15
Minypa Wangarr A-jarrkarrana Christ Mu-ngoyurra A-juwuna
Ganapiya, jela, worla, wurra ngaypa jal ngu-nirra barra ngu-wengga ana-gorrburrwa gun-gata ana-goyburrpa gipa marn․gi, minypa gun-molamola janguny ngaypa ngu-ngurrjinga ana-gorrburrwa rrapa ana-goyburrpa nyibi-rrimanga, minypa marr nyiburr-balcharra rrapa derta nyiburr-negiya nyiburr-nirra. Gu-gata gu-janguny nipa minypa wanngu nyirr-nenga gu-nirra minyja ana-goyburrpa mu-nguy nyibi-rrima nyiburr-ni — wurra wurpa lika minyja jimarn jarraka gun-guyolkiya.
Ngardawa ngaypa nguna-ganyja ana-gorrburrwa janguny Wangarr nguna-wuna, minypa banda gu-jirra gun-guna: Ngayburrpa nguburr-gurdiya gorlk werra nguburr-negiyana, wurra Christ a-juwuna, nipa mari a-rorrchinga arrburrwa minypa gipa mu-ngoyurra janguny mu-jurra gu-yurra. Isaiah 53:5-12 Rrapa minypa birripa abu-jurnumbuna, rrapa nuwurra waypa ngorrngurra abirri-jirrapa gun-ngardapa gu-ni, lika Wangarr a-jarrkarrana minypa gipa mu-ngoyurra janguny mu-jurra gu-yurra. Psalms 16:8-10; Metiyu 12:40; Jama Aburr-ji 2:24-32 Rrapa minypa gu-gata wenga mu-ngoyurra Christ a-bena nula Birta (Peter), rrapa barrwa aburr-yigipa Christ burr-yika 12 gu-galiya yerrcha a-bena burrwa. Metiyu 28:16-17; Mark 16:14; Luk 24:34,36; Jon 20:19 Rrapa barrwa ana-ngardapa a-bena burrwa aburr-jaranga aburr-yigipa gu-galiya yerrcha, minypa 500 rrapa barrwa aburr-yinmiyapa aburr-gata minypa gu-ngardapa aburr-negiyana, aburr-gata minypa aburr-werranga burdak mu-nguy aburr-nirra rrapa aburr-werranga aburr-juwuna. Rrapa barrwa Jeymch (James) nipa Christ a-bena nula, rrapa barrwa warrpam aburr-yigipa aburr-mujama a-bena burrwa, aburr-gata minypa janguny gubu-ganyja aburr-workiya minypa nipa burr-jerrmarra. Rrapa barrwa jurdach ngaypa a-bena apula, ngaypa ng-gunaga minypa an-maywapa an-delipa wolawola a-bambunggiya a-workiya gala burdak wana a-nipa, wurra an-burrolga. Jama Aburr-ji 9:3-6
Ngardawa Jesus burr-yika aburr-mujama aburr-gata gun-nigipa janguny gubu-ganyja aburr-workiya, ngaypa burr-guta nipa nyirr-jerrmarra. Wurpa lika birripa wana, ngaypa ngu-delipa; minypa mu-ngoyurra ngaypa werra nguburr-buna ngu-workiyana Wangarr burr-yika marr aburr-balcha nula. Jama Aburr-ji 8:3 10 Wurra ngaypa minypa ng-guniya ngardawa Wangarr nipa nyanma, minypa nipa a-gunggajinga apula. Rrapa gun-gata minypa nipa a-gunggajinga apula, gun-narda borijipa ngika; wurra jarra gu-gata wenga ngaypa minypa burr-guya jama ngu-ji ngu-workiyana, aburr-werranga marr aburr-yinanga. Wurpa lika gun-gata ngaypa nyanma ngika, wurra Wangarr jarra nipa wugupa apula nguna-wuna a-workiyana ganyjarr. 11 Wurra wuriya waygaji birripa aburr-wena ana-gorrburrwa, waygaji ngaypa, wurra gun-gatiya janguny ngayburrpa nyiburr-weya nyiburr-workiya, rrapa gun-nardiya ana-goyburrpa marr nyiburr-balcha.
Ngarripa Wangarr Arr-jarrkarra Barra
12 Ganapiya, wurra minypa janguny ngayburrpa nyiburr-weya banda gu-jirra, minypa Christ a-juwuna rrapa barrwa Wangarr a-jarrkarrana, wurra nyiburr-werranga an-nga nula ana-goyburrpa nyiburr-weya nyiburr-workiya jimarna an-gugaliya a-juwiya a-workiya gala Wangarr a-jarrkarra? 13 Wurra minyja Wangarr gala a-jarrkarra an-gugaliya mu-ngoyurra a-juwuna, gun-narda minypa Christ burr-guta gala a-jarrkarrajarna. 14 Wurra minyja Wangarr gala a-jarrkarrajarna Christ, gun-narda minypa borijipa ngayburrpa nyiburr-wena ana-gorrburrwa rrapa ana-goyburrpa nyiburr-yolkiya nyiburr-nirra minypa marr nyiburr-balcharra nula Christ. 15 Rrapa mola minypa jimarn jarra ngayburrpa nyiburr-guna nyiburr-guyolkiya nyiburr-ningin minypa nyibu-ngurrjinga ana-gorrburrwa Wangarr. Ngardawa Wangarr ngayburrpa nyibu-ngurrjinga ana-gorrburrwa minypa nipa a-jarrkarrana Christ. Wurra minyja gun-gata ana-goyburrpa nyiburr-weya gun-burral, jimarna Wangarr gala a-jarrkarra an-gugaliya mu-ngoyurra a-juwuna, gun-narda minypa jimarn jarrapa gun-ngayburrpa janguny gala gun-burral. 16 Ngardawa minyja Wangarr gala a-jarrkarra an-gugaliya mu-ngoyurra a-juwuna, gun-narda minypa Christ burr-guta nipa Wangarr gala a-jarrkarrajarna. 17 Wurra minyja Wangarr gala a-jarrkarrajarna Christ, gun-narda minypa ana-goyburrpa nyiburr-yolkiyana gun-gata ana-goyburrpa marr nyiburr-balcha nula, wurra minypa nipa gala nyirr-wepangarna gun-nerra nyibi-rrimarra. 18 Rrapa mola minypa jimarn jarra aburr-gata Christ burr-yika gu-galiya yerrcha mu-ngoyurra aburr-juwuna birripa aburr-yinagatiya rrapa aburr-yolkiyana aburr-workiyana, lika minypa aburr-juwuna, birripa aburr-mungbiyanapa. 19 Minypa ngayburrpa burdak mu-nguy nguburr-nirra rrapa nguburr-nyiljinga nguburr-nirra nguburr-workiya minypa marr nguburr-balcharra nula Christ, wurra nuwurra waypa jurdach nguburr-juwa minyja gun-gata gu-boy, gun-narda minypa nguburr-yolkiyana nguburr-ni lika. Ya gurrupurunga ngayburrpa!
20 Wurra jarra gun-burral Wangarr a-jarrkarrana Christ mu-ngoyurra a-juwuna. Minypa Christ an-gatiya mu-ngoyurra an-guyinda, rrapa minypa ngayburrpa marn․gi nipa Wangarr burr-jarrkarra barra aburr-gata minypa mu-ngoyurra marr aburr-balcha nula rrapa barrwa aburr-juwuna. 21 Minypa gun-gata gun-gujuwa ana-ngardapa ana-gugaliya guna-ganyja arrburrwa, gu-gurda ngacha minypa ana-ngardapa ana-gugaliya guna-ganyja arrburrwa gun-guna minypa Wangarr a-jarrkarraja an-gugaliya mu-ngoyurra a-juwuna. 22 Minypa an-gugaliya a-juwiya a-workiya ngardawa minypa nipa nyanma Arram (Adam), minypa nipa an-ngayburrpa mu-ngoyurra an-guyinda, gu-gurda ngacha minypa ngayburrpa nguburr-gurdiya Christ nguburr-yika gu-galiya yerrcha wanngu nguburr-ni barra, minypa ngayburrpa rrapa Christ gu-ngardapa nguburr-negiyana; 23 wurpa lika gun-gata nuwurra waypa barra gun-balmapa gu-ji. Minypa Christ gipa mu-ngoyurra wanngu a-ni, rrapa nuwurra waypa nipa ana-jeka, ngayburrpa nguburr-gurdiya Christ nguburr-yika gu-galiya yerrcha rrapa wanngu nguburr-ni barra. 24 Lika gu-gata wenga gun-gumungba minypa gun-gunaga: Minypa mu-ngoyurra barra Christ burr-bu wana aburr-bapala aburr-guyinda aburr-gata aburr-bachirramiyana nula aburr-workiyana, lika nipa gu-gurdanyja barra nula Wangarr an-gatiya an-nigipa Nyanyapa niya, nipa barra wana an-babalapa ay-nipa barra ay-workiya. 25 Ngardawa Christ nipiya Bunggawa nuwurra nipa burr-bu, burr-wuleba aburr-gata aburr-bachirra nula, Psalms 110:1 26 minypa gun-gujuwa gun-gatiya jurdach nipa gu-bu barra. 27 Ngardawa janguny gu-yurra Christ nula minypa gu-yinaga, “Wangarr a-gurrmurra, nipa Bunggawa nula gun-bulapalawa.” Gu-yinagata gu-yurra janguny, wurra gun-gata minypa gu-yinaga, “nipa Bunggawa nula gun-bulapalawa,” gun-narda ngika minypa jimarna Christ Bunggawa nula Wangarr. Ngika. Wurra jarra nipa Wangarr a-gurrmurra Christ, nipa Bunggawa. Psalms 8:6 28 Rrapa nuwurra waypa Wangarr gu-mungba, An-walkurpa nipa delipa a-negiya barra nula an-gata nipa ana-gata a-gurrmurrapa. A-yirda barra delipa a-negiya nula barra nipa Wangarr wana an-babalapa ay-nipa barra ay-workiya.
29 Wurra minyja Wangarr gala a-jarrkarrajarna Christ Bunggawa, wurra an-nga nula aburr-werranga bama burrbu-gurragaja aburr-workiya birripa aburr-marr aburr-gata mu-ngoyurra aburr-juwuna? Minyja Wangarr gala a-yinmiya a-jarrkarra an-gugaliya mu-ngoyurra a-juwuna, an-nga nula bama burrbu-gurragaja birripa aburr-marr aburr-gata? 30 Minyja Wangarr gala arr-jarrkarra, wurra an-nga nula ngayburrpa nyiburr-guna Christ nyiburr-yika nyiburr-mujama nyibu-ganyja nyiburr-workiya janguny marrban gun-gujuwa guna-jirra arrburrwa guna-workiya? 31 Minypa ngaypa ngu-juwiya ngu-workiya, ngaja, ngarla. Gun-narda gun-burral gun-maywapa minypa gun-burral ngaypa jarra ngu-molamola minypa ana-goyburrpa burr-guta ngayburrpa rrapa an-ngayburrpa Bunggawa Christ Jesus gu-ngardapa nguburr-negiyana. 32 Wurra gun-gata minypa gu-galiya yerrcha aburr-gata minypa an-mugat an-guyinda ngaypa nyiburr-bachina nyiburr-ni ngunyunaga Apachach (Ephesus), wurra minyja gun-narda ng-gugaliya nyanma rrapa ngika minypa ngu-mujama ngu-nirra nula Christ an-gata Wangarr a-jarrkarrana, wurra gun-gata gun-nga barra guna-jeka apula? Wurra nipa gala gun-nga. Minyja Wangarr gala a-jarrkarra an-gugaliya mu-ngoyurra a-juwuna, “Ngarripa gun-guna waya yama arr-worlworlcha minypa m-balaja, mu-nganicha burr-guta? Minypa ana-barlpa barra arr-juwa rrapa jurdach gala gun-nga gu-yu.” Isaiah 22:13 33 Minyja aburr-werranga aburr-yinagata aburr-weya aburr-workiya, wurra ana-goyburrpa jarra buburr-jarlapiya! Wurra “minyja ana-goyburrpa nyiburr-malcha burrwa aburr-gata gala gun-molamola janguny gubi-rrima, ana-goyburrpa nyiburr-lijiwarriyan.” 34 Wurra bama jechinuwa bubu-borrwa rrapa ganapa gun-nerra bubu-bitima. Minyjiya, ngarla, nyiburr-werranga nyiburr-gata gala marn․gi nula Wangarr. Gun-narda ngaypa ngu-wena ana-goyburrpa barra gona nyiburr-ni.
Wangarr Barra Arr-jarrkarra Arr-burral Arr-gatiya Arr-guyinmiya Ngacha
35 Wurra ny-yerranga nguna-wenggana minypa ny-yinda, “A-yinmiya barra Wangarr burr-jarrkarra mu-ngoyurra aburr-juwuna? Birripa aburr-burral aburr-gatiya aburr-guyinmiya ngacha?” 36 Wurra nginyipa ny-jerna, ya? Wurra borrwa gun-maywapa minypa gun-guna: Mipila mu-jirra an-gugaliya a-lamajinga a-workiya balaja nula, mun-jarlala m-beya mu-workiya, wurra jarra nipa mipila mu-jirra mu-gulolmiya. 37 Rrapa mun-gata mipila mu-jirra nipa a-lamajinga, mun-narda ngika minypa mun-gata mun-burral burraya m-bengga, wurra jarra mipila mu-jirra wupa minypa borichel mun-guyinda o mun-nerranga mun-nga, 38 wurra nipa Wangarr mu-jarlapurda nula mun-burral mun-gata minypa nipa m-borrwurra. Minypa mipila mu-jirra mun-guyinda mun-jaranga, wurra mun-jarlala m-beya mu-workiya, mun-burral mun-guyinda mun-gata ngardapa ngardapa. 39 Rrapa ngayburrpa nguburr-gurdiya burr-gugaliya burr-minyjak nguburr-yinagatiya; minypa nguburr-garla ngardapa ngardapa. Minypa arr-gugaliya ngardapa; rrapa minyjak an-guyinda minypa a-rriknga a-bamburda a-workiya gu-jel, an-narda ngardapa; rrapa burdacha an-guyinda ngardapa; rrapa jichicha ngardapa. 40 Rrapa aburr-gata waykin aburr-guyinda aburr-burral birripa ngardapa, rrapa gu-guna nguburr-yika gu-rrawa nguburr-burral ngayburrpa ngardapa. Minypa aburr-gata waykin aburr-guyinda aburr-burral aburr-molamola, gun-narda ngardapa; rrapa minypa ngayburrpa nguburr-gunaga nguburr-burral nguburr-molamola, gun-narda ngardapa. 41 Rrapa minypa marnnga ay-nacha jin-molamola, jin-narda ngardapa; rrapa minypa ran․gu ay-nacha an-molamola, an-narda ngardapa; rrapa minypa jin-gata gata ay-nacha jin-molamola, jin-narda ngardapa. Rrapa jin-gata gata jin-guyinda burr-guta ay-nacha minypa jin-nerranga jiny-jayanayarra jin-molamola, jin-narda ngardapa, rrapa jin-nerranga ngardapa.
42 Gu-gurda ngacha minypa Wangarr burr-jarrkarra barra mu-ngoyurra aburr-juwuna. Minypa mu-ngoyurra arr-guyinda arr-burral arr-ni, arr-gurda ngardapa; rrapa jurdach arr-guyinda arr-burral burraya arr-molamiya, arr-gata ngardapa. Minypa an-gugaliya a-juwiya a-workiya, ngubu-ganyja, ngubu-jurnumburda, nipa an-gulol a-ngolkujarra. Wurra jarra Wangarr a-jarrkarra barra, gala a-yinmiya a-juwa rrapa an-gulol a-ngolkuja. 43 Minypa an-gugaliya a-juwiya a-workiya, nipa an-burral an-nerra, gala jal arr-ni ay-na; wurra jarra nuwurra jurdach Wangarr a-jarrkarra barra an-molamola. Minypa an-gugaliya ngubu-jurnumburda nguburr-workiya nipa gala gun-gungeka gu-rrima; wurra jarra nuwurra jurdach Wangarr a-jarrkarra barra, nipa burr-barlmarrk ay-nipa barra ay-workiya. 44 Minypa an-gata ngubu-jurnumburda nguburr-workiya, nipa an-gugaliya wupa, minypa ngunyuna rrawa arr-rrigirrgarra arr-workiyana. Wurra jarra nuwurra jurdach Wangarr a-jarrkarra, nipa an-gata an-burral an-geka a-rrigirrga barra a-workiya Wangarr nyanma. Minypa ngunyuna arr-rrigirrgnga arr-workiya arr-gugaliya, gun-narda minypa jurdach arr-burral arr-geka arr-rrigirrga barra Wangarr nyanma. Gu-gurda ngacha gun-burral minypa gun-gata ngaypa ngu-wena mun-jarlala m-beya mu-workiya, mipila mu-jirra mu-gulolmiya.
45 Ngardawa janguny mu-jurra gu-yurra, gu-yinaga, “An-gata mu-ngoyurra an-guyinda an-gugaliya Arram (Adam) Wangarr a-jarlapuna, nipa jarra an-guwaywuya,” wurra an-nerranga Arram an-gatiya Christ jurdach a-bena, nipa ana-mawunga wenga wanngu arr-nenga a-nirra a-workiya. Genesis 2:7 46 Wurra arr-burral arr-guyinda arr-gata arr-geka, arr-gata ngika mu-ngoyurra. Wurra burdak arr-guna arr-burral arr-gugaliya wenga arr-rrigirrgnga arr-workiya, nuwurra jurdach arr-geka arr-burral arr-rrigirrga barra. 47 Minypa an-gata mu-ngoyurra an-guyinda an-gugaliya Arram nipa gu-jel wenga rrapa gu-guna a-yika gu-rrawa, wurra an-gata an-nerranga Arram jurdach an-guyinda an-gatiya Christ, nipa jarra waykin wenga. 48 Gu-galiya yerrcha gu-gurdiya burr-yika gu-rrawa birripa aburr-maywapa minypa mu-ngoyurra an-guyinda an-gata gu-jel wenga. Wurra nguburr-gata minypa waykin nguburr-boy barra, ngayburrpa nguburr-ni barra nguburr-maywapa minypa an-gata waykin wenga. 49 Minypa gun-guniya nguburr-burral nguburr-maywapa minypa an-gata gu-jel wenga, nuwurra jurdach ngayburrpa nguburr-burral nguburr-ni barra nguburr-maywapa minypa an-gata waykin wenga.
50 Minypa, jela, worla, ngarripa arr-guna arr-burral gala arr-yinmiya ay-ma gun-gata minypa Wangarr ana-murna arr-nipa barra arr-workiya. Wurra arr-guna arr-burral arr-werra arr-nirra arr-bamburda, arr-juwiya arr-bamburda, gala arr-yinmiya ay-ma wanngu gun-guni. 51 Wurra buburr-galiya apula ngaypa barra ngu-wengga ana-gorrburrwa janguny mu-ngoyurra gu-yilkakiyana gu-yu. Ngayburrpa nguburr-werranga gala barra nguburr-juwa, wurra wuriya, wurra warrpam nguburr-gurdiya Wangarr nguburr-yika nipa arr-ngukurdanyja barra nguburr-burral nguburr-geka nguburr-ni barra. 52 Minypa an-gata Wangarr an-nika an-gubipija ngorla a-maya jurdach a-wengga barra, gun-gatiya gugu nipa Wangarr arr-ngukurdanyja barra. Minypa gun-gatiya nipa arr-ngukurdanyja, gun-narda gun-baykarda ngika gu-ga barra, wurra nipa arr-ngukurdanyjapa barra a-yurtcha, gugu nguburr-geka nguburr-nipa barra. Minypa an-gugaliya gala gun-baykarda gu-ga a-workiya, mipila mipila a-ngorrkiya a-workiya, gu-gurda ngacha. Minypa an-gata ngorla a-maya a-wenggapa barra, Wangarr burr-jarrkarra barra Christ burr-yika gu-galiya yerrcha mu-ngoyurra aburr-juwuna, rrapa minypa birripa gala aburr-yinmiya barrwa aburr-juwa, aburr-gulolmiya, wurra ngika. Rrapa ngayburrpa nguburr-guna nguburr-nirra, ngayburrpa burr-guta nipa arr-ngukurdanyja barra. 1 Jechalónika 4:15-17 53 Ngardawa arr-guna arr-burral arr-gulolmiya arr-bamburda ngarripa barra Wangarr arr-ngukurdanyja barra gala arr-yinmiya arr-gulolmiya; arr-guna arr-juwiya arr-bamburda ngarripa barra Wangarr arr-ngukurdanyja barra gala arr-yinmiya arr-juwa. 54 Ganapiya, lika nuwurra waypa gu-yirda barra gu-ni minypa nguburr-guna nguburr-gulolmiya nguburr-bamburda ngayburrpa nguburr-ngukurdanyjiya rraka gala nguburr-yinmiya nguburr-gulolmiya, rrapa minypa nguburr-gurdiya nguburr-juwiya nguburr-bamburda nguburr-ngukurdanyjiya rraka gala nguburr-yinmiya nguburr-juwa, gun-narda minypa gun-burral gu-bengga minypa janguny gu-yinaga, “Gun-gujuwa gun-nyagara gugu. Wangarr gu-buna, laka gu-ganyja.” Isaiah 25:8
55 “Gun-an․gaya gun-gujuwa?
Wurra gun-nyagara!
Yina gun-gaya ganyjarr gun-gujuwa?
Wurra gun-nyagara!” Hosea 13:14
56 Ngardawa gun-gujuwa arr-burnda gu-workiya minypa gun-nerra jama arr-ji arr-workiyana gu-gatiya wenga; rrapa gun-nerra an-dimanga gu-workiya minypa joborr gun-guyinda ay-rrumunga arr-workiya gu-gatiya wenga. 57 Wurra jarra ngayburrpa nguburr-marrkapchinga nula Wangarr, ngardawa nipa arr-wuna ganyjarr minypa ngayburrpa nguburr-molamiya nguburr-nirra nguburr-bamburda; gun-gata gun-gujuwa gun-nyagara. Ngardawa nipa nyanma an-ngayburrpa Bunggawa Jesus Christ.
58 Ganapiya, jela, worla, japurra ngapa nyiburr-jirra. Wurra buburr-jinyjapa buburr-workiya minypa gala gun-nga rraka nyirr-warga. Rrapa nyiburr-burral buburr-wuya nula Wangarr barra minypa jama nyiburr-ji nula. Ngardawa ana-goyburrpa marn․gi gun-gata minypa ana-goyburrpa jama nyiburr-jirra Bunggawa nyanma gun-narda borijipa ngika.

15:3 Isaiah 53:5-12

15:4 Psalms 16:8-10; Metiyu 12:40; Jama Aburr-ji 2:24-32

15:5 Metiyu 28:16-17; Mark 16:14; Luk 24:34,36; Jon 20:19

15:8 Jama Aburr-ji 9:3-6

15:9 Jama Aburr-ji 8:3

15:25 Psalms 110:1

15:27 Psalms 8:6

15:32 Isaiah 22:13

15:45 Genesis 2:7

15:52 1 Jechalónika 4:15-17

15:54 Isaiah 25:8

15:55 Hosea 13:14