12
Nipa Jin-gata Meri (Mary) Rrepara A-jirra A-gurragaja Jesus
(Metiyu 26:6-13; Mark 14:3-9)
Wurra gun-gatiya minypa ngorrngurra abirri-jirrapa abirri-jirrapa abirri-jirrapa gu-ni barra nuwurra barra gun-gata janara gu-ji, gun-narda minypa Jesus ana-bona Bechini (Bethany) a-ninya. Bechini rrawa gun-gata minypa Lejarach (Lazarus) a-ninya an-gata Jesus ana-nyala a-jarrkarrana, mu-ngoyurra gun-nyagara gu-ni. Gata waypa Jesus a-bena, balaja mbi-yalpuna nula, rrapa jin-gata Marta nipa burr-wuna jiny-bona. Rrapa birripa Jesus wugupa aburr-ni, nipa Lejarach an-ngardapa. Rrapa jin-gata Meri, nipa mu-menga wana mun-gungimiya mun-molamola mun-gungolkuja mun-gata birripa mbi-ngurrjinga aburr-workiya nart (nard), rrapa minypa rrupiya wana nula. Wurpa lika burr-guya mun-molamola mun-gata, ngardawa gala mun-nga mun-nerranga mbi-balagarrgurrjarna. Ganapiya, lika nipa Meri mu-jerrjerrjinga mun-gata Jesus ana-rrepara, lika rrepara a-jirra japarna a-negarra mu-yigipa mu-mejimija mu-guyinda. Rrapa birripa gu-bala aburr-ni mbi-numurra mu-ngolkuja mun-molamola. Luk 7:37-38 Wurra Jurrach Yichkériyat (Judas Iscariot) Jesus burr-yika jawina nipa an-ngardapa an-gatiya nuwurra a-malcha barra burrwa aburr-bachirra, nipa a-yinanga a-wena, “Mun-narda mun-molamola mun-gungolkuja yama ngubu-ganyjarna, ngubu-barnjingarna burrwa minyja rrupiya wana ngubu-manggarna, mun-gata minypa an-gugaliya mu-mangga a-workiya, jama a-jirra a-workiya gun-ngardapa jemberr, mu-gurda ngacha? Minyjiya, ngarla! Rrapa lika minypa aburr-nyagara arrbu-wucharna.” A-yinagata a-wena Jurrach, wurra gun-gata ngika minypa birripa gorlk aburr-nyagara a-worijinga burrwa, wurra jarra nipa ngardawa an-ngumurda, jimarna mun-ngumurda mu-manggarna mun-gata rrupiya. Nipa jarra Jesus an-nika jawina an-gata rrupiya jaga a-ganana a-workiyana, wurra mun-ngumurda mu-menga a-workiyana.
Lika nipa Jesus a-wena nula Jurrach, “Bawa jin-guna, a-lay. Mun-guna mun-molamola mun-gungolkuja mun-ngaypa nipa mu-rrimarra apula, ngardawa ngaypa ngu-juwa barra rrapa minypa yi-gata wupa ngunabu-barnja. Birripa gorlk aburr-nyagara wugupa nyiburr-nirra nyiburr-workiya, wurra jarra ngaypa ngu-boy barra.” Deuteronomy 15:11
Wengga Gubu-buna Lejarach (Lazarus) Abu-bu Barra
Rrapa aburr-jaranga Ju yerrcha, birripa waypa gubu-borrwurra Jesus a-ni Bechini, lika aburr-garlmuna, aburr-bona gurda nula. Ngardawa Jesus ngardapa niya ngika, wurra Lejarach (Lazarus) burr-guta burrbi-na barra an-gata Jesus ana-nyala a-jarrkarrana, mu-ngoyurra gun-nyagara gu-ni. 10 Lika gun-narda waypa wana junggay yerrcha gubu-borrwurra minypa aburr-jaranga aburr-bona nula Jesus, lika birripa aburr-garlmuna, wengga gubu-buna aburr-ni minypa Lejarach burr-guta abu-bu barra. 11 Ngardawa nipa nula aburr-jaranga Ju yerrcha burrbu-bawuna junggay yerrcha rrapa marr aburr-balcha nula aburr-bamuna Jesus.
Jesus A-bena Jirúchalam (Jerusalem)
(Metiyu 21:1-11; Mark 11:1-11; Luk 19:28-40)
12 Nuwurra waypa guna-gepana, aburr-jaranga gu-janara aburr-ni birripa gubu-borrwurra Jesus ana-bamburda Jirúchalam (Jerusalem), 13 lika aburr-garlmuna, an-jardarrk an-guyinda mernda a-jirra abu-menga, aburr-bona nula, galamurrpa gubu-garrana. Minypa aburr-jabarrchinga waykin, aburr-yinanga,
“Japurra ngapa a-jirra!
Wangarr barra gun-molamola gu-nega nula an-guna nipa ana-jerrmarra!
An-guna Bunggawa arrburrwa Yichrayal (Israel) nguburr-bapurr,
nipa Wangarr gun-molamola gu-nega barra nula!” Psalms 118:26
14 Rrapa nipa Jesus dongki (donkey) an-geka a-menga, ana-bima a-warrchinga, minypa janguny mu-jurra gu-yurra, gu-yinaga,
15 “Ganapa buburr-gurkuja nyiburr-gurda Jayan (Zion) nyiburr-nirra,
nyiburr-gurdiya gu-gurdiya nyirr-yika gu-ngarda yerrcha.
Wurra bubi-na an-goyburrpa bunggawa ana-boya an-mola;
an-bachirra ngika.
Minypa dongki ana-bima a-warrchinga,
nipa dongki an-delipa an-gata burdak mampa niya jaga jiny-janaja nula.” Zechariah 9:9
16 Gu-yinagata gu-yurra janguny. Wurra Jesus burr-yika jawina mu-ngoyurra gala meyali gubi-nacharna gun-gata. Jarra nuwurra waypa nipa gun-gujuwa gu-beybana, wanngu a-ni rrapa a-bona waykin, lika birripa gubu-borrwurra minypa gun-gata janguny gipa mu-ngoyurra gu-yu nipiya Jesus nula rrapa barrwa a-yinagatiya.
17 Ganapiya, wurra Jesus janguny gu-barrjekarra nula gu-bona, wurra gama gorlk aburr-galiyana gun-gata nula minypa nipa a-jarrkarrana Lejarach mu-ngoyurra a-juwuna — minypa a-gonyjinga nula, yi-gata wupa mu-ngoyurra abu-barnjinga gu-gatiya wenga ana-bena yarlanga. 18 Rrapa gun-narda nula janguny aburr-jaranga wurra gama gorlk aburr-bona nula Jesus rrapa galamurrpa gubu-garrana, ngardawa nipa jarrkarrana an-gugaliya. 19 Lika gu-gata wenga aburr-gata Berachi (Pharisee) yerrcha birripa wupa aburr-yinanga burrwa, “Awa. Gala gun-nga nguburr-yinmiya. Wurra aburr-bulapalawa aburr-boya nula.”
Grik (Greek) Aburr-guyinda Aburr-wechawecha Nula Jesus
20 Rrapa aburr-gata minypa gu-janara aburr-bona gurda aburr-ni minypa Wangarr aburr-marrngoypiya barra nula aburr-ni, aburr-werranga aburr-gatiya birripa gu-werranga gu-rrawa wenga Grik (Greek) aburr-guyinda. 21 Birripa abu-barripuna Bilip (Philip) an-gata a-ni a-workiyana Bachéyda (Bethsaida) gun-gata wana gu-bapala gu-rrawa Galali (Galilee). Aburr-yinanga nula, “A-lay, ngayburrpa jal nyiburr-nirra Jesus nyibi-na barra.” 22 Lika Bilip a-bona, a-wena nula Andru (Andrew). Lika Andru a-garlmuna, Bilip wugupa abirri-bona, aburr-gata Grik aburr-guyinda burrbu-ngurrjinga nula Jesus.
23 Lika Jesus a-yinanga butula, “Gipa gun-balma gu-jirra Wangarr biy-gurdagurdarra barra ny-jurdiya gorlk minypa an-guna An-walkurpa An-gugaliya warrpam an-molamola. 24 Gun-guna ngu-weya ana-gorrburrwa gun-burral: Mun-ngardapa mipila mu-jirra mun-guyinda minypa borichel, nipa gala mu-yinmiya mun-jaranga mu-ni, wurra minyja jarra gu-jel m-bungga, mu-juwa, lika gu-gata wenga mun-jarlala m-bengga, mun-jaranga mu-rrima, gu-gurda ngacha. 25 Minypa ana-nga burr-guya jal a-nirra nula nipa wupa ngardapa minypa gu-guna rrawa a-nirra, nipa jarra a-juwa barra. Wurra an-nerranga an-gata gala jal a-ni nula nipa wupa ngardapa minypa gu-guna rrawa a-nirra, gun-narda jarra minypa nipa an-gata an-gugaliya a-jarlapiya a-nirra, an-mola a-nipa barra a-workiya. Metiyu 10:39; 16:25; Mark 8:35; Luk 9:24; 17:33 26 Ana-nga barra jama a-ji barra apula ngaypa, an-gata an-gugaliya nguna-jurrjurrma barra, rrapa ngaypa yina gaya barra ngu-ni, nipiya an-ngaypa an-mujama gatiya barra wugupa apula. Rrapa ana-nga minyja jama a-jirra apula a-workiya, an-gata an-gugaliya nipa barra Ngun-anya ana-nyala an-nelangga an-molamola a-nega barra.
Jesus A-ngurrjiyana A-juwa Barra
27 “Rrapa gun-guniya ngaypa wargugu ngu-nirra. Wurra ngu-yinmiya barra ngu-wengga? Wurra gala ngu-yinmiya ngu-yinda, ‘Anya, gun-guna mari yerrnyja apula.’ Ngika. Gun-narda gala ngu-yinmiya. Jarra gu-guna nula nguna-bona. 28 Wurra, Anya, burr-gurdagurdarra minypa nginyipa ny-yelangga warrpam ny-molamola.”
Jesus a-yinagata a-wena, lika ana-manyjirda a-galiyana waykin wenga ana-wena nula, a-yinanga, “Gipa ngu-welangga ngu-molamola ngu-negiyana, rrapa barrwa ngu-welangga ngu-molamola ngu-negiya barra.”
29 Aburr-jaranga aburr-jinyja aburr-galiyana jimarn jarra a-durrjinga. Rrapa aburr-werranga aburr-gata birripa aburr-yinanga, “Ngayburrpa nyiburr-galiyana waykin an-guyinda an-mujaruk a-wena nula an-guna.”
30 Wurra Jesus a-yinanga burrwa, “Gun-narda ana-manyjirda nyiburr-galiyana nula waykin wenga ana-wena ngardawa ana-goyburrpa ana-gorrburrwa, wurra ngaypa apula ngika. 31 Gipa gugu gun-balmapa gu-jirra nipa Wangarr an-mari a-ni barra nula gurdiya rrawa. Gipa gugu a-yerrnyja barra bunggawa gu-guna a-yika gu-rrawa, an-gatiya walkwalk. 32 Wurra nuwurra waypa barra ngaypa ngu-balcha ngu-yu, nguburr-ma barra minypa warlaman wurra gama gorlk.” 33 Jesus a-yinagata a-wena, burr-guybukaja minypa nipa a-yinmiya barra a-juwa.
34 Aburr-gata aburr-jaranga aburr-jinyja, birripa aburr-yinanga nula, “Ngayburrpa nyiburr-galiyana gun-ngayburrpa gun-guwarr mu-jurra gu-yurra minypa nipa Christ a-nipa barra a-workiya. Wurra gun-narda minypa gun-nga ny-yena ‘An-walkurpa An-gugaliya a-balcha barra a-yu’? An-narda ana-nga ny-nyurrjinga An-walkurpa An-gugaliya?” Psalms 110:4; Isaiah 9:6; Ezekiel 37:25; Daniel 7:14
35 Jesus a-yinagata burrwa, “Gu-guna gu-gujayanaya ana-goyburrpa nyiburr-ni barra gun-baykarda ngika. Wurra gun-guniya burdak gu-gujayanaya nyiburr-nirra, mu-nguy buburr-bamba; gala yapa an-munya a-bun ana-gorrburrwa. Ngardawa an-munya gu-maya gu-jirra ana-nga minypa a-bamburda, nipa gala marn․gi ay-yinda ay-bamburda. 36 Minyja waya gu-gujayanaya nyiburr-nirra, marr buburr-balcha apula ngaypa ng-gujayanaya, barra minypa ana-goyburrpa nyiburr-yirda nyiburr-gujayanaya nyiburr-ni.” Gun-narda waypa Jesus a-wena, lika a-bona, a-yilkakiyana burrwa.
Minypa Wola Aycháya (Isaiah) Burr-ngurrjinga Aburr-gurdiya Gala Marr Aburr-balcharrarna Nula Jesus
37 Marrban gun-gata birripa wurra gama gorlk abi-nana Jesus ana-jaranga ana-goma burr-barlmarrk jama a-ji burrwa, wurra birripa gala marr aburr-balcharrarna nula. 38 Ngardawa gun-burral janguny Aycháya (Isaiah) wola a-wena, an-gata Wangarr an-nika an-mujaruk. Minypa a-yinanga,
“Bunggawa, ana-nga gu-borrwuja arrkula janguny,
rrapa ana-nga marn․gi a-ni nggula minypa nginyipa wana ny-babalapa?
Wurra gala ana-nga.” Isaiah 53:1
39 A-yinagata Aycháya a-wena minypa gala aburr-yinmiyarna marr aburr-balcharrarna nula Wangarr. Minypa barrwa Aycháya a-wena, 40 a-yinagata,
“Nipa gapula burr-negarra,
rrapa mun-molma mun-derta mun-gorla mu-negarra burrwa.
Minypa nipiya Wangarr a-wena,
‘Gala yapa mipila aburr-jirra aburr-gana,
gala yapa marn․gi aburr-ni apula rraka aburr-ngukurdanyjiya
rrapa ngaypa wanngu nguburr-nega.’ ” Isaiah 6:10
41 Aycháya a-yinagata a-wena, ngardawa nipa gu-nana Jesus gun-nika gun-gujayanaya rrapa a-ngurrjinga nipa.
42 Wurpa lika aburr-jaranga mu-murna yerrcha marr aburr-balcha nula Jesus, aburr-werranga aburr-gata junggay yerrcha burr-guta. Wurra yongun gubi-negarra, ngardawa Berachi yerrcha aburr-gurkuja burrwa; gala yapa burrbu-yerrnyja mipila gu-gaba wenga bala Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya. 43 Yongun gubi-negarra, ngardawa gala jal aburr-nirrarna aburr-molamola aburr-nirrarna nula Wangarr, jarra jal aburr-ni aburr-molamola aburr-ni barra burrwa gu-galiya yerrcha.
Jesus Gun-nika Wengga Gun-mari Minypa Gu-ni Barra Nula An-gugaliya
44 Wurra Jesus a-garlmuna, a-jabarrchinga a-ji, a-yinanga, “Ana-nga an-gata marr a-balcharra apula, gun-narda minypa ngaypa ngardapa ngapa ngika, wurra jarra marr a-balcharra atila nipa nguna-jerrmarrapa an-gata burr-guta. 45 Rrapa ana-nga nguna-nacha ngaypa, gun-narda minypa nyjirri-nacha nipa nguna-jerrmarrapa an-gata burr-guta. 46 Ngaypa minypa ng-gujayanaya nguna-bona gu-rrawa, an-gata ana-nga barra marr a-balcha apula, nipa an-gata an-gugaliya gala mola a-yinmiya an-munya wupa gu-maya a-rrigirrga a-workiya. 47 Wurra an-gata an-nerranga minypa gun-ngaypa janguny a-galiyarra rrapa gala gu-borrwa, an-gata an-gugaliya ngaypa gala mari ng-garra nula, wurra gu-gurda nula gala nguna-boyarna. Ngika. Wurra jarra nguna-bona wurra gama gorlk barra wanngu nguburr-nega. 48 Wurra an-gata gala marr a-balcha apula rrapa gala janguny gu-borrwa apula, nipa jarra a-rrimanga an-mari a-ni barra nula, minypa jurdach gu-jirra ngorrngurra mari gu-ma barra. Minyja gun-ngaypa wengga ngaypa mu-ngoyurra ngu-wena, gu-gurdiya ngacha minypa mari gu-garra barra nula an-gata an-gugaliya. 49 Ngardawa ngaypa ngu-wena ngu-workiyana gun-ngaypa ngika, jarra Ngun-anya gun-nika. An-gatiya nguna-jerrmarrapa, nipa gu-weng ngana nguna-wuna a-workiyana rrapa ngaypa ngu-wena gun-nigipa. 50 Rrapa gun-nigipa wengga ngaypa marn․gi ana-nga minyja gu-borrwuja a-workiya, an-gata an-gugaliya an-mola a-nipa barra a-workiya. Gun-narda nula ngaypa ngu-weya ngu-workiya gun-gata wupa minypa Ngun-anya a-wena apula.”

12:3 Luk 7:37-38

12:8 Deuteronomy 15:11

12:13 Psalms 118:26

12:15 Zechariah 9:9

12:25 Metiyu 10:39; 16:25; Mark 8:35; Luk 9:24; 17:33

12:34 Psalms 110:4; Isaiah 9:6; Ezekiel 37:25; Daniel 7:14

12:38 Isaiah 53:1

12:40 Isaiah 6:10