«Karmǝl» bolsa Israilda ⱨɵl-yeƣin ǝng kɵp bolidiƣan jay; u «ƣazanglaxⱪan» bolsa, baxⱪa jaylar tehimu xundaⱪ bolatti. ■Yǝr. 25:30; Yo. 3:16
□1:1 «Amosning Israil toƣruluⱪ eytⱪan sɵzliri» — adǝttǝ bu kitabta «Israil» Israilning «ximaliy padixaⱨliⱪi»ni kɵrsitidu. Amos Yǝⱨudaning Tǝkoa yezisidin bolƣini bilǝn yǝtküzidiƣan bexarǝtlirining kɵpinqisi «ximaliy padixaⱨliⱪ» toƣruluⱪtur.
□1:2 «Pǝrwǝrdigar Zion teƣidin ⱨɵrkirǝydu, Yerusalemdin awazini ⱪoyuwetidu» — bu bexarǝt yǝr tǝwrǝxni kɵrsǝtsǝ kerǝk. «Karmǝl» bolsa Israilda ⱨɵl-yeƣin ǝng kɵp bolidiƣan jay; u «ƣazanglaxⱪan» bolsa, baxⱪa jaylar tehimu xundaⱪ bolatti.
□1:3 «ular (Suriyǝliklǝr) Gileadtikilǝrni tɵmür tirniliⱪ sɵrǝmlǝr bilǝn soⱪⱪanidi» — «2Pad.» 10:32-33, 13:3-5-ayǝttǝ Gileadtikilǝrning Suriyǝ tǝripidin tartⱪan azab-oⱪubǝtliri hatirilǝngǝn; muxu ayǝttǝ tilƣa elinƣini xu bozǝk ⱪilinixni kɵrsǝtsǝ kerǝk.
□1:4 «Ⱨazaǝl» — Dǝmǝxⱪ padixaⱨi bolup, «Bǝn-Ⱨadad» uning oƣli idi.
□1:5 «Awǝn jilƣisida turƣuqi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «Rǝzillik jilƣisida turƣuqi» — demǝk, yǝni Dǝmǝxⱪning padixaⱨini ipadilǝydu. «Suriyǝning hǝlⱪi ǝsirgǝ qüxüp kirƣa elip ketilidu» — «Kir» Mesopotamiyǝ (ⱨazirⱪi iraⱪ)diki bir yurt. Suriyǝliklǝr ǝslidǝ xu jaydin qiⱪⱪanidi (9:7-ayǝtni kɵrüng).
■1:5 2Pad. 16:9; Yǝx. 17:1-11; Yǝr. 49:23-27
□1:6 «Qünki ular Edomƣa tapxurup berixkǝ, barliⱪ tutⱪunlarni ǝsir ⱪilip elip kǝtti» — «tutⱪunlar» Israildin yaki Yǝⱨudadin tutⱪun ⱪilinƣan bir türküm kixilǝr bolsa kerǝk. Ⱪariƣanda Gazaning (yǝni Filistiylǝrning) mǝⱪsiti Israillardin ɵq elix idi.
■1:6 2Tar. 21:16, 17; 28:18
□1:9 «Qünki ular barliⱪ tutⱪunlarni Edomƣa tapxuruwǝtti, xundaⱪla ⱪerindaxliⱪ ǝⱨdisini esigǝ almidi» — bu «tutⱪunlar» bǝlkim yǝnǝ Israildin kǝlgǝn boluxi mumkin. «Əⱨdǝ» — Sulayman padixaⱨ ǝsli Turning padixaⱨi bilǝn ǝⱨdǝ tüzgǝnidi. Biraⱪ tutⱪunlarning nǝdin kelixi, Turning kim bilǝn ǝⱨdǝ tüzgǝnliki anqǝ muⱨim ǝmǝs; muⱨimi, Huda ularni wǝdisidǝ turmasliⱪtǝk wijdansizliⱪi üqün jazalaydu.
□1:11 «U yirilƣudǝk ƣǝzǝptǝ bolup,...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «U ƣǝzǝp bilǝn ⱨǝmixǝ adǝmlǝrni yirtiwetip,...».
□1:13 «Qünki u qegrimizni kengǝytimiz dǝp, Gileadtiki ⱨamilidar ayallarning ⱪorsaⱪlirini yeriwǝtti» — ular Gileadta turuwatⱪan baxⱪilarnimu ɵltürgǝn, ǝlwǝttǝ. Biraⱪ ularning bu ajayib rǝⱨimsizlikning mǝⱪsiti, ularƣa ⱪayturma zǝrbǝ bǝrgüdǝk ⱨeq adǝm, ⱨǝtta bowaⱪlarningmu ⱪalmasliⱪi üqün idi. Babilning padixaⱨi Neboⱪadnǝsar miladiyǝdin ilgiriki 582-yili Rabbaⱨ xǝⱨirini wǝyran ⱪiliwǝtti.