6
Sisas pa kil ikgalen wang a rpma eng yapm
(Mat 12:1-8; Mak 2:23-28)
6:1 Yang 23:25Ak wang wail wris ur a tu rpma eng yapm pa, Sisas anti tu watnom alkilen pa angkom or wring wit kuin pa. A tu upaar wit ok pa raing al itna wampel kai. 6:2 Son 5:10Atom tu tiur a tu melnum a arpmen yangkipm yiprokgen a Moses tu ari pa, atom tu asenten la, “Wa kipm kapor yangkipm titnongket a la, akentiwe mpa mentepm ikwap ik wang wail a rpma eng yapm pa?” 6:3 1 Sam 21:1-6Ari Sisas akalmpenten la, “Kuina ur a pikekg Tepit anti tu alkil pa antokg ak wang a tu nikgalmpen pa? 6:4 Lipai 24:5-9Kil kai kawor wan yalming a Maur Wailen pa, atom kil awi nok tingklak a pikekg tu alwor uk Maur Wailen pa, atom kil al, a kil uk tiur kai tu melnum alkil pa al. Ti yangkipm titnongket la kolpa la, mpa tu melnum ipma krakgen kolti il nok tingklak a alwor uk Maur Wailen pake.” Wa Sisas wa lanaken la, “Warim Kipman a Melnum pa, kil wailen itna ep ikgalen wang wail a rpma eng yapm pa.”
Melnum ur a wam amo tupmungkul kalpmilel
(Mat 12:9-14; Mak 3:1-6)
Wang ur ak wang wail a rpma eng yapm pa, Sisas kil kawor wan a tu atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe pa, atom kil kaling plan tu wrong kin kipman yangkipm a Maur Wailen. A melnum ur a wam wi amo tupmungkul kalpmilel pa kil wa rpma kawor wan pa atning yangkipm pa rpma. Pake tu melnum a aroaro wonel tu yangkipm a Moses a tu melnum a arpmen yangkipm yiprokgen a Moses pa, tu akor ya la, mpa tu uwi Sisas pa or kol ya a i, eng mpa tu uwiyel iye kai itni yangkipm pa. Kolpatom tu wulmparpmewel yek kimeket la mpa tu ri kil ntokg melnum numpet ur palng wor ik wang wail a rpma eng yapm pa, aki kalpis. Pake, Sisas pa am ariwe nikgwalpm kuina ur a tu akwonalmpen pa ise, atom kil lanaki melnum a wam amo tupmungkul kalpmilel pa la, “Kitn wrekg itni wulmpa a tu wrongkwail ti!” Atom kil wrekg itna kwa pa. Atom Sisas lanaken la, “Kupm la ik isentepm la, ti yangkipm titnongket amentepmen ti lanako la, mpa mentepm kutnun kolai ik wang wail a rpma eng yapm pa? Mpa mentepm ntokg nikgwalpm wor aki, nikgwalpm paipm? La ngklin melnum eng kil rpmi wor, aki ntokg melnum eng kil rpmi paipm?” 10 Kil itna ari tu wrongkwail pa yela plalng, a kil lanaki melnum pa la, “Ntran wam alkitn pa!” Kil atning kolpa, kil ntran wam alkil pa, atom wam kil a amo pa am palng wor ise. 11 Pake nikgwalpm a tu pa wakget paipm ai, atom anel akor la itna kuin a tu alntu pa la, mpa tu ntokg kuina ur kai Sisas pa.
Sisas takwei melnum wampwam yikak wekg eng alkilen
(Mat 10:1-4; Mak 13:13-19)
12 Ak wang wris ur pa, Sisas kaino oklala naki Maur Wailen kaino wrik nangen ur pa, atom ak mining wris pa, kil oklala naki Maur Wailen kolpa rpma a, 13 or kong pa, kil akwe tu melnum a katnuntel pa wli. Atom kil takwei melnum wampwam yikak wekg la tu watnom alkilen a kil la iroro wonel pa, a wa kil namput tu pa la tu melnum wokgen alkilen: 14 Saimon, kil alil nangkel la Pita, wusok alkil Antru, Semis, Son, Pilip, Partolomyu, 15 Matyu, Tomas, Semis, warim kipman a Alpius, nampokgen Saimon, melnum ur a tu Selot. 16 Sutas, warim kipman a Semis, a Sutas Iskariot, melnum a ikga elng Sisas kai wam a tu wrongmanto.
Sisas kaling plan tu wrong kin kipman, a antokg i numpet a tu pa palng wor
(Mat 4:23-25)
17 Sisas anti tu watnom alkil a kil aroaro wonel pa anel angkaino nang pa nar itna wrik ipmawen pa, a tu wrongkwailet paipm alkilen a katnuntel pa tu am rka ise, a wa nampokgen tu wrong kin a kipman wailet a anong wail Serusalem, a yela anong kanokg Sutia, a nampokgen anong kanokg a ela unokg yamping wreren anong Tair a anong Saiton. 18 Tu wli la itning yangkipm akilen pa, a la kil ntokg numpet a tu pa eng tu palng wor. Tu melnum tiur a maur paipm kimpilpet arpmewen pa, Sisas ungkwan takwleikgten, atom tu palng wor. 19 A tu wrong kin a kipman pa ampen la ik wam intewel, eng ntei, titnongket a kil pa antiwe a antokg tu wrongkwail pa palng wor.
Atopen a arein
(Mat 5:1-12)
20 Sisas awi tu melnum a katnuntel atn pa atom kil ikatnenten a kil la,
“Kipm melnum a rka tukwok pa, kipm pa wor pake, kipm itopen o! Maur Wailen am itna wailen ikgalen ipma a kipm pake.
21 6:21 Nang 126:5-6; Aisaia 61:3; Amp 7:16-17Kipm melnum a nikgalmpepm ak wang ti pa, kipm pa wor pake, kipm itopen o! Kipm ikga rpmi ntiwe.
Wa kipm melnum a akg ak wang ti pa, kipm pa wor pake, kipm itopen o! Kipm ikga itopen paipm.
22 6:22 Son 15:19; 16:2; 1 Pi 4:14Tu la rpmentepm paipm pa, pa kipm rpmi itopen kolti. Kipm melnum a tu arpmen paipmelepm, ungkwantepm, aklewepm ak yangkipm paipm, a alkepm nang paipm, eng ntei, kipm melnum a katnun Warim Kipman a Melnum pa, kipm pa wor pake, ti kipm itopen o! 23 Kipm itopen ik wang pa, a tipra tipra itopen paipm kolti, eng ntei, kweikwei wailet wor wor pa Maur Wailen kil elngtepm itna kai anong wor alkil ai. Tu mamikg mamin mansan atuwen, am pikekg antokg paipmel tu melnum okwripm a Maur Wailen pa kolpa yat pake.
24 Pake arein, kipm melnum a rpma antiwe ak wang ti pa kipm ikga uwi paipm. Eng ntei, kweikwei wor wor a kipm la ikga uwi pa, am kipm awi antiwe kolpake.
25 Arein kipm melnum a rka wor al nikgwor ak wang ti, pa kipm ikga nikgilmpepm.
Wa arein kipm melnum a rpma atopen inyo katnong ak wang ti, pa kipm ikga akg rein paipm. 26 Arein kipm melnum a tu ngkat nang akipmen pa, pa kipm ikga uwi paipm, eng ntei, tu yantin mamin wror wror akipmen pa, am pikekg ngkat nang a tu melnum okwripm kansil kolpa yat pake.”
Kipm mpa plan ipma wor wasrongen tu wrongmanto alkipmen
(Mat 5:28-48; 7:12)
27 Wa Sisas kil wa la kolkil la, “Pake kupm laniki kipm melnum a atning yangkipm a kupm la pa, kipm mpa plan ipma wor wasrongen tu wrongmanto alkipm pa. Kipm mpa plan nikgwalpm wor kai eng tu a ipma paipm eng kipm pa. 28 Kipm mpa oklala niki Maur Wailen eng kil uk wor ngklin tu melnum a la lalongentepm pa. A wa laniki Maur Wailen la kil ngklin tu a arpmen paipmelepm pa. 29 Kol melnum ur oreitn kai tangkwei wompel pa, wa kitn wa plelng tangkwei wompel pa wa kil oreitn. Aki kol melnum ur iner apm wakget a kitn nowe eng wropuk pa, wa kitn wa iner apm ur a kitn nowe ti wa lkel, ampur wa kitn wa langkinen pa. 30 Kol mla ur kil ik ok la, la kitn lkel kweikwei ur pa, kitn lkel kolti. A mlaur awi kweikwei akitn ti aye kai pa, ampur wa kai la eng wa awi aye yaper kul pa. 31 6:31 Mat 7:12Kipm wasrongen la tu mla ur iktepm kolai pa, mpa kipm ti ikten kolpake.
32 Kol kipm plan ipma wor wasrongen tu mla ur a plan ipma wor wasrongen kipm pa kolti pa, mpa Maur Wailen kiporngtepm yangkipm la kolai? Ti tu melnum a antokg paipmpaipm pa am wa plan ipma wor wasrongen tu melnum a plan ipma wor wasrongenten kolpa yat pake. 33 A kol kipm antokg wor eng mla ur a antokg wor eng kipm pa, mpa Maur Wailen kiporngtepm yangkipm la kolai? Ti tu a antokg paipmpaipm pa, am wa ak kolpa yat pake. 34 Wa kol kipm uk kweikwei akipmen pa kai mla ur a kipm akwonalmpen la ikga tu ikilmpentepm pa, mpa Maur Wailen kiporngtepm yangkipm la kolai? Ti tu melnum a antokg paipmpaipm pa am wa ak kolpa yat pake. Tu uk kuloken mla ur a tu ariwe la ikga tu ikilmpenten kiti kiti kolpake. 35 Pake kipm mpa plan ipma wor wasrongen tu wrongmanto alkipm pa, a ntokgten riworwor, a lken kweikwei pa kolti, ampur wa kipm akwen. Eng ikga kipm uwi kweikwei wailet wor wor, wa kipm plan kipm alkipm kol a kipm warim a Maur Wailen a itna ep angen kweikwei wrongkwail. Eng ntei, kil pa melnum a plan ipma wor tu melnum a ake alkel wor, a tu a antokg paipmpaipm. 36 Kipm rein tu wrongkwail, kol a Maur Wailen, Yan alkipmen, arein kipm wrongkwail pa.”
Ampur arki melnum ur
(Mat 7:1-5)
37 6:37 Mat 6:14Wa Sisas kil wa la kolkil la, “Ampur ari elukgen melnum ur pa la paipm pa, pa ikga wa Maur Wailen kil ri elukgen kipm ti la kipm paipm. Ampur elng wam itna melnum ur la kil ikga uwi paipm pa, pa ikga wa Maur Wailen wa elng wam itni kipm ti yat la kipm ikga uwi paipm. A kipm mpa ungkwan paipmpaipm a mla ur eng ikga wa Maur Wailen wa ungkwan paipmpaipm akipmen ti yat. 38 6:38 Mak 4:24Kipm uk kweikwei mla ur pa, pa ikga wa Maur Wailen wa lkepm kol pake. Atom ikga kipm uwi nimong wail, watnompen ngklin no pik waiwai ampei iken. Kipm lupm nimong kolai uk mla pa, ikga wa Maur Wailen ikilmpentepm nimong kolpake.”
39 6:39 Mat 15:14Wa Sisas kil wa la yangkipm kla ur kil wa la, “Antiwe mpa melnum wulmpa tilmpisen ur plan ya melnum wulmpa tilmpisen ur pake? Pa akentiwe, mpa tuwekg yatenen ngko elng kinar wrik tungkuren pa. 40 6:40 Mat 10:24-25Melnum a awi ariwe pa ake itna angen melnum alkil a kaling plantel pa. Kil uwi ariwe pa plalng pipa, kil ikga palng kolen melnum alkil a kaling plantel pake.
41 Antokg kolai atom kitn wa ari ipik waiketn a ela wulmpa a melnum ur alkitn pa, pake ake wa kitn ari yo wompel wail a ela wulmpa alkitnen ti! 42 Antokg kolai atom kitn lanaki kil pa la, 'Melnum wor alkupmen, itni eng kupm kiplim ipik ur pa tukuleikgteitn wulmpa pa ri.' Pake ake kitn ari yo wompel wail a ela wulmpa alkitnen ti? Kitn melnum a kansil plan ak num enen ti kolti. Kitn uwi yo wompel wail a ela wulmpa alkitnen pa ep, atom mpa wulmpa a kitn pa wor, eng mpa kitn ik ri ipik a ela wulmpa a melnum wor alkitnen pa kiplim tukuleikgentel.”
Yo, a yo ok a angko rka yo pa
(Mat 7:17-20; 12:34-35)
43 Wa Sisas kil wa la kolkil la, “Yo wor pa ake mpa ngko ok paipm pa, a yo paipm pa ake mpa ngko ok wor pa. 44 Yo wris wris pa am ari kai yo ok alkil a angko pake. Mentepm ake anel tikga kulok aki tikga tukgun pa kai ampei iket paipm pa, aki anel ampei ok wain pa kai mi rungulet pa. 45 Am kolpake, melnum a kil alupm nikgwalpm ariwe wor wor wailet pa, oklala a kil pa palng kul or kai wor. A melnum a kil alupm nikgwalpm ariwe paipm paipm wailet pa, oklala a kil pa palng kul or kai paipm. Oklala ur a palng wli ok a melnum pa la pa, pa am plan nol nikgwalpm akilen pa am kolpake.”
Melnum wekg a ale wan
(Mat 7:24-27)
46 6:46 Mat 7:21Wa Sisas kil wa la kolkil la, “Antokg kolai atom, kipm akwe nang a kupm ti la, 'Wailen, Wailen', pake ake kipm antokg katila kuina ur a kupm lanakepm pa? 47 Mpa kupm plantepm melnum a kul eng kupm ti, atom atning katnun katila yangkipm akupmen pa, la kil melnum kolai. 48 Kil pa kol melnum a ale wan. Kil ak lkim pa watin, atom uwen ong pa itna wrik kangirngket. Kop pa u nar ak anel wan pa, ari ake wa or, eng ntei, wan pa pikekg kil ale ariworwor. 49 Pake melnum a kil atning yangkipm akupmen pa, ari ake wa kil katnun katila pa, kil pa kol melnum a ale wan, atom ak lkim tukwok, uwen ong pirpar paipm. Kop u nar ak anel wan pa, am tapor or kai prapm paipm ise.”

6:1 6:1 Yang 23:25

6:2 6:2 Son 5:10

6:3 6:3 1 Sam 21:1-6

6:4 6:4 Lipai 24:5-9

6:21 6:21 Nang 126:5-6; Aisaia 61:3; Amp 7:16-17

6:22 6:22 Son 15:19; 16:2; 1 Pi 4:14

6:31 6:31 Mat 7:12

6:37 6:37 Mat 6:14

6:38 6:38 Mak 4:24

6:39 6:39 Mat 15:14

6:40 6:40 Mat 10:24-25

6:46 6:46 Mat 7:21