42
Pǝrwǝrdigarƣa sirdax dost bolux
Ayup Pǝrwǝrdigarƣa jawab berip mundaⱪ dedi: —
«Ⱨǝmmǝ ixni ⱪilalaydiƣiningni,
Ⱨǝrⱪandaⱪ muddiayingni tosiwalƣili bolmaydiƣinini bildim!
«Nǝsiⱨǝtni tuturuⱪsiz sɵzlǝr bilǝn hirǝlǝxtürgǝn kim?»
Bǝrⱨǝⱪ, mǝn ɵzüm qüxǝnmigǝn ixlarni dedim,
Mǝn ǝⱪlim yǝtmǝydiƣan tilsimat ixlarni eyttim.««Nǝsiⱨǝtni tuturuⱪsiz sɵzlǝr bilǝn hirǝlǝxtürgǝn kim?» Bǝrⱨǝⱪ, mǝn ɵzüm qüxǝnmigǝn ixlarni dedim...» — Ayup Hudaning (38:2) soriƣan soaliƣa jawab bǝrginidǝ, Hudaning Ɵzigǝ ǝsli tǝnbiⱨ bǝrgǝn sɵzlirini ⱪobul ⱪilip hataliⱪini iⱪrar ⱪilip, jawab berip: — «Mǝn!» degǝndǝk, ɵzigǝ bu jawabkarliⱪni alidu. Biraⱪ yuⱪirida deginimizdǝk, uning üq dosti ⱨǝm Elihumu ohxaxla «nǝsiⱨǝtni tuturuⱪsiz sɵzlǝr bilǝn hirǝlǝxtürgǝn» idi, dǝp ⱪaraymiz.  Ayup 38:2; Zǝb. 40:5; 131:1; 138:6; 139:6
Anglap baⱪⱪaysǝn, sɵzlǝp berǝy;
Mǝn Sǝndin soray, Sǝn meni hǝwǝrdar ⱪilƣaysǝn.
Mǝn ⱪuliⱪim arⱪiliⱪ hǝwiringni angliƣanmǝn,
Biraⱪ ⱨazir kɵzüm Seni kɵriwatidu.«Anglap baⱪⱪaysǝn, sɵzlǝp berǝy; mǝn Sǝndin soray, Sǝn meni hǝwǝrdar ⱪilƣaysǝn» — bǝzi xǝrⱨqilǝr bu sɵzlǝrni Hudaningki (38:3, 40:7), Ayup pǝⱪǝt ularni nǝⱪil kǝltürüp ǝslitidu, dǝp ⱪaraydu. Lekin bizningqǝ Ayup ularni ɵzining qin kɵnglidiki gepi ⱪilip ixlitidu.
Xuning üqün mǝn ɵz-ɵzümdin nǝprǝtlinimǝn,
Xuning bilǝn topa-qanglar wǝ küllǝr arisida towa ⱪildim». «Topa-qanglar wǝ küllǝr arisida towa ⱪildim» — ⱪǝdimdǝ ⱪattiⱪ towa ⱪilix, puxayman ⱪilix, matǝm tutuxlar «topa-qanglar wǝ küllǝr arisida» olturux arⱪiliⱪ bildürülǝtti.
 
Əsligǝ kǝltürülüx
Pǝrwǝrdigar Ayupⱪa bu sɵzlǝrni ⱪilƣandin keyin xundaⱪ boldiki, Pǝrwǝrdigar Temanliⱪ Elifazƣa mundaⱪ dedi: —
«Mening ƣǝzipim sanga ⱨǝm ikki dostungƣa ⱪarap ⱪozƣaldi; qünki silǝr Mening toƣramda Ɵz ⱪulum Ayup toƣra sɵzligǝndǝk sɵzlimidinglar.«Mening ƣǝzipim ... ⱪozƣaldi; qünki silǝr Mening toƣramda Ɵz ⱪulum Ayup toƣra sɵzligǝndǝk sɵzlimidinglar» — Hudaning bu sɵzi, bolupmu «Mening ⱪulum Ayup Mening toƣramda toƣra sɵzligǝn» degini, bizgǝ aqⱪuq bolup, üq dostning wǝ Ayupning bayanliridin toƣra wǝ natoƣra yǝrlirini pǝrⱪ etix üqün ⱨalⱪiliⱪ rol oyniƣusi. Biraⱪ ⱨazir ɵzünglar üqün yǝttǝ torpaⱪ ⱨǝm yǝttǝ ⱪoqⱪarni elip, ⱪulum Ayupning yeniƣa berip, ɵz-ɵzünglar üqün kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ sununglar; ⱪulum Ayup silǝr üqün dua ⱪilidu; qünki Mǝn uni ⱪobul ⱪilimǝn; bolmisa, Mǝn ɵz nadanliⱪliringlarni ɵzünglarƣa ⱪayturup berǝy; qünki silǝr Mening toƣramda ⱪulum Ayup toƣra sɵzligǝndǝk toƣra sɵzlimidinglar».«Ⱪulum Ayup silǝr üqün dua ⱪilidu» — roxǝnki, Huda Ayupⱪa ixinidu, kɵzi Ayupning dosti üqün dua ⱪilixⱪa razi bolidiƣanliⱪiƣa yetidu.
Xuning bilǝn Temanliⱪ Elifaz, Xuhaliⱪ Bildad wǝ Naamatliⱪ Zofar üqǝylǝn berip Pǝrwǝrdigar ularƣa deginidǝk ⱪildi; ⱨǝmdǝ Pǝrwǝrdigar Ayupning duasini ⱪobul ⱪildi.
10  Xuning bilǝn Ayup dostliri üqün dua ⱪiliwidi, Pǝrwǝrdigar uni azab-ⱪiyinqiliⱪliridin ⱪayturup, ǝsligǝ kǝltürdi; Pǝrwǝrdigar Ayupⱪa burunⱪidin ikki ⱨǝssǝ kɵp bǝrdi. «Pǝrwǝrdigar uni azab-ⱪiyinqiliⱪliridin ⱪayturup, ǝsligǝ kǝltürdi» — ibraniy tilida: «Pǝrwǝrdigar Ayupni ǝsirlikidin ǝsligǝ kǝltürdi». 11  Xuning bilǝn uning barliⱪ aka-uka, aqa-singil wǝ uningƣa ilgiri dost-aƣinǝ bolƣanlarning ⱨǝmmisi uning yeniƣa kǝldi. Ular uning ɵyidǝ olturup uning bilǝn billǝ tamaⱪlandi; uningƣa ⱨesdaxliⱪ ⱪilixip, Pǝrwǝrdigar uningƣa kǝltürgǝn barliⱪ azab-oⱪubǝtlǝr toƣrisida tǝsǝlli berixti; ⱨǝmdǝ ⱨǝrbir adǝm uningƣa bir tǝnggidin kümüx, birdin altun ⱨalⱪa berixti. «ⱨǝrbir adǝm uningƣa bir tǝnggidin kümüx, birdin altun ⱨalⱪa berixti» — axu waⱪitta bǝlkim tǝnggǝ-tilladǝk pul yoⱪ, pǝⱪǝt altun-kümüx parqiliri boluxi mumkin. 12  Pǝrwǝrdigar Ayupⱪa keyinki künliridǝ burunⱪidin kɵprǝk bǝht-bǝrikǝt ata ⱪildi; uning on tɵt ming ⱪoyi, altǝ ming tɵgisi, bir ming ⱪoxluⱪ kalisi, bir ming mada exiki bar boldi. 13  Uningdin yǝnǝ yǝttǝ oƣul, üq ⱪiz tuƣuldi. «Uningdin yǝnǝ yǝttǝ oƣul, üq ⱪiz tuƣuldi» — Pǝrwǝrdigar Ayupⱪa «tirilix» toƣruluⱪ biwasitǝ ⱨeqⱪandaⱪ gǝp ⱪilmidi. Biraⱪ tekisttǝ (10-ayǝt) mundaⱪ deyilidu: — «Pǝrwǝrdigar uningƣa burunⱪidin ikki ⱨǝssǝ kɵp bǝrdi». Ⱨaywanlarning sani bolsa ikki ⱨǝssǝ dǝrijidǝ kɵpǝytildi. Mǝsilǝn, ǝslidǝ uning yǝttǝ ming ⱪoyi bar idi; ⱨazir uning on tɵt ming ⱪoyi bar boldi, ⱪatarliⱪlar. Biraⱪ ǝslidǝ uning «on balisi, yǝni yǝttǝ oƣli, üq ⱪizi» bar idi; ⱨazir bolsa uning on tɵt oƣli, altǝ ⱪizi bar bolux kerǝkⱪu? Əmǝliyǝttǝ u ⱪiyamǝt künidǝ ⱪaytidin ǝslidiki yǝttǝ oƣli, üq ⱪizi bilǝn jǝm bolidu. Xu qaƣda u ⱨǝⱪiⱪǝtǝn on baliliⱪla ǝmǝs, bǝlki yigirmǝ baliliⱪ bolidu. Ayup yengi balilirining oninqisi bilǝn tohtap ⱪelixi bilǝn, bǝlkim bu «ikki ⱨǝssǝ» degǝn ix kǝlgüsidǝ qoⱪum bir tirilixni kɵrsitidu, mǝn ǝslidiki on sɵyümlük balamdin pǝⱪǝt waⱪitliⱪ ayrildim, dǝp oylaxⱪa baxliƣan bolsa kerǝk. Xunga bizningqǝ tirilix toƣruluⱪ bu ixlardin bexarǝt aldi.
Demǝk, «Pǝrwǝrdigar uningƣa burunⱪidin ikki ⱨǝssǝ kɵp bǝrdi» — ⱪiyamǝt küni Ayup ularning tirildürülüxi bilǝnla yǝnila huxalliⱪ bilǝn ular bilǝn jǝm bolup, on tɵt oƣli, altǝ ⱪizi bilǝn didarlixip, «yengi asman, yengi zemin»da billǝ olturup ƣizalinidu.
14  U ⱪizlirining birinqisining ismini «Yemimaⱨ», ikkinqisining ismini «Kǝziyǝ», üqinqisining ismini «Kǝrǝn-hapuⱪ» dǝp ⱪoydi. «Yemimaⱨ» — «pahtǝk» degǝn mǝnidǝ.
«Kǝziyǝ» — «darqin» (huxpuraⱪliⱪ bir hil ǝtir) degǝn mǝnidǝ.
«Kǝrǝn-hapuⱪ» — «sürmǝ münggüz» (sürmigǝ tolƣan bir münggüz) degǝn mǝnidǝ.
15  Pütkül zeminda Ayupning ⱪizliridǝk xunqǝ güzǝl ⱪizlarni tapⱪili bolmaytti; atisi ularni aka-ukiliri bilǝn ohxax mirashor ⱪildi.«atisi ularni aka-ukiliri bilǝn ohxax mirashor ⱪildi» — bǝlkim yengi ailisi üqün minnǝtdarliⱪini bildürüx, yaki uning ⱨazirⱪi bayliⱪlirining molluⱪini bildürüx üqün xundaⱪ ⱪilƣan.
16  Bu ixlardin keyin Ayup bir yüz ⱪiriⱪ yil yaxap, ɵz oƣullirini, oƣullirining oƣullirini, ⱨǝtta tɵtinqi ǝwladⱪiqǝ, yǝni ǝwrilirinimu kɵrgǝn. 17  Xuning bilǝn Ayup yaxinip, künliridin ⱪanaǝt tepip alǝmdin ɵtti.

42:3 ««Nǝsiⱨǝtni tuturuⱪsiz sɵzlǝr bilǝn hirǝlǝxtürgǝn kim?» Bǝrⱨǝⱪ, mǝn ɵzüm qüxǝnmigǝn ixlarni dedim...» — Ayup Hudaning (38:2) soriƣan soaliƣa jawab bǝrginidǝ, Hudaning Ɵzigǝ ǝsli tǝnbiⱨ bǝrgǝn sɵzlirini ⱪobul ⱪilip hataliⱪini iⱪrar ⱪilip, jawab berip: — «Mǝn!» degǝndǝk, ɵzigǝ bu jawabkarliⱪni alidu. Biraⱪ yuⱪirida deginimizdǝk, uning üq dosti ⱨǝm Elihumu ohxaxla «nǝsiⱨǝtni tuturuⱪsiz sɵzlǝr bilǝn hirǝlǝxtürgǝn» idi, dǝp ⱪaraymiz.

42:3 Ayup 38:2; Zǝb. 40:5; 131:1; 138:6; 139:6

42:5 «Anglap baⱪⱪaysǝn, sɵzlǝp berǝy; mǝn Sǝndin soray, Sǝn meni hǝwǝrdar ⱪilƣaysǝn» — bǝzi xǝrⱨqilǝr bu sɵzlǝrni Hudaningki (38:3, 40:7), Ayup pǝⱪǝt ularni nǝⱪil kǝltürüp ǝslitidu, dǝp ⱪaraydu. Lekin bizningqǝ Ayup ularni ɵzining qin kɵnglidiki gepi ⱪilip ixlitidu.

42:6 «Topa-qanglar wǝ küllǝr arisida towa ⱪildim» — ⱪǝdimdǝ ⱪattiⱪ towa ⱪilix, puxayman ⱪilix, matǝm tutuxlar «topa-qanglar wǝ küllǝr arisida» olturux arⱪiliⱪ bildürülǝtti.

42:7 «Mening ƣǝzipim ... ⱪozƣaldi; qünki silǝr Mening toƣramda Ɵz ⱪulum Ayup toƣra sɵzligǝndǝk sɵzlimidinglar» — Hudaning bu sɵzi, bolupmu «Mening ⱪulum Ayup Mening toƣramda toƣra sɵzligǝn» degini, bizgǝ aqⱪuq bolup, üq dostning wǝ Ayupning bayanliridin toƣra wǝ natoƣra yǝrlirini pǝrⱪ etix üqün ⱨalⱪiliⱪ rol oyniƣusi.

42:8 «Ⱪulum Ayup silǝr üqün dua ⱪilidu» — roxǝnki, Huda Ayupⱪa ixinidu, kɵzi Ayupning dosti üqün dua ⱪilixⱪa razi bolidiƣanliⱪiƣa yetidu.

42:10 «Pǝrwǝrdigar uni azab-ⱪiyinqiliⱪliridin ⱪayturup, ǝsligǝ kǝltürdi» — ibraniy tilida: «Pǝrwǝrdigar Ayupni ǝsirlikidin ǝsligǝ kǝltürdi».

42:11 «ⱨǝrbir adǝm uningƣa bir tǝnggidin kümüx, birdin altun ⱨalⱪa berixti» — axu waⱪitta bǝlkim tǝnggǝ-tilladǝk pul yoⱪ, pǝⱪǝt altun-kümüx parqiliri boluxi mumkin.

42:13 «Uningdin yǝnǝ yǝttǝ oƣul, üq ⱪiz tuƣuldi» — Pǝrwǝrdigar Ayupⱪa «tirilix» toƣruluⱪ biwasitǝ ⱨeqⱪandaⱪ gǝp ⱪilmidi. Biraⱪ tekisttǝ (10-ayǝt) mundaⱪ deyilidu: — «Pǝrwǝrdigar uningƣa burunⱪidin ikki ⱨǝssǝ kɵp bǝrdi». Ⱨaywanlarning sani bolsa ikki ⱨǝssǝ dǝrijidǝ kɵpǝytildi. Mǝsilǝn, ǝslidǝ uning yǝttǝ ming ⱪoyi bar idi; ⱨazir uning on tɵt ming ⱪoyi bar boldi, ⱪatarliⱪlar. Biraⱪ ǝslidǝ uning «on balisi, yǝni yǝttǝ oƣli, üq ⱪizi» bar idi; ⱨazir bolsa uning on tɵt oƣli, altǝ ⱪizi bar bolux kerǝkⱪu? Əmǝliyǝttǝ u ⱪiyamǝt künidǝ ⱪaytidin ǝslidiki yǝttǝ oƣli, üq ⱪizi bilǝn jǝm bolidu. Xu qaƣda u ⱨǝⱪiⱪǝtǝn on baliliⱪla ǝmǝs, bǝlki yigirmǝ baliliⱪ bolidu. Ayup yengi balilirining oninqisi bilǝn tohtap ⱪelixi bilǝn, bǝlkim bu «ikki ⱨǝssǝ» degǝn ix kǝlgüsidǝ qoⱪum bir tirilixni kɵrsitidu, mǝn ǝslidiki on sɵyümlük balamdin pǝⱪǝt waⱪitliⱪ ayrildim, dǝp oylaxⱪa baxliƣan bolsa kerǝk. Xunga bizningqǝ tirilix toƣruluⱪ bu ixlardin bexarǝt aldi. Demǝk, «Pǝrwǝrdigar uningƣa burunⱪidin ikki ⱨǝssǝ kɵp bǝrdi» — ⱪiyamǝt küni Ayup ularning tirildürülüxi bilǝnla yǝnila huxalliⱪ bilǝn ular bilǝn jǝm bolup, on tɵt oƣli, altǝ ⱪizi bilǝn didarlixip, «yengi asman, yengi zemin»da billǝ olturup ƣizalinidu.

42:14 «Yemimaⱨ» — «pahtǝk» degǝn mǝnidǝ. «Kǝziyǝ» — «darqin» (huxpuraⱪliⱪ bir hil ǝtir) degǝn mǝnidǝ. «Kǝrǝn-hapuⱪ» — «sürmǝ münggüz» (sürmigǝ tolƣan bir münggüz) degǝn mǝnidǝ.

42:15 «atisi ularni aka-ukiliri bilǝn ohxax mirashor ⱪildi» — bǝlkim yengi ailisi üqün minnǝtdarliⱪini bildürüx, yaki uning ⱨazirⱪi bayliⱪlirining molluⱪini bildürüx üqün xundaⱪ ⱪilƣan.