11
A Naro na Niluhoi Tora
* 2Ko 5:7A ra pelegona ngava, e “luhoi tora?” I mata navai a viri i luhoi torea a Vure? A viri i luhoi torea a Vure i lohoka vona ge bole a maki i pasimata vona. I uka ma i matai a maki nga, pali i lohoka vona bara i bole ria. E huriki a bakovi hosi ri luhoi torea a Vure, lakea i gale ria e huriki a bakovi kamumu.
* Vuh 1:1; Sng 33:6; Ion 1:3Hita, si luhoi torea a Vure i ta kunana, i vakabele a maki lobo. A maki lobo si matai, a Vure i ratarike na maki i uka ma si matai. * Vuh 4:3-10Hosi e Abel i luhoi torea a Vure, i habi a nihabi vona. A nihabi ne Abel i rangia a nihabi ne tukana, e Kain, lakea a Vure i bolea a nihabi ne Abel, i galea a bakovi kamumu. I muholi, e Abel i mate pali. Pali a naro i rata hosi i tabana ni tovo hita vona a naro na niluhoi torea a Vure.
* Vuh 5:21-24E Enok i luhoi torea a Vure, lakea a Vure i bole sikea na hunu. I uka ma i mate. A podana i uka ma ni matavisi, a vuhuna a Vure i bole sikea na hunu. Muga na Vure i bole sikea, i taki ia a bakovi kamumu, i vivi vona. E rei a viri i uka ma i luhoi torea a Vure, a Vure i uka ma i vivi vona. E rei a viri i ngaru ni lakea tabukoi na Vure, ge lohoka vona a Vure i made, ge luhoia a Vure ra viri i rata kamumu e huriki ri matakanea.
* Vuh 6:13–7:1Hosi e Noa i luhoi torea a Vure. Lakea a Vure i taki mugea e Noa, i vakalongoa na maka maki hale ri gi bele muri ma. E Noa i mangenge na Vure, i haea a aga rungu, ge korimule na vuranga e huriki a kabu vona. E Noa i rata mavonga, a maka naro hale ne huriki lobo na malala ri bele kavakava. A Vure i gale ia a bakovi malamala, a vuhuna i luhoi torea a Vure.
* Vuh 12:1-5Hosi e Abraham i luhoi torea a Vure, i longototoa na tahuna a Vure i takia ge pe a tanga vona, ge lakea na tanga i ngaru ni habia vona, ge a malala vona. E Abraham i malaga na tanga vona, i havai. I uka ma i lohoka vona a tabeke ge lakea vona. * Vuh 35:12I luhoi torea a Vure, i vano kunana, i made kunana na kape, i manga a mosi na malala a Vure i ta muholi vona ge habia vona. E tuna, e Isak, e tubuna e Iakop, rua ranga ru made vonga na kape, ru dava ni bole a malala, ra a Vure i ta muholi ge habi ne tou. 10 E Abraham i luhoi torea a Vure, i davea a parava ge masia a tanga dagi, ra tanga i tahoka a vuhuna. Ra tanga iea, a Vure kunana i luhoi kadoa, i kisi purua.
11  * Vuh 18:11-14; 21:2; Rom 4:19Hosi e Sara i gare liu, i keri ni vakabele a koma. Pali i luhoi torea a Vure, lakea a Vure i vakatorea a kakaina, i singou. A Vure i tuhoria, a vuhuna e Sara i lohoka vona, a Vure a viri i rata a maki i taki ge rata. 12  * Vuh 15:5; 22:17Na naro iea, e Abraham i tahoka e huriki a hamona ala kupo hateka. Re Abraham, i gare liu pali, i ngalai a matenga. Pali ngane e huriki a hamona ri ala kupo hateka, i manga a maka hada na hunu, a hire na lavu. Ni keri ni gi.
13  * Vuh 23:4; 1Sto 29:15; Sng 39:12; 1Pe 2:11Re huriki a bakovi a ngatavine nga, i uka ma ri bole ma a maki a Vure i ta muholi vona ri gi bole. Pali ri vivi kunana ni lohoka vona a maki nga bara ri bele muri ma. I uka ma ri bole a maki nga, pali na tahuna ri mate, ri tabana ni luhoi torea a Vure. Ri lohoka vona, ri made manga a mosi kunana koea na malala. 14 Si lohoka vona, ri matakanea a malala, ga tanga muholi ne ria, e huriki ri taki ri made manga a mosi kunana koea na malala. 15 Bara ri luhoi kunana a tanga ri pea ri valai, bara ri hamule lakea tabu vona. 16 Pali i uka ma ri dodoa a tanga muga ne ria. Ri ngaru ni bele na tanga tara, ra i rangi a tanga lobo na malala. Ri ngaru ni bele na tanga na hunu. I mavonga, a Vure i uka ma i maruhu ne ria. I vivi vona a hini ri gale ia a Vure ne ria. I kisi puru pali a tanga dagi ne ria.
17-18  * Vuh 21:12; 22:1-14Hosi e Abraham i luhoi torea a Vure. A Vure i tonia, i takia ge habia e tuna, e Isak, ge manga a nihabi na Vure. I muholi, a Vure i ta muholi muga ne Abraham, i ta maea, “E huriki e tune Isak kunana bara ni gale e huriki a hamomu.” Pali e Abraham i longototo kunana, i vakatubu ni habi na Vure e Isak, ge manga a nihabi ni gutu vuro. 19  * Rom 4:17E Abraham i lohoka vona a Vure, i kara ni vakamahuri mule e huriki ri mate pali. I muholi hateka, bara si takia ngane e Abraham, i manga i bole mulea na matenga e tuna.
20  * Vuh 27:27-29,39-40Hosi e Isak i luhoi torea a Vure. I gamai e tuna ala rua, e Iakop, e Esau, i vakalongo muga ne rua a ra maka maki ge bele ne rua muri ma.
21  * Vuh 47:31–48:20Hosi e Iakop i luhoi torea a Vure. Na tahuna i popote ge mate, i gamai e tune Iosep ala rua, i doga rike na kodo vona, i kavurikea a Vure.
22  * Vuh 50:24-25; Nim 13:19E Iosep i luhoi torea a Vure. Na tahuna i popote ge mate, i vakalongo muga ne huriki a Israel bara ri ha taroa e Egipto. I taki ria ri gi bole turane ria a tuhana, na tahuna ri vano.
23  * Nim 1:22; 2:2Hosi e tamane kinane Moses ru luhoi torea a Vure. A hariki ne huriki a Egipto i taki ni gi vakapasiri e huriki e tune Israel a bakovi ri gi mate. Pali na tahuna e Moses ni poda, i uka ma ru mangenge ni putu puru a ngava na hariki. Ru ruhuloloa e Moses na keva i tolu, a vuhuna ru masia i mata kamumu hateka.
24 E Moses i luhoi torea a Vure. Na tahuna i koru rike pali, i marikoi ni gi gale ge ia e tubune Parao. 25 I marikoi ni pitei na naro hale, a vuhuna a nipitei iea i tabuli popote kunana. I ngaru ni bole taro a maregoa turane huriki a tara na Vure. 26 E Moses i luhoi maea, i kamumu e huriki ri gi biu ia, a vuhuna i luhoi torea e Kristo. Pali bara i hale i uka ma ge luhoi tora, pali ge bole a mahala i kupo o Egipto.
27 E Moses i luhoi torea a Vure, i ha taroa e Egipto. I uka ma i mangenge na hariki o Egipto, a vuhuna i masia a Vure, ra Viri i uka tara viri ge masia. 28  * Nim 12:21-30E Moses i luhoi torea a Vure, i longototoa a ngavana na tahuna i takia ge ramai a naro na Nipagepolo. I rabalakia a tuna sipsip, i kalu na logo a darana. I rata mavonga, a agelo na matenga ge masia, i uka ma ge rabalaki e huriki a koma tabua ne huriki a Israel.
29  * Nim 14:21-31E huriki a Israel ri luhoi torea a Vure, ri laho page poloa a Dari Vururu, ri laho langa na malala i vu pololilo na dari iea. Na tahuna e huriki a nugumaheto o Egipto ri tonia, ria lobo ri pasiri, ri mate. 30  * Ios 6:12-21E huriki a Israel ri luhoi torea a Vure, lakea ri laho haluia na parava i polorua a nure o Ieriko. Muri, a nure dagi iea i mapuka puru tavula. 31  * Ios 2:1-21; 6:21-25; Iak 2:25A ngatavine a ngoi e Rahap i luhoi torea a Vure, i kori a Israel ala rua, ru kasisi a tanga vona. Lakea, i uka ma i vurua turane huriki ri putu puru a nitana Vure.
32  * Het 6:11–8:32; 4:6–5:31; 11:1–12:7; 13:2–16:31; 1Sam 16:1–1Ki 2:11; 1Sam 1:1–25:1Pali a ra ngava ga taki tabua? I ola hateka ga tuverei kado tabu a narone Gidion, e Barak, e Samson, e Iepta, e Davit, e Samuel, e huriki a propet. 33  * Dan 6:1-27Ria lobo ri luhoi torea a Vure, ri mulangi na vabinga, ri ratapile a robo i kupo. Ri vakamadihi e huriki a bakovi, a maka tanga ri gegea a Vure. Ri bole a maka maki a Vure i ta muholi ge habi ne ria. Ri nugu pupu a ngavana maka laion. 34  * Dan 3:23-27Ri tutu mate a kanono dagi. Ri ha, i uka ma ri bole a vuranga na bainat ne huriki a pile. Ri uka a nitora, pali a Vure i vakatora ria. Ri gao hateka na vabinga, ri ratapile e huriki a pile. Ri valili vona e huriki a tara dagi na pile ne ria, ri ha. 35  * 1Ki 17:17-24; 2Ki 4:25-37E huriki ri mate pali ni vakamahuri mule, lakea e kinane ria ri bole mule ria. E huriki ranga ni vakamadihi hateka. A viri i vakamadihi ria i taki ria, bara ri lohopilea a Vure, bara ri voro taparaki ria. Pali i uka ma ri lohopilea a Vure, a vuhuna ri ngaru ni bole a nimahuri kamumu na Vure na tahuna i vakapesi mule ria na matenga. 36  * 1Ki 22:26-27; Jer 20:2; 37:15; 38:6E huriki ranga ri luhoi torea a Vure, ni harogi pile, ni lagu, ni kolotata na sen, ni ru dili na bavi. 37  * 2Sto 24:21E huriki ranga ri luhoi torea a Vure ni padimate na kedo, ni palakudu ria bale rua na so, ni padimate na bainat. E huriki ranga ri luhoi torea a Vure, ri uka varakia, ri rea kunana na kulina sipsip, a meme. Ri uka ruma, ri matasia, ri bole a maregoa, e huriki ri ratapile ria. 38 Ri kamumu hateka. E huriki a bakovi a ngatavine na malala, i uka ma i kara ria ri gi made turane huriki nga. Ri laho lae na tabeke i ngeki, na lolo. Ri mahita na dupi na malala, ri mahita na babe.
39 Re huriki lobo nga, ri luhoi torea a Vure, a Vure i taki ria, ri kamumu. Pali i uka ma ri bole a maki a Vure i ta muholi vona ge habi ne ria, 40 a vuhuna a Vure i kisi purua hosi tara maki i kamumu hateka ne vona e hita lobo. I koi vona e huriki hosi ri gi malamala muga ne hita mona. I ngaru si gi malamala palupu turane ria.

*11:1: 2Ko 5:7

*11:3: Vuh 1:1; Sng 33:6; Ion 1:3

*11:4: Vuh 4:3-10

*11:5: Vuh 5:21-24

*11:7: Vuh 6:137:1

*11:8: Vuh 12:1-5

*11:9: Vuh 35:12

*11:11: Vuh 18:11-14; 21:2; Rom 4:19

*11:12: Vuh 15:5; 22:17

*11:13: Vuh 23:4; 1Sto 29:15; Sng 39:12; 1Pe 2:11

*11:17-18: Vuh 21:12; 22:1-14

*11:19: Rom 4:17

*11:20: Vuh 27:27-29,39-40

*11:21: Vuh 47:3148:20

*11:22: Vuh 50:24-25; Nim 13:19

*11:23: Nim 1:22; 2:2

*11:28: Nim 12:21-30

*11:29: Nim 14:21-31

*11:30: Ios 6:12-21

*11:31: Ios 2:1-21; 6:21-25; Iak 2:25

*11:32: Het 6:11–8:32; 4:6–5:31; 11:1–12:7; 13:2–16:31; 1Sam 16:1–1Ki 2:11; 1Sam 1:1–25:1

*11:33: Dan 6:1-27

*11:34: Dan 3:23-27

*11:35: 1Ki 17:17-24; 2Ki 4:25-37

*11:36: 1Ki 22:26-27; Jer 20:2; 37:15; 38:6

*11:37: 2Sto 24:21