31
Özini aqlash üchün qesem ichish
«Men közüm bilen ehdileshken;
Shuning üchün men qandaqmu qizlargha hewes qilip köz tashlap yürey?«Men közüm bilen ehdileshken; shuning üchün men qandaqmu qizlargha hewes qilip köz tashlap yürey?» — mana biz bu yerdin Ayupning özining birdin bir hemriyi bolghan ayaligha sadiq bolup ötkenlikini körüwalalaymiz. U öz ayaligha peqet sirttin qarighandila emes, belki chin yürikidin sadaqetmen idi. U bu babta nishan qilghan pezilet, Mesih Eysa Injilda telep qilghan peziletke nahayiti yéqin kélidu (yeni, ademning qelb-oylirini bashquridighan heqqaniyliq hem méhir-muhebbet). Injil, «Matta» 5-7-babni körüng.
Undaq qilsam üstümdiki Tengridin alidighan nésiwem néme bolar?
Hemmige qadirdin alidighan mirasim néme bolar?
Bu gunahning netijisi heqqaniysizlargha bala-qaza emesmu?
Qebihlik qilghanlargha külpet emesmu?
U méning yollirimni körüp turidu emesmu?
Herbir qedemlirimni sanap turidu emesmu?2Tar. 16:9; Ayup 34:21; Pend. 5:21; 15:3; Yer. 32:19
Eger saxtiliqqa hemrah bolup mangghan bolsam’idi!
Eger putum aldamchiliq bilen bille bolushqa aldirighan bolsa,
(Men adilliq mizanigha qoyulghan bolsam’idi!
Undaqta Tengri eyibsizlikimdin xewer alalaytti!)
Eger qedimim yoldin chiqqan bolsa, könglüm közümge egiship mangghan bolsa,
Eger qolumgha herqandaq dagh chaplashqan bolsa,
Undaqta men térighanni bashqa birsi yésun!
Bixlirim yulunup tashliwétilsun!«Bixlirim yulunup tashliwétilsun!» — «bixlirim» dégen sözning «balilirim» dégen köchme menisimu bar.
Eger qelbim melum bir ayaldin azdurulghan bolsa,
Shu niyette qoshnamning ishik aldida paylap turghan bolsam,Ayup 24:15; Pend. 7:25
10 Öz ayalim bashqilarning tügminini tartidighan kün’ge qalsun,
Bashqilar uni ayaq asti qilsun.«Öz ayalim bashqilarning tügminini tartidighan kün’ge qalsun» — bashqa bir xil terjimisi: «Ayalim bashqa birsi bilen bille bolsun».
11  Chünki bu esheddiy nomusluq gunahtur;
U soraqchilar teripidin jazalinishi kérektur.
12 Bu gunah bolsa ademni halak qilghuchi ottur;
U méning barliq tapqanlirimni yulup alghan bolatti.
13  Eger qulumning yaki dédikimning manga qarita erzi bolghan bolsa,
Ularning dewasini közümge ilmighan bolsam,
14  Undaqta Tengri méni soraqqa tartishqa ornidin turghanda qandaq qilimen?
Eger U mendin soal-soraq alimen dep kelse,
Men Uninggha qandaq jawab bérimen?Zeb. 44:20-21
15  Méni baliyatquda apiride qilghuchi ularnimu apiride qilghan emesmu.
Men bilen u ikkimizni anilirimizning baliyatqusida töreldürgüchi bir emesmu?Ayup 34:19; Pend. 14:31; 17:5
16  Eger miskinlerni öz arzu-ümidliridin tosqan bolsam,
Eger tul xotunning köz nurini qarangghulashturghan bolsam,
17 Yaki özümning bir chishlem nénimni yalghuz yégen bolsam,
Uni yétim-yésir bilen bille yémigen bolsam
18  (Emeliyette yash waqtimdin tartip oghli ata bilen bille bolghandek umu men bilen bille turghanidi,
Apamning qorsiqidin chiqqandin tartipla tul xotunning yölenchüki bolup keldim),
19  Eger kiyim-kéchek kemlikidin halak bolay dégen birige,
Yaki chapansiz bir yoqsulgha qarap olturghan bolsam,
20  Eger uning belliri kiyimsiz qélip manga bext tilimigen bolsa,
Eger u qozilirimning yungida issinmighan bolsa,
21  Eger sheher derwazisi aldida «Höküm chiqarghanlar arisida méning yölenchüküm bar» dep,
Yétim-yésirlargha ziyankeshlik qilishqa qol kötürgen bolsam,
22  Undaqta mürem taghiqidin ajrilip chüshsun!
Bilikim ügisidin sunup ketsun!
23  Chünki Tengri chüshürgen balayi’apet méni qorqunchqa salmaqta idi,
Uning heywitidin undaq ishlarni qet’iy qilalmayttim.
24  Eger altun’gha ishinip uni öz tayanchim qilghan bolsam,
Yaki sap altun’gha: «Yölenchükümsen!» dégen bolsam,Mar. 10:24; 1Tim. 6:17
25  Eger bayliqlirim zor bolghanliqidin,
Yaki qolum alghan gheniymettin shadlinip ketken bolsam,Zeb. 62:10
26  Eger men quyashning julasini chachqanliqini körüp,
Yaki ayning aydingda mangghanliqini körüp,Qan. 4:19
27  Könglüm astirtin azdurulghan bolsa,
Shundaqla bulargha choqunup aghzim qolumni söygen bolsa,
28  Bumu soraqchi aldida gunah dep hésablinatti,
Chünki shundaq qilghan bolsam men yuqirida turghuchi Tengrige wapasizliq qilghan bolattim.
29  Eger manga nepretlen’gen kishining halakitige qarighinimda shadlinip ketken bolsam,
Béshigha külpet chüshkenlikidin xushal bolghan bolsam —Pend. 17:5
30  (Emeliyette u tügeshsun dep qarghap, uning ölümini tilep aghzimni gunah ötküzüshke yol qoymighanmen)Mat. 5:44; Rim. 12:14
31  Eger chédirimdikiler men toghruluq: «Xojayinimizning dastixinidin yep toyunmighan qéni kim bar?» démigen bolsa,«Eger chédirimdikiler men toghruluq: «xojayinimizning dastixinidin yep toyunmighan qéni kim bar?» démigen bolsa...» — derweqe, Ayupning bu gépi hem shuninggha oxshash nurghun sözliri heqiqet bolmighan bolsa, emdi öz yurtidikiler, chédirdikiler uni anglapla guwahliq qilip derhal inkar qilatti.
32  (Musapirlardin kochida qalghini ezeldin yoqtur;
Chünki ishikimni herdaim yoluchilargha échip kelgenmen)Ibr. 13:2; 1Pét. 4:9
33  Eger Adem’atimizdek itaetsizliklirimni yapqan,
Qebihlikimni könglümge yoshurghan bolsam,
34  Hemde shuning üchün pütkül xalayiq aldida uning ashkarilinishidin qorqup yürgen bolsam,
Jemiyetning kemsitishliri manga wehime qilghan bolsa,
Shuning bilen men talagha chiqmay yürgen bolsam,... «Eger Adem’atimizdek itaetsizliklirimni yapqan... ... Jemiyetning kemsitishliri manga wehime qilghan bolsa, shuning bilen men talagha chiqmay yürgen bolsam,...» — (33-34-ayet) eslide Adem’atimiz gunahini Xudadin yoshurmaqchi bolup derexler ichige möküwalghanidi. Emiliyette adem öz gunahlirini Xudaning aldida ochuq-ashkara étirap qilsila derhal uning yardimige érisheleydu. Shundaq qaraymizki, Ayup mushu yerde «Eger gunah qilghan bolsam, Xudaning aldida étirap qilattim; undaqta xalayiqtin héch qorqmayttim» démekchi.
Bezi ademlerning gunah qilmasliqining birdinbir sewebi bashqilarning körüp qalmasliqi üchün bolidu — yeni xalayiqning pikridin bolghan qorqunchisidinla, xalas. Ayup hergiz bundaq xildiki ademlerdin emes, herdaim Xudani öz aldida eng aliy orun’gha qoyidu.
35 — Ah, manga qulaq salghuchi birsi bolsidi!
Mana, imzayimni qoyup bérey;
Hemmige Qadir manga jawab bersun!
Reqibim méning üstümdin erz yazsun!«Hemmige Qadir manga jawab bersun! Reqibim méning üstümdin erz yazsun!» — biz «méning reqibim» dégen bu sözni yenila Xudani körsitidu, dep tehlil qilimiz. Yene bezi sherhchiler uni Ayupning üch dostlini körsitidu, dep qaraydu.
36  Shu erzni zimmemge artattim emesmu?
Choqum tajlardek béshimgha kiyiwalattim.
37  Men Uninggha qedemlirimning pütün sanini hésablap bérettim;
Shahzadidek men Uning aldigha barattim.«Men uninggha qedemlirimning pütün sanini hésablap bérettim» — «Uninggha» yeni Xudagha, démekchi.
38  Eger öz étizlirim manga qarshi guwah bolup chuqan kötürse,
Uning chünekliri bilen birge yighlashsa,
39  Chünki chiqarghan méwisini heq tölimey yégen bolsam,
Höddigerlerni halsizlandurup nepisini toxtatqan bolsam,
40  Undaqta bughdayning ornida shumbuya össun!
Arpining ornida mestek össun.
 
Mana shuning bilen men Ayupning sözliri tamam wessalam!» «Arpining ornida mestek össun!» — «mestek» bughdaygha ziyan yetküzidighan birxil ösümlük; yene «kürmek» depmu atilidu.
 
 

31:1 «Men közüm bilen ehdileshken; shuning üchün men qandaqmu qizlargha hewes qilip köz tashlap yürey?» — mana biz bu yerdin Ayupning özining birdin bir hemriyi bolghan ayaligha sadiq bolup ötkenlikini körüwalalaymiz. U öz ayaligha peqet sirttin qarighandila emes, belki chin yürikidin sadaqetmen idi. U bu babta nishan qilghan pezilet, Mesih Eysa Injilda telep qilghan peziletke nahayiti yéqin kélidu (yeni, ademning qelb-oylirini bashquridighan heqqaniyliq hem méhir-muhebbet). Injil, «Matta» 5-7-babni körüng.

31:4 2Tar. 16:9; Ayup 34:21; Pend. 5:21; 15:3; Yer. 32:19

31:8 «Bixlirim yulunup tashliwétilsun!» — «bixlirim» dégen sözning «balilirim» dégen köchme menisimu bar.

31:9 Ayup 24:15; Pend. 7:25

31:10 «Öz ayalim bashqilarning tügminini tartidighan kün’ge qalsun» — bashqa bir xil terjimisi: «Ayalim bashqa birsi bilen bille bolsun».

31:14 Zeb. 44:20-21

31:15 Ayup 34:19; Pend. 14:31; 17:5

31:24 Mar. 10:24; 1Tim. 6:17

31:25 Zeb. 62:10

31:26 Qan. 4:19

31:29 Pend. 17:5

31:30 Mat. 5:44; Rim. 12:14

31:31 «Eger chédirimdikiler men toghruluq: «xojayinimizning dastixinidin yep toyunmighan qéni kim bar?» démigen bolsa...» — derweqe, Ayupning bu gépi hem shuninggha oxshash nurghun sözliri heqiqet bolmighan bolsa, emdi öz yurtidikiler, chédirdikiler uni anglapla guwahliq qilip derhal inkar qilatti.

31:32 Ibr. 13:2; 1Pét. 4:9

31:34 «Eger Adem’atimizdek itaetsizliklirimni yapqan... ... Jemiyetning kemsitishliri manga wehime qilghan bolsa, shuning bilen men talagha chiqmay yürgen bolsam,...» — (33-34-ayet) eslide Adem’atimiz gunahini Xudadin yoshurmaqchi bolup derexler ichige möküwalghanidi. Emiliyette adem öz gunahlirini Xudaning aldida ochuq-ashkara étirap qilsila derhal uning yardimige érisheleydu. Shundaq qaraymizki, Ayup mushu yerde «Eger gunah qilghan bolsam, Xudaning aldida étirap qilattim; undaqta xalayiqtin héch qorqmayttim» démekchi. Bezi ademlerning gunah qilmasliqining birdinbir sewebi bashqilarning körüp qalmasliqi üchün bolidu — yeni xalayiqning pikridin bolghan qorqunchisidinla, xalas. Ayup hergiz bundaq xildiki ademlerdin emes, herdaim Xudani öz aldida eng aliy orun’gha qoyidu.

31:35 «Hemmige Qadir manga jawab bersun! Reqibim méning üstümdin erz yazsun!» — biz «méning reqibim» dégen bu sözni yenila Xudani körsitidu, dep tehlil qilimiz. Yene bezi sherhchiler uni Ayupning üch dostlini körsitidu, dep qaraydu.

31:37 «Men uninggha qedemlirimning pütün sanini hésablap bérettim» — «Uninggha» yeni Xudagha, démekchi.

31:40 «Arpining ornida mestek össun!» — «mestek» bughdaygha ziyan yetküzidighan birxil ösümlük; yene «kürmek» depmu atilidu.