Muqeddes Kalam (latin yéziq) Obadiya 1

Obadiya

Édomning berbat bolushi

1 Obadiya körgen alamet körünüsh: —

Reb Perwerdigar Édom toghruluq mundaq deydu: —

(Biz Perwerdigardin bu xewerni anglashqa muyesser bolduq)

— «Bir elchi eller arisigha ewetildi;

U: «Ornunglardin turunglar, biz uninggha qarshi jeng qilish üchün turayli!» — dep xewer béridu.□

2 Mana, Men séni eller arisida kichik qildim;

Sen eller arisida qattiq kemsitilgen xelq bolisen!□

3 Hey tik qiyaning yériqliri ichide turghuchi,

Turalghusi yuqiri bolghuchi,

Könglüngde: «Kim méni yerge chüshürelisun?!» dégüchi,

Könglüngdiki tekebburluq özüngni aldap qoydi!□

4 Sen bürküttek özüngni yuqiri kötürsengmu,

Changgangni yultuzlar arisigha tizsangmu,

Men shu yerdin séni chüshürüwétimen,

— deydu Perwerdigar.■

5 Bulangchilar qéshinggha kelsimu,

Oghrilar kéchilep yéninggha kirsimu,

(Hey, shunche üzüp tashlinisen!)

Ular özlirige chushluqla oghrilaytti emesmu?

Üzüm üzgüchiler yéninggha kelsimu, azraq wasanglarni qalduridu emesmu?□ ■

6 Biraq Esawning teelluqati qandaq axturuldi!

Uning yoshurun bayliqliri qandaq tépip chiqildi!□

7 Barliq ittipaqdashliring séni chégrayingghiche heydiwétidu;

Sen bilen inaq ötkenler séni aldap, üstüngdin ghelibe qilidu;

Néningni yégenler sanga qiltaq quridu;

Sen derweqe yorutulmighandursen!□

8 Men shu küni, — deydu Perwerdigar,

— Édomdin danishmenlerni,

Esawdin eqil-parasetni yoqatmamdimen?□ ■

9 Shuning bilen palwanliring parakende bolidu, i Téman,

Shuning bilen Esawning téghidiki herbir adem qirghinchiliqta qetl qilinidu.□ ■

Édomning berbat bolushining sewebi

10 Ukang Yaqupqa qilghan zulum-zorawanliqing tüpeylidin,

Iza-ahanet séni qaplaydu;

Sen menggüge üzüp tashlinisen.■

11 Sen bir chette perwasiz qarap turghan küni,

Yeni yaqa yurttikiler buradiringning mülkini bulap ketken küni,

Taipiler uning derwaziliridin kirip Yérusalém üstige chek tashlighan küni,

Sen ularning bir ezasigha oxshash bolghansen.■

12 Biraq qérindishingning apetlik künige perwasiz qarap turmasliqing kérek idi,

Yehudaning balilirining halaket künide xushal bolup ketmesliking kérek idi;

Külpetlik künide aghzingni yoghan qilmasliqing kérek idi;

13 Öz xelqimni apet basqan künide, ularning derwazisigha kirmesliking kérek idi;

Ularni apet basqan künide ularning derd-elemige érensiz qarap turmasliqing kérek idi,

Apet basqan künide qolungni mal-mülkige sozmasliqing kérek idi;

14 Sen sheherdin qéchip qutulghanlarni üzüp tashlash üchün acha yolda turmasliqing kérek idi;

Külpet basqan künide uningdin qutulup qalghanlarni düshmen’ge tapshurmasliqing kérek idi.

Perwerdigarning küni

15 Chünki Perwerdigarning küni barliq eller üstige chüshüshke yéqin qalghandur;

Séning bashqilargha qilghiningdek, sangimu shundaq qilinidu;

Sanga tégishlik jaza öz béshinggha chüshidu;■

16 Chünki sen Öz muqeddes téghimda ghezipimni ichkiningdek,

Barliq ellermu shundaq toxtawsiz ichidu;

Berheq, ular ichidu, yutidu,

Andin ular héch mewjut emestek yoqap kétidu.□

Israilning eslige keltürülüshi

17 Biraq Zion téghi üstide panah-qutquzulush bolidu,

Tagh pak-muqeddes bolidu;

Yaqup jemetining teelluqatliri özige tewe bolidu;□

18 We Yaqup jemeti ot, Yüsüp jemeti yalqun,

Esaw jemeti ulargha paxal bolidu;

Ot we yalqun Esaw jemeti ichide yéqilip, ularni yutup kétidu;

Esaw jemetidin héchbirsi qalmaydu;

Chünki Perwerdigar shundaq söz qilghan.

19 Yehudaning jenubidikiler Esawning téghigha ige bolidu;

Shefelah tüzlenglikidikiler Filistiylerning zéminigha ige bolidu,

Berheq, ular Efraimning dalasi hem Samariyening dalasigha ige bolidu;

Binyamin Giléadqa ige bolidu;□

20 Sürgün bolghanlardin qélip qalghan Israillardin terkib tapqan bu qoshun Qanaandikilerge tewe bolghan zémin’gha Zarefatqiche ige bolidu;

Sefaradta sürgünde turghan Yérusalémdikiler bolsa jenubtiki sheherlerge ige bolidu.□

21 Andin Zion téghi üstige qutquzghuchilar chiqidu,

Ular Esaw téghi üstidin höküm süridu;

Shuning bilen padishahliq Perwerdigargha tewe bolidu!□

□1:1 «Bir elchi eller arisigha ewetildi» — «eller» (yaki «yat eller») — Israilgha yat bolghan ellerni körsitidu. «Ornunglardin turunglar, biz uninggha qarshi jeng qilish üchün turayli!» — «uninggha» bolsa, Édomgha. Belkim bu elchi Édomgha düshmen ellerning biridin chiqqan bolup, u bashqa ellerni Édomni yoqitishqa chaqiridu.

□1:2 «Men séni eller arisida kichik qildim; sen eller arisida qattiq kemsitilgen xelq bolisen!» — Xuda Édomni «séni» dep, mushu yerde uninggha biwasite söz qilidu.

□1:3 «tik qiyaning yériqliri ichide turghuchi, turalghusi yuqiri bolghuchi» — démisekmu, Édom pinhanraq, üstige chiqish tes bolghan taghliq rayonda turghan.

■1:4 Yer. 49:16

□1:5 «Hey, shunche üzüp tashlinisen!» — tirnaq ichidiki sözler, belkim peyghemberning hayajandin Perwerdigarning sözini üzüp qoyup dégen gépidur. «Üzüm üzgüchiler yéninggha kelsimu, azraq wasanglarni qalduridu emesmu?» — Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche üzüm hosulini alghanda üzgüchiler kembeghellerning tériwélishi üchün bir’az wasanglarni qaldurush kérek idi. Bezi sherqiy döletlerde bu bir adetke aylinip qalghan.

■1:5 Yer. 49:9

□1:6 «... Esawning teelluqati qandaq axturuldi!» — «Esaw» Édomning bashqa bir ismi. «... Uning yoshurun bayliqliri qandaq tépip chiqildi!...» — 5-6-ayetler «mersiye» (matem tutush munajiti) sheklide.

□1:7 «... séni... heydiwétidu; ... üstüngdin ghelibe qilidu; ... sanga qiltaq quridu...» — 5-7-ayetlerde éytilghan bésharetlerdiki péillar «ötken zaman» bilen ipadilinidu. Lékin ular kelgüsi ishlarni körsitidu (8-ayette éniq körsitilidu). Ibraniy tilida, bésharetlerde péillarning «ötken zaman»da ishlitishi «bu ish jezmen yüz béridu» dégenni tekitleydu. «... Sen bilen inaq ötkenler séni aldap, üstüngdin ghelibe qilidu; néningni yégenler sanga qiltaq quridu» — bu ayet belkim ereblerning Édomiylarni aldam xaltisigha chüshürüp, ularni öz zéminidin heydiwétishi toghruluq bésharet béridu (weqe belkim miladiyedin ilgiriki 6-esirning axirida bolghan). Ibraniy tilini chüshinish tes. Bésharet kelgüsidiki ishlarni körsetkini bilen, péillar «ötken zaman»da ipadilinidu. Adette ibraniy tilida bésharet «ötken zaman»da ipadilen’gen bolsa, uning jezmenlikini tekitleydu.

□1:8 «Men shu küni... Édomdin danishmenlerni, Esawdin eqil-parasetni yoqatmamdimen?» — «shu küni» belkim Babil impériyesi ulargha tajawuz qilidighan künini (miladiyedin ilgiriki 587-yili) yaki erebler ularni aldap heydiwétidighan künini, yene axirqi zamanda «Perwerdigarning küni»ni körsitishimu mumkin. Édom öz danishmenliri bilen dangqi chiqqan. Ayup peyghemberning üch dostidin biri bolghan «Témanliq Élifaz»mu Édomluq idi.

■1:8 Yesh. 29:14; Yer. 49:7

□1:9 «Shuning bilen palwanliring parakende bolidu, i Téman,...» — «Téman» Édomning chong bir shehiri.

■1:9 Am. 2:14, 16

■1:10 Yar. 27:41; Ez. 35:5; Am. 1:11

■1:11 Zeb. 137:7

■1:15 Ez. 35:15

□1:16 «Chünki sen Öz muqeddes téghimda ghezipimni ichkiningdek» — ibraniy tilida «chünki sen Öz muqeddes téghimda ichkiningdek...» — Chüshenchimiz boyiche Édomiylar Xudaning qolida uning ghezipini ichkenidi. Bashqa birxil chüshenchisi, Édomiylar Yehuda üstidin qilghan ghelibisini tebriklep, «Xudaning muqeddes téghi»da sharab ichken; we ular (ayetning ikkinchi qismi boyiche) shu gunahi üchün barliq eller bilen teng Xudaning ghezipini ichidu. «Barliq ellermu shundaq toxtawsiz ichidu; berheq, ular ichidu, yutidu, andin ular héch mewjut emestek yoqap kétidu» — ellerning némini ichidu? Xudaning ghezipini ichidu (mesilen «Zeb.» 75:8, «Yesh.» 49:26, «Yer.» 25:15-16, «Zeb.» 16:4nimu körüng).

□1:17 «Biraq Zion téghi üstide panah-qutquzulush bolidu» — bashqa birxil terjimisi: «Biraq Zion téghida qutulup qalghanlar bolidu».

□1:19 «Yehudaning jenubidikiler» — ibraniy tilida «Negewdikiler». «Negew» — Yehudaning jenubiy teripidiki chong chöl-bayawan. «Yehudaning jenubidikiler Esawning téghigha ige bolidu; Shefelah tüzlenglikidikiler Filistiylerning zéminige ige bolidu, ... Binyamin Giléadqa ige bolidu» — 19-ayettiki bésharetlerning köp qismi miladiyedin ilgiriki 2-esirde emelge ashurulidu («Makabbiylar» hem «Yoséfus» dégen kona tarixiy kitablarda xatirilen’gen). Biraq pikirimizche, bu bésharetning toluq emelge ashurulushi axirqi zamanda bolidu.

□1:20 «Sürgün bolghanlardin qélip qalghan Israillardin terkib tapqan bu qoshun...» — bashqa birxil terjimisi: «Qanaan’gha qaytip kelgen, sürgün bolghan Israillar jamaiti... ».

□1:21 «Ular Esaw téghi üstidin höküm süridu» — yaki «ular Esaw téghi üstidin höküm chiqiridu». «Shuning bilen padishahliq Perwerdigargha tewe bolidu!» — hazir «Esaw téghidikiler»ning héchqaysisi Édomluqlar emes (18-ayetni körüng). Bu «qutquzghuchilar»ning kim ikenliki déyilmidi; pikrimizche, «qutquzghuchilar» kona zamanlarda Israilni qutquzghan peyghemberler we «batur hakimlar» süpitide bolidu. Ular hazir ölümdin tirilgen. Israil Xudaning toluq idare-hökümi astida bolup, uning ehwali pütünley mukemmel bolidu.