12
Xudaning Ibrahim, yeni Abramni tallishi — Ibrahimning étiqadi
Perwerdigar eslide Abramgha mundaq dégenidi: —
Sen öz yurtungdin, öz uruq-tughqanliringdin we öz ata jemetingdin ayrilip, Men sanga körsitidighan zémin’gha barghin.Ros. 7:3; Ibr. 11:8. Shundaq qilsang Men séni ulugh bir xelq qilip, sanga bext-beriket ata qilip, namingni ulugh qilimen; shuning bilen sen özüng bashqilargha bext-beriket bolisen; kimler sanga bext-beriket tilise Men ularni beriketleymen, kimki séni xorlisa, Men choqum uni lenetke qaldurimen; sen arqiliq yer yüzidiki barliq aile-qebililerge bext-beriket ata qilinidu! — dédi.«séni xorlisa» — yaki «séni töwen körse», «séni pes qilsa». «sen arqiliq yer yüzidiki barliq aile-qebililerge bext-beriket ata qilinidu!» — Xudaning bu intayin muhim ehdisi we shertliri toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.  Yar. 18:18; 22:18; 26:4; Ros. 3:25; Gal. 3:8.   


Ibrahimning sepiri
Abram Perwerdigar uninggha éytqini boyiche Harandin ayrildi; Lutmu uning bilen bille mangdi. Abram Harandin chiqqinida yetmish besh yashta idi.
Abram ayali Saray bilen inisining oghli Lutni élip, ularning yighqan barliq mal-mülükini qoshup, Haranda igidarchiliq qilghan ademlerni bille qétip, Qanaan zéminigha bérish üchün yolgha chiqti; shundaq qilip ular Qanaan zéminigha yétip keldi.Ros. 7:4. Abram zéminni kézip, Shekem dégen jaydiki «Morehning dub derixi»ning yénigha keldi (u chaghda u zéminda Qanaaniylar turatti).Yar. 10:18,19; 13:7.
Perwerdigar Abramgha körünüp, uninggha: — Men bu zéminni séning neslingge ata qilimen, — dédi.
Shuning bilen u shu yerde özige körün’gen Perwerdigargha atap bir qurban’gah saldi.«U... Perwerdigargha atap bir qurban’gah saldi» — qiziq bir yéri shuki, Abram birnechche qurban’gah salidu, lékin sun’ghan qurbanliqliri toghrisida héchqandaq xatire yoqtur. Belkim u könglide: — «Perwerdigar manga shundaq shapaet körsetken tursa, uninggha ibadet yolida melum bir qurbanliq sunushum kérek» dep oylighan bolsimu, lékin némini qurbanliq süpitide sunushning muwapiq bolidighanliqini bilmey, yasighan qurban’gahlar qurbanliqsiz quruq turup qalghan bolushi mumkin.  Yar. 13:15; 15:18; 17:8; 24:7; 26:4; Qan. 34:4. Andin u bu yerdin yötkilip, Beyt-Elning sherqidiki taghqa bardi; gherb teripide Beyt-El, sherq teripide Ayi dégen jay bar idi; u shu yerde chédir tikti. U shu yerde Perwerdigargha atap bir qurban’gah yasap, Perwerdigarning namini chaqirip ibadet qildi.«Perwerdigarning namini chaqirip ibadet qildi» — yaki «Perwerdigarning namini chaqirip nida qildi». 4:26ni körüng. Andin kéyin Abram tedrijiy köchüp, jenubidiki Negew rayonigha qarap yötkeldi.
 
Abramning Misirgha chüshüshi
10 Zéminda acharchiliq bolghanidi; Abram Misirgha chüshti; u shu yerde waqtinche turmaqchi bolghanidi, chünki zéminda acharchiliq bek éghir idi.«chüshti» —Ibraniylargha nisbeten ular Xudaning «muqeddes zémin»i bolghan Qanaan (Pelestin)din chiqip herqaysi jaylargha (ularning jughrapiyilik orni égiz bolsun, pes bolsun) mangsa, «chüshüsh» dégen péil bilen ipadilinidu; shuningdek herqaysi yerdin Pelestin’ge qarap mangsa, «chiqish» dégen péil bilen ipadilinidu. «Abram Misirgha chüshti» — Abram (Ibrahim)ning Misirgha chüshüshi toghruluq «qoshumche söz»imiz («Ibrahimning hayatidin alidighan sawaqlar we ibretler»)de azraq toxtilimiz. 11 Emma shundaq boldiki, u Misirgha yéqinlashqanda, ayali Saraygha: — Mana, men séning hösün-jamalingning güzellikini bilimen. 12 Shundaq boliduki, misirliqlar séni körse, «Bu uning ayali iken» dep, méni öltürüwétip, séni tirik qalduridu. 13 Shuning üchün séning: «Men uning singlisi» déyishingni ötinimen. Shundaq qilsang, men séningdin yaxshiliq tépip, sen arqiliq tirik qalimen, — dédi.Yar. 20:12; 26:7.
14 Abram Misirgha kirgende shundaq boldiki, misirliqlar derweqe ayalning güzel ikenlikini kördi. 15 Pirewnning emirlirimu uni körüp, Pirewn’ge uning teripini qildi; shuning bilen ayal Pirewnning ordisigha élip kirildi.«Pirewn» — Misirning padishahining omumiy unwani idi. 16 Pirewn Sarayning sewebidin Abramgha yaxshi muamile qildi; shuning bilen u qoy, kala, hangga éshekler, qul-dédekler, mada éshekler we tögilerge érishti. 17 Emma Perwerdigar Pirewn we öyidikilirini Abramning ayali Sarayning sewebidin tolimu éghir wabalargha muptila qildi.Zeb. 105:14-15 18 Shuning üchün Pirewn Abramni chaqirip uninggha: — «Bu zadi séning manga néme qilghining? Némishqa uning öz ayaling ikenlikini manga éytmiding? 19 Némishqa uni «singlim» dep méning uni xotunluqqa élishimgha sewebkar bolghili tas qalisen! Mana bu ayaling! Uni élip ketkin! — dédi.
20 Pirewn öz ademlirige Abram toghrisida emr qildi; ular uni, ayalini we uning barliqini qoshup yolgha séliwetti.
 
 

12:1 Ros. 7:3; Ibr. 11:8.

12:3 «séni xorlisa» — yaki «séni töwen körse», «séni pes qilsa». «sen arqiliq yer yüzidiki barliq aile-qebililerge bext-beriket ata qilinidu!» — Xudaning bu intayin muhim ehdisi we shertliri toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

12:3 Yar. 18:18; 22:18; 26:4; Ros. 3:25; Gal. 3:8.

12:5 Ros. 7:4.

12:6 Yar. 10:18,19; 13:7.

12:7 «U... Perwerdigargha atap bir qurban’gah saldi» — qiziq bir yéri shuki, Abram birnechche qurban’gah salidu, lékin sun’ghan qurbanliqliri toghrisida héchqandaq xatire yoqtur. Belkim u könglide: — «Perwerdigar manga shundaq shapaet körsetken tursa, uninggha ibadet yolida melum bir qurbanliq sunushum kérek» dep oylighan bolsimu, lékin némini qurbanliq süpitide sunushning muwapiq bolidighanliqini bilmey, yasighan qurban’gahlar qurbanliqsiz quruq turup qalghan bolushi mumkin.

12:7 Yar. 13:15; 15:18; 17:8; 24:7; 26:4; Qan. 34:4.

12:8 «Perwerdigarning namini chaqirip ibadet qildi» — yaki «Perwerdigarning namini chaqirip nida qildi». 4:26ni körüng.

12:10 «chüshti» —Ibraniylargha nisbeten ular Xudaning «muqeddes zémin»i bolghan Qanaan (Pelestin)din chiqip herqaysi jaylargha (ularning jughrapiyilik orni égiz bolsun, pes bolsun) mangsa, «chüshüsh» dégen péil bilen ipadilinidu; shuningdek herqaysi yerdin Pelestin’ge qarap mangsa, «chiqish» dégen péil bilen ipadilinidu. «Abram Misirgha chüshti» — Abram (Ibrahim)ning Misirgha chüshüshi toghruluq «qoshumche söz»imiz («Ibrahimning hayatidin alidighan sawaqlar we ibretler»)de azraq toxtilimiz.

12:13 Yar. 20:12; 26:7.

12:15 «Pirewn» — Misirning padishahining omumiy unwani idi.

12:17 Zeb. 105:14-15