11
Israil, sɵyümlük balam! Seni ⱪandaⱪmu taxlap ⱪoyimǝn?
Israil bala qeƣida, Mǝn uni sɵydüm,
Xuning bilǝn oƣlumni Misirdin qiⱪixⱪa qaⱪirdim. Mat. 2:15
Biraⱪ ular hǝlⱪimni qaⱪiriwidi,
Ular dǝrⱨal ⱨuzurumdin qiⱪip kǝtti;
Ular «Baal»larƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa baxlidi,
Oyma mǝbudlarƣa isriⱪ saldi. «Biraⱪ ular hǝlⱪimni qaⱪiriwidi, ular dǝrⱨal ⱨuzurumdin qiⱪip kǝtti...» — «ular» — butpǝrǝslǝrni yaki Israil Misirdin qiⱪⱪanda uqriƣan «Moab»dikilǝrni wǝ yaki Ⱪanaanƣa kirgǝndin keyin uqraxⱪan Ⱪanaandikilǝrni kɵrsitixi mumkin.
Ayǝt üstidiki ikki baxⱪa kɵzⱪarax ipadilǝydiƣan baxⱪa ikki tǝrjimisi bar: (1) «Ular (pǝyƣǝmbǝrlǝr) ularni qaⱪirƣanseri, ular (Israil) ɵzlirini ulardin (pǝyƣǝmbǝrlǝrdin) neri ⱪildi»; (2) «Mǝn (Huda) ularni qaⱪirƣanseri, ular ɵzlirini ⱨuzurumdin neri ⱪildi». Ahirⱪi tǝrjimǝ miladiyǝdin ilgirigi 3-ǝsirdiki «Septuagint» (LXX) grek tǝrjimisigǝ ǝgixidu.
Əfraimƣa mengixni ɵgǝtküqi Ɵzüm idim,
Uning ⱪolini tutup wǝ yɵlǝp —
Biraⱪ ɵzini saⱪaytⱪuqining Mǝn ikǝnlikimni ular bilmidi.
Mǝn adimǝtqilikning kɵyünüx rixtiliri bilǝn,
Sɵygüning tarliri bilǝn ularning kɵnglini tartiwaldim;
Mǝn ularƣa huddi engikidin boyunturuⱪni eliwǝtküqi birsidǝk bolƣanmǝn,
Egilip Ɵzüm ularni ozuⱪlandurƣanmǝn.
Ular Misirƣa ⱪaytidiƣan bolmamdu?
Asuriyǝlik dǝrwǝⱪǝ ularning padixaⱨi bolidiƣan ǝmǝsmu?
— Qünki ular yenimƣa ⱪaytixni rǝt ⱪildi! «Ular Misirƣa ⱪaytidiƣan bolmamdu? Asuriyǝlik dǝrwǝⱪǝ ularning padixaⱨi bolidiƣan ǝmǝsmu?» — Israil Misir wǝ Asuriyǝdin yardǝm izdǝp ularning yeniƣa «qiⱪti». Əmdi bu ayǝttǝ tilƣa elinƣan ularning «qiⱪix»i yaki «ⱪaytix»i (1- wǝ 2-ayǝtni kɵrüng) bolsa ⱪaqⱪun musapir süpitidǝ (Misirƣa) yaki ǝsir süpitidǝ (Asuriyǝgǝ) bolidu.
Ⱪiliq uning xǝⱨǝrliridǝ ⱨǝryan oynitilidu;
Dǝrwazisidiki tɵmür baldaⱪlarni wǝyran ⱪilip yǝp ketidu;
Bu ɵz ǝⱪillirining kasapitidur!
Bǝrⱨǝⱪ, Mening hǝlⱪim Mǝndin qǝtlǝp ketixkǝ mǝptun boldi;
Ular Ⱨǝmmidin Aliy Bolƣuqiƣa nida ⱪilip qaⱪirsimu,
Lekin ⱨeqkim ularni kɵtürmǝydu.
Mǝn ⱪandaⱪmu seni taxlap ⱪoyimǝn, i Əfraim?
Mǝn ⱪandaⱪmu seni düxmǝngǝ tapxurimǝn, i Israil?!
Ⱪandaⱪmu seni Admaⱨ xǝⱨiridǝk ⱪilimǝn?!
Seni ⱪandaⱪmu Zǝboim xǝⱨiridǝk bir tǝrǝp ⱪilimǝn?!
Ⱪǝlbim iq-baƣrimda ⱪaynap ketiwatidu,
Mening barliⱪ rǝⱨimdilliⱪim ⱪozƣiliwatidu! «Ⱪandaⱪmu seni Admaⱨ xǝⱨiridǝk ⱪilimǝn?! Seni ⱪandaⱪmu Zǝboim xǝⱨiridǝk bir tǝrǝp ⱪilimǝn?!» — «Admaⱨ» wǝ «Zǝboim» degǝn xǝⱨǝrlǝr eƣir gunaⱨliri tüpǝylidin Sodom wǝ Gomorra bilǝn tǝng asmandin yaƣⱪan ot-güngürt tǝripidin pütünlǝy ⱨalak boldi.   Yar. 19:24
Ƣǝzipimning ⱪǝⱨrini yürgüzmǝymǝn,
Ikkinqi yǝnǝ Əfraimni yoⱪatmaymǝn;
Qünki Mǝn insan ǝmǝs, Tǝngridurmǝn,
— Yǝni arangda bolƣan pak-muⱪǝddǝs Bolƣuqidurmǝn;
Mǝn dǝrƣǝzǝp bilǝn kǝlmǝymǝn. «... Mǝn dǝrƣǝzǝp bilǝn kǝlmǝymǝn» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «... Mǝn xǝⱨǝrgǝ (jazalaxⱪa) kirmǝymǝn.
10 Ular Pǝrwǝrdigarning kǝynidin mangidu;
U xirdǝk ⱨɵrkirǝydu;
U ⱨɵrkirigǝndǝ, ǝmdi baliliri ƣǝrbtin titrigǝn ⱨalda kelidu;
11 Ular Misirdin ⱪuxtǝk,
Asuriyǝ zeminidin pahtǝktǝk titrigǝn ⱨalda qiⱪip kelidu;
Xuning bilǝn ularni ɵz ɵylirigǝ makanlaxturimǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. «Ular Misirdin ⱪuxtǝk, Asuriyǝ zeminidin pahtǝktǝk titrigǝn ⱨalda qiⱪip kelidu; xuning bilǝn ularni ɵz ɵylirigǝ makanlaxturimǝn» — Israil (Əfraim)dikilǝrdin bǝzilǝr awwal Yǝⱨudadin panaⱨ tapⱪan, andin keyin Yǝⱨuda bilǝn tǝng Babil imperiyǝsigǝ sürgün bolƣan. Andin ular bilǝn tǝng Ⱪanaanƣa (Pǝlǝstingǝ) ⱪaytip kǝlgǝn — ajizliⱪta, «titrigǝn ⱨalda» ⱪaytip kǝlgǝn («2Tar.» 9:1-3, «Əzra» 1-2-bab).
 
 

11:1 Mat. 2:15

11:2 «Biraⱪ ular hǝlⱪimni qaⱪiriwidi, ular dǝrⱨal ⱨuzurumdin qiⱪip kǝtti...» — «ular» — butpǝrǝslǝrni yaki Israil Misirdin qiⱪⱪanda uqriƣan «Moab»dikilǝrni wǝ yaki Ⱪanaanƣa kirgǝndin keyin uqraxⱪan Ⱪanaandikilǝrni kɵrsitixi mumkin. Ayǝt üstidiki ikki baxⱪa kɵzⱪarax ipadilǝydiƣan baxⱪa ikki tǝrjimisi bar: (1) «Ular (pǝyƣǝmbǝrlǝr) ularni qaⱪirƣanseri, ular (Israil) ɵzlirini ulardin (pǝyƣǝmbǝrlǝrdin) neri ⱪildi»; (2) «Mǝn (Huda) ularni qaⱪirƣanseri, ular ɵzlirini ⱨuzurumdin neri ⱪildi». Ahirⱪi tǝrjimǝ miladiyǝdin ilgirigi 3-ǝsirdiki «Septuagint» (LXX) grek tǝrjimisigǝ ǝgixidu.

11:5 «Ular Misirƣa ⱪaytidiƣan bolmamdu? Asuriyǝlik dǝrwǝⱪǝ ularning padixaⱨi bolidiƣan ǝmǝsmu?» — Israil Misir wǝ Asuriyǝdin yardǝm izdǝp ularning yeniƣa «qiⱪti». Əmdi bu ayǝttǝ tilƣa elinƣan ularning «qiⱪix»i yaki «ⱪaytix»i (1- wǝ 2-ayǝtni kɵrüng) bolsa ⱪaqⱪun musapir süpitidǝ (Misirƣa) yaki ǝsir süpitidǝ (Asuriyǝgǝ) bolidu.

11:8 «Ⱪandaⱪmu seni Admaⱨ xǝⱨiridǝk ⱪilimǝn?! Seni ⱪandaⱪmu Zǝboim xǝⱨiridǝk bir tǝrǝp ⱪilimǝn?!» — «Admaⱨ» wǝ «Zǝboim» degǝn xǝⱨǝrlǝr eƣir gunaⱨliri tüpǝylidin Sodom wǝ Gomorra bilǝn tǝng asmandin yaƣⱪan ot-güngürt tǝripidin pütünlǝy ⱨalak boldi.

11:8 Yar. 19:24

11:9 «... Mǝn dǝrƣǝzǝp bilǝn kǝlmǝymǝn» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «... Mǝn xǝⱨǝrgǝ (jazalaxⱪa) kirmǝymǝn.

11:11 «Ular Misirdin ⱪuxtǝk, Asuriyǝ zeminidin pahtǝktǝk titrigǝn ⱨalda qiⱪip kelidu; xuning bilǝn ularni ɵz ɵylirigǝ makanlaxturimǝn» — Israil (Əfraim)dikilǝrdin bǝzilǝr awwal Yǝⱨudadin panaⱨ tapⱪan, andin keyin Yǝⱨuda bilǝn tǝng Babil imperiyǝsigǝ sürgün bolƣan. Andin ular bilǝn tǝng Ⱪanaanƣa (Pǝlǝstingǝ) ⱪaytip kǝlgǝn — ajizliⱪta, «titrigǝn ⱨalda» ⱪaytip kǝlgǝn («2Tar.» 9:1-3, «Əzra» 1-2-bab).