26
Tonagona lakaidiyavo iveimeya-kavu Yeisu ina luvealikana.
Mak 14:1-2; Luk 22:1-2; Iyo 11:45-54
Ada Yeisu gaitoma taidei moyaina givewala giavaina, yana tonogalayavo wagaidiya givonaga, “Waalamanena yadayada iluwei kana segedi aku Nugulina Abutuna**Nugulina Abutuna ani tova-dina meIsileli ivemwamwalena faina tuwai-moena Mosese yana toveya ani aditubudelideliyavo ivetogugai yogoyogona Itipita wagaine, e aku Yaubada gietoyavudi. Ada tayuwe tova-nai wagaine meIsileli adiveimeya Mosese wagaine ani adietoyavuga ina vemwamwalena. Taide Abutu-nai anatova ginanau anaetowava yadayada eita. (Iyeg 12:1-30) gina yegemona, ada Banae Kaliva Natuna ina atuegena kaliva nimadiya ke ina kivebolagalagana.”
Aku veyavo anatovegugai lakaidiyavo kaduwe meIsileli yadi kaliva lakaidiyavo ani ivagauta veyavo anatovegugai aditonagona yana manuweya, banae anayegana Kaiyafasi. Ada tonagona-dina iveimeya evona Yeisu ina kiveyabina ikavuya-deya ke ina luvealikana. Aku ivona, “Keke Abutu anatova wagaine kana kiveyabi, faina kaliva ina nuwakoyoyeda ke gaviya ina silakaina.”
Vavine seyana Yeisu Bedani wagaine gibunamina.
Mak 14:3-9; Iyo 12:1-8
Ada Yeisu ginau Bedani melala wagaine gimiyamiya Saimoni yana manuweya. Banae tuwaina givelefelo aku bade giveiwaka, e aku aimo ivewagana Saimoni tolefelo. Ada imiyamiya ani vavine seyana gielai Yeisu wagaine ada bunama magana iwaka-moena gialiyena, fatana lakaina. Anatuwava kabala anayegana alabasita. Ada Yeisu teibeli lilivane gienokekela gikanikani aku kuluwana wagaine vavine-nai bunama giiwana. Aku yana tonogalayavo iitana ada inuwakoyo ivona, “Ee! Gavana faina taidei anafaiweya givenuwaegege? Kai bunama taidei kada vekimonena aga mani lakaina kadavai tofanifani kada veledi.”
10 Aku Yeisu yadi nuwanuwa gialamanena e ada givonedi, givona, “Gavaiyamu-yo vita wavele vavine-nai? Gavana gigana wagaikuya ani iwakana velemoena. 11 Fanifani tova moyaina wagaimiya imiyamiya, aku Iyayeku ani aimo keke tova moyaina nodi kana miyamiya.Mak 14:7 12 Bunama taidei giiwavekelolona vovokuya ke gikidewedewe-vagaiku akuibo didikuleya faina. 13 Gavonemi velemoena, gadedeku babi matatabuna wagaine valeya iwakana ina lumamalena, kaduwe vavine taidei yana gugai iwaka-vagaina wagaikuya ina ifufuyena anaebanuwaududu faina.”
Yudasa giawaegau ke Yeisu gina atuegena nibainavo nimadiya.
Mak 14:10-11,18-20; Luk 22:1-6
14 E ayo tonogala adituwelo wagaidiya kaliva seyana anayegana Yudasa Isakaliyota. Ani banae ginau veyavo anatovegugai lakaidiyavo wagaidiya 15 gitolidadana givona, “Kai Yeisu ganasena nimamiya, aga gavana wada veleku?” Ada au mani siliva anayoo teti (30) ivelena. 16 Ada tayuwe tova-nai wagaine Yudasa givebutu gilelele tova iwakana ke Yeisu gina ivemogatalina meIsileli tonagonayavo wagaidiya.
Yeisu yana tonogalayavo nodi Nugulina aana ikani.
Mak 14:12-26; Luk 22:7-13
17 Abutu-nai anayegana Beledi Keke wa anaYisti**Beledi Keke wa anaYisti Abutuna ani anayegana anavelu kaduwe Nugulina Abutuna. Taidei Abutu-nai wagaine ani beledi ifaifaisewana keke wa anayisti nodi. (Iyeg 12:14-20) giyegemo, ada anayadayada nagona wagaine tonogalayavo ielai Yeisu wagaine, ivona, “Gadedeku nuwanuwa Nugulina aana ana kidewadewa ke kanakani?”
18 Givonedi, “Wananau Yelusalema ada kaliva seyana wana itana, ada wana vonena wanavona, ‘Tovewala givona, Yaku tova bademowa givelilivana.Iyo 17:1 Iya nuwanuwaku ya manuweya yaku tonogalayavo nodi anaela Nugulina aana anakani.’ ” 19 Ada tonogalayavo Yeisu giveimeyedi anafaiweya inau ke Nugulina aana ikidewedewena.
20 Mala gibogi Yeisu yana tonogalayavo adituwelo nodi ienokekela inakani. 21 Ada ikanikani aku Yeisu givona, “Vona velemoena, gavona wagaimiya, kaliva seyana wagaimiya gina ivemogataliku nibaikuweyavo wagaidiya.”
22 Ada inuwavita lakaina ke seyana seyana itolidadanena, ivona, “Kauveya, kai Iyayeku?”
23 Yeisu givona, “Kaliva-nai Iya nodi nauwa wagaine beledi anaituvina,Sam 41:9 ani banae gina ivemogataliku nibaikuweyavo wagaidiya. 24 Banae Kaliva Natuna gina alika Yaubada yana vona vetovetokilumina givonayena anafaiweya, aku kaliva-nai gina ivemogatalina nibainavo wagaidiya, ani aimo vita lakai-moena gina nuwagana! Kai keke gida tubuga, ina iwaka-moena.”
25 Ada Yudasa banae gina ivemogatalina nibainavo wagaidiya givonaga, “Labai, kai Iyayeku?”
Yeisu givona, “Inogame-nai uvona.”
Yeisu sakalameni anagugai giseyegemonena.
Mak 14:22-26; Luk 22:14-20; 1Kol 11:23-25
26 Ada ikanikani aku Yeisu beledi givaina ke Yaubada wagaine givona vesiule ada gikiinena ke yana tonogalayavo giveledi, givona, “Wanavai wana kanina. Taidei vovoku.” 27 Ada kaduwe waini wa veina givaina ke givona vesiule Yaubada wagaine ada giveledi, givona, “Moyaimi wanayuga wagaine, 28 faina taidei ani dayagiku, ida dayaga-nai Yaubada yana veyavo anawai faina.Iyo 6:54-56 Gimadumadu tomiyababi moyaidi faidiya e ada yadi koyona Yaubada gina venuwaegedi.1Kol 10:16 29 Gavonemi, keke kaduwe waini ganayu-vagile analaba yadayada-nai wagaine Iya imi nodi waini evaguna kanayuna Kamaku yana ebaveimeya wagaine.” 30 Ada kweli davadava ikweliyena.**Tova moyaina kai Nugulina aana inakani aga nagona ina madukweli Same 113 ada 114 wagaidiya. Aku kani gina avaina muline, kaduwe ina kweli-vagila Same 115 - 118 wagaidiya. Ada ikweli giavaina, ina ilaka Oya Olive wagaine.
Yeisu givonaye-vagaina Pita yana vewa faina.
Mak 14:27-31; Luk 22:31-34; Iyo 13:36-38
31 Ada Yeisu givonedi, givona, “Bogibogi taidei moyaimi yami vetumagana wagaikuya gina kabekabebena ke wanaota-yabuyabuku. Faina Yaubada yana vona seyana ivetokilumina givona,
 
‘Sifi aditoitaveyabina gana mununa
ada sifi wauma ina awalanau.’ **Falofisai taidei wagaine ani Banae Yaubada gimununa Toitaveyabina sifi, ada ‘Toitaveyabina sifi’ ani vona giluvefosena Banae Yeisu wagaine. Ada ‘sifi’ ani tainei vona giluvefosena Yeisu yana tonogalayavo wagaidiya. (Sek 31:7, Iyo 16:32)
 
32 Aku ganayawa-vagila muline, wai gana nagona Galili, ada wadedeku-deya imi wanaela gana itami.” Mad 28:7
33 Ada Pita gilufata, givonaga, “Kai badi moyaidi inaota-yabuyabuni aku Iya au keke-mowa!”
34 Yeisu givonaga, “Gavona velemoena wagainiya, bogibogi taidei kamukamu keke gina kwage aku nagona unamadu veweyeku tova toiye vaita keke uda alamaneku.” Mad 26:69-75
35 Pita givona, “Kai O ina luvealikani aga Iya nodi ina luvealikada. Keke-mowa gana veweyeni!” Ada tonogalayavo moyaidi kaduwe ivona anafaiweya.
Yeisu giveoveola Gedesemani wagaine.
Mak 14:32-42; Luk 22:39-46
36 Ada Yeisu yana tonogalayavo nodi inau fafali seyana anayegana Gedesemani wagaine, ada givonedi, givona, “Idedeku wana vetoga aku gananau tayuwe gana veoveola.” 37 Ada Pita ke Sebedi natunavo adiselu givaidi nodi inau. Aku Yeisu givebutu giaseuloulolo ke ginuwavita lakaina, 38 ada givonedi, givona, “Nuwaku givita lakaina vaita yawaiku gida alagoloi.Iyo 12:27 Idedeku wana miyamiya aku wana itaita.” 39 Ada ginau maita-moena ada wamagigine givetalatala babi wagaine ke giveoveola, givona, “O Kamaku, kai ya nuwanuwa anafaiweya, aga uloulolo anavei taidei**Vona taidei ‘vei’ ani vona anunu anafaiweya, ada ananuwanuwa ani ‘uloulolo ke vita lakai-moena’ Yeisu gina nuwagana. (Mad 27:46, 2Kol 5:21, Ibel 5:7-8) uda vaiyegena wagaikuya. Aku keke yaku nuwanuwa, au Oyeni ya nuwanuwa anafaiweya una gugaiyena.”
40 Ada giyewana yana tonogalayavo aditoto giitadi idaudau, ada givona Pita wagaine, givonaga, “Gavaiyamu, keke amifaiweya kauwana anabai seya-moena wana atuvefaila ke wana itaita? 41 Wana itaita ke wana veoveola e ada keke aladibidibi wagaine wanabe. Aluwaluwami nuwanuwana aku vovomi gikabekabebena.”
42 Kaduwe tova anavelu ginau giveoveola-vagila, givona, “O Kamaku, kai keke analauboda taidei uloulolo anavei unamadu vaiyavule aku nagona gana yugena, aga ya nuwanuwa anafaiweya una gugaiyena.” 43 Giveoveola giavaina, kaduwe giyewana ani giitadi idaudau, faina badi matadi gikoyo-mowa. 44 Ada au gisegedi kaduwe ginau giveoveola tova anaveto bademowa giveola anafaiweya. 45 Ada kaduwe giyewana yana tonogalayavo wagaidiya givonedi, givona, “Gavaiyamu, aimo wadaudau ada waveyaveyawai? Wana itana, bademowa tova giyegemona ke Banae Kaliva Natuna ina atuegena tokoyona nimadiya. 46 Wana mididi kananau. Waitana, kaliva-nai ginaseku nibaikuweyavo nimadiya ani giyegemona bademowa!”
Yudasa Isakaliyota Yeisu giatuegena nibainavo nimadiya.
Mak 14:43-50; Luk 22:47-53; Iyo 18:1-11
47 Ada Yeisu aimo giifuifufu ani Yudasa giyegemona, banae tonogala seyana adituwelo wagaidiya. Ada kaduwe yoo lakaina nodi ielai ani wa yadi benisi ke feto, badi kaliva-dina ani veyavo anatovegugai lakaidiyavo ke meIsileli yadi kaliva lakaidiyavo iimilidi ielai. 48 Aku Yudasa bademowa yoo iyaiyaya seyana gimaduveledi, givona, “Banae gaito gana veyaugina ani kaliva-nai. Wana kiveyabina.” 49 E ada gielai ke tunutunugina ginau Yeisu wagaine ada givona, “Labai, siule!” Ada giveyaugina.
50 Yeisu givonena, givona, “Tubuiyaku, gavana ya nuwanuwa faina uelai ani una madugana.” Ada givonavona ani yoo ielai ikiveyabina. 51 Aku kaliva seyana Yeisu yana yoo wagaine ani yana benisi gisiwakana, ada veyavo anatovegugai aditonagona yana togugai gitalana ke tagana gitalayoe gibeu.Iyo 18:26 52 Aku Yeisu givonena, givona, “Ya benisi una seyewena anafoseya! Faina gavega ivemunumunuga ke kaliva imunumunudi ani vemunumunuga gina nuwagadi, e ada gina munudi ina alika. 53 Gavaiyamu, kai keke wada alamane Iya akufata gana veola Kamaku wagaine, ada maduga-mowa aneloseyavo gavaiyei tausani gina imilidi ina lemeku? 54 Aku kai tainei anafaiweya gada veola lema faina, aga gavaiyamu Yaubada yana vona guwana ginasei? Faina Buki Tabu wagaine gimaduvona anafaiweya, gilubodana gida yegemona velemoena wagaikuya.”
55 Ada tova-nai wagaine Yeisu yoo givonedi, givonaga, “Gavaiyamu, Iya vaita tobaninivula anafaiweya ada waelai wabenisimiyavo ke wafetomiyavo ada wana kiveyabiku? Yadayada seyana seyana manuwa tabu wagaine gavetovetoga ada gavevewala, aku keke wada kiveyabiku.Luk 19:47, 21:37 56 Aku ida gaitoma moyaina giyegemona e ada gavaiyamu tuwai-moena falofitayavo ivetokilumina Buki Tabu wagaine, ani gina yegemona velemoena.” Taidei anafaiweya givona ada tonogalayavo moyaidi iota-yabuyabuna.
Yeisu inauwena meIsileli yadi Kaniselayavo wagaidiya.
Mak 14:53-65; Luk 22:66-71; Iyo 18:19-24
57 E au kaliva-dina Yeisu ikiveyabina ani inauwena Kaiyafasi yana manuweya. Bana Kaiyafasi ani veyavo anatovegugai aditonagona. Ada veimeya anatovewalayavo kaduwe kaliva lakaidiyavo bademowa yana manuweya ivagauta ada imiyamiya. 58 Aku Pita bana atuwadeya Yeisu gimuliye gielai, ani veyavo anatovegugai aditonagona yana manuwa anaebaga wagaine giluku. Ada gina givetoga manuwa tabu anafilisimaniyavo nodi, ke gavana inagana Yeisu wagaine ani gina itana. 59 Aku veyavo anatovegugai lakaidiyavo ke meIsileli yadi Kanisela anayoo matatabuna toveloi ileledi, e ada wagaidiya vaita Yeisu ina awavekoyoyena, ada yadi fwaya-nai wagaine vaita adifaiweya alika wagaine inasena. 60 Aku keke ida nuwaga. Toveloi moyaidi ilakaela iveloina, aku keke kaliva iluwei ida veaigaigabu yadi vona wagaidiya. Ada ilele ilele eee au kaliva adiselu imidiyegemona 61 ke ivona, “Kaliva taidei givona, ‘Iya akufaiweya Yaubada yana manuwa tabu gana yawelina ada yadayada toiye wagaine kaduwe gana vemididi-vagilena.’ ” Iyo 2:19-21 62 Ada veyavo anatovegugai aditonagona gimididi aku Yeisu gitolidadanena, givona, “Gavaiyamu, keke afaiweya una lufata? Gavana faina kaliva taidei yadi awavekoyo fainiya keke udafata?” 63 Aku Yeisu giveyamata.Ais 53:7 Ada bana veyavo anatovegugai aditonagona Yeisu givonena, “Yaubada Tomiya-vagata anayeganeya gaveimeyeni, unavona velemoena wagaimeya. Gavaiyamu, velemoena Oyeni Mesaiya, Yaubada Natuna, o kai keke?”
64 Yeisu givona, “Au uvona anafaiweya. Aku moyaimi gana vonemi, aimo tova gielaelai Banae Kaliva Natuna ani wana itana, gina vetoga gina miyamiya Yaubada Totoyogi-vagaina aiyatagine. Ada wana itana gabama anabuibui tabodiya gina elaelai.”Mad 24:30 65 Yeisu taidei anafaiweya givona, e ada veyavo anatovegugai aditonagona-nai ginuwakoyo lakaina ke tauna ananuya gikelilina aku givona, “Aaaa! Taidei vona awadamana Yaubada wagaine! Waitana! Gavana faina toitavedama kaduwe aimo kana lelele? Bademowa yana vona awadamana wanogalina. 66 Gavaiyamu wana veimeya?”
Badi ivonaga, “Yaubada wagaine givona awadamana faina, analauboda gina alika!” Iyo 10:33, 19:7 67 Ada Yeisu magigina ikiwalina ke itututuna. Ada tufodi itafina aku iawaveleigena, ivona, 68 “O Mesaiya, una falofisai wagaimeya gaito gilavuni!”Ais 53:5
Pita Yeisu gialamanena aku giveweyena.
Mak 14:66-72; Luk 22:54-62; Iyo 18:15-18,25-27
69 Aku Pita aimo givetovetoga wamelaleya, tayuwe ebaga-nai wagaine aku togugai vavine gielai wagaine, givona, “Oyeni kaduwe Yeisu kwana Galili nodi wamiyamiya.”
70 Aku moyaidi matadiya givewa givonaga, “Iya keke gada alamane gavana uvonavonaye.”
71 Ada giyegemona ginau ebaga anaebaluku wagaine aku kadu togugai vavine seyana giitana, ada givona badi wadedeku wagaidiya, givona, “Kaliva taidei ani Yeisu kwana Nasaledi nodi imiyamiya.”
72 Kaduwe givewa-vagila givona, “Yaubada matane gavona velemoena, kaliva tainei ani Iya keke gada alamane.” 73 Ada tova kabisona tomididi-dina lilivane ielai Pita wagaine ivona, “Au velemoena oyeni seyana wagaidiya, faina bona-itu ananogala wagaine aalamanena.” **Pita bona-ituna ani meGalili yadi itu, e ada Yelusalema wagaine ani kaliva inamadu inanana itu-nai.
74 E au Pita givonaga, “Kai keke ganavona velemoena aga gilubodana Yaubada gina vematavulogiku. Aku ganavona velemoena, Bana Kaliva-nai ani keke gada alamane.”
Ada anafaiweya givona ani kamukamu gikwage. 75 Ada au nuwana giamutuna Yeisu yana vona, “Kamukamu keke gina madukwage aku nagona unavewa tova toiye vaita keke uda alamaneku.” Ada Pita yana vewa-nai nuwana giafolena, e ada manuwa anaebaga wagaine-deya giyegemona wamelaleya ada wa yana nuwavita lakaina gitagiya toyogina.Mad 26:34-35

**26:2 Nugulina Abutuna ani tova-dina meIsileli ivemwamwalena faina tuwai-moena Mosese yana toveya ani aditubudelideliyavo ivetogugai yogoyogona Itipita wagaine, e aku Yaubada gietoyavudi. Ada tayuwe tova-nai wagaine meIsileli adiveimeya Mosese wagaine ani adietoyavuga ina vemwamwalena. Taide Abutu-nai anatova ginanau anaetowava yadayada eita. (Iyeg 12:1-30)

26:11 Mak 14:7

**26:17 Beledi Keke wa anaYisti Abutuna ani anayegana anavelu kaduwe Nugulina Abutuna. Taidei Abutu-nai wagaine ani beledi ifaifaisewana keke wa anayisti nodi. (Iyeg 12:14-20)

26:18 Iyo 17:1

26:23 Sam 41:9

26:28 Iyo 6:54-56

26:28 1Kol 10:16

**26:30 Tova moyaina kai Nugulina aana inakani aga nagona ina madukweli Same 113 ada 114 wagaidiya. Aku kani gina avaina muline, kaduwe ina kweli-vagila Same 115 - 118 wagaidiya.

**26:31 Falofisai taidei wagaine ani Banae Yaubada gimununa Toitaveyabina sifi, ada ‘Toitaveyabina sifi’ ani vona giluvefosena Banae Yeisu wagaine. Ada ‘sifi’ ani tainei vona giluvefosena Yeisu yana tonogalayavo wagaidiya. (Sek 31:7, Iyo 16:32)

26:32 Mad 28:7

26:34 Mad 26:69-75

26:38 Iyo 12:27

**26:39 Vona taidei ‘vei’ ani vona anunu anafaiweya, ada ananuwanuwa ani ‘uloulolo ke vita lakai-moena’ Yeisu gina nuwagana. (Mad 27:46, 2Kol 5:21, Ibel 5:7-8)

26:51 Iyo 18:26

26:55 Luk 19:47, 21:37

26:61 Iyo 2:19-21

26:63 Ais 53:7

26:64 Mad 24:30

26:66 Iyo 10:33, 19:7

26:68 Ais 53:5

**26:73 Pita bona-ituna ani meGalili yadi itu, e ada Yelusalema wagaine ani kaliva inamadu inanana itu-nai.

26:75 Mad 26:34-35