37
Élixuning tötinchi bayanining dawami — Xudaning karamet emellirini körsetkenlirini ayan qilish •••• Qara quyunning yéqinlishishi
Shundaq, yürikimmu buni anglap tewrinip kétiwatidu,
Yürikim qépidin chiqip kétey, dédi.
Mana anglighina! Uning hörkirigen awazini,
Uning aghzidin chiqiwatqan güldürmama awazini angla!«Uning aghzidin chiqiwatqan güldürmama awazi» — ibraniy tilida «Uning aghzidin chiqiwatqan ghurqirashliri» yaki «Uning aghzidin chiqiwatqan gürgireshliri».  Zeb. 29:3-4
U awazini asman astidiki pütkül yerge,
Chaqmiqini yerning qerigiche yetküzidu.
Chaqmaqtin kéyin bir awaz hörkireydu;
Öz heywitining awazi bilen u güldürleydu,
Awazi anglinishi bilenla héch ayanmay chaqmaqlirinimu qoyuwétidu.
Tengri awazi bilen karamet güldürleydu,
Biz chüshinelmeydighan nurghun qaltis ishlarni qilidu.Ayup 5:9; 9:10; 36:26
Chünki u qargha: «Yerge yagh!»,
Hem höl-yéghin’gha: «Küchlük yamghur bol!» deydu.Zeb. 147:16
U barliq insanni özining yaratqanliqini bilsun dep,
Hemme ademning qolini bular bilen tosup qoyidu;«U hemme ademning qolini bular bilen tosup qoyidu» — qar yaki qattiq yamghur yaghsa, ademler xizmet qilishqa sirtqa chiqalmaydu, yawayi haywanlarmu chiqalmaydu. Biz bu addiy ishtin sawaq élishimiz kérek. Biz «Hemmige Qadir» emesmiz, qolimiz hem bilimimiz cheklik, Xudaning zor küch-qudriti aldida kemterleshkinimiz tüzük.
Yawayi haywanlar öz uwisigha kirip kétidu,
Öz qonalghusida turghuzulidu.
Boran-chapqun kohiqaptin kélidu,
Hem soghuq-zimistan taratquchi shamallardin kélidu.«taratquchi shamallar...» — bu söz belkim melum bir shamalning mexsus atalghusi bolushi kérek. Bashqa bir xil terjimisi «Soghuq-zimistan shimaldin kélidu».
10 Tengrining nepisi bilen muz hasil bolidu;
Bipayan sular qétip qalidu.Ayup 38:29, 30; Zeb. 147:17, 18
11 U yene qoyuq bulutlargha mol nemlik yükleydu,
U chaqmaq kötüridighan bulutni keng yéyip qoyidu.
12 Ular pütkül yer-zémin yüzide U buyrughan ishni ijra qilish üchün,
Uning yolyoruqliri bilen heryaqqa burulidu.
13 Yaki terbiye tayiqi bolushi üchün,
Yaki Öz dunyasi üchün,
Yaki Öz rehimdillikini körsitish üchün U bulutlirini keltüridu.«Yaki terbiye tayiqi bolushi üchün, yaki Öz dunyasi üchün, yaki Öz rehimdillikini körsitish üchün u bulutlirini keltüridu» — Élixuning «yaki Öz dunyasi üchün» dégen bu ibarisi sel sirliq. Yaghidighan yamghurning «terbiye tayiqi bolushi üchün» yaki «Öz rehimdilliqini körsitish üchün» dégenning meniliri éniq, biraq «Öz dunyasi üchün» némini körisitdu? Xudaning meqsetliri awwalqi birinchisi hem ikkinchiside insanlargha merkezleshken bolup, Xudaning «Öz dunyasi üchün» dégen meqsitini uning Öz dunyasidin huzur élishi üchün dések bolamdu-bolmamdu? Xudaning herbir qilidighan Ishi insanlar üchünla bolushi kérekmu? — kéyinki bablarda Xudaning insanlar bilen biwasite munasiwiti yoq birqanche ishliri tilgha élinidu. Mundaq ishlarning alahidiliki toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq sözleymiz.  Mis. 9:18,23; 1Sam. 12:18,19; Ezra 10:9; Ayup 36:31
14 I Ayup, buni anglap qoy,
Tengrining karamet emellirini tonup yétip shük tur.«I Ayup, buni anglap qoy, Tengrining karamet emellirini tonup yétip shük tur» — belkim u Ayupni ularning üstidiki boran-chapqunning karametlirini bayqashqa ündeydu.
15 Tengrining bulutlarni qandaq septe turghuzghanliqini bilemsen?
Uning bulutining chaqmiqini qandaq chaqturidighanliqinimu bilemsen?
16 Bulutlarning qandaq qilip boshluqta muelleq turidighanliqini,
Bilimi mukemmel Bolghuchining karametlirini bilemsen?
17 Hey, Uning qandaq qilip yer-zéminni jenubdiki shamal bilen tinchlandurup,
Séni kiyim-kéchikingning ottek issitqinini bilemsen?
18 Sen Uninggha hemrah bolup asmanni xuddi quyup chiqarghan eynektek,
Mustehkem qilip yayghanmiding?!Yar. 1:6
19 Uninggha némini déyishimiz kéreklikini bizge ögitip qoyghin!
Qarangghuluqimiz tüpeylidin biz dewayimizni jayida sepke qoyalmaymiz.
20 Uninggha «Méning Sanga gépim bar» déyish yaxshimu?
Undaq dégüchi adem yutulmay qalmaydu!
21-23 Emdi shamallar kélip bulutlarni tarqitiwétidu,
Biraq bulutlar arisidiki quyash nurigha ademler biwasite qarap turalmaydu.
Quyashning altun renggi shimal tereptinmu peyda bolidu;
Tengrining huzurida dehshetlik heywet bardur.
Hemmige Qadirni bolsa, biz Uni mölcherliyelmeymiz;
Qudriti qaltistur, Uning adaliti ulugh, heqqaniyliqi chongqur,
Shunga U ademlerge zulum qilmaydu.«Emdi shamallar kélip bulutlarni tarqitiwétidu, biraq bulutlar arisidiki quyash nurigha ademler biwasite qarap turalmaydu» — Élixuning bu sözimu sirliq. Terjime qilish tes bolghini bilen, sherhimizche u Ayupning ehwalini hazirqi bu bulutluq, tutuq (boran-chapqunluq) kün’ge oxshatmaqchi bolsa kérek. Xuda bulutlarni tarqitip tuyuqsiz körünse, Ayup quyashqa biwasite qariyalmighan’gha oxshash uningghimu qariyalmaytti, démekchi. Biraq Xudaning heywiti, körkemliki hemme tereptin, hetta shimal teripidin peyda bolidu, deydu. Élixuning bayanining bashqa xil menilirimu bar bolushi mumkin.  Ayup 9:4; 12:13, 16; 36:5; Zeb. 93:1; 99:4
24  Shunga ademler Uningdin qorqidu;
Könglide özini dana chaghlaydighanlargha U héch étibar qilmaydu».«Shunga ademler Uningdin qorqidu; könglide özini dana chaghlaydighanlargha U héch étibar qilmaydu» — bashqa ikki xil terjimisimu bar: — «Shunga ademler Uningdin qorqidu; U könglide danaliq barlargha étiwar qilamdu?» we yaki «Shunga, ademler, Uningdin qorqunglar! Shübhisizki, könglide danaliq barlar Uningdin eyminidu!».
 
 

37:2 «Uning aghzidin chiqiwatqan güldürmama awazi» — ibraniy tilida «Uning aghzidin chiqiwatqan ghurqirashliri» yaki «Uning aghzidin chiqiwatqan gürgireshliri».

37:2 Zeb. 29:3-4

37:5 Ayup 5:9; 9:10; 36:26

37:6 Zeb. 147:16

37:7 «U hemme ademning qolini bular bilen tosup qoyidu» — qar yaki qattiq yamghur yaghsa, ademler xizmet qilishqa sirtqa chiqalmaydu, yawayi haywanlarmu chiqalmaydu. Biz bu addiy ishtin sawaq élishimiz kérek. Biz «Hemmige Qadir» emesmiz, qolimiz hem bilimimiz cheklik, Xudaning zor küch-qudriti aldida kemterleshkinimiz tüzük.

37:9 «taratquchi shamallar...» — bu söz belkim melum bir shamalning mexsus atalghusi bolushi kérek. Bashqa bir xil terjimisi «Soghuq-zimistan shimaldin kélidu».

37:10 Ayup 38:29, 30; Zeb. 147:17, 18

37:13 «Yaki terbiye tayiqi bolushi üchün, yaki Öz dunyasi üchün, yaki Öz rehimdillikini körsitish üchün u bulutlirini keltüridu» — Élixuning «yaki Öz dunyasi üchün» dégen bu ibarisi sel sirliq. Yaghidighan yamghurning «terbiye tayiqi bolushi üchün» yaki «Öz rehimdilliqini körsitish üchün» dégenning meniliri éniq, biraq «Öz dunyasi üchün» némini körisitdu? Xudaning meqsetliri awwalqi birinchisi hem ikkinchiside insanlargha merkezleshken bolup, Xudaning «Öz dunyasi üchün» dégen meqsitini uning Öz dunyasidin huzur élishi üchün dések bolamdu-bolmamdu? Xudaning herbir qilidighan Ishi insanlar üchünla bolushi kérekmu? — kéyinki bablarda Xudaning insanlar bilen biwasite munasiwiti yoq birqanche ishliri tilgha élinidu. Mundaq ishlarning alahidiliki toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq sözleymiz.

37:13 Mis. 9:18,23; 1Sam. 12:18,19; Ezra 10:9; Ayup 36:31

37:14 «I Ayup, buni anglap qoy, Tengrining karamet emellirini tonup yétip shük tur» — belkim u Ayupni ularning üstidiki boran-chapqunning karametlirini bayqashqa ündeydu.

37:18 Yar. 1:6

37:21-23 «Emdi shamallar kélip bulutlarni tarqitiwétidu, biraq bulutlar arisidiki quyash nurigha ademler biwasite qarap turalmaydu» — Élixuning bu sözimu sirliq. Terjime qilish tes bolghini bilen, sherhimizche u Ayupning ehwalini hazirqi bu bulutluq, tutuq (boran-chapqunluq) kün’ge oxshatmaqchi bolsa kérek. Xuda bulutlarni tarqitip tuyuqsiz körünse, Ayup quyashqa biwasite qariyalmighan’gha oxshash uningghimu qariyalmaytti, démekchi. Biraq Xudaning heywiti, körkemliki hemme tereptin, hetta shimal teripidin peyda bolidu, deydu. Élixuning bayanining bashqa xil menilirimu bar bolushi mumkin.

37:21-23 Ayup 9:4; 12:13, 16; 36:5; Zeb. 93:1; 99:4

37:24 «Shunga ademler Uningdin qorqidu; könglide özini dana chaghlaydighanlargha U héch étibar qilmaydu» — bashqa ikki xil terjimisimu bar: — «Shunga ademler Uningdin qorqidu; U könglide danaliq barlargha étiwar qilamdu?» we yaki «Shunga, ademler, Uningdin qorqunglar! Shübhisizki, könglide danaliq barlar Uningdin eyminidu!».