Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yuhanna 18

Eysaning tutqun qilinishi

Mat. 26:47-56; Mar. 14:43-50; Luqa 22:47-53

1 Eysa bularni éytqandin kéyin, muxlisliri bilen bille tashqirigha chiqip Kidron jilghisining u qétigha ötti. U yerde bir baghche bar idi. Eysa bilen muxlisliri u baghchige kirdi.□ ■ 2 Uninggha satqunluq qilidighan Yehudamu u yerni biletti, chünki Eysa muxlisliri bilen pat-pat u yerde yighilip olturatti. 3 Shuning bilen Yehuda bir top Rim leshkerliri bilen bash kahinlar hem Perisiyler ewetken qarawullarni bashlap bu yerge keldi. Ularning qollirida panus, mesh’el we qorallar bar idi.■ 4 Eysa béshigha chüshidighanlarning hemmisini bilip, ularning aldigha chiqip:

— Kimni izdeysiler? — dep soridi.

5 Nasaretlik Eysani, — dep jawab bérishti ular.

Eysa ulargha:

— Mana men bolimen, — dédi.

(Uninggha satqunluq qilghan Yehudamu ularning arisida turatti). 6 Eysa: «Mana men bolimen» déwidi, ular arqisigha yénip yerge yiqilishti.□ 7 Shuning bilen Eysa ulardin yene bir qétim:

— Kimni izdeysiler? — dep soridi.

— Nasaretlik Eysani, — déyishti ular.

8 Eysa: — Silerge éyttimghu, men shu bolimen. Eger izdigininglar men bolsam, bularni ketkili qoyunglar, — dédi.

9 Buning bilen özining: «Ata, Sen manga bergenlerdin héchqaysisini yittürmidim» dégen sözi emelge ashuruldi.□ ■

10 Simon Pétrusning yénida bir qilich bolghach, u shuan uni sughurup, bash kahinning chakirigha birni urup, ong quliqini shilip chüshürüwetti. Chakarning ismi Malkus idi. ■ 11 Eysa Pétrusqa:

— Qilichni ghilapqa sal! Ata manga tapshurghan qedehni ichmemdim? — dédi.□ ■

Eysaning Annasning aldigha élip bérilip, soraq qilinishi

Mat. 26:57-58; Mar. 14:53-54; Luqa 22:54

12 Shuning bilen, leshkerler topi bilen mingbéshi hem Yehudiylarning qarawulliri Eysani tutup baghlashti. 13 Andin uni aldi bilen Annasning aldigha élip bérishti. Annas bolsa shu yili bash kahin bolup turghan Qayafaning qéynatisi idi. ■ 14 Burun Yehudiy kéngeshmisidikilerge: «Pütün xelqning halak bolushining ornigha, birla ademning ular üchün halak bolushi yaxshi» dep meslihet bergen kishi del shu Qayafa idi.□ ■

Pétrusning Eysadin ténishi

Mat. 26:69-70; Mar. 14:66-68; Luqa 22:55-57

15 Emdi Simon Pétrus bilen yene bir muxlis Eysaning keynidin egiship barghanidi. U muxlis bash kahin’gha tonush bolghachqa, bash kahinning sariyigha Eysa bilen teng kirdi. □ ■ 16 Lékin Pétrus bolsa derwazining sirtida qaldi. Shunga bash kahin’gha tonush bolghan héliqi muxlis tashqirigha chiqip, derwaziwen qiz bilen sözliship, Pétrusni ichkirige bashlap kirdi. 17 Derwaziwen bolghan shu dédek Pétrustin:

— Senmu bu ademning muxlisliridin emesmu? — dep soridi.

Yaq, emes, — dédi Pétrus.□

18 Emdi hawa soghuq bolghanliqi üchün, chakarlar we qarawullar shaxardin gülxan yaqqan bolup, uning chöriside issinip turushatti. Pétrusmu ularning yénida turup issindi.■

Bash kahin Annasning Eysani soraq qilishi

Mat. 26:59-66; Mar. 14:55-64; Luqa 22:66-71

19 Bash kahin bolsa Eysadin muxlisliri toghruluq we telimi toghruluq soal sorashqa bashlidi. 20 Eysa uninggha jawaben mundaq berdi:

— Men xelq-alem aldida ashkara söz qilghanmen, barliq Yehudiylar yighilidighan sinagoglarda we ibadetxanida daim telim bérip keldim, men yoshurun héchnéme démidim. ■ 21 Bularni némishqa mendin soraysen? Éytqan sözlirimni anglighanlardin sorighin; mana, ular néme dégenlikimni bilidu.

22 Eysa bu sözlerni qilghanda, yénida turghan qarawullardin biri uni bir kachat urup:

— Bash kahin’gha mushundaq jawab qayturamsen? — dédi.■

23 — Eger yaman söz qilghan bolsam, uning yaman ikenlikini köpchilikning aldida körsetkin. Emma éytqanlirim durus bolsa, méni néme üchün urisen? — dédi Eysa uninggha.

24 Buning bilen Annas uni baghlaqliq péti bash kahin Qayafagha yollidi.□ ■

Pétrusning Eysadin yene ikki qétim ténishi

Mat. 26:71-75; Mar. 14:69-72; Luqa 22:58-62

25 Simon Pétrus otning aldida issinip turuwatqanidi. Yénidikiler:

— Senmu uning muxlisliridin emesmiding? — déyishti.

— Yaq, emesmen, — dep tandi Pétrus.□ ■

26 U yerde bash kahinning chakarliridin, Pétrus quliqini késip tashlighan kishige tughqan birsi bar idi. U Pétrusqa:

— Baghchide séni uning bilen bille körgenidimghu?! — dédi.

27 Pétrus yene tandi. Del shu chaghda xoraz chillidi.■

Eysaning waliy Pilatus aldida soraq qilinishi

Mat. 27:1-2, 11-31; Mar. 15:1-20; Luqa 23:1-25

28 Andin ular Eysani Qayafaning yénidin rimliq waliyning ordisigha élip keldi (shu chaghda tang atqanidi). Uni élip kelgen Yehudiylar bolsa özimizni napak qilip bulghimayli dep, ordigha kirmidi. Bolmisa ötüp kétish héytining dastixinidin ghizalinalmaytti.□ ■

29 Shunga waliy Pilatus sirtqa chiqip, ularning aldigha bérip ulargha:

— Bu ademning üstidin néme erz qilisiler? — dep soridi.

30 Ular:

— Bu adem jinayetchi bolmisa, uni sizge tapshurmighan bolattuq, — dep jawab bérishti.□

31 — Uni özünglar élip kétip, öz qanununglar boyiche höküm chiqiringlar! — dédi Pilatus ulargha.

Yehudiylar:

— Bizning héchkimni ölümge mehkum qilish hoquqimiz yoq tursa, — déyishti.

32 Bu ishlar Eysaning özi qandaq ölüm bilen ölüdighini toghrisidiki aldin éytqan bésharetlik sözining emelge ashurulushi üchün yüz berdi.□ ■

33 Andin Pilatus yene ordisigha kirip, Eysani chaqirtip, uningdin:

— Sen Yehudiylarning padishahimu? — dep soridi.■

34 Eysa uninggha:

— Bu soalni özüng sorawatamesen, yaki bashqilar men toghruluq sanga shundaq éytqanmu? — dédi.

35 — Men bir Yehudiymu?! Séni manga tapshurghanlar öz xelqing we bash kahinlarghu! Néme jinayet ötküzgeniding? — dédi Pilatus.□

36 Eysa jawaben: — Méning padishahliqim bu dunyagha tewe emestur. Eger bu dunyagha tewe bolghan bolsa, xizmetchilirim méning Yehudiylargha tapshurulmasliqim üchün jeng qiliwatqan bolatti. Halbuki, méning padishahliqim bu yerge tewe emestur, — dédi.□ ■

37 Shunga Pilatus uninggha:

— Undaqta, sen padishahmu?

Eysa jawaben: — Shundaq, éytqiningdek, padishahmen. Men shuninggha tughulghanmen, we shuninggha dunyagha keldim: — heqiqetke guwahliq bérishim üchündin ibarettur. Heqiqetke tewe bolghan herbir kishi bolsa méning awazimgha qulaq salidu, — dédi.□

38 Pilatus uningdin:

— «Heqiqet» dégen néme? — dep soridi.

Pilatus mushularni dep, yene tashqirigha, Yehudiylarning aldigha chiqip ulargha:

— Men uningdin héchqandaq jinayet tapalmidim. ■ 39 Lékin her yili ötüp kétish héytida siler üchün mehbuslardin birni qoyup bérish qaidem bar. Shunga bu «Yehudiylarning padishahi»ni silerge qoyup bérishimni xalamsiler? — dédi.□ ■

40 Ularning hemmisi jawab bérip:

— Bu ademni emes, Barabbasni qoyup béring! — dep qiyqas-süren sélishti (Barabbas bolsa bir qaraqchi idi).■

□18:1 «Eysa bularni éytqandin kéyin, muxlisliri bilen bille tashqirigha chiqip...» — mushu yerdiki «tashqirigha chiqip...» ziyapet bolghan öydin yaki Yérusalém shehirining özidin chiqishni bildüridu. Kidron wadisi bolsa sheherning sirtida (sherq terepte) idi.

■18:1 2Sam. 15:23; Mat. 26:36; Mar. 14:32; Luqa 22:39.

■18:3 Mat. 26:47; Mar. 14:43; Luqa 22:47.

□18:6 «Eysa: «Mana men bolimen» déwidi, ular arqisigha yénip yerge yiqilishti» — «Yuhanna»diki bashqa bezi yerlerdiki «Men bolimen» dégen söz Xudaning «Men ezeldin Bar Bolghuchidurmen» dégen namini bildüridu. Bizningche mushu yerde «Mana men bolimen» dégenmu shu menini bildüridu; chünki anglighuchilar uni anglapla «arqilirigha yénip yerge yiqilishti».

□18:9 «Buning bilen özining ... sözi emelge ashuruldi» — yaki «Buning bilen özining ... sözi emeliyette ispatlandi». Bu sözler asasen hem 6:39 hem 17:12de tépilidu.

■18:9 Yuh. 6:39; 10:28; 17:12.

■18:10 Mat. 26:51; Mar. 14:47; Luqa 22:50.

□18:11 «Ata manga tapshurghan qedehni ichmemdim?» — bu «qedeh» özi tartish kérek bolghan azab-oqubetlerni körsitidu. «Mat.» 26:39, «Mar.» 14:36 we Luqa» 22:42ni körüng.

■18:11 Mat. 20:22; 26:39.

■18:13 Mat. 26:57; Mar. 14:53; Luqa 3:2; 22:54.

□18:14 ««Pütün xelqning halak bolushining ornigha, birla ademning ular üchün halak bolushi yaxshi» dep meslihet bergen kishi del shu Qayafa idi» — 11:49-50ni körüng.

■18:14 Yuh. 11:50.

□18:15 «yene bir muxlis...» — «yene bir muxlis» grék tilida «héliqi muxlis». Yuhanna bayanida pat-pat özini namsiz körsitip «héliqi muxlis» deydu (18:16, 20:2, 3, 4 we 8ni körüng). «U muxlis bash kahin’gha tonush bolghachqa...» — alimlar namsiz «u muxlis»ni Yuhanna dep bilidu. Chünki ushbu bayanda bolghandek u daim dégüdek peqet «öz közüm bilen körgenlirim»nila asas qilidu. 21:24ni körüng.

■18:15 Mat. 26:58; Mar. 14:54; Luqa 22:54.

□18:17 «Senmu bu ademning muxlisliridin emesmu?» — «senmu» dégen söz belkim birinchi muxlis özining Eysaning muxlisi ikenlikini bu qizgha étirap qilghanliqini körsitidu.

■18:18 Mat. 26:69; Mar. 14:67; Luqa 22:55.

■18:20 Yuh. 7:26.

■18:22 Yer. 20:2; Ros. 23:2.

□18:24 «buning bilen Annas uni baghlaqliq péti bash kahin Qayafagha yollidi» — bu ayetke qarighanda ikki bash kahin bar idi. 22-ayette Annasmu «bash kahin» déyilidu. Mumkinchiliki barki, ular nöwet boyiche bash kahinliq wezipisini ötewatqan. 19:21nimu körüng.

■18:24 Mat. 26:57; Mar. 14:53; Luqa 22:54.

□18:25 «yénidikiler» — grék tilida «ular».

■18:25 Mat. 26:71; Mar. 14:69; Luqa 22:58.

■18:27 Yuh. 13:38.

□18:28 «...Bolmisa ötüp kétish héytining dastixinidin ghizalinalmaytti» — mushu ayettiki «ötüp kétish héyti» bolsa «pétir nan héyti»ning birinchi küni (yeni birxil «shabat küni» dep hésablinatti)ni körsitidu. 19:14diki izahatni körüng. «Özimizni napak qilip bulghimayli». Ularning közqarishi: «Yehudiy emeslerning öyige kirsek bolmaydu; chünki ular belkim «napak bir nerse» (mesilen bir jeset yaki ölük nerse)ge tegken bolushi mumkin; biz ulargha tegsek ulardiki «napakliq» bizgimu yuqturulushi mumkin» dégendek idi. Démisekmu, ular köngül bölgen bu «taharetler» Tewrattiki muqeddes qanundiki «napakliq» toghruluq belgilimilerdin köp éship ketkenidi. Qiziq yéri shuki, ular «bulghinish»tin qorqup öz «pakliqini» bulghimasliqqa qizghinliq bilen tirishqini bilen, yene Xuda ewetken Qutquzghuchi-Mesihni öltürüsh aldida turatti.

■18:28 Mat. 27:1; Mar. 15:1; Luqa 22:66; 23:1.

□18:30 «bu adem jinayetchi bolmisa...» — yaki «bu adem rezil qilghuchi bolmisa...».

□18:32 «Bu ishlar Eysaning özi qandaq ölüm bilen ölüdighini toghrisidiki aldin éytqan bésharetlik sözining emelge ashurulushi üchün yüz berdi» — oqurmenlerning éside barki, Mesih birnechche qétim Yehudiy xelqining özini öltürüsh üchün étiqadsiz Yehudiy emeslerning qoligha tapshuridighanliqini we shuningdek özining rimliqlar ijad qilghan kréstte ölidighanliqini éytqanidi (mesilen, «Mat.» 20:19, 26:2, «Luqa» 18:32-33, «Yh.» 3:14, 12:32-33).

■18:32 Mat. 20:19; Yuh. 12:32.

■18:33 Mat. 27:11; Mar. 15:2; Luqa 23:3.

□18:35 «men bir Yehudiymu?» — Pilatusning bu sözi: «Men Yehudiy emes, xelqing sen toghruluq birnéme démigen bolsa, menmu héchnéme démeymen’ghu!» dégen puriqi bar soaldur.

□18:36 «Méning padishahliqim bu dunyagha tewe emestur» — yaki «méning padishahliqim bu dunyadin emestur».

■18:36 Yuh. 6:15; 1Tim. 6:13.

□18:37 «Shundaq, éytqiningdek» —Eysaning bu jawabning grék tilida «Shundaq, lékin ehwal del séning oylighiningdek emes» dégen puriqi chiqidu.

■18:38 Mat. 27:24; Luqa 23:4.

□18:39 «...mehbuslardin birni qoyup bérish qaidem bar» — yaki: «...mehbuslardin birni qoyup bérish bir aditim bar».

■18:39 Mat. 27:15; Mar. 15:6; Luqa 23:17.

■18:40 Mat. 27:16; Mar. 15:7; Luqa 23:19; Ros. 3:1.