Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yǝxaya 16

Dawami

1 «Əmdi ƣǝllǝ-paraⱪ ⱪozisini Sela rayondin elip,

Qɵl-bayawandin ɵtüp zeminlarning ⱨɵkümraniƣa,

Yǝni Zion ⱪizining teƣiƣa ǝwǝtkin!» □

2 Uwisidin quwulup patiparaⱪ bolup kǝtkǝn ⱪuxlardǝk,

Moab ⱪizliri Arnon dǝryasining keqikliridǝ alaⱪzadǝ yüridu. □

Moab bǝglirining bir-birigǝ sɵzlixi

3 «Parasǝt bilǝn ⱨɵküm ⱪilinglar!»

4 «I Zion ⱪizi, sayingizni qüxürüp qüxtiki yoruⱪluⱪni tün ⱪarangƣusidǝk ⱪiling,

Xu ƣeriblarni yoxurup ⱪoyƣaysiz;

Ⱪoƣlanƣanlarni axkarilap ⱪoymiƣaysiz!

Mening Moabdiki musapirlirimni ɵzingiz bilǝn billǝ turƣuzƣaysiz,

Ular üqün wǝyran ⱪilƣuqining aldida baxpanaⱨ bolƣaysiz!». □

Hudaning Moab bǝglirigǝ bǝrgǝn wǝdisi

5 «Ɵtünüxünglar toƣra, qünki ǝzgüqi yoⱪilidu,

Ⱨalakǝt yoⱪ bolidu,

Əzgüqilǝrning ⱨǝmmisi zemindin yoⱪilidu.

Ɵzgǝrmǝs meⱨir-xǝpⱪǝt bilǝn bir tǝht tiklinidu;

«Dawutning qediri» iqidiki xu tǝht üstidǝ birsi olturidu.

U bolsa, ⱨǝⱪiⱪǝtǝn adalǝt yürgüzidiƣan, xundaⱪla adalǝtni izdǝydiƣan,

Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni ilgiri süridiƣan bolidu.□ ■

6 — Biz Moabning ⱨakawurluⱪi toƣrisida angliduⱪ (u intayin ⱨakawur!),

Yǝni uning ⱨakawurluⱪi, tǝkǝbburluⱪi, noqiliⱪ ⱪilidiƣanliⱪi toƣrisida angliduⱪ;

Biraⱪ uning qong gǝpliri bikar bolidu!■

7 Xunga Moab Moab üqün zar yiƣlaydu;

Ularning ⱨǝmmisi zar-zar yiƣlaydu;

Ⱪayƣu-ⱨǝsrǝtkǝ qɵmüp Kir-Ⱨarǝsǝtning «kixmix poxkalliri» üqün zar-zar yiƣlanglar!□

8 Ⱨǝxbon rayonidiki etizlar,

Sibmaⱨdiki üzüm tallirimu yiglǝp ketidu;

Əllǝrning ǝmirliri uning sǝrhil ɵsümlüklirini buzup qǝylǝydu;

Ular ǝslidǝ Yaazǝrgiqǝ yetip, qɵl-dalalarni kǝzgǝnidi;

Pelǝkliri sozulup, «Ɵlük Dengiz»ning nerisiƣa yǝtti.□ ■

9 Xunga Mǝn Yaazǝrning zar-yiƣisi bilǝn billǝ Sibmaⱨning üzüm teli üqün yiƣlaymǝn;

I Ⱨǝxbon, Elealaⱨ, Ɵz kɵz yaxlirim bilǝn silǝrni suƣirimǝn!

Qünki yazliⱪ mewiliringgǝ, ⱨosulung üstigǝ tǝntǝnǝ bir sada yangritilidu.□ ■

10 Huxalliⱪ mewilik baƣlardin mǝⱨrum ⱪilinip,

Xadliⱪmu yoⱪ ⱪilinidu;

Üzümzarliⱪlarda nǝ nahxa awazliri anglanmaydu,

Nǝ tǝntǝnǝ ⱪilinmaydu;

Dǝssigüqilǝr üzüm kɵlqǝklirini qǝylimǝydu.

Qünki Mǝn üzüm kɵlqǝkliridiki huxal warⱪiraxlarni tohtattim.□

11 Xunga iq-baƣrilirim Moab üqün qalƣan qiltardǝk aƣrip mungluⱪ yangraydu,

Iqim Kir-Ⱨǝrǝsdikilǝr üqünmu xundaⱪ;

12 Xundaⱪ boliduki, Moab ɵzini upritip dua ⱪilƣili ɵzining «yuⱪiri orni»ƣa qiⱪip kǝlgǝndǝ,

Yaki dua ⱪilƣili «muⱪǝddǝs ɵyi»gǝ kirgǝndǝ,

U muwǝppǝⱪiyǝtkǝ erixǝlmǝydu.■

13 Mana muxu sɵzlǝrni Pǝrwǝrdigar Moab toƣruluⱪ burun eytⱪan.

14 Biraⱪ ⱨazir Pǝrwǝrdigar xundaⱪ dǝydu: —

«Üq yil iqidǝ mǝdikar ⱨesabliƣandǝk,

Moabning kɵpligǝn ⱪoxun-aⱨalisi bolƣini bilǝn,

Uning pǝhirlǝngǝn xɵⱨriti yǝksan bolidu;

Ularning ⱪalduⱪliri bolsa intayin az wǝ ⱨalsiz bolidu». □

□16:1 «ƣǝllǝ-paraⱪ ⱪozisi» — Moabdikilǝr Dawut padixaⱨning waⱪtidin baxlap Israilƣa beⱪinip kǝlgǝn, xundaⱪla ularning ⱨimayisigǝ igǝ bolup kǝlgǝn. Ular beⱪinƣanliⱪini bildürüx üqün ⱨǝr yili ⱪozilarni ǝwǝtkǝn. Keyin ular beⱪinixni rǝt ⱪilƣan (Tǝwrattiki «2pad.» 3-babni kɵrüng). Xunga bexarǝtning mǝnisi, ularƣa: — «Silǝr Yǝⱨudaƣa yǝnǝ beⱪinixinglar kerǝk; «ⱪoza»ni ǝwǝtixinglar bilǝn Israilning baxpanaⱨliⱪiƣa igǝ bolisilǝr» degǝn bir nǝsiⱨǝt, yaki bolmisa ɵz-ɵzlirigǝ degǝn bir sɵzmu boluxi mumkin. Əmǝliyǝttǝ (5- ⱨǝm 6-ayǝtkǝ ⱪariƣanda) ular ahirda tǝkǝbburluⱪtin xundaⱪ ⱪilmiƣan. «Sela» bolsa ⱪoyliri kɵp bir rayon idi.

□16:2 «Moab ⱪizliri Arnon dǝryasining keqikliridǝ alaⱪzadǝ yüridu» — Arnon dǝryasi Moab bilǝn Israilning ortaⱪ qegrisi idi. Moab ⱪizliri baxpanaⱨ izdǝp Israilƣa ɵtmǝkqi. Hǝritini kɵrüng.

□16:4 «I Zion ⱪizi, ... ⱪoƣlanƣanlarni axkarilap ⱪoymiƣaysiz!» — bu sɵzlǝr qoⱪum Moab bǝglirining Ziondin baxpanaⱨliⱪ sorixini kɵrsitidu. «...Mening Moabdiki musapirlirimni ɵzingiz bilǝn billǝ turƣuzƣaysiz, ... baxpanaⱨ bolƣaysiz!» — muxu sɵzlǝr (yǝnǝ 3- wǝ 4- ayǝtning birinqi yerimi) bǝlkim Moabning ǝlqilirining (Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr bexariti bilǝn aldin’ala eytⱪan) sɵzliridur. Ular ⱪoƣlanƣanlar üqün Israildin baxpanaⱨliⱪ soraydu. 4-ayǝtning ikkiniqi yerimi wǝ 5-ayǝt bǝlkim Hudaning (Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ) bǝrgǝn jawabi. Demǝk, Israil Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ Moab üqün baxpanaⱨ bolidu (biraⱪ Moab tǝkǝbburluⱪidin Hudaning iltipatini rǝt ⱪilidu — tɵwǝndiki 5-14-ayǝtlǝrni kɵrüng).

□16:5 «Ɵtünüxünglar toƣra, qünki ǝzgüqi yoⱪilidu, ⱨalakǝt yoⱪ bolidu, ǝzgüqilǝrning ⱨǝmmisi zemindin yoⱪilidu» — bu sɵzlǝr, xübⱨisizki, Hudaning Moab bǝglirigǝ bǝrgǝn wǝdisidur. «Ɵtünüxünglar toƣra» degǝn sɵz ibraniy tekistidǝ yoⱪ. Biraⱪ bizningqǝ «qünki» degǝn sɵz muxularning mǝnisini iqigǝ alidu. Huda Moabning ɵzidin baxpanaⱨliⱪni ɵtünüxini ⱪarxi alididiƣanliⱪini Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ bildüridu. Əpsuski, ular tǝkǝbburluⱪtin rǝt ⱪilidu. (6-14-ayǝtlǝrni kɵrüng). «Dawutning qediri» — kǝlgüsi Israilƣa wǝ alǝmgǝ bolidiƣan Mǝsiⱨ-Padixaⱨ qoⱪum Dawutning jǝmǝtidin bolidu. «Dawutning qediri» ǝslidǝ Yerusalemda tikilip muⱨim bir ibadǝt ornini («2Sam.» 6:18), yaki Dawutning ɵz ɵyini kɵrsǝtsǝ kerǝk.

■16:5 Yǝx. 9:6; Dan. 7:14, 27; Mik. 4:7; Luⱪa 1:33

■16:6 Yǝr. 48:29, 30

□16:7 «Kir-Ⱨarǝsǝt» — 12-ayǝttǝ «Kir-Ⱨǝrǝs»mu dǝp atilidu. «kixmix poxkalliri» — «Ⱨox.» 3:1ni kɵrüng. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: — «ulliri».

□16:8 «Yaazǝr» — Moabning ximaliy qegrasining nerisidiraⱪ, xǝrⱪ tǝripi «qɵl-dalalar», ƣǝrb tǝripi «(Ɵlük) Dengiz». Demǝk, Moab hilwǝt jay bolƣini bilǝn heli yiraⱪlarƣa tǝsiri bolƣan bir mǝmlikǝtkǝ aylanƣan.

■16:8 Yǝr. 48:32, 33

□16:9 «Xunga Mǝn Yaazǝrning zar-yiƣisi bilǝn billǝ Sibmaⱨning üzüm teli üqün yiƣlaymǝn» — 10-ayǝttiki sɵzligüqi Huda bolƣanikǝn («Mǝn ..tohtitimǝn...»), 9-ayǝttiki sɵzligüqimu xübⱨisizki Hudaning Ɵzidur. Bu adǝmni ⱨǝyran ⱪalduridu. Huda Yaazǝrdikilǝrni jazalaydu; xuning bilǝn ular Sibmaⱨdiki yoⱪap kǝtkǝn üzümzarlar üqün yiƣlaydu. Huda ularni jazalaxi bilǝn tǝng Ɵzimu ⱪayƣuridu. «ⱨosulung üstigǝ tǝntǝnǝ bir sada yangritilidu» — adǝttǝ ⱨosul alƣanda huxalliⱪtin warⱪiraxlar bolidu, ǝlwǝttǝ. Biraⱪ muxu yǝrdǝ, düxminining ƣǝlibisidin keyinki tǝntǝnǝ warⱪiraxlar kɵrsitilidu. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «... Ⱨosulungƣa bolƣan tǝntǝnǝ sadasi yangraxtin tohtidi».

■16:9 Yǝr. 48:32

□16:10 «Dǝssigüqilǝr» — üzüm xarabi qiⱪirix üqün üzümlǝrni kɵlqǝkkǝ ⱪoyup dɵssǝydiƣan adǝmlǝr.

■16:12 Ⱪan. 32:37, 38, 39

□16:14 «mǝdikar ⱨesabliƣandǝk...» — mǝdikar ixligǝn waⱪitni intayin toƣriliⱪ bilǝn ⱨesablaydu, ǝlwǝttǝ — demǝk, muxu «üq yil», kǝmmu ǝmǝs, artuⱪmu ǝmǝs dǝl üq yilni bildüridu.