6
Yeisu kaliva faifi tausani (5,000) givekanidi.
Mad 14:13-21; Mak 6:30-44; Luk 9:10-17
Aku muline Yeisu gidamana Lavu Galili fafaline. Lavu-nai kaduwe ivewagana Lavu Taibeliya. Ada iyaiyaya ebameyasidobodobo gifaisewadi toveoga wagaidiya ke gikivebwainidi faina, yoo lakai-vagaina imulimuliyena. Ada Yeisu gilaka oyaoyana wagaine givetoga yana tonogalayavo nodi. Aku tayuwe tova-nai meIsileli yadi Abutu Nugulina faina bade givelilivana. Ada Yeisu matana gida segena ani giitadi yoo lakai-vagaina ielaelai Bana wagaine, e ada givona Filipi wagaine, givona, “Gadedeku maita beledi kada kimone ke kaliva idakani?” Bademowa Tauna gialamanena gavana ginagai, e aku taide anafaiweya Filipi gitolidadanena e ada gina galuvaluvana kai bana wa yana vetumagana kai keke.
Filipi gilufata, givona, “Kai mani lakaina kada vaina ayo kadana beledi kada kimonena aga aimo keke anafata. Kai beledi-nai kada dabadabana kabikabisodi ke kada vutugena aga keke adifaiweya kabiso kabiso inavai.”
Aku yana tonogala seyana anayegana Andulu, banae Saimoni-Pita anatubuluga ani givonena, givonaga, “Kwamana seyana idauwe ani bali**Bali yana tabo ani witi anafaiweya, ada guwana ani waifei laisi seyana anatubuga anafaiweya. Witi fatana maita lakaina aku bali fatana kabisona, e ada tova tayuwe wagaine bana aa-nai kaliva tufona moyaidi adiga. beledina kabisodi faifi ada igana iluwei bana wagaine. Aku gavana anaiwakana kaliva taidei moyai-vagaina wagaidiya?”
10 Yeisu givona, “Kaliva wana vonedi ina vetoga.” Tayuwe fafali-nai wagaine talaguwala lakaina, e ada moyaidi ivetogadi. Ada yoo-nai wagaine kaliva gaga iveyawadi adiyoo faifi tausani (5,000).**Kaliva-dina ivetogadi ani vevine ke biyabiyama nodi, ada taine bademowa gavaiyei. (Mad 14:19, Mak 6:39-40, Luk 9:14-15) 11 Ada Yeisu beledi givaidi ke givona vesiule Yaubada wagaine, ada givutugena biyavo-dina ivetogadi wagaidiya. Kadu igana anafaiweya gikiineinena ke ivutugena, ada moyaidi ikani adifaiweya matatabuna.
12 Tova-nai moyaidi ikani kamodi ifata, ada Yeisu givona yana tonogalayavo wagaidiya, givona, “Aditufo wana kwakwana e ada keke tamo kana venuwaegege.” 13 E ada aditufo ikwakwana ani fuwama tuwelo ivemagadi, tainei beledi faifi wagaine badi ikani ada gitufo.
14 Ada kaliva iitana Yeisu iyaiyaya ebameyasidobodobo gifaisewana ada ivona, “Ida velemoena Banae Falofita-nai**Yaubada yana vonadabadaba Falofita-nai faine ani una itana Veimeya Anavelu 18:15. faine ivona gina obuelai babi wagaine.” 15 Ada ivonavona aku Yeisu gialamanena tova kabisona inaela ina kiveyabina ke ina luyayali-moe gina vekini. Tayuwe faine gisegedi ada anakaibe kaduwe giyewana oya-nai wagaine.
Lavu getane Yeisu ginunudadana.
Mad 14:22-33; Mak 6:45-52
16 Ada yana tonogalayavo nodi imiyamiya aku mala givelavilavi, ada iobu lavu wagaine ke Yeisu ina bodana. 17 Aku au bademo mala gibogi aku Yeisu aimo keke gidayewa wagaidiya, e ada waka iyagena ada ivebutu ivoi ilaka idamadamana lavu wagaine melala-nai Kafaneumi faina, lavu fafaline. 18 Ada ivoi inaunau aku mala gilubibibi toyogina ada buli ivevuvu iveveoya. 19 Ada ivoi inau maita adiatuwada givaina anafaiweya kilomita faifi o sikisi, ada iitayewa ani iitana Yeisu lavu getane ginunudadana ginunuyegemona waka-nai wagaine, ada imatauta lakaina. 20 Aku Yeisu givona wagaidiya, givona, “Ida Iya Tauku. Keke wana matauta.” 21 Bonana inogalina ada nuwanuwadi ginayage. Ada giela giyage ani maduga-mowa waka ginuabina avala-nai faina inaunau.
22 Mala gilavuna badi yoo imiya lavu fafaline anataliya wagaine ani inuwanuwa ada ivona, “Boi waka seya-moena aitana, ada Yeisu keke gidayage yana tonogalayavo nodi aku adiloi gaga itauya ada inau. Aku bana gadedeku gina?” 23 Aku waka tufona melala-nai Taibeliya wagaine-deya iela iyalili fafali-nai lilivane wadedeku Kauveya beledi faine givona vesiule Yaubada wagaine ada giveledi yoo ikani. 24 E ada tova-nai yoo iitanuwagana Yeisu wa yana tonogalayavo nodi keke, ada iyage waka-dina wagaidiya ke idamana Kafaneumi ina lelena.
Yeisu ani yawai ana aa.
25 Badi kaliva-dina inau lavu fafaline ke Yeisu inuwagana ada itolidadanena, ivona, “Labai, gavatova idedeku uela?”
26 Yeisu gilufata, givona, “Vona velemoena, gavona wagaimiya, Iya waleleku ani keke iyaiyaya ebameyasidobodobo waitana faina, aku imi beledi wakani kamomi ifata faina. 27 Keke babi ana aa faine wana vedivediwe, taine aa-nai gimadumadukoyo. Aku aiyada wana vediwe aa miyamiyani-vagaina faine, aa-nai wagaine yawai-vagata wana nuwagana. Taidei aa-nai Bana Kaliva Natuna gina velemi,Iyo 6:48-51 faina Banae idogame-nai Tamana Yaubada giawaveiwakanena ke giseliyena yana gugai taidei faine.”
28 Ada badi itolidadanena, ivona, “Gavana adagai ayo gugai-dina Yaubada nuwanuwana ada gugaiye?”
29 Yeisu gilufata, givona, “Gugai-nai Yaubada nuwanuwana ani taidei anafaiweya. Iya giimiliku ani wana vetumaganeku.” 1Iyo 3:23
30 Badi ivona, “Gava iyaiyaya ebameyasidobodobo una gugaiye anaita ayo ana vetumagana? Gavana unagai? 31 Tamadeyavo nagona mana ikanikanina fafali kavovona wagaine. Anafaiweya Buki Tabu wagaine ivetokilumina, givona, ‘Aa wagabameya-deya giveledi inakani.’Iyeg 16:4,14-15 E aku oye ani gavana unagai?” Iyeg 16:4-36, Niy 9:15, Sam 78:24
32 Yeisu givona wagaidiya, givona, “Vona velemoena gavona wagaimiya, aa gabameya-deya ani ida keke Mosese gida velemi, aku Kamaku Banae-nai aa velemoena gabameya-deya givelevelemi. 33 Faina Yaubada yana aa ani Tauna Banae giobuelai gabameya-deya ada yawai giveleveledi tomiyababi.”
34 Badi ivona, “Kauveya, tova moyaina aa taidei uda velevelema.”
35 Aku Yeisu givonedi, givona, “Iya Tau-moeku aa-nai ani yawai givelavelau.**Aa vovoda gikikivetoyogida e ada wayawaideyavo kamiyamiya anafaiweya, Yeisu ani Banae aluwaluwada gikikivetoyogidi e ada yawai-vagata kamiyamiyanena. Banae gaito ginaelai wagaikuya ani keke-mowa aimo mafa ginalavu, ada banae gaito gina vetumaganeku, keke meyana gina kwakwa.Iyo 4:14 36 Aku anafaiweya bademowa gavonemi, Iya waitaku e aku aimo keke wada vetumagana. 37 Gavega moyaidi Kamaku gina velekuIyo 17:6 ani inaelai ina vetonogala wagaikuya, ada badi gavega inaelai wagaikuya, keke-mowa gana wavidi. 38 Faina Iya gaobuelai gabama wagaine keke Tauku yaku nuwanuwa gana gugai faina, aku Banae giimiliku ani yana nuwanuwa gana gugai. 39 Ada Banae-nai giimiliku ani yana nuwanuwa taidei anafaiweya. Gavega moyaidi giveleku ani gana kibababale-vagaidi e ada keke seyana gaito gana nusegeIyo 10:28-29, 17:12 ayo gina alika-vagata, aku tova anaebalauyabu wagaine alikeya gana siveyawadi. 40 Faina Kamaku yana nuwanuwa taidei anafaiweya. Gavega moyaidi iitalaka Natuna wagaineIyo 3:14 ke ina vetumaganena ani yawai-vagata ina nuwagana, ada tova anaebalauyabu Iya Tauku alikeya gana siveyawadi.”Iyo 11:25-26
41 Aku Yeisu yana vona-nai givona, “Iya Tau-moeku aa-nai gabameya-deya gaobuelai.” Ani meIsileli inogalina wagaine ivebutu igavoluvoluyena, 42 ivona, “Ida Yeisu-moena Tauna taidei, Iyosefa natuna. Inana ke tamana kaalamanedi. Gavaiyamu-yo malinai givona evona giobuelai gabama wagaine?”
43 Aku Yeisu gilufata, givona, “Auwe, keke wana gavoluvolu. 44 Keke seyana gaito anafata tauna yana nuwanuwa wagaine ginaela gina muliyeku, aku kai Kamaku Banae giimiliku ani aseasena gina onana ke nuwana gina kanina aga ginaela gina muliyeku. Ada ebalauyabu anayadayada-nai wagaine alikeya gana siveyawana. 45 Tova tuwaina falofita Aiseya givetokiluma, givona, ‘Badiyavo ani moyaidi Yaubada gina vewaledi.’ Ais 54:13 Gavega moyaidi Kamaku bonana inogalina ke alamana ivaina ani inaelai wagaikuya. 46 Keke seyana gaito Kamaku gidaita, keke. Aku Banae gielai Yaubada wagaine-deya ani Banae-nai giitana.Iyo 1:18 47 Vona velemoena, gavona wagaimiya, banae gaito givetumaganeku ani yawai-vagata bademowa ginuwagana.Iyo 3:16 48 Iyayeku ani aa-nai bana yawai givelavelau.Iyo 6:57-58 49 Tamamiyavo nagona mana ikanina fafali kavovona wagaine aku keke idamiya-vagata, au ialika. 50 Aku aa-nai Iya gaifufuyena ani gabameya giobuelai, e ada gavega ina kanina ani keke ina alika. 51 Iya aa wayawaina gabameya-deya giobuelai. Ina velemoena vovoku ani tomiyababi moyaidi gana veledi e ada yawai ina nuwagana Yaubada wagaine. Kai gaito seyana aa taidei gina kanina, ginamiya-vagata.”
52 Ada meIsileli yana vona ananuwanuwa faina ivebutu ivevonavona, ivona, “Gavaiyamu-yo kaliva taidei vidona gina veleda ada kanakani? Keke maita gida luboda!”
53 Yeisu givona wagaidiya, givona, “Vona velemoena, gavona wagaimiya, kai keke Banae Kaliva Natuna vidona wadakani ada dayagina wadayui, kadu yawai-nai Yaubada wagaine-deya ani keke wagaimiya. Keke. 54 Gavega vidoku ikanikanina ke dayagiku iyuyuna ani bademowa yawai-vagata ivaina, ada tova anaebalauyabu wagaine alikeya gana siveyawadi. 55 Faina vidoku ani aa velemoena ada dayagiku ani bwai velemoena. 56 Gavega vidoku ikanikanina ada dayagiku iyuyuna ani badiyavo imiyamiya Iya wagaikuya ada Iya gamiyamiya badi wagaidiya. Au yawaima seyana.Mad 26:26-28 57 Ide Tamada Banae giimiliku ani wayawaina. Ada Banae yawaiku vuvuna faina, Iya kadu wayawaiku. E ada kadu anafaiweya, banae kaliva-nai Iya wagaikuya gikanikani ani wayawaina gina miyamiya, faina yawaina givaivaina wagaikuya. 58 Ida aa-nai gaifuifufuyena ani aa-nai gabameya-deya giobuelai. Keke anafaiweya mana-nai tamamiyavo nagona tova tuwai-moena wagaine ikanina aku ialika. Aku aa-nai gavonayena ani tulina. Banae gaito aa taidei wagaine gikanikani ani ginamiya-vagata.”
59 Taidei anafaiweya Yeisu givona manuwa ebavewala wagaine, tova-nai givewavewala melala-nai Kafaneumi wagaine.
Tonogalayavo tufona moyaidi Yeisu idibusoyogena ada isegena.
60 Ada yana vewala taidei inogalina wagaine, yana tonogalayavo tufona moyaidi ivona, “Vewala taidei vita-moena. Keke tamo gaito gina nogali.”
61 Aku Yeisu gialamanena yana tonogalayavo igavoluvolu yana vewala faina, ada givona wagaidiya, givona, “Gavaiyamu, yaku vewala ani vita-moena wagaimiya e ada giivenuwanuwami vaita yami vetumagana wagaikuya wana segena? 62 E aku kai Banae Kaliva Natuna wada itaitana aku gidalaka fafali-nai nagona gimiyamiya wagaine aga gavaiyamu wada nuwanuwa? 63 Yawai-vagata ani gavaiyamu, kaliva-mowa wagaidiya? Keke-mowa. Kaliva yadi toyogina keke maita anafata. Yaubada Aluwaluwana anakaibe ani Banae-menai kaliva yawai giveleveledi. Ada yaku vona-dina gavonemi vuvudi ani Yaubada Aluwaluwana, ke yawaina. 64 Aku tufomi ani keke wada vetumagana.” Taidei anafaiweya Yeisu givona faina yana faisewa anaebavevuvu wagaine bademowa gimadu alamanena gavega keke ida vetumagana velemoena wagaine. Ada kadu gimadu alamanena bana kaliva-nai gina atuegena nibainavo nimadiya. 65 E ada givona, “Taidei vuvuna-nai bademowa gavonemi, ‘Keke seyana gaito anafata tauna yana nuwanuwa wagaine ginaela wagaikuya, tainei-mowa kai Kamaku gina awaege gina muliyeku.’ ” Iyo 6:44
66 Yeisu yana ifufu giavaina, e ayo yana tonogalayavo nagona ikwayakwayabuna ani tufona moyaidi isegena ada keke kadu ida muliye. 67 E ada Yeisu tonogalayavo adituwelo gitolidadanedi, givona, “Aku imiyavo ani gavaiyamu, nuwanuwami kaduwe wananau, aiyo?”
68 Saimoni-Pita gifatana, givonenaga, “Kauveya, gaito wagaine adana? Oye wagainiya ani vona-dina yawai-vagata ivelavelau. 69 Ada ime bade avetumaganeni ke aalamanena Oyeni ani Yaubada yana Kaliva Tabutabu. Ya nuwanuwa matatabuna ani yegayega-vagaidi.” Mad 14:33, 16:16, Mak 8:29, Luk 9:20
70 Yeisu gilufata, givona, “Iya amituwelo gavenuwadadanemi, aku seyana wagaimiya ani Seitani yana kaliva.” 71 E, Yeisu givona Yudasa faine, tauna Saimoni Isakaliyota natuna, faina tova kabisona banae Yudasa-nai ani Yeisu gina ivemogatalina nibainavo wagaidiya. Banae adituwelo wagaidiya seyana.

**6:9 Bali yana tabo ani witi anafaiweya, ada guwana ani waifei laisi seyana anatubuga anafaiweya. Witi fatana maita lakaina aku bali fatana kabisona, e ada tova tayuwe wagaine bana aa-nai kaliva tufona moyaidi adiga.

**6:10 Kaliva-dina ivetogadi ani vevine ke biyabiyama nodi, ada taine bademowa gavaiyei. (Mad 14:19, Mak 6:39-40, Luk 9:14-15)

**6:14 Yaubada yana vonadabadaba Falofita-nai faine ani una itana Veimeya Anavelu 18:15.

6:27 Iyo 6:48-51

6:29 1Iyo 3:23

6:31 Iyeg 16:4,14-15

6:31 Iyeg 16:4-36, Niy 9:15, Sam 78:24

**6:35 Aa vovoda gikikivetoyogida e ada wayawaideyavo kamiyamiya anafaiweya, Yeisu ani Banae aluwaluwada gikikivetoyogidi e ada yawai-vagata kamiyamiyanena.

6:35 Iyo 4:14

6:37 Iyo 17:6

6:39 Iyo 10:28-29, 17:12

6:40 Iyo 3:14

6:40 Iyo 11:25-26

6:45 Ais 54:13

6:46 Iyo 1:18

6:47 Iyo 3:16

6:48 Iyo 6:57-58

6:56 Mad 26:26-28

6:65 Iyo 6:44

6:69 Mad 14:33, 16:16, Mak 8:29, Luk 9:20