32
Yaⱪupning Əsaw bilǝn kɵrüxüxkǝ tǝyyarlinixi
Yaⱪup ɵz yoliƣa ketip baratti; yolda Hudaning pǝrixtiliri uningƣa uqridi.Yar. 48:16. Yaⱪup ularni kɵrüp: — Bu jay Hudaning bargaⱨi ikǝn! — dǝp, bu jayning namini «Maⱨanaim» dǝp ⱪoydi.«Maⱨanaim» — buning mǝnisi «ikki bargaⱨ». Bu «ikki bargaⱨ» Yaⱪupning bargaⱨi wǝ Hudaning bargaⱨini kɵrsitidu. Yaⱪupning «bargaⱨ» deginidin ⱪariƣanda, xu jayda kɵrgǝn pǝrixtilǝr dǝrwǝⱪǝ intayin kɵp bolsa kerǝk.
Andin Yaⱪup Seir zeminidiki «Edom yayliⱪi»ƣa, akisi Əsawning ⱪexiƣa aldin hǝwǝrqilǝrni ǝwǝtip, ularƣa jekilǝp: — Silǝr hojamƣa, yǝni Əsawƣa: «Kǝminiliri Yaⱪup mundaⱪ dedi: — Mǝn Labanning ⱪexida musapir bolup, ta muxu waⱪitⱪiqǝ turdum. Əmdi mǝndǝ kala, exǝk wǝ ⱪoylar, ⱪul-dedǝklǝrmu bar; mǝn ɵzlirining nǝziridǝ iltipat taparmǝnmikin dǝp hojamƣa hǝwǝr yǝtküzüxni layiⱪ kɵrdüm», dǝnglar, — dedi.
Hǝwǝrqilǝr Yaⱪupning yeniƣa yenip kelip: — Biz akiliri Əsawning ⱪexiƣa barduⱪ; u tɵt yüz kixini elip, silining aldiliriƣa keliwatidu, — dedi.
Yaⱪup naⱨayiti ⱪorⱪup, ƣǝm-ƣussigǝ qüxüp adǝmlirini ⱪoy, kala wǝ tɵgilirigǝ ⱪoxup, ikki topⱪa ayridi. U: — «Əgǝr Əsaw kelip bir topimizƣa ⱨujum ⱪilsa, yǝnǝ bir top ⱪeqip ⱪutulup ⱪalar» — dǝp oylidi.
Andin Yaⱪup mundaⱪ dua ⱪildi: — I atam Ibraⱨimning Hudasi wǝ atam Isⱨaⱪning Hudasi! Manga: «Ɵz zemining wǝ uruⱪ-tuƣⱪanliringning ⱪexiƣa yenip kǝtkin, sanga yahxiliⱪ ⱪilimǝn» dǝp wǝdǝ ⱪilƣan Pǝrwǝrdigar! Yar. 31:13. 10 — Mǝn Sening Ɵz ⱪulungƣa kɵrsǝtkǝn ɵzgǝrmǝs barliⱪ meⱨribanliⱪing wǝ barliⱪ wapadarliⱪing aldida ⱨeqnemǝ ǝmǝsmǝn; qünki mǝn bu Iordan dǝryasidin ɵtkinimdǝ yalƣuz bir ⱨasam bar idi. Əmdi mǝn ikki top adǝm bolup ⱪaytiwatimǝn.«ⱨeqnemǝ ǝmǝsmǝn» — ibraniy tilida «intayin kiqikmǝn». 11 Ɵtünüp ⱪalay, meni akam Əsawning ⱪolidin ⱪutⱪuzƣaysǝn; qünki u kelip mǝn bilǝn hotun-balilirimni ɵltürüwetǝmdikin, dǝp ⱪorⱪimǝn. 12 Sǝn: «Mǝn jǝzmǝn sanga zor yahxiliⱪ ⱪilip, sening nǝslingni dengizdiki ⱪumdǝk ⱨǝddi-ⱨesabsiz kɵp ⱪilimǝn», degǝniding, — dedi.Yar. 28:13.
13-15 U xu keqisi xu yǝrdǝ ⱪonup ⱪaldi; andin u ⱪol ilikidiki mallardin elip, akisi Əsawƣa ikki yüz ɵqkǝ, yigirmǝ tekǝ, ikki yüz saƣliⱪ, yigirmǝ ⱪoqⱪar, ottuz qixi tɵgini taylaⱪliri bilǝn, ⱪiriⱪ inǝk, on buⱪa, yigirmǝ mada exǝk, on ⱨangga exǝkni sowƣat ⱪilip tǝyyarlap,«ⱨangga exǝk» — yaki «tǝhǝy». 16 Bularni ayrim-ayrim top ⱪilip hizmǝtkarlirining ⱪoliƣa tapxurup, ularƣa jekilǝp: — Silǝr mǝndin burun mengip, ⱨǝr topning arisida ariliⱪ ⱪoyup ⱨǝydǝp menginglar, — dedi.
17 U ǝng aldidiki top bilǝn mangƣan kixikǝ ǝmr ⱪilip: — Akam Əsaw sanga uqriƣanda, ǝgǝr u sǝndin: «Kimning adimisǝn? Ⱪǝyǝrgǝ barisǝn? Aldingdiki janiwarlar kimning?» — dǝp sorisa, 18 Undaⱪta sǝn jawab berip: «Bular kǝminiliri Yaⱪupning bolup, hojam Əsawƣa ǝwǝtkǝn sowƣattur. Mana, u ɵzimu kǝynimizdin keliwatidu» — degin, dedi.
19-20 Xu tǝriⱪidǝ u ikkinqi, üqinqi wǝ ulardin keyinki padilarni ⱨǝydǝp mangƣuqi kixilǝrgimu ohxax ǝmr ⱪilip: — Əsaw sizlǝrgǝ uqriƣanda, silǝrmu uningƣa xundaⱪ dǝnglar, andin: — Mana, kǝminiliri Yaⱪup ɵzimu arⱪimizdin keliwatidu, — dǝnglar, dedi; qünki u: — Mǝn aldimda barƣan sowƣat bilǝn uni meni kǝqürüm ⱪildurup, andin yüzini kɵrsǝm, meni ⱪobul ⱪilarmikin, — dǝp oyliƣanidi.«uni meni kǝqürüm ⱪildurup, andin...» — ibraniy tilida «uning yüzi aldida kafarǝt ⱪilalaymǝn, andin...». «Kafarǝt» degǝn ix toƣruluⱪ «Mis.» 29:33 wǝ izaⱨati, xundaⱪla «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng.
21 Xundaⱪ ⱪilip sowƣat aldin ǝwǝtildi; u xu keqisi bargaⱨda ⱪonup ⱪaldi.
 
Yaⱪupning Huda bilǝn qelixixi
22 U xu keqidǝ ⱪopup, ikki ayali wǝ ikki dediki wǝ on bir oƣlini elip, Yabbok keqikidin ɵtüp kǝtti. 23 U ularni eⱪindin ɵtküzdi, xundaⱪla ⱨǝmmǝ tǝǝlluⱪinimu u ⱪarxi tǝrǝpkǝ ɵtküzdi. 24 Yaⱪup bolsa bu ⱪatta yalƣuz ⱪaldi; bir zat kelip xu yǝrdǝ uning bilǝn tang atⱪuqǝ qelixti. 25 Lekin bu zat uni yengǝlmǝydiƣanliⱪini kɵrüp, uning yotisining yiriⱪiƣa ⱪolini tǝgküzüp ⱪoydi; xuning bilǝn ular qelixiwatⱪanda Yaⱪupning yotisi ⱪazandin qiⱪip kǝtti.«yotisining yiriⱪiƣa...» — yaki «yotisining ügisigǝ».
26 U zat: — Meni ⱪoyup bǝrgin, qünki tang atay dǝp ⱪaldi, dedi.
— Sǝn meni bǝrikǝtlimigüqǝ, seni ⱪoyup bǝrmǝymǝn, dedi Yaⱪup.Ⱨox. 12:4.
27 U uningdin: — Eting nemǝ? dǝp soridi.
U: etim Yaⱪup, — dedi.
28 U uningƣa: — Sening eting buningdin keyin Yaⱪup bolmay, bǝlki Israil bolidu; qünki sǝn Huda bilǝnmu, insan bilǝnmu elixip ƣalib kǝlding, — dedi.«Israil» — mǝnisi «Huda bilǝn billǝ bolƣan ǝmir» wǝ uning bilǝn tǝng «Huda bilǝn elixⱪuqi».  Yar. 35:10.
29 Andin Yaⱪup uningdin: — Namingni manga dǝp bǝrgin, dewidi, u: — Nemixⱪa mening namimni soraysǝn? — dedi wǝ xu yǝrdǝ uningƣa bǝht-bǝrikǝt ata ⱪildi.«Pǝniǝl» — (yaki «Pǝnuǝl») — mǝnisi «Hudaning jamali».
30 Xuning bilǝn Yaⱪup: — Hudani yüzmu-yüz kɵrüp, jenim ⱪutulup ⱪaldi, dǝp u jayning namini «Pǝniǝl» dǝp atidi.«Hudani yüzmu-yüz kɵrüp, jenim ⱪutulup ⱪaldi» — bu intayin sirliⱪ wǝⱪǝ üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
31 U Pǝniǝldin ɵtüp mangƣanda, kün uning üstibexini yorutti; ǝmma u yotisi tüpǝylidin aⱪsap mangatti .
32 Bu sǝwǝbtin Israillar bügüngiqǝ yotining ügisidiki pǝyni yemǝydu; qünki xu Zat Yaⱪupning yotisining yiriⱪiƣa, yǝni uning peyigǝ ⱪolini tǝgküzüp ⱪoyƣanidi.
 
 

32:1 Yar. 48:16.

32:2 «Maⱨanaim» — buning mǝnisi «ikki bargaⱨ». Bu «ikki bargaⱨ» Yaⱪupning bargaⱨi wǝ Hudaning bargaⱨini kɵrsitidu. Yaⱪupning «bargaⱨ» deginidin ⱪariƣanda, xu jayda kɵrgǝn pǝrixtilǝr dǝrwǝⱪǝ intayin kɵp bolsa kerǝk.

32:9 Yar. 31:13.

32:10 «ⱨeqnemǝ ǝmǝsmǝn» — ibraniy tilida «intayin kiqikmǝn».

32:12 Yar. 28:13.

32:13-15 «ⱨangga exǝk» — yaki «tǝhǝy».

32:19-20 «uni meni kǝqürüm ⱪildurup, andin...» — ibraniy tilida «uning yüzi aldida kafarǝt ⱪilalaymǝn, andin...». «Kafarǝt» degǝn ix toƣruluⱪ «Mis.» 29:33 wǝ izaⱨati, xundaⱪla «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng.

32:25 «yotisining yiriⱪiƣa...» — yaki «yotisining ügisigǝ».

32:26 Ⱨox. 12:4.

32:28 «Israil» — mǝnisi «Huda bilǝn billǝ bolƣan ǝmir» wǝ uning bilǝn tǝng «Huda bilǝn elixⱪuqi».

32:28 Yar. 35:10.

32:29 «Pǝniǝl» — (yaki «Pǝnuǝl») — mǝnisi «Hudaning jamali».

32:30 «Hudani yüzmu-yüz kɵrüp, jenim ⱪutulup ⱪaldi» — bu intayin sirliⱪ wǝⱪǝ üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.