2
Nanmɨn kape Kughen rɨmneiwaiyu-pə
1 Kɨni ai, ye nɨpɨg kape nəvɨgɨnien ehuə kɨrik kamni kɨmə Pentekos,*Pentekos in nəvɨgɨnien ehuə kɨrik kape nəmə Isrel. In nɨpɨg yame kamni vi vi Kughen tuk nəvɨgɨnien vi kape nəsimien. Kamor Nəvɨgɨnien Kape Pasova, nɨpɨg fifti ai, kɨni ai kamor nəvɨgɨnien ehuə a Pentekos.Lev 23:15-21; Dut 16:9-11 narmamə yamə mɨne kɨshatətə ye Yesu kɨmnhauə kɨrikianə. 2 Məkneikɨn, kɨsərɨg nar kɨrik rɨmasɨ-pən ye napuə rəmhen kɨn nɨmətag ramavən mɨvən apa imə a kasəmɨr ikɨn. 3 Aikɨn, iriə kɨsəm nar kɨrik rəmhen kɨn nap raməsiə, məwhai neram nap reiwaiyu irəriə m-fam.Mat 3:11 4 Iriə m-fam, Nanmɨn kape Kughen rukwar irəriə. Kɨni mɨvəhsi-pən nɨrkunien kɨmi əriə kasəgkiar ye nəgkiarien ye tanə pɨsɨn pɨsɨn.Mak 16:17; Wok 4:31; 10:44-46; 19:6
5 Kɨni ye nɨpɨg a, nəmə Isrel tɨksɨn yame kamhasiai Kughen kɨmnhasɨ-pən ikɨn mɨnə fam ye tokrei tanə, mhauə mɨsofugɨn e Jerusalem. 6 Nɨpɨg kɨmɨsərɨg əriə kasəgkiar ye nəgkiarien ye tanə pɨsɨn pɨsɨn, narmamə khapsaah khauə mɨsəm kɨsakur meinai narmamə mɨnə fam kasərɨg kamhani nəgkiarien atuatuk kapəriə. 7 Kɨsakur pɨk kɨn nar a mhamə, “!Eh! Narmamə yamə mɨne kasəgkiar məkneikɨn, mərɨg iriə nəmə Galili əmə. 8 ?Rhawor e kɨtawə m-fam kɨsərɨg kasəgkiar ye nəgkiarien pɨsɨn pɨsɨn kapətawə? 9 Kɨtawə narmamə ikɨn pɨsɨn pɨsɨn. Ikɨn e taktəkun narmamə Patia, mɨne narmamə Media, mɨne narmamə Elam, mɨne narmamə Mesopotemia, mɨne nəmə Judia, mɨne nəmə Kapadosia, mɨne nəmə Pontas, mɨne nəmə Tarki, 10 mɨne nəmə Frijia, mɨne nəmə Pamfilia, mɨne nəmə Ijip, mɨne nəmə Libia ipakə tuk Saerin, mɨnə nəmə Rom 11 (yame iriə tɨksɨn nəmə Isrel atuatuk, kɨni tɨksɨn kɨmnhasɨ-pən ye tanɨmtanə mɨnə mɨsəpəh narəyen kape nar iməriə ikɨn, mhauə mɨsəhuak kɨmi Kughen); mɨne nəmə Krit, mɨne nəmə Arebia. !Mərɨg kɨtawə m-fam kɨmɨsərɨg əriə kasəgkiar ye nəgkiarien mɨnə fam kapətawə mamhani norien ehuə mɨnə yame Kughen ramor kɨmi ətawə!” 12 Iriə kɨmɨsərɨg kɨsakur pɨk kɨn rukrekɨn kapəriə kapə mɨsaiyoh əriə mɨnə kɨn nɨpran.
13 Mərɨg narmamə tɨksɨn kɨsarh irəriə mhamə, “Nɨkam. ?Kɨsapɨs kɨn waen uə?”
Pita rɨmnhoprai nɨprai norien e yame Nanmɨn kape Kughen rɨvəhsi-pən nəsanɨnien kɨmi nəməhuak mɨnə
14 Aikɨn, Pita rɨmnərer iriə aposol mɨnə, iriə fam leven. In mokrən ehuə mɨni-pən tuk narmamə mɨnə mɨmə, “Nəmə Isrel, mɨne kɨmiə mɨnə fam yamə mɨne nakasarə e Jerusalem, taksətərɨg huvə kɨn yo. Pəh yakhoprai-pre norien mɨnə e kɨmi əmiə. 15 Narmamə mɨnə a khapəh nɨsapɨsien kɨn waen, rəmhen kɨn yame kɨmiə nakamhani. Ramraan əmə- [pəh nien mə nɨpɨg kape nɨnɨmien waen.] 16 Nar yame nakasəm ai taktəkun rəmhen əmə kɨn yame profet kape Kughen, nhagɨn e Joel, rɨmɨni ta kupən mɨmə,
17 “ ‘Kughen rɨmɨni-ta mɨmə,
“Nɨpɨg Kwasɨg tukruə ipakə, Yo jakher-pre kɨn Nanmɨn Kafak tuk narmamə mɨnə fam.
Kwajikovə kapəmiə mɨnə tukharkun nɨni-ərhavyen nəgkiarien kafak.
Tamaruə kapəmiə mɨnə mɨne nəwharu kapəmiə mɨnə tuksəmrərhav ye nəfrakɨsien.
18 Jakvəhsi-pən Nanmɨn Kafak kɨmi yasitu mɨnə kafak- narman mɨne nɨpiraovɨn,
pəh tukharkun nɨni-ərhavyen nəgkiarien kafak.
19 Yo jakor nɨmtətien tɨksɨn ye napuə mɨne ye tokrei tanə:
Nɨtə tukraiyu, nap tukruək, nehenap tukramənah.
20 Mɨrh tukrɨpɨs, makuə tukrəwhao rəmhen kɨn nɨtə;
kwasɨg ikɨn, Nɨpɨg Ehuə Pɨk kape Yermaru tukruə.
21 Ye nɨpɨg a, narmamə yamə mɨne kasokrən kɨn Yo, Kughen Yermaru, Yo jakvəh mɨragh əriə.” ’ ”(Joel 2:28-32)
Narmamə khapsaah kɨmnhani nəfrakɨsien ye Yesu
22 Kɨni Pita rɨmə, “!Kɨmiə nəmə Isrel! Taksətərɨg kɨn nəgkiarien e. Kɨmiə nakharkun huvə nɨmtətien mɨnə pɨsɨn pɨsɨn yame Yesu rɨmnor ye nəsanɨnien kape Kughen, yame kɨmiə nɨmɨsəm. Narɨmnar mɨnə e ramhajoun-pən mə Kughen e In e rɨmnher-pə kɨn Yesu ruə. 23 Kughen rɨmɨrkun məkupən mə tukuh In, kərəhu-pən In ye kwermɨmiə. Kɨni kɨmiə nɨmnhauh In mɨsərəhu-pən In ye kwermɨ nəmə has mɨnə, iriə kɨsəsɨk-pən In ye nai kamarkwao kɨn, mɨshopni. 24 Mərɨg Kughen In rɨmɨrɨsɨn Yesu ye nəmhəyen kape nɨmhəyen, mor In rɨmragh mɨn; meinai nɨmhəyen rɨpəh nəutənien mə to rɨraptərəkɨn tɨm tɨm Yesu. 25 Rəmhen kɨn nəgkiarien kɨrik yame King Deved rɨmɨni kupən. Rɨmnəgkiar iran mamni mɨmə,
“ ‘Nɨpɨg mɨnə fam yakaməm Kughen ramarə kɨmru min.
Nar kɨrik rɨrkək tukror yo yakmɨr.
26 Ror pən, rɨkik ramagien pɨk mavəhsi haktə In.
Kɨni rɨkik ramərinu meinai yakɨrkun mə Kughen tukrɨvəh mɨragh nɨprak.
27 Mərɨg In rɨpəh nɨpəhyen yo mə jakaməmɨr rerɨn ye nəkwai nɨmɨr.
Rɨpəh nɨpəhyen nɨprak ramətɨt mapien, mərɨg in ai Yo, yemə rhakə kafan.
28 In rɨmnhajoun ta swatuk kɨn yo;
yame tuk nɨvənien mamarə huvə, kɨni mor yo rɨkik ramagien. Mərɨg in ai In ramarə kɨmru min.’ ”(Sam 16:8-11)
29 Kɨni Pita rɨmə, “Yo mɨnə tɨksɨn, jakhoprai-pre nəgkiarien e kɨmi əmiə. Kaha kapətawə a, King Deved, ruamhə ta tu, kɨmɨnɨm in. Təwk iran raməmɨr imətawə ikɨn maməmɨr təvɨr.1 King 2:10 30 In profet kɨrik kape Kughen, kɨni rɨmɨrkun mə Kughen rɨmɨrpen ta mə kwənərəus kɨrik kafan tukruə mɨn yermaru kɨrik rəmhen kɨn In.2 Saml 7:12; Sam 89:3-4; 132:11 31 Deved rɨmnəm nar a tukraməkeikei muə mor nəfrakɨsien kɨn. In rɨmɨni mə Kristo, yame Kughen rɨmɨni mə tukrher-pə kɨn, In tukror ramragh mɨn ye nɨmhəyen, kɨni tukrɨpəh nɨpəhyen nanmɨn kafan raməmɨr rerɨn ye nəkwai nɨmɨr, kɨni nɨpran tukrəpəh nɨmətɨtien.Sam 16:10 32 Kughen rɨmnor Yesu ramragh mɨn. Kɨni kɨmawə fam yɨmɨsəm kɨn nɨmrɨmawə, mamhani-ərhav nar a. 33 Kughen e In Rɨmni, in rɨmɨvəhsi haktə Yesu mə tukrəkwətə ye nɨkarɨn, mɨvəhsi-pən Nanmɨn Rhakə kɨmin, rəmhen kɨn yame rɨmɨrpen ta kupən. Kɨni narɨmnar yame nakasəm mɨne yame nakasərɨg, Nanmɨn Rhakə ramor kɨmi ətawə.Wok 5:32; 7:55-56 34 King Deved in rɨmɨpəh nɨvənien ye neai, mərɨg in əmə rɨmɨni nəgkiarien e mə,
“ ‘Kughen Yermaru rɨmɨni-pən tuk Yermaru kafak mɨmə,
“Ǝkwətə-pən ye kwermɨk matuk
35 Meriaji nɨpɨg jakor Ik takehuə ye tɨkmɨr kafam mɨnə.” ’ ”(Sam 110:1)
36 Kɨni Pita rɨrpɨn mɨmə, “Pəh kɨtawə nəmə Isrel, tukharkun huvə mə Yesu e nɨmɨsəsɨk-pən In ye nai kamarkwao kɨn In a Kughen rɨmnor In mə In Yermaru kapətawə, mɨne Kristo mɨn.”Wok 5:30-31
37 Pita raməgkiar məkneikɨn, rɨkiriə rərhakɨs. Aikɨn, kɨsaiyoh Pita mɨne aposol mɨnə mhamə, “Yo mɨnə tɨksɨn ?jakshawor-pən iran mɨne?”
38 Kɨni Pita rɨmɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Kɨmiə taksarar ye nərɨgien kapəmiə tuk norien hah kapəmiə, kɨni mɨsor baptaes ye nhag Yesu Kristo, mɨsarakikɨn təvhagə hah, pəh Kughen tukrɨvəhsi-pre nɨhuvəyen a Nanmɨn Rhakə kɨmi əmiə. 39 Kughen rɨmɨrpen ta əmiə mɨne kwajikovə mɨnə kapəmiə, mɨne mukupmiə mɨnə yamə mɨne tukpihauə. Nɨrpenien e raməmɨr ye narmamə yamə mɨne Kughen Yermaru rɨmnokrən kɨn əriə.”Aes 57:19
40 Kɨni Pita rɨmɨni-ərhav mɨn nəgkiarien rɨpsaah kɨmi əriə maməgkiar skai kɨmi əriə mɨmə, “!Takasəkeikei mɨsəta ye nəmə hah yamə mɨne kɨsarə ye tokrei tanə ai taktakun, pəh Kughen tukrɨpəh nɨvəhsi-preyen narpɨnien kɨmi əmiə!” 41 Kɨni narmamə yamə mɨne kɨmnhani nəfrakɨsien iran, kɨmɨsor baptaes. Ye nɨpɨg a, narmamə rəmhen kɨn tri taosen kɨmnhauə mhakwasɨg kɨn narmamə yame mɨnə kɨshatətə ye Yesu.Wok 2:47; 4:4
Norien kape narmamə yamə mɨne kɨshatətə ye Yesu
42 Nɨpɨg mɨnə fam narmamə yamə mɨne kɨshatətə ye Yesu kasarə kɨrikianə mɨsətərɨg kɨn nəvhagien kape aposol mɨnə, mamhavəh Nəvɨgɨnien Rhakə† Nəvɨgɨnien Rhakə, uə Lodsapa: Nɨpɨg Yesu raməvɨgɨn infamien iriə kafan narmamə mɨnə, In mɨni-pən tuk əriə mə tukhawəh nəvgɨnɨnien məknakɨn, rɨkiriə tukraməsɨk In., mɨsəhuak. Rɨkiriə rɨskai mə tukasəkeikei mɨsor narɨmnar mɨnə a.Wok 20:7 43 Kɨni Kughen rɨvəhsi-pən nehuəyen kɨmi aposol mɨnə tuk norien nɨmtətien rɨpsaah. Narmamə kɨsəm kɨsakur pɨk kɨn. 44 Narmamə yamə mɨne kɨshatətə ye Yesu, nɨpɨg mɨnə fam kasofugɨn kɨrikianə. Iriə fam rɨkiriə ragien tuk nəvraiyen kapəriə nautə kɨmi iriə mɨnə tɨksɨn,Wok 4:32-35 45 rəmhen kɨn tukmə yermamə kɨrik kafan nar kɨrik rɨrkək, kɨni kɨrik rəvrai kafan nautə, mɨvəh mane iran, kɨni masitu iran. 46 Nɨpɨg mɨnə fam iriə kasofugɨn ye Nimə Ehuə kape Kughen, rɨkiriə kɨrikianə. Kasəvɨgɨn ye nəkwai nimə kapəriə, mamhavəh Nəvɨgɨnien Rhakə rəmhen kɨn Yesu rɨmɨni. Nɨpɨg mɨnə fam, nərɨgien kapəriə reiwaiyu, kɨni masagien, 47 masəgnəgɨn Kughen. Kɨni narmamə kamhani vivi əriə tuk norien kapəriə. Kɨni nɨpɨg mɨnə fam Kughen ravəh mɨragh narmamə mamofugɨn əriə ye kwhen kapəriə.Wok 6:7; 11:21
*2:1: Pentekos in nəvɨgɨnien ehuə kɨrik kape nəmə Isrel. In nɨpɨg yame kamni vi vi Kughen tuk nəvɨgɨnien vi kape nəsimien. Kamor Nəvɨgɨnien Kape Pasova, nɨpɨg fifti ai, kɨni ai kamor nəvɨgɨnien ehuə a Pentekos.
2:1: Lev 23:15-21; Dut 16:9-11
2:4: Mak 16:17; Wok 4:31; 10:44-46; 19:6
2:29: 1 King 2:10
2:30: 2 Saml 7:12; Sam 89:3-4; 132:11
2:31: Sam 16:10
2:39: Aes 57:19
†2:42: Nəvɨgɨnien Rhakə, uə Lodsapa: Nɨpɨg Yesu raməvɨgɨn infamien iriə kafan narmamə mɨnə, In mɨni-pən tuk əriə mə tukhawəh nəvgɨnɨnien məknakɨn, rɨkiriə tukraməsɨk In.