Muqeddes Kalam (latin yéziq) Rimliqlargha 10

1 Qérindashlar, yürek intizarim, shundaqla Xudagha yélinishim Israillarning qutquzulushi üchündur. 2 Chünki shuninggha guwahliq bérimenki, ularning Xudagha heqiqetenmu qizghin intilishi bar, biraq ularning intilishi heqiqiy bilim üstige qurulghan emes.□ ■ 3 Chünki ular Xudaning heqqaniyliqini bilmigechke, uning ornigha özlirining heqqaniyliqini tikleshke tiriship, Xudaning heqqaniyliqigha boysunmidi. 4 Chünki Tewrat qanunining nishan-meqsiti Mesihning Özidur; shuning bilen étiqad qilghuchilarning herbiri üchün heqqaniyliq bar boldi.□ ■

5 Chünki Tewrat qanunigha emel qilishtin kelgen heqqaniyliq heqqide Musa peyghember mundaq yazghan; «Qanunning emrlirige emel qilghanlar shu ishliridin hayatliq tapidu».□ ■

6 Lékin étiqadtin bolghan heqqaniyliq mundaq deydu: — «Könglüngde: — «Kim asman’gha chiqar?» (yeni «Kim Mesihni asmandin élip chüshürer?»)■ 7 we yaki «Hang tégige kim chüsher?» (yeni «Mesihni ölümdin kim qayturar?») — démigin».□ ■

8 Emdi shu heqqaniyliq néme deydu? — «Söz-kalam sanga yéqindur, tilingda we dilingdidur!» — bu söz-kalam del biz jakarlaydighan étiqadning sözidur.□ ■ 9 Démek, «Eysaning Reb ikenlikini aghzing bilen étirap qilsang we qelbingde Xudaning uni ölükler arisidin tirildürgenlikige ishenseng, qutquzulisen»! 10 Chünki insan qelbide étiqad qilish bilen heqqaniy qilinidu, éghizida étirap qilish bilen nijatqa érishidu. 11 Muqeddes yazmilarda déyilgendek; «Uninggha étiqad qilghuchining herbiri hergiz yerge qaritilmas». □ ■ 12 Chünki bu jehette Yehudiylar bilen Gréklarning perqi yoq; her ikkisining Rebbi hemmining Rebbidur we Özige nida qilghanlarning hemmisige mol bayliqlirini ayimaydu. □ ■ 13 Chünki: «Kimdikim Rebning namini chaqirip nida qilsa qutquzulidu».□ ■

14 Lékin Rebge ishenmigen kishi qandaqmu Uninggha nida qilalisun? U toghruluq anglimighan kishi qandaqmu Uninggha ishensun? Xush xewer jakarlighuchi bolmisa, ular uni qandaqmu angliyalisun? 15 Shu jakarlighuchilar ewetilmigen bolsa, xush xewerni qandaqmu yetküzelisun? Muqeddes yazmilarda yézilghinidek: «Aman-xatirjemlik toghruluq xush xewerni, bext-saadet toghruluq xush xewerni yetküzgenlerning ayaghliri némidégen güzel-he!».□ ■

16 Biraq, xuddi Yeshaya peyghemberning «I Perwerdigar, bizning xewirimizge kimmu ishendi?» déginidek hemme adem xush xewerge itaet qilghan emes. □ ■ 17 Shunga étiqad xewerni anglashtin kélidu we shu xewer Mesih toghruluq sözde anglitilidu.□

18 Lékin shuni soraymenki, ular shu xewerni anglimighanmidu? Elwette anglidi: — «Ularning sadasi pütkül dunyagha,

Sözliri yer yüzining qerlirige yetti».□ ■

19 Yene shuni soraymenki, Israillar shu xewerdin waqip bolmighanmidu? Aldi bilen, Musa Israilgha mundaq bésharet bergen: —

««Héch xelq emes» bolghan bir xelq arqiliq silerde heset qozghaymen,

Nadan bir xelq arqiliq ghezipinglarni qozghaymen».□ ■

20 Kéyin, Yeshaya peyghember intayin yüreklik halda shu bésharetni bérip: —

«Özümge intilmigenlerge Özümni tapquzdum,

Méni sorimighanlargha Özüm köründüm» — dédi.□ ■

21 Lékin, U Israillar heqqide: —

«Men kün boyi bu itaetsiz we tersa xelqqe qollirimni uzitip intilip keldim!» — deydu.□ ■

□10:2 «ularning (Yehudiylarning) Xudagha heqiqetenmu qizghin intilishi bar, biraq ularning intilishi heqiqiy bilim üstige qurulghan emes» — «heqiqiy bilimge üstige qurulghan emes»: Yehudiylarning köp diniy mezhepidikilerge nisbeten eng muhim ish Tewrat qanuni üstidiki «bilim» we «bilim ashurush» idi. Shuning bilen Pawlusning bu sözi ishenmigen Yehudiylargha bek éghir kélishi mumkin idi.

■10:2 Ros. 22:3; Rim. 9:31; Gal. 4:17.

□10:4 «Tewrat qanunining nishan-meqsiti Mesihning Özidur» — grék tilida «nishan-meqset» dégenning «xatime» dégen yene bir menisimu bar. Démek, ayetning menisi: (1) Xudaning Tewrat qanunida bolghan meqsiti insan’gha öz gunahini tonutup, Mesihning qutquzushigha mohtaj bolghanliqini bildürüshtin ibaret idi; shunga Xuda qanunni bergen waqtida Mesihning dunyagha kélishini közligenidi; (2) Mesih Özi Tewrat qanunini mukemmel emelge ashurdi, jümlidin Tewrat qanuni telep qilghan, shundaqla bésharet bergen gunahni yuyidighan qurbanliqni qildi; (3) Mesih Tewrat qanunini toluq emelge ashurghandin kéyin, étiqad qilghuchilar üchün uning héch telipi qalmidi (7:4ni körüng). Mezkur ayet bu menilirining hemmisini öz ichige alidu.

■10:4 Mat. 5:17; Ros. 13:38; 2Kor. 3:13; Gal. 3:24.

□10:5 «Qanunning emrlirige emel qilghanlar shu ishliridin hayatliq tapidu» — «Law.» 18:5 we yene «Qan.» 4:1, 6:24.

■10:5 Law. 18:5; Ez. 20:11; Gal. 3:12.

■10:6 Qan. 30:12.

□10:7 Lékin étiqadtin bolghan heqqaniyliq mundaq deydu: — Könglüngde: — «Kim asman’gha chiqar?» (yeni «Kim Mesihni asmandin élip chüshürer?») we yaki «Hang tégige kim chüsher?» (yeni «Mesihni ölümdin kim qayturar?») — démigin» — (6-7-ayet) neqil keltürülgen ikki ayet: — «Qan.» 30:12-13 . Bu sirliq geplerning ajayib meniliri belkim mundaq: (1) «Kimmu asman’gha chiqar?» — «Kimmu Xudaning asman pelektek yuqiri telep qilghan heqqaniyliqigha yételisun?» dégenliktur. Lékin eger birsi: «Heqqaniyliqim mukemmel, «asman’gha chiqqandekmen»» dégen bolsa, bu dégini «Men Mesihke oxshash heqqaniy» dégen’ge barawer bolup, Xudaning Mesihte körsetken mukemmel heqqaniyliqigha ahanet qilghan bolidu. Bundaq déyishi beribir Mesihni özining peskesh «heqqaniyliqi»ning derjisige chüshürüp, «Mesihni asmandin chüshürmekchi» bolghini. (2) «Kimmu hangning tégige chüsher?» déyishi, bir kishi öz gunahining bedilini tölimekchi bolup dozaxta bir mezgil tursam andin gunahimdin xalas bolimen» démekchi bolghini; bu, Mesihning ölümide gunahimiz üchün jaza tartip bedel tölishining manga (shundaqla héchkimge) kériki yoq; mushundaq dégen kishi «Mesihni ölümdin kim qayturar» dégen bolidu, yeni «Mesihni ölüm yolidin qayturush kérek, uning ölüshi kéreksiz, exmiqane ishtur» dégüchi bolidu. Yighip éytqanda, héchkim özige tayinip Xudaning mukemmel heqqaniyliqigha yételmeydu; héchkim öz gunahi üchün özi bedel toliyelmeydu.

■10:7 Qan. 30:13

□10:8 «Söz-kalam sanga yéqindur, tilingda we dilingdidur!» — «Qan.» 30:14.

■10:8 Qan. 30:12-14.

□10:11 «Uninggha étiqad qilghuchining herbiri hergiz yerge qaritilmas» — «Yesh.» 28:16.

■10:11 Yesh. 28:16; Rim. 9:33.

□10:12 «Chünki bu jehette Yehudiylar bilen Gréklarning perqi yoq» — démek, «bu jehette (Mesih arqiliq nijatqa érishishte) Yehudiylar bilen Yehudiy emeslerning perqi yoq».

■10:12 Ros. 15:9; Rim. 3:22.

□10:13 «Kimdikim Rebning namini chaqirip nida qilsa qutquzulidu» — «Yo.» 2:32.

■10:13 Yo. 2:32; Ros. 2:21.

□10:15 «Aman-xatirjemlik toghruluq xush xewerni, bext-saadet toghruluq xush xewerni yetküzgenlerning ayaghliri némidégen güzel-he!» — «Yesh.» 52:7, «Nah.» 1:15. Menisi belkim «xush xewer yetküzgenler kelgendek waqtida kelgen!» dégenni öz ichige alidu. Bezi kona köchürme yazmilarda «bext-saadet toghruluq xush xewerni...» dégen sözler tépilmaydu.

■10:15 Yesh. 52:7; Nah. 2:1.

□10:16 «I Perwerdigar, bizning xewirimizge kimmu ishendi?» — «Yesh.» 53:1.

■10:16 Yesh. 53:1; Yuh. 12:38.

□10:17 «... étiqad xewerni anglashtin kélidu we shu xewer Mesih toghruluq sözde anglitilidu» — bezi kona köchürme yazmilar: «... étiqad xewerni anglashtin kélidu we shu xewer Xudaning sözide anglitilidu» déyilidu.

□10:18 «Lékin shuni soraymenki, ular shu xewerni anglimighanmidu? Elwette anglidi...» — bezi alimlar mushu yerdiki «ular»ni Israillarni körsitidu, dep qaraydu. Lékin kéyinki ayet alahide Israillarning «anglishi» toghruluq bolghachqa, «ular»ni dunyadiki barliq ademler, Yehudiylar we Yehudiy emeslernimu körsetse kérek, dep qaraymiz. Bu ayetni shundaq chüshinimizki, «Hemme adem anglighan; shunga, Yehudiy xelqimu choqum anglighan». «Ularning sadasi pütkül dunyagha, sözliri yer yüzining qerlirige yetti» — «Zeb.» 19:4. Zeburdiki bu sözler esli asmandiki nurluq jisimlar Xudaning ulughluqini barliq alemge ipadiligenliki toghruluq idi. Rosul Pawlus bu sözni neqil keltürüp Injildiki xush xewer dunyadiki her yerlerge yorutulup tarqitilmaqta, démekchi.

■10:18 Zeb. 19:4

□10:19 ««Héch xelq emes» bolghan bir xelq arqiliq silerde heset qozghaymen, nadan bir xelq arqiliq ghezipinglarni qozghaymen» — «Qan.» 32:21. Démek, bashqa eller anglighan, qobul qilghan yerde, Israil choqum chüshen’gen. Israillar esli «nadan, bilimsiz, xudasiz» dep hésablighan Yehudiy bolmighan herqaysi yat millettin bolghan ishen’güchi kishilerning xush xewerge ishen’gechke «Xudaning yéngi xelqi» bolghanliqini, ularning bextini körüp heset qilidu, hetta ulargha ghezeplinidu. Musa peyghemberning «héch xelq emes» dégen sözi kelgüsi zamanda hasil qilinidighan Mesihning jamaitini körsitidu. Ularning köpinchisi herqaysi milletlerdin kelgechke, birinchidin ular «bir xelq» yaki «bir el» bolalmaydu; ikkinchidin, ularning arisida Yehudiylar köp bolmaydu. Ular herxil kishilerdin terkib tapqachqa, Yehudiylar ularni «bir xelq» yaki «bir el» hésablimaydu hem «héch xelq emesler» dep qaraydu.

■10:19 Qan. 32:21.

□10:20 «Özümge intilmigenlerge Özümni tapquzdum, Méni sorimighanlargha Özüm köründüm» — «Yesh.» 65:1.

■10:20 Yesh. 65:1.

□10:21 «Men kün boyi bu itaetsiz we tersa xelqqe qollirimni uzitip intilip keldim!» — «Yesh.», 65:2.

■10:21 Yesh. 65:2.