7
Yeisu ada tainavo nodi iifuifufu.
Tayuwe tova-nai muline, Yeisu gina gibalawalilivuga Galili anafafali wagaine. Keke nuwanuwana gina balawalilivuga meIsileli aditonagonayavo yadi fafali Yudiya wagaine, faina badi wai ilelelena ke ina luvealikana. Aku bademowa miyavagauta seyana lakaina givelilivana meIsileli faidiya, anayegana ‘Manuwa Sinininila Anamiya Abutuna’,**Manuwa Sinininila Anamiya Abutuna anatoveya ani meIsileli moyaidi ina nuwaududuna ada ina vesivesiule Yaubada wagaine, faina taudiyavo yadi yoo imiyamiya tova tuwaina wagaine ani giitaitaveyabidi ke gikibababaledi malamala-dina foti (40) wagaidiya imiyamiyanau fafali kavovona wagaine. Tova tayuwe wagaine keke manuwa velemoedi wagaidiya ida miyami aku au manuwa sinininila wagaidiya imiyamiya. E ada badi meIsileli Manuwa Sinininila Anamiya Abutuna anatoveya ani gavaiyei tausani ina vagauta ada ina miyamiya manuwa sinininila iyogodi wagaidiya, taine kanibutu-nai anafafaliya. Yaubada yana veimeya anafaiweya, bavagu muline, taine yadayada anavefifitini yadi vaikoi anayegana Tisuli malamala seyana seyana wagaidiya kanibutu-nai taidei faina ina vemwamwalena. (Vei 23:33-43, 2Vei 16:13-15) e ada Yeisu tainavo ivonena, ivona, “Fafali taidei uda segena aku udanau Yudiya wagaine, e ada kaduwe badi ya tonogalayavo wadedeku-deya ina itana ya gugai ebameyasidobo ugugugaiyedi. Faina kai kaliva nuwanuwana valeyana gina iveakwalelegina e ada moyaidi ina alamanena aga keke ikavuya wagaine gida faifaisewa. Gaitoma taidei ufaifaisewadi, e ada Tauni babi anakalivayavo matadiya una vewaleni.” Taidei anafaiweya ivona faina badi tainavo nonogana keke ida vetumagana wagaine. E ada Yeisu givonedi, “Tova akulauboda ani aimo keke gida yegemona, aku imi faimiya gavatova nuwanuwami ani wada amilauboda. Babi anakalivayavo keke adifaiweya imi ina agougemi aku Iyayeku iagougeku,Iyo 15:18 faina gaawaawamogatalena yadi dewa ani koyona. Imi wananau abutu wagaine. Iya yaku tova aimo keke gida yegemo e ada keke ganana.” Taidei anafaiweya givonedi ada gimiyayewa Galili.
Yeisu ginau bavagu evaguna anatafalolo abutuna wagaine.
10 E aku tainavo nagona itauya ilaka abutu faina, ada muliya banae kadu ginau. Aku yanana wagaine keke yoo matadiya aku ikavuya-deya ginau. 11 Aku wadedeku abutu wagaine meIsileli aditonagonayavo Yeisu iitaitalelena ada itolitolidadana, “Kaliva-nai gadedeku?” 12 Ada yoo taudiyavo wagaidiya igavoluvolu Bana Yeisu faine. Tufodi ivonavona, “Banae kaliva iwakana,” aku tufodi ivonavona, “Keke. Banae kaliva gifwayamikamikadi.” 13 Aku keke seyana gaito gida vonayegemona kaliva matadiya, faina meIsileli aditonagonayavo imatausedi.
Abutu wagaine Yeisu givewala.
14 Aku abutu anagugai bademowa nefanine iveluinainafa ani Yeisu gilaka manuwa tabu wagaine ada givebutu kaliva givewavewaledi. 15 Ada badi meIsileli aditonagonayavo inogalina ke meyadi gibovu ada ivona, “Taumada! Kaliva taidei ani gavaiyamu? Keke tamo labai gida vewale Mosese yana veimeya wagaine aku gavaiyamu giga ada taide alamana lakaina givai?”Mad 13:54
16 Yeisu gilufata, givona, “Yaku vewala taidei keke Tauku wagaikuya aku Banae giimiliku ani Tauna wagaine gielai.Iyo 12:49, 14:10 17 Kai gaito nuwanuwana Yaubada yana nuwanuwa gina gugaiyena aga gina itanuwagana kai Iya yaku vewala gielai Yaubada wagaine-deya o kai Tauku wagaikuya. 18 Badi gavega ina ifuifufu taudiyavo yadi nuwanuwa wagaidiya-deya, aga au nuwanuwadi taudiyavo adiyegana anakilakata. Aku banae-nai nuwanuwana Banae giimilina gina kilakaina ani keke tamo fwaya anawai bana wagaine, au banae ani vona velemoena anakaliva. 19 Yaubada yana veimeya Mosese givelemi ani wana nuwenuwena. Keke tamo gaito wagaimiya veimeya-nai gida itaveyabi matatabuna, e aku gavaiyamu-yo wavona vaita Iya Sabate anaveimeya keke gada kikiveyabi e ada wabalabalalava wana luvealikaku?”
20 Ada yoo ilufata, ivona, “Oyeni ani aluwaluwa bwanebwanenena nafoniya gimiyamiya,Iyo 8:48-52 faina uvonavona anafaiweya kabakabaleya. Gaito gibalabalalava ke gina luvealikani?”
21 Yeisu givona wagaidiya, givona, “Gugai seya-moena ebameyasidobo gafaisewana Sabate wagaine ada imi moyaimi meyami gisidobodobona. 22 Aku imi kadu wafaisewa Sabate tova-nai tomogolota kaliva wavelena anafaiweya Mosese veimeya givelemi.Eba 17:10-27, Iyeg 12:48, Luk 1:59 anaailabama adiebakivemala Aku velemoena, giduwa-nai ani keke Mosese gida vevuvu aku tamadeyavo nagona ivevuvuna. Aku Mosese au veimeya gaga gifaisewana faine. 23 Ada imi nuwanuwami yana veimeya-nai wana muliyena e ada aimo natumiyavo watomotomogoloidi. Aku kai bebeta kaliva anayadayada eita Sabate wagaine gina lunuwagana, au Sabate nonogana vovona wana tomogoloina e ada keke veimeya-nai wana yaweli. Aku kai imi taumiyavo gugai-nai wana gugaiyena Sabate wagaine, gavaiyamu-yo Iya wagaikuya wanuwakoyo faina Sabate wagaine gagugai iwakana ke kaliva vovona gakivebwaini-yabuna?Iyo 5:8-10,16 24 Gavana wanamadu itanuwagana wagaine ani keke anaita wagaine wadaita venuvenuwadadana, keke. Keke wanamadu, aku alamana faine wadalele-dewedewena e ada wana alamanena velemoena, e ayo wa yami alamana velemoena wagaine wanaita venuvenuwadadana tunutunugina.”
Gavaiyamu, Yeisu au Banae Keliso o keke?
25 Tayuwe nuwanuwa-nai wagaine ada meYelusalema tufodi ivetolitoli, ivonaga, “Gavaiyamu, taide kaliva-nadi badi tonagonayavo nuwanuwadi ina mununa kai keke? 26 Aku waitana, tauna taidei giifuifufu yoo matadiya aku keke tamo vona seyana tonagona-dina ida vonaye wagaine! Kai badi ivetumagana vaita Banae Mesaiya? 27 Aku taidei kaliva-nai ani kaalamanena gadedeku-deya giela, aku aimo tova-nai Mesaiya gina yegemona aga keke seyana gaito gina alamane gadedeku wagaine giela.” Iyo 7:41-42 28 Ada aimo Yeisu givewavewala manuwa tabu anafafali wagaine aku meYelusalema-dina yadi vona ginogalina, ada au givona bonana lakaina wagaine, givonaga, “Imi wavona vaita Iya waalamaneku ada waalamanena gadedeku-deya gaela. Aku Iya keke Tauku yaku nuwenuweya gadaela, keke. Aku Banae-nai giimiliku ani yana dewa ke yana vona ani velemoena gaga. Aku Banae keke wada alamane. 29 Aku Iya gaalamanena faina Iya nodi amiya ada giimiliku gaelai.” Mad 11:27
30 Taidei anafaiweya Yeisu givona faina, badi tonagona ibalalava vaita ina kiveyabina**Yeisu yana vona-nai wagaine giseyegemonena vaita Banae ani Yaubada nodi seyana, ada ida-nai ani vona awadamana meIsileli wagaidiya. Taidei faina ibalalava ina kiveyabina. aku keke seyana gaito nimana gidatune, faina yana tova aimo keke gida yegemo.Iyo 8:20, 13:1 31 Aku kaliva tufona moyaidi yoo wagaidiya ani ivetumagana wagaine, ivona, “Tova-nai Mesaiya ginaelai aga keke iyaiyaya ebameyasidobodobo moyaina gina faisewadi ayo muliya kaliva taidei Yeisu, keke.”
Manuwa tabu anafilisimaniyavo iimilidi ke Yeisu ina kiveyabina.
32 Aku Falisiyavo inogalina yoo yoo ivebonamumu vaita Yeisu Banae Keliso, e ada badiyavo ke Yaubada yana veyavo anatovegugai lakaidiyavo ani manuwa tabu anafilisimaniyavo iimilidi ke Yeisu ina kiveyabina.
33 Ada Yeisu givona, “Aimo tova maufo-moena Iya imi nodi kana miyamiya aku gananau Banae giimiliku wagaine. 34 Ada aimo wana leleku aku keke wana nuwagaku, faina gadedeku gana miyamiya ani imi keke amifata wanaela.”Iyo 8:21
35 MeIsileli aditonagonayavo taudiyavo iveifuifufu, ivona, “Gadedeku kaliva taidei ginana e ada ide keke adafata kana nuwaga? Kai yada yoo iawala inau meGiliki yadi fafaliya ani wagaidiya ginana badi gina vewaledi, kai keke? 36 Gavana anaalamana faine ada givona, ‘Aimo wana leleku aku keke wana nuwagaku, faina gadedeku gana miyamiya ani imi keke amifata wanaela’?”
37 Aku Abutu-nai anaebalauyabu giyegemona, taine anayadayada-nai anatova lakaina, ada Yeisu gimididi yoo nefanidiya ada bonana lakaina wagaine givona, “Gavakaliva meyana gikwakwa ani gidaela wagaikuya ke gufa gidayuga. 38 Gaito givetumagana wagaikuya ani aseasene-deya gufa tovoga wayawaina ginamadu. Taidei anafaiweya Buki Tabu givona.” Iyo 4:10,14 39 Taidei yana vona ani Aluwaluwa Tabuna faine,Ais 44:3, 55:1, Iyol 2:28, Iyo 15:26, Gug 2:4 Banae-nai gavega ivetumagana Yeisu wagaine ina nuwagana. Aku tayuwe tova-nai wagaine aimo keke Yeisu Aluwaluwa Tabuna gida velavela, faina aimo keke gida alika ke gidalaka gabameya gida miyami wa yana iwakana mamalina.
40 Tova-nai yana vona inogalina wagaine ada kaliva tufodi ivonaga, “Vona velemoena kaliva taidei tauna Falofita-naiGug 3:22 tova tuwai-moena Yaubada givonadabadabayena ginaelai.” 41 Aku tufodi ivona, “Banae au Keliso.” Aku kaliva tufodi ani itolidadana, ivona, “Gavaiyamu-yo Keliso ginaela Galili wagaine-deya? 42 Faina Buki Tabu givona vaita Keliso gina yegemona bana Deivida yana tubudelideli wagaine,Mad 1:1 ada gina tubuga melala-nai Bedeliema wagaine,Mai 5:2, Mad 2:4-6 wada Deivida yana melala.” 43 Ada au kaliva igavekwavekwageya ada iludakadakadi yadi nuwanuwa tulina tulina Yeisu faina.Iyo 9:16 44 Tufodi nuwanuwadi ina kiveyabina, aku keke seyana gaito nimana gidatune wagaine.
45 E ada badi manuwa tabu anafilisimaniyavo iyewadi inau veyavo anatovegugai lakaidiyavo ke Falisiyavo wagaidiya, biyavo-dina badi iimilidi Yeisu ina kiveyabina.Iyo 7:32 Ada iyegemo au badi itolidadanedi, ivona, “Gavana faina keke wada aliye?”
46 Filisimaniyavo ilufata, ivona, “Tuwaina-moena ada analaba malinai, keke tamo gavakaliva yana vona anafaiweya kaliva taidei!” Mad 7:29, Mak 1:22
47 Ada Falisiyavo ivona toyavagayavo wagaidiya, ivonaga, “Gavaiyamu, kadu imi nodi yana fwaya nuwami givaina, aiyo? 48 Wana nuwenuwena, tonagonayavo ke ime Falisiyavo nodi ani gavaiyamu? Tamo gaito wagaimeya yana ifufu givetuvetumaganena? Keke tamo. 49 Aku yoo taidei Bana yana vona ivenovenogalena ani keke maita Mosese yana veimeya ida alamane. Alatabutabu dibune imiyamiya!”
50 Taide anafaiweya Falisiyavo ivona aku seyana adiyoo wagaine anayegana Nikodimo, bana seyana tova ginau Yeisu wagaineIyo 3:1-2 ani banae tubuiyanavo gitolidadanedi, givona, 51 “Aku ide keke kada nogala gavana givone. Ide meIsileli adaveimeya ani gavaiyamu, giawaegeda ke seyana gaito kanavona venuvenuwadadane ke kana awavekoyoyena muliya-yo kana vevonayavugina ke kana alamanena gavana gafaifaisewa, aiyo?”
52 Badi ilufata, ivona, “Aaaa, o uvonavona anafaiweya e ani gavaiyamu, oye kadu kwana Galili? Una lelena Buki Tabu wagaine ada una nuwagana ani keke meyameyaganina ke tamo falofita gida yegemo Galili wagaine-deya, keke-mowa.” [ 53 Ada moyaidi itauya inau tauna tauna yana manuweya.**Vetokiluma-dina tova nago-moena wagaine ani ifufu-nai Iyoni 7:53 ke ginau 8:11 keke gida miyami.

**7:2 Manuwa Sinininila Anamiya Abutuna anatoveya ani meIsileli moyaidi ina nuwaududuna ada ina vesivesiule Yaubada wagaine, faina taudiyavo yadi yoo imiyamiya tova tuwaina wagaine ani giitaitaveyabidi ke gikibababaledi malamala-dina foti (40) wagaidiya imiyamiyanau fafali kavovona wagaine. Tova tayuwe wagaine keke manuwa velemoedi wagaidiya ida miyami aku au manuwa sinininila wagaidiya imiyamiya. E ada badi meIsileli Manuwa Sinininila Anamiya Abutuna anatoveya ani gavaiyei tausani ina vagauta ada ina miyamiya manuwa sinininila iyogodi wagaidiya, taine kanibutu-nai anafafaliya. Yaubada yana veimeya anafaiweya, bavagu muline, taine yadayada anavefifitini yadi vaikoi anayegana Tisuli malamala seyana seyana wagaidiya kanibutu-nai taidei faina ina vemwamwalena. (Vei 23:33-43, 2Vei 16:13-15)

7:7 Iyo 15:18

7:15 Mad 13:54

7:16 Iyo 12:49, 14:10

7:20 Iyo 8:48-52

7:22 Eba 17:10-27, Iyeg 12:48, Luk 1:59 anaailabama adiebakivemala

7:23 Iyo 5:8-10,16

7:27 Iyo 7:41-42

7:29 Mad 11:27

**7:30 Yeisu yana vona-nai wagaine giseyegemonena vaita Banae ani Yaubada nodi seyana, ada ida-nai ani vona awadamana meIsileli wagaidiya. Taidei faina ibalalava ina kiveyabina.

7:30 Iyo 8:20, 13:1

7:34 Iyo 8:21

7:38 Iyo 4:10,14

7:39 Ais 44:3, 55:1, Iyol 2:28, Iyo 15:26, Gug 2:4

7:40 Gug 3:22

7:42 Mad 1:1

7:42 Mai 5:2, Mad 2:4-6

7:43 Iyo 9:16

7:45 Iyo 7:32

7:46 Mad 7:29, Mak 1:22

7:50 Iyo 3:1-2

**7:53 Vetokiluma-dina tova nago-moena wagaine ani ifufu-nai Iyoni 7:53 ke ginau 8:11 keke gida miyami.