqup» hem Yaqupning özi hem uning ewladliri Israilni körsitidu.   Yesh. 43:3
17 Misning ornigha altunni,
Tömürning ornigha kümüshni epkélip almashturimen;
Yaghachning ornigha misni,
Tashlarning ornigha tömürni epkélip almashturimen;
Séning hakimliringni bolsa tinch-aramliq,
Begliringni heqqaniyliq qilimen.
18 Zéminingda zorawanliqning héch sadasi bolmaydu,
Chégraliring ichide weyranchiliq we halaketmu yoq bolidu;
Sen sépilliringni «nijat»,
Derwaziliringni «medhiye» dep ataysen.
19 Ne quyash kündüzde sanga nur bolmaydu,
Ne ayning julasi sanga yoruqluq bermeydu;
Belki Perwerdigar séning menggülük nurung bolidu,
Séning Xudaying güzel julaliqing bolidu.
20 Séning quyashing ikkinchi patmaydu,
Éying tolunluqidin yanmaydu;
Chünki Perwerdigar séning menggülük nurung bolidu,
Hesret-qayghuluq künliringge xatime bérilidu.
21 Séning xelqingning hemmisi heqqaniy bolidu;
Yer-zémin’gha menggüge igidarchiliq qilidu;
Ularning Méning güzel julaliqimni ayan qilishi üchün,
Ular Öz qolum bilen tikken maysa,
Öz qolum bilen ishliginim bolidu. Yesh. 29:23; 45:11; Mat. 15:13
22 Sebiy bala bolsa minggha,
Eng kichiki bolsa ulugh elge aylinidu,
Menki Perwerdigar bularni öz waqtida tézdin emelge ashurimen.
 
 

60:5 Zeb. 34:4-9; Weh. 21:26

60:7 «...Midiyan hem Efahdiki taylaqlar séni qaplaydu; Shébadikilerning hemmisi kélidu; ... Édarning barliq qoy padiliri yéninggha yighilidu; Nébayotning qochqarliri xizmitingde bolidu» — 6-7-ayetlerde déyilgen yerlerni xeritidin körüng. Pelestinni nuqta qilip éytqanda, «Midiyan» yiraq jenubta, «Efah» Pars qoltuqining sherqiy teripide, «Shéba» Misirning jenubiy teripide, «Kédar» hem «Nébayot» sherq terepte, yeni Erebistandiki chöl-bayawanning shimalida. Shébadin sirt hemmisi belkim Ereb qebililiri.

60:9 «Tarshishtiki kémiler birinchi bolidu...» — bilishimizche, qedimki zamanlarda üch «Tarshish» bar idi (hemmisi turning mustemlikiliri). Mushu ayettiki «Tarshish» belkim Ispaniyeni (Qanaandin yiraq bolghan gherbiy terepte) körsitidu; démekchi, axirqi zamanda Xudaning yolini tutqanlar jahandiki barliq tereplerdin Zion’gha qarap kélidu.

60:10 Yesh. 49:23

60:13 «Liwanning sheripi, — archa, qarighay we boksus derexlirining hemmisi sanga kélidu» — Liwan dégen jaydin herxil chirayliq derexler chiqatti.

60:15 Yesh. 49:19; 54:1, 6, 7

60:16 «Ellerning sütini émisen, padishahlarning emchikidin emgendek méhir-shepqitige érishsen» — démek, Zion axirqi zamanlardiki azab-oqubetlerdin ötüshi bilen (herqandaq kemsitishler, öchmenlik, nepret hem ziyankeshlikke uchrighandin kéyin) ajiz bir sebiy balidek barliq «yat eller»ning köyünüshliri hem ghemxorluqi bilen chongqur tesellige ige bolidu. «Yaquptiki qudret Igisi» — mushu yerde «Yaqup» hem Yaqupning özi hem uning ewladliri Israilni körsitidu.

60:16 Yesh. 43:3

60:21 Yesh. 29:23; 45:11; Mat. 15:13