27
Abur Yesu ban ea parinio tubo na Romo napano jom̃a bitikar Israel
Mak 15:1; Luka 23:1-2; Jone 18:28-32
Naruei kavijo, binimei bogo na m̃erenio bavin, tomu na tortoru na parinio kulo lu nalo naliko navurim̃araboiano na kulo Israel nalo, ajutano bereio ka alavon ka avirakar m̃arabo tai rivu, ka mia rila ana Yesu monokanio rim̃aro. Mia bogo napano amil bisi, ana amiorkar Yesu jum̃ano, ana aburu naio ba ban Pailat, napano naio be Parinio tubo na vio Romo napano naio bitikar Israel ka bogo na, ana nalo amidu Yesu joa Pailat nene jum̃ano, ka mia naio tibureio.
Jutas ga milabin naio bereio
Im̃auano 1:18-19
Im̃auo 1:18,19Mia Jutas, napano naio jiveluku ka Yesu karina, naio bitilubar ka ajibure Yesu ruei ka monokanio mia naio rim̃aro, ana naio mijog bova toru ka vite na milaio. Ana naio bilig kiano jidomiano bereio ruei, ana naio bar bereio silva duelimo va rolu [30] nei, ba ban tomu na tortoru nalo nanua abar banio jukamu. Naruei naio ber kalo, berinavo “Kiniou nabijuku bova bior nejiveluku ka toro na maka rila titai leleio tokoro, mia kanaku iliano ga mila ka mia ala bin naio rim̃aro.”
Ana nalo nei aberii kanio ga, aberinavo “?Ai koig, jum̃abe ana jau kobinimei kejegi bereio ban kumemi? Kumemi nubisi denso ruei.”
Naruei Jutas p̃ilig m̃elea ga puruveru nalo nei joomo ea Atua kunuano Lu, ana naio batavio, ba jelan burujono ka teli, ka naio rim̃aro.
Mia tomu na tortoru na kulo lu nalo nei aba abar puruveru nalo nene, naruei nalo aberenio “Puruveru nei, burukija na toru miou kario ruei, ana ea kiado tuboiano, maka rejikia rodu puruveru na jibe na toa basaro na Atua kunuano Lu.” Ana nalo aberiio, karina nalo abar puruveru nene, aba abulu ka niatano tai, napano beamu, siano “Borotano Na Tanop̃ili,” naruei nalo ajuvan niatano nei be pakeltavo na valauo nalo m̃alo. Tenene na, binimei bokar banei, tomu nalo ajum̃a abio niatano nene, aberenio “Borotano na Burukija.”
Vite na jibe na, ana mila Naveri-aliano Jeremaia kiano iliano tai re nua naio binimei be riano, napano berenio
“Abar puruveru silva veru duelimo va rolu [30], bare ka napano kulo Israel aberenio naio bare ka avulular ka toro,
10  ana nalo aba abulular borotano nei den toro nam̃a mim̃auka tanop̃ili, jibe ka na Atua berii ka kiniou ka noim̃au kanio.” Sek 11:12-13
Yesu jumolu jukamu ea Pailat mirano
Mak 15:2-5; Luka 23:3-5; Jone 18:33-38
11 Ana nalo aburu Yesu binimei jumolu jukamu ea Parinio Tubo Pailat, ana na bika den Yesu berinavo “?Jau kobe Parinio tubo ka kulo Israel nalo p̃eli na makanio?”
Ana Yesu mil berdop̃eio, berinavo “Tenene na, jau kojom̃a koberenio na.”
12  Ais 53:7Mia bogo napano tomu na tortoru na kulo lu nalo naliko navurim̃araboiano nalo aberii lualua vite nalo telabo kar Yesu, mia Yesu maka bunu riverdop̃e titai. 13 Mia Yesu naio juburu ga jibe na, naruei mila Pailat bika bereio, berinavo “?Jum̃abe, jau maka kosidomial ka ajum̃a aberenio vite telabo na bova karso?”
14 Mia ea tivelinio na vite nalo na ajum̃a aberenio nei, mia Yesu maka leleio riverip̃e titai vanlo, naruei Parinio tubo nei miilo toru kanio.
Pailat mijamo ka Yesu naio monoka rim̃aro
Mak 15:6-15; Luka 23:13-25; Jone 18:39–19:16
15 Ka bogo nene, mia nalo aju kia ga vo ea Jokoluolu na Sidomkariano Na Ioruriano, mia ka yuka nonovio ea jokoluolu nei, Parinio tubo na Romo nei naio jom̃a mila vite tai ka kulo Israel nalo. Naio jibe ka napano verenio nalo tealo ajua tetavokoiano, ana nalo amijikia aver nalo tai kalo, ka mia parinio tubo nei naio rijamo ka naio riva tavio. 16 Mia ka bogo nei, toro na poletik tai joa tetavokoiano, napano mia tomu nalo amijikia batitig naio, siano Yesu Barabas.
17 Naruei bogo na tomu nalo abior vio takurano nalo telabo ea vio nei, Pailat bika denlo, berinavo “?Kamiu kumisidom kiniou najamo ka kei taluvo riviedu bereio ea kamiu? ?Yesu Barabas, p̃eli na Yesu na aju abio naio ka Naverikariano?” 18 Pailat bika jibe nei, bior naio mijikia ruei ka tomu nalo na tortoru na kulo Ju nalo, nalo ga aburu Yesu binimei banio bior im̃auano na jokuano ga, bior kialo tomu nalo ajaaro toru ka Yesu.
19 Ana ea bogo na bunu napano naio jotano ea vio na tibureiano ka rila iliano nei, mia kouano miila toru binimei banio berinavo “Jau kala re titai ka toro na. Naio maka rila titai, mia ka bogiano kiniou nomonbovuii naio, mia vonganei kiniou nomijog bova toru kario.”
20 Tenene na, Pailat jidom tuvan Yesu, mia tomu nalo na tortoru na kulo lu nalo naliko navurim̃araboiano na kulo Ju nalo, amila bulag tomu nalo kialo jidomiano nalo, ajikili laka kalo, aberinavo monoka averii ka Pailat naio tuvan Barabas, mia naio rila Yesu riva rim̃aro.
21 Naruei Parinio tubo nei naio bika denlo bereio, berenio berinavo “?Kamiu kumisidom kiniou najamo ka tomu juo nei, na vabe nene naio taluvo rivano?”
Ana nalo abio jouo, aberenio aberinavo “Barabas.”
22 Naruei Pailat bika denlo, berinavo “?Mo, bo ga, ana mia kiniou nala tum̃abe ka Yesu napano ajum̃a abio naio ka Naverikariano?”
Mia nalo abiniu amiaga jouo, aberenio “!Kotukukar naio toa m̃akolkolo!”
23 Ana naio berinavo “?Kar vaio? ?Venia bova napano naio milaio?”
Mia nalo amiaga kilkil, aberinavo “Kotukukario, kotukukario toa m̃akol kolo.”
24 Telikiti na Pailat mial ka maka rijikia riverburelo, bior uetubaiano jumolu m̃ele ruei, ana naio midu baju na uei tai, naruei kamu ka tiniobi nei, naio jekon jum̃ano, ana naio berenio “Mia burukija na toro nei toa re kiniou. Kiano m̃ariano naio be kenemiu im̃auano ga.”
25 Naruei tomu nalo amil aberdop̃e, aberenio “Bo ga na, jibe na garuei ana kumemi numisidom, napano kiano m̃ariano be kenememi im̃auano, a napano kiano burukija naio toa kumemi vija kenerimemi nalo.”
26 Ana Pailat naio mijamo ka Barabas banlo, jibe ka na nalo ajidomio, ana naio midu Yesu joa kiano kulo na mira nalo jum̃alo ka avitivio, a ka avuruio rivan ka atukukario toa m̃akolkolo.
Kulo na mira nalo amiyotel ea Yesu
Mak 15:16-20; Jone 19:2-3
27 Naruei Pailat kiano kulo na mira nalo aburu Yesu abatavio ea vio medave na kanano komeli nene, mia nalo abio bunu kulo na mira taara dolu nalo ka amei aial Yesu. 28 Naruei nalo amiya bulag kanano kuluniabene, ana amiya kulukoti tai ea naio napano niabene be vabolo jibe kanio nam̃a parinio tubo nalo amiyaio, 29 naruei nalo abar tilikou abili vatitig bisi, ana amive joa parinio, jibe ka parinio tubo kanano batubatu tai, ana nalo amidu bunu iesi tai joa jum̃ano meruo ka naio rivokario. Naruei nalo aju aminie ka sudu jaalo kanio, ana nalo aju amiyotel eaio, aberinavo “!Kumemi nubameneaso, jau Parinio tubo novo na Kulo Israel kialo!” 30 Ana nalo aju abule titia naio, a amidu burusubavio nene, amue ka Yesu pariparinio. 31 Mia bogo napano amiyotel ea naio bisi, ana nalo amiyalar kulukoti vabolo nei denio, ana amiya m̃ano kuluniabene ea naio bereio, ana nalo aburu naio, abatavio ka atukukakario ea m̃akolkolo.
Ajukukar Yesu ea m̃akolkolo
Mak 15:21-32; Luka 23:26-43; Jone 19:17-27
32 Ana bogo na kulo na mira nalo aburu m̃arabo ka Yesu aba tavio, ana nalo amileal toro na vio Saireni tai, siano Saimon, naruei nalo ajutua naio ka naio kija rudu Yesu kiano m̃akolkolo rivano. 33 Mia nalo aba abokar suku tai, napano siano Kolkota, napano nioti nene berenio vio na jibe kanio bordada. 34 Bogo napano nalo amijivi ea vodobi na suku nene, nalo ajidom adu m̃arjum̃elm̃elu tai van Yesu ka rimunuio, mia m̃arjum̃elm̃elu nei vati titai napano mijea juaio, ka mia rila Yesu niabene je ka mia rijog re rijalele m̃ele, mia bogo napano Yesu miomo vonio, mia maka sidom rimunuio.
35  Iouano 22:18Nalo aburu Yesu bano, ana ajukukakar naio ea m̃akolkolo. Karina, nalo amila jibe ka na amiere m̃abujo ka aleal ka mia kei rivar Yesu m̃ano kuluniabene tai a kei rivar dolu nene, 36 ana nalo ajutano ea vio nene ka aviti kuku ka naio. 37 Ana nalo ajiri verialiano tai, ajukukario jo mave ka parinio, naio berial vite na mila amuebin naio biorio, napano naio berenio “Nina be Yesu, Parinio tubo na kulo Ju nalo.” 38 Mia nalo amidu tomu juo na vinauano ajukukakarlo bunu ea m̃akolkolo jibe ka Yesu, amidu tinene jo tivelinio vameruo, a tinene jo tivelinio vam̃ali.
39 Naruei tomu nalo napano m̃a amiel abarlaka ea vio na, ap̃iligṽilig pariparilo, aberii niegeniege Yesu liki, nalo aberinavo 40  Iouano 22:7-8, 109:25; Mat 26:61; Jon 2:19“!A! Jau m̃a na, nanua m̃a kober komijikia kala bulag Atua Kunuano Lu, ka mia bogoti ve tolu ana koivon kar vavin bereio, mia jum̃abe naruei? !Ee, mia bo ka jau kalarur kanamo meuliano vonio! !A verenio jau kobe Atua kenerinio riano, kataluvo den m̃akolkolo na, ana katabulu!”
41 Ea bajago nene ga bunu, tomu na tortoru na kulo lu nalo naliko naverloglogiano na tuboiano nalo naliko navurim̃araboiano nalo aju abital eaio, 42 nalo aju aberinavo “!P̃eli naio milarur tomu dolu nalo telabo ruei, mia vonganei, naio maka rivare ka rilarur naio! ?Naio be kito kulo Ju nalo kiado Parinio Tubo na, p̃eli na makanio? Bo ka naio tabulu den m̃akolkolo vonganei, ka mia kito romonea naio. 43 Toro na naio berenio naio biekouo ea Atua, naio berenio naio be Atua Kenerinio. !Mo, kito reial vonio, verenio Atua jaaro kanio, mia naio rilarur naio vonganei!”
44  Luk 23:39-40Mia tomu juo na vinauano napano ajukukakarlo ea m̃akolkolo jibe ka Yesu, naljuo bunu amil bova ka Yesu, abironkar nalo nei ka kialo ilivovaiano nalo nalikolo.
Yesu m̃aro
Mak 15:33-41; Luka 23:44-49; Jone 19:28-30
45 Ana ea legiano viovare, ana melijokouo binimei miununuko vio reraio, mia jo jibe na bano-o bokar m̃erenio tolu niogoravo, 46  Iouano 22:1mia vaataro ka bogo na, Yesu miaga jouo ea kiano iliano memedu, naio berinavo “?Eli, Eli, lam̃a sabatani?” napano berenio “?Kiaku Atua, kiaku Atua, ka vaio ana kojuvan lelan kiniou nojo jibe nei?”
47 Mia tomu nalo nei tai ajua vio na, nalo aju abitii vite nalo na malmaluvo, nalo amijog belia Yesu miaga jibe nei, nalo aberenio “Toro na naio jo bio tormoruo Elaija, ka rimei rijai naio.” 48  Iouano 69:21Mia sop̃eli ga, nalo tai jikiti binimei, midu burujumu tai, miyon m̃arjum̃elm̃elu na mijea ban eaio, julu kario ka iesi tai, ana jianio ban Yesu ka rimunuio. 49 Mia kulo dolu nalo aberenio “!Ei, jau koto vo! Reial vonio, p̃eli mia tormoruo Elaija rimei rilarur naio bo, p̃eli na mia rimei re.”
50 Karina Yesu miaga jouo bereio, naio buru maaria kanano jegi, ana juvan niununo bano, ana mo naio m̃arodobi liki.
51 Monloglog ea bogo nene ga, jagidago na ea Atua Kunuano Lu, napano joko vio lu na be vio lu laka, naio burup̃e tivelinio juo, jikario mave batove boru yetano. Mia m̃ii mukulkulu ka borotano, ana puruveru nalo na tortoru aburuboṽelo, 52 mia ea pakeltavo, martanbo telabo na tomu nalo na memedu nua ajuvavo, mia tomu nene nalo amemeul bereio. 53 Ana amolmoluo den salo m̃artanbo, mia iorou ka bogo na Yesu bunu meul bereio ea nam̃ariano, nalo nei amiel aban ea bulukomeli lu na Yerusalemo, naruei tomu telabo amialo.
54 Naruei kulo na mira nalo, naliko kialo toro na toru, napano aju abitikar Yesu, bogo na amijog m̃ii mukulkulu, nalo amial vite nalo na amalmaluvo, nalo amerou toru, amemebiju, ana nalo aberenio “!Aue, tomu nalo, toro nei be Atua Kenerinio riano ga!”
55  Luk 8:2,3A tire nalo telabo ea vio na, nalo ajikili aju koalabo, aju abitivitii Yesu. Nalo na, nanua ajaluvo Kalele ruei, ajum̃a ajakisor Yesu bano-o, a nalo ajum̃a amiija naio. 56 Ana iviso ka tire nalo nei, tolu nene tai be Mere tira re Maktala, a Mere napano Yemesi naio Yoseve kenielo, a tira napano Sepeti kouano.
Yoseve jivin Yesu
Mak 15:42-47; Luka 23:50-56; Jone 19:38-42
57 Naruei toro tai na vio Arimatea naio jo, napano naio be Yesu kanano naiagagoano, a naio be toro na sanibaiano, siano Yoseve. Naruei bogo napano vaataro ka m̃erenio rivatove, 58 naio ba jikili jukamu ka Pailat mirano, ana naio bika Yesu mokotenano. Naruei Pailat berii ka kiano kulo na mira nalo ka adu Yesu mokotenano rivan naio. 59 Ana Yoseve naio midu Yesu mokotenano, mijuvulukoio ka kulum̃arauo tai na miuvu bo, 60 ana naio midu ba joa m̃ano buluvae vou, napano aje batitigio vonga. Ana amilivlivi ka puruveru na toru nene binimei, ajubonkokar buluvae nei m̃aratavo nene, ana Yoseve nalo aban bereio. 61 Ana Mere juo nei, tinene tena vio Maktala, naliko naljuo dolu nene, abinimei ajua vio nei, ajutano memedu ka m̃aratavo na buluvae nei napano Yesu mokotenano jo joomo eaio.
Kulo na mira nalo ajukuku ka buluvae
62 Vite nalo na amalmaluvo ea legiano na ka rila vite nonovio atu batitigio ea Legiano Lu. Mia bogoti dolu nene, napano naio be Legiano Lu nei naruei, tomu na tortoru na kulo lu nalo naliko Varisis nalo aba ajumolu aju kamu ea Pailat mirano, 63  Mat 16:21, 17:23, 20:19; Mak 8:31, 9:31, 10:33,34; Luk 9:22, 18:31-33nalo aberinavo “O Pailat, kumemi numisidom nuverial titai kaso beamu vo, napano kumemi numitum̃a numisidomii kia ga toro na sibiano nei, ka bogo napano naio meul kia ga vo, ana naio jom̃a berkar berenio ‘Iorou ka legiano ve tolu, mia kiniou nemeul bereio.’ 64 Tenene na, kumemi numisidom nuvika denso, ka jau keiila kanamo kulo na mira nalo tai avan ka atukuku ka buluvae na riva ribisi ea legiano tolu nene. Tibe m̃a na mia kiano naiagagoano nalo amei avinalar ka mokotenano, ana mia nalo ala sibi, averial ka tomu nalo averenio ‘Naio meul bereio ea nam̃ariano.’ Verenio tibe na, mia kiano sibiano na iorou nene mia naio rivova laka, tovulu nana jukamu.”
65 Naruei Pailat berii kalo berinavo “Mo, bo ga, kamiu kuvuru kiaku na mira nalo tai avano, ka ala vite nonovio tibe ka na kamiu kumisidom, ka kuvitikar vio na.”
66 Ana nalo aba amila vatitigio puruveru nei a abijuru ka bijuru tai, ka verenio toro tai rikulkulu ka veru nei, mia bijuru nene rivurikorovio, ka mia amijikia avitilubario. Ana abar bunu kulo na mira nalo ajukuku ka vio nene.

27:3 Im̃auo 1:18,19

27:12 Ais 53:7

27:35 Iouano 22:18

27:40 Iouano 22:7-8, 109:25; Mat 26:61; Jon 2:19

27:44 Luk 23:39-40

27:46 Iouano 22:1

27:48 Iouano 69:21

27:55 Luk 8:2,3

27:63 Mat 16:21, 17:23, 20:19; Mak 8:31, 9:31, 10:33,34; Luk 9:22, 18:31-33