3
Baxanning padixaⱨi Ogning mǝƣlup ⱪilinixi
Andin biz burulup, Baxanƣa baridiƣan yol bilǝn qiⱪip mangduⱪ; Baxanning padixaⱨi Og wǝ barliⱪ hǝlⱪi bizgǝ ⱪarxi jǝng ⱪilixⱪa Ədrǝygǝ qiⱪti. Qɵl. 21:33; Ⱪan. 29:6 Pǝrwǝrdigar manga: «Uningdin ⱪorⱪmiƣin; qünki Mǝn uni, uning hǝlⱪi wǝ zeminini ⱪolungƣa tapxurdum; Ⱨǝxbonda turƣan Amoriylarning padixaⱨi Siⱨonni nemǝ ⱪilƣan bolsa, unimu xundaⱪ ⱪilisǝn» — dedi.Qɵl. 21:34
Pǝrwǝrdigar Hudayimiz dǝrwǝⱪǝ Baxanning padixaⱨi Ogni wǝ barliⱪ hǝlⱪini ⱪolimizƣa tapxurdi; biz uningƣa ⱨujum ⱪilip ulardin ⱨeqkimni ⱪaldurmay ⱪirduⱪ. Xu waⱪitta biz uning barliⱪ xǝⱨǝrlirini ixƣal ⱪilduⱪ; biz uning xǝⱨǝrliridin igilimigǝn birsimu ⱪalmidi. Bular Baxandiki Ogning padixaⱨliⱪi, yǝni pütkül Argob rayoni bolup, jǝmiy atmix xǝⱨǝr idi. Bu xǝⱨǝrlǝrning ⱨǝmmisi egiz sepillar wǝ baldaⱪliⱪ ⱪowuⱪliri bilǝn mustǝⱨkǝm ⱪilinƣanidi; ularƣa ⱪaraxliⱪ yeza-kǝntlǝr intayin kɵp idi. Biz ularni Ⱨǝxbonning padixaⱨi Siⱨonni ⱪilƣinimizdǝk tǝltɵküs yoⱪattuⱪ — Barliⱪ xǝⱨǝrlǝr, ǝrlǝr, ayal-balilarni ⱪoymay ⱨǝmmisini tǝltɵküs yoⱪattuⱪ. «tǝltɵküs yoⱪitix» — muxu sɵz Hudaning buyruxi bilǝn mǝlum bir ǝl, xǝⱨǝr yaki ⱨǝrtürlük nǝrsini toluⱪ yoⱪitixni bildüridu. Biz pǝⱪǝt ɵzlirimiz üqün barliⱪ qarwa-mallarni wǝ xǝⱨǝrlǝrdin olja ƣǝniymǝt alduⱪ.
Xu qaƣda biz Iordan dǝryasining xǝrⱪ tǝripidǝ turuxluⱪ Amoriylarning ikki padixaⱨining ⱪolidin zeminini, yǝni Arnon dǝryasidin Ⱨǝrmon teƣiƣiqǝ bolƣan zeminini tartiwalduⱪ «Iordan dǝryasining xǝrⱪ tǝripidǝ» — ibraniy tilida «Iordan dǝryasining bu tǝripidǝ» (Ⱨǝrmon teƣini Zidoniylar «Sirion», Amoriylar «Senir» dǝp ataydu); 10 Biz yǝnǝ tüzlǝngliktiki barliⱪ xǝⱨǝrlǝr, pütkül Gilead wǝ Baxan padixaⱨi ogning padixaⱨliⱪidiki Salikaⱨ wǝ Ədrǝy xǝⱨǝrlirigiqǝ, Baxanning barliⱪ zeminini igiliduⱪ 11 (xu qaƣda gigantlarning ⱪalduⱪidin pǝⱪǝt Baxanning padixaⱨi Og ⱪalƣanidi; uning kariwiti tɵmürdin yasalƣanidi; mana, u Ammoniylarning Rabbaⱨ xǝⱨiridǝ saⱪliniwatmamdu? Uning uzunluⱪi toⱪⱪuz gǝz, kǝngliki tɵt gǝz. «Gǝz» — adǝttiki adǝmning jǝyniki ɵlqǝm ⱪilinƣan).«gigantlarning ⱪalduⱪliridin» — ibraniy tilida «Rǝfayiylarning ⱪalduⱪliridin». «uning kariwiti» — yaki «uning meyit sanduⱪi». «gǝz» — Muⱪǝddǝs Kitabta ixlitilgǝn «gǝz»ni bǝlkim bir «jǝynǝk» deyixkǝ toƣra kelidu, yǝni adǝmning jǝynikidin barmaⱪlirining uqiƣiqǝ bolƣan ariliⱪ (tǝhminǝn 45 santimetr) idi. Muxu yǝrdǝ «gǝz» «gigantlar»ning jǝyniki bilǝn ǝmǝs, «adǝttiki adǝm»ning jǝyniki bilǝn ⱨesablinidu.
12 Biz xu qaƣda igiligǝn zemin mundaⱪ: — Arnon dǝryasi yenidiki Aroǝr xǝⱨiridin tartip, Gilead taƣliⱪining yerimini wǝ uningdiki xǝⱨǝrlǝrni Rubǝn wǝ Gad ⱪǝbilisidikilǝrgǝ tǝⱪdim ⱪildim; Qɵl. 32:33 13 Gileadning ⱪalƣan zemini wǝ Og padixaⱨning zemini bolƣan pütkül Baxanni mǝn Manassǝⱨning yerim ⱪǝbilisigǝ tǝⱪdim ⱪildim (pütkül Argob rayoni, yǝni pütkül Baxan «gigantlarning zemini» deyilidu. «gigantlarning zemini» — yaki «Rǝfayiylarning zemini». 14 Manassǝⱨning oƣli Yair pütkül Argob rayonini, yǝni Baxanni Gǝxuriylar wǝ Maakatiylarning qegrisiƣiqǝ igiligǝn wǝ uni ɵz ismi bilǝn «Ⱨawwot-Yair» dǝp atiƣan. Bügüngǝ ⱪǝdǝr u xundaⱪ atalmaⱪta). «Ⱨawwot-Yair» — yǝni «Yairning yeza-kǝntliri». Yair Manassǝⱨning ǝwladi. 15 Gileadni bolsa mǝn Makirƣa tǝⱪdim ⱪildim. 16 Rubǝndikilǝr wǝ Gadtikilǝrgǝ mǝn Gileadtin Arnon dǝryasiƣiqǝ (wadining otturisi qegra idi), xundaⱪla Ammoniylarning qegrasi bolƣan Yabbok dǝryasiƣiqǝ bolƣan zeminni tǝⱪdim ⱪildim; 17 yǝnǝ Pisgaⱨ taƣliⱪi astida yatⱪan Arabaⱨ tüzlǝngliki (taƣliⱪ tüzlǝnglikning xǝrⱪiy tǝripidǝ) wǝ Iordan dǝryasining Kinnǝrǝt kɵlidin tartip Tuz dengizƣiqǝ bolƣan ⱪismini ularƣa qegra ⱪilip bǝrdim.«Kinnǝrǝt kɵli» — «Kinnǝrǝt kɵli» keyin «Galiliyǝ dengizi», «Tiberius dengizi» dǝpmu atalƣan. «Kinnǝrǝt»ning mǝnisi «qiltar» — kɵlning xǝkli qiltarsimandur. «Tuz dengizi» — yǝni «Ɵlük Dengiz».
 
Iordan dǝryasining xǝrⱪiy tǝripidiki ikki yerim ⱪǝbiligǝ bolƣan kɵrsǝtmilǝr
18 Mǝn xu qaƣda silǝrgǝ: —
Pǝrwǝrdigar Hudayinglar ɵzünglarning tǝǝlluⱪatinglar bolsun dǝp igilixinglar üqün bu zeminni silǝrgǝ ata ⱪilƣan; aranglardiki jǝngqilǝr jǝnggǝ tǝyyarlinip ⱪorallanƣan ⱨalda ⱪerindaxliringlar bolƣan Israillarning aldida dǝryadin ɵtünglar; Qɵl. 32:20 19 Pǝⱪǝt bala-qaⱪiliringlar wǝ mal-qarwiliringlar (mal-qarwiliringlarning kɵplikini bilimǝn) mǝn silǝrgǝ tǝⱪsim ⱪilƣan xǝⱨǝrlǝrdǝ ⱪalsun; 20 Pǝrwǝrdigar ⱪerindaxliringlarƣa silǝrning aram alƣininglardǝk aram bǝrgüqǝ, ular Pǝrwǝrdigar Hudayinglar Iordan dǝryasining u tǝripidǝ ularƣa tǝⱪdim ⱪilƣan zeminni igiligüqǝ ular bilǝn birgǝ jǝng ⱪilinglar; andin silǝr ⱨǝrbiringlar mǝn silǝrgǝ tǝⱪsim ⱪilƣan ɵz tǝǝlluⱪatinglarƣa ⱪaytisilǝr» — dǝp tapiliƣanmǝn.
21 Xu qaƣdimu mǝn Yǝxuaƣa: «Sǝn Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning muxu ikki padixaⱨⱪa ⱪilƣanlirining ⱨǝmmisini ɵz kɵzüng bilǝn kɵrdüng; Pǝrwǝrdigar sǝn baridiƣan yǝrdiki padixaⱨliⱪlarnimu xuningƣa ohxax ⱪilidu. Qɵl. 27:18 22 Silǝr ulardin ⱪorⱪmanglar; qünki Pǝrwǝrdigar Hudayinglar ɵzi silǝr üqün jǝng ⱪilidu» — dǝp tapiliƣanmǝn.
23 Xu qaƣda mǝn Pǝrwǝrdigardin ɵtünüp: —
24 «I Rǝb Pǝrwǝrdigar, Sǝn Ɵz ⱪulungƣa Ɵz uluƣluⱪung wǝ küqlük ⱪolungni ayan ⱪilixⱪa kirixting; qünki mǝyli asmanlarda yaki zeminda bolsun Sening ⱪilƣanliringƣa wǝ küq-ⱪudritinggǝ tǝng kǝlgüdǝk xundaⱪ ilaⱨ barmu? 1Sam. 2:2; Zǝb. 89:7, 8, 9 25 Sǝndin ɵtünümǝnki, meni Iordan dǝryasidin ɵtüp, xu yǝrdiki yahxi zeminni — Xu yahxi taƣliⱪni wǝ Liwanni kɵrüxkǝ nesip ⱪilƣaysǝn», — dedim.
26 Lekin Pǝrwǝrdigar silǝrning sǝwǝbinglar tüpǝylidin manga ƣǝzǝplinip iltijayimƣa ⱪulaⱪ salmidi, bǝlki manga: «Boldi, bǝs! Bu ixni aldimda ikkinqi tilƣa alƣuqi bolma. «...Pǝrwǝrdigar ... sǝwǝbinglar ... manga ƣǝzǝplinip iltijayimƣa ⱪulaⱪ salmidi» — «Qɵl.» 20:1-13ni kɵrüng.  Ⱪan. 1:37; 31:2; 34:4 27 Sǝn Pisgaⱨning qoⱪⱪisiƣa qiⱪip bexingni kɵtürüp, ɵz kɵzüng bilǝn mǝƣribkǝ, ximalƣa, jǝnubⱪa wǝ mǝxriⱪⱪǝ tikilip ⱪara; qünki sǝn muxu Iordan dǝryasidin ɵtmǝysǝn. 28 Yǝxuaƣa wǝzipini tapiliƣin, uni riƣbǝtlǝndürüp yürǝklik ⱪil; qünki u bu hǝlⱪning aldidin ɵtüp sǝn kɵridiƣan xu zeminƣa ularni igǝ ⱪilƣuzidu» — dedi.
29 Xuning bilǝn biz Bǝyt-Peorning udulidiki wadida turup ⱪalduⱪ.
 
 

3:1 Qɵl. 21:33; Ⱪan. 29:6

3:2 Qɵl. 21:34

3:6 «tǝltɵküs yoⱪitix» — muxu sɵz Hudaning buyruxi bilǝn mǝlum bir ǝl, xǝⱨǝr yaki ⱨǝrtürlük nǝrsini toluⱪ yoⱪitixni bildüridu.

3:8 «Iordan dǝryasining xǝrⱪ tǝripidǝ» — ibraniy tilida «Iordan dǝryasining bu tǝripidǝ»

3:11 «gigantlarning ⱪalduⱪliridin» — ibraniy tilida «Rǝfayiylarning ⱪalduⱪliridin». «uning kariwiti» — yaki «uning meyit sanduⱪi». «gǝz» — Muⱪǝddǝs Kitabta ixlitilgǝn «gǝz»ni bǝlkim bir «jǝynǝk» deyixkǝ toƣra kelidu, yǝni adǝmning jǝynikidin barmaⱪlirining uqiƣiqǝ bolƣan ariliⱪ (tǝhminǝn 45 santimetr) idi. Muxu yǝrdǝ «gǝz» «gigantlar»ning jǝyniki bilǝn ǝmǝs, «adǝttiki adǝm»ning jǝyniki bilǝn ⱨesablinidu.

3:12 Qɵl. 32:33

3:13 «gigantlarning zemini» — yaki «Rǝfayiylarning zemini».

3:14 «Ⱨawwot-Yair» — yǝni «Yairning yeza-kǝntliri». Yair Manassǝⱨning ǝwladi.

3:17 «Kinnǝrǝt kɵli» — «Kinnǝrǝt kɵli» keyin «Galiliyǝ dengizi», «Tiberius dengizi» dǝpmu atalƣan. «Kinnǝrǝt»ning mǝnisi «qiltar» — kɵlning xǝkli qiltarsimandur. «Tuz dengizi» — yǝni «Ɵlük Dengiz».

3:18 Qɵl. 32:20

3:21 Qɵl. 27:18

3:24 1Sam. 2:2; Zǝb. 89:7, 8, 9

3:26 «...Pǝrwǝrdigar ... sǝwǝbinglar ... manga ƣǝzǝplinip iltijayimƣa ⱪulaⱪ salmidi» — «Qɵl.» 20:1-13ni kɵrüng.

3:26 Ⱪan. 1:37; 31:2; 34:4