Muqeddes Kalam (latin yéziq) Rosullarning paaliyetliri 15

Yérusalémdiki sünnet toghrisidiki yighin

1 Shu chaghlarda beziler Yehudiye ölkisidin kélip, Antakyadiki qérindashlargha:

— Siler Musa peyghemberge tapshurulghan yosun boyiche xetne qilinishni qobul qilmisanglar, qutquzulmaysiler! — dep telim bérishke bashlidi.□ ■

2 Bu ish toghrisida chong majira chiqqan bolup, Pawlus bilen Barnabas ikkiylen shu kishiler bilen keskin munazire qilishqandin kéyin, qérindashlar Pawlusni, Barnabasni, shundaqla ularning arisidin birnechcheylenni bu mesile toghrisida rosullar we aqsaqallar bilen körüshüshke Yérusalémgha barsun dep békitgen.■

3 Shundaq qilip ular jamaet teripidin yolgha sélinip, sepiride Fenikiye rayoni we Samariye ölkisini bésip ötüp, barghanla yéride ellerningmu towa qilip étiqad yoligha kirgenlikini tepsiliy sözlidi. Bu xewer barliq qérindashlarni zor shadliqqa chömgüzdi.□ 4 Pawluslar Yérusalémgha kelginide, ular jamaettikiler, rosullar we aqsaqallar teripidin qarshi élinip, köpchilikke Xudaning özliri arqiliq barliq qilghan emellirini bayan qilip berdi. 5 Lékin Perisiy mezhipidikilerdin étiqad yoligha kirgen beziler ornidin turushup:

— Mushu yat elliklerni xetne qilish kérek, shundaqla ulargha Musagha chüshürülgen Tewrat qanunigha emel qilishi kéreklikini jékilesh kérek! — dédi.

6 Shunga rosullar bilen aqsaqallar bu mesilini muzakire qilish üchün jem bolushti. 7 Uzun söhbetlishishtin kéyin, Pétrus ornidin turup mundaq dédi:

— Qérindashlar, desleptiki künlerde Xudaning ichinglardin méni tallap méning aghzim arqiliq xush xewerdiki söz-kalamni yat elliklerge anglitip ularning étiqad qilishida wasite qilishqa békitkenlikidin xewiringlar bar. ■

8 We insanlarning qelbini bilgüchi Xuda Muqeddes Rohni bizge ata qilghinidek, ularghimu ata qildi.■ 9 Shundaq qilip, Xuda ularni biz bilen héchqandaq perqlendürmey, ularning qelblirini étiqad arqiliq pak qildi.■

10 Ehwal mana shundaq iken, emdi siler néme üchün özimiz we ata-bowilirimizmu kötürelmigen bir boyunturuqni muxlislarning boynigha artmaqchi bolup, Xudani sinimaqchi bolisiler?! ■ 11 Emdilikte, biz bolsaq Reb Eysaning méhir-shepqitige tayinip ulargha oxshash qutquzulimiz, dep ishinimiz.□ ■

12 Bu sözdin kéyin, Barnabas bilen Pawlus chiqip, Xuda özliri arqiliq yat elliklerning arisida körsetken barliq möjizilik alametlerni we karametlerni bayan qilip berdi; köpchilik ulargha qulaq sélip sükütte turdi. 13 Ularning sözi tügigendin kéyin, Yaqup mundaq dédi:

— Qérindashlar, manga qulaq sélinglar! 14 Bayatin Shiméon Xudaning yat elliklernimu bashtinla shapaet bilen yoqlap, ularning arisidin Öz nami üchün bir xelq chiqiridighanliqini chüshendürüp ötti. □ 15 Peyghemberlerning éytqanlirimu buninggha uyghun kélidu, xuddi muqeddes yazmilarda munu sözler pütülgendek: —

16 — ««Mushu ishlardin kéyin, Men qaytip kélip, Dawutning yiqilghan chédirini yéngibashtin qurup tikleymen,

Uning xarabiliklirini qayta bina qilip, eslige keltürimen.

17-18 Shundaq qilip, jahandiki bashqa insanlarmu, yeni Méning namim bilen atalghan barliq eller Méni izdep tapidu» deydu bu ishlarni emelge Ashurghuchi we shundaqla ularni ezeldin ayan qilip kelgen Perwerdigar!»□ ■

19 — Shuning üchün xulasem shuki, yat ellikler arisidin towa qilip Xudagha étiqad baghlighanlargha aware-éghirchilik sélip qoymasliqimiz kérek; 20 peqet ulargha: «Butlargha atilip bulghan’ghan nersilerni yéyishtin, jinsiy buzuqluqtin, qanni we boghup soyulghan haywanlarning göshliridinmu yéyishtin néri bolunglar» dep tapilap, bir parche xet yazayli. □ ■ 21 Chünki qedimki dewrlerdin tartip her sheherde shabat künide sinagoglarda Musa peyghemberning éytqanliri oqulup, uning körsetmiliri ögitilip kelgen.□

Yehudiy emes étiqadchilargha yézilghan xet

22 Shuning bilen rosullar, aqsaqallar, shundaqla Yérusalémdiki pütkül jamaettikiler öz arisidin birnechche ademni tallap, ularni Pawlus we Barnabas bilen bille Antakyagha ewetishni layiq kördi. Eslide qérindashlar ichide bashlamchi bolghan Yehuda (Barsabas depmu atilidu) bilen Silaslar buninggha tallandi.

23 Xet bolsa ulargha tapshuruldi, uningda mundaq yézilghanidi: — «I Antakya, Suriye we Kilikiyede turuwatqan yat ellik qérindashlar, — Yérusalémdiki qérindashliringlardin, rosullar bilen aqsaqallardin silerge salam!

24 Arimizdin bezi kishiler chiqip yéninglargha bérip, sözliri bilen silerni biaramliqqa sélip könglünglarni parakende qilip qoyghanliqini angliduq. Lékin biz ulargha héchqandaq söz-emr qilmiduq. □ ■ 25 Shu sewebtin, biz bu ishta oylirimiz bir yerdin chiqqandin kéyin, arimizdin tallan’ghan birnechcheylenni söyümlük Barnabas we Pawlusimiz bilen bille yéninglargha ewetishni qarar qilduq. 26 Bu ikkiylen Rebbimiz Eysa Mesihning nami üchün hayatini xeterge tewekkül qilghan kishilerdur. ■ 27 Shunga biz Yehuda bilen Silasni yazghanlirimizni silerge öz aghzi bilenmu sözlep bersun dep, yéninglargha ewettuq. 28 Gepning poskallisigha kelsek, Muqeddes Rohqa, shundaqla bizlergimu shu layiq körün’genki, töwendiki zörür bolghan ishlardin sirt, silerge héchqandaq bashqa ishni yüklimeslikimiz kérek: 29 — Butlargha atalghan nersilerdin, qanni we boghup soyulghan haywanlarning göshliridin yéyishtin we jinsiy buzuqluqtin néri bolush — siler mushu birnechche ishtin saqlansanglar, yaxshi qilghan bolisiler.

Aman-xatirjem bolunglar!»■

30 Shundaq qilip, ular qérindashlar teripidin yolgha sélinip, Antakyagha bardi. U yerde pütün jamaettikilerni yighip, xetni ulargha tapshurdi. □ 31 Ular xetni oqup, uningdin bolghan righbet-tesellidin zor shadlandi. 32 Yehuda we Silaslar özlirimu peyghemberlerdin bolup, qérindashlarni nurghun söz-nesihetler bilen righbetlendürüp, ularni quwwetlendürdi. 33 Yehuda we Silaslar u yerde bir mezgilni ötküzgendin kéyin, Antakyadiki qérindashlarning sepirige amanliq tiligen halda uzitishi bilen, ular özlirini ewetken Yérusalémdikilerning qéshigha qaytti. □ 34-35 Lékin Pawlus we Barnabas Antakyada qélip, bashqa nurghun qérindashlarning hemkarliqida telim bérip Rebning söz-kalamidiki xush xewirini jakarlap turdi.

Pawlus bilen Barnabasning ayrilip kétishi

36 Lékin yene birnechche künlerdin kéyin Pawlus Barnabasqa:

Biz burun Rebning söz-kalamini yetküzgen hemme sheher-yézilargha bérip, qérindashlarning yénigha bérip, halini sorap kéleyli, — dédi.

37 Barnabas bolsa Yuhanna (Markusmu déyilidu)ni bille élip barmaqchi bolghanidi. ■ 38 Biraq Pawlus aldinqi qétim Pamfiliye ölkiside ulardin ayrilip ketken, Rebning xizmitide ular bilen bille dawamliq seper qilmighan Markusni yene élip bérishni aqilanilik emes dep qaridi. □ 39 Shuning bilen ikkiylen otturisida bek keskin ixtilap bolup, axir bérip ular bir-biridin ayrilip kétishti. Barnabas Markusni élip, kémige olturup Siprus ariligha ketti. 40 Pawlus bolsa Silasni tallidi; qérindashlarning ikkiylenni Xudaning shapaitige amanet qilishi bilen u ikkisi yolgha chiqti. □ 41 U emdi Suriye we Kilikiye ölkilirini arilap ötüp, herqaysi jaylarda jamaetlerni quwwetlendürdi.

□15:1 «Siler Musa peyghemberge tapshurulghan yosun boyiche xetne qilinishni qobul qilmisanglar, qutquzulmaysiler!» — Yehudiyedin kelgenler alliqachan sünnet qilin’ghan Yehudiylar, elwette.

■15:1 Yar. 17:10; Law. 12:3; Gal. 5:2.

■15:2 Gal. 2:1.

□15:3 «ellerningmu towa qilip...» — «eller» yene «Yehudiy emesler» dégen menide. «ellerningmu towa qilip étiqad yoligha kirgenliki...» — mushu yerde grék tilida: «towa qilip étiqad yoligha kirish» dégen ibare peqet birla söz «burulush» bilen ipadilinidu.

■15:7 Ros. 10:20; 11:12.

■15:8 1Tar. 28:9; 29:17; Zeb. 7:9; Yer. 11:20; 17:10; 20:12.

■15:9 Ros. 10:43, 44.

■15:10 Mat. 23:4.

□15:11 «Emdilikte, biz bolsaq Reb Eysaning méhir-shepqitige tayinip ulargha oxshash qutquzulimiz, dep ishinimiz» — bu ayettiki «biz» Yehudiy étiqachilarni, «ular» Yehudiy bolmighan étiqadchilarni körsitidu.

■15:11 Ef. 2:8; Tit. 3:4.

□15:14 «Shiméon» —Pétrusning aramiy tilidiki ismi («Simon» bolsa uning ibraniy tilidiki sheklidur). «Xudaning yat elliklernimu bashtinla shapaet bilen yoqlap, ularning arisidin Öz nami üchün bir xelq chiqiridighanliqi» — «shapaet bilen yoqlash» grék tilida peqet «yoqlash» dégen sözla bilen ipadilinidu.

□15:17-18 «Shundaq qilip, jahandiki bashqa insanlarmu, yeni Méning namim bilen atalghan barliq eller...» — «jahandiki bashqa insanlar» Yehudiy xelqidin bashqa barliq ellerni körstidu. «Méning namim bilen atalghan barliq (yat) eller» «Öz xelqim bolushqa chaqirghan yat eller» yaki «Men igidarchiliq qilghan barliq eller» dégenlerni bildüridu. «Mushu ishlardin kéyin, men qaytip kélip, Dawutning yiqilghan chédirini yéngibashtin qurup tikleymen... shundaq qilip, jahandiki bashqa insanlarmu, yeni Méning namim bilen atalghan barliq eller Méni izdep tapidu» — (16-17-ayet) bu neqil keltürülgen bésharetler «Am.» 9:11-12 we «Yesh.» 45:21din élin’ghan. Yaqup bu bésharetlerni «Séptuagint» LXX dégen grék tilidiki terjimisidin alghan. «Amos»tiki «qoshumche söz»imiznimu körüng.

■15:17-18 Am. 9:11,12.

□15:20 «Butlargha atilip bulghan’ghan nersiler» — grék tilida «Butlardin bulghan’ghan nersiler» dégen bilen ipadilinidu; «nersiler» belkim gösh we herxil yémek-ichmekni körsetse kérek. Grékler arisida «awwal butlargha atalghan» yémeklikni yéyish «sawabliq ish» yaki «qutluq ish» deydighanlar köp idi.

■15:20 Yar. 9:4; Mis. 20:3; 1Kor. 8:1; 10:20; 1Tés. 4:3.

□15:21 «Butlargha atilip bulghan’ghan nersilerni yéyishtin, jinsiy buzuqluqtin, qanni we boghup soyulghan haywanlarning göshliridinmu yéyishtin néri bolunglar ...» — (20-ayеt) mushu üch perhiz Tewrat qanunidin élin’ghan. Étiqad qilghan yat ellerning bulargha riaye qilishi ularning nijatliqqa érishishi üchün emes, belki («jinsiy buzuqluqtin ... néri bolunglar»tin bashqa) étiqad qilghan Yehudiylar jamaetke qatnishishida ularning aldida putlikashang bolmasliqi, Yehudiy emes qérindashliri bilen arilishishi asan qilinsun üchün dégen meqset bilen tapshurulghan (21-ayettin rosullarning bu meqsiti ochuq körünidu; «1Kor.» 10:14-11:1nimu körüng).

□15:24 «... Silerni biaramliqqa sélip könglünglarni parakende qilip qoyghanliqini angliduq. Lékin biz ulargha héchqandaq söz-emr qilmiduq» — bezi kona köchürmilerde mushu yerde: «... Silerni biaramliqqa sélip, sünnet qobul qilishinglar, Tewrat qanunigha emel qilishinglar kérek dep könglünglarni parakende qilip qoyghanliqini angliduq» déyilidu.

■15:24 Gal. 2:4.

■15:26 Ros. 13:50; 14:19.

■15:29 Yar. 9:4; Mis. 20:3; Law. 17:14; 1Kor. 8:1; 1Tés. 4:3.

□15:30 «shundaq qilip, ular qérindashlar teripidin yolgha sélinip...» — grék tilida «shundaq qilip, ular ularning teripidin yolgha sélinip...».

□15:33 «Yehuda we Silaslar u yerde bir mezgilni ötküzgendin kéyin» — «Yehuda we Silaslar» grék tilida «ular».

■15:37 Mis. 20:3.

□15:38 «Rebning xizmitide ular bilen bille dawamliq seper qilmighan Markus...» — mushu yerde «Rebning xizmitide» grék tilida peqet «xizmette» déyilidu.

□15:40 «Pawlus bolsa Silasni tallidi; qérindashlarning ikkiylenni Xudaning shapaitige amanet qilishi bilen u ikkisi yolgha chiqti» — Pawlus we Barnabas néme üchün bir-biridin ayrildi? Qaysisining qarari toghra? «Qoshumche sözimiz»de bu mesile toghrisida azraq toxtilimiz.