9
Paulo nuwana givita lakaina faina meIsileli ani keke Keliso wagaine ida vetumagana.
Iya Keliso yana kaliva, e ada keke gada vefwayafwaya aku gavana gana ifufuyena ani vona velemoena. Kaduwe nuwafoukuya galutovonina Aluwaluwa Tabuna yaku nuwanuwa giawavelemoenayedi. E ada gaitoma seyana faina gana ifufu wagaimiya, taidei gaitoma-nai ani ebanuwavita lakai-vagaina wagaikuya. Vona velemoena tova moyaina nuwaku givitavita ke aseaseku giuloulolo lakaina yaku yoo meIsileli faidiya. Faina biyavo-dina ani tauku yaku yoo aku taudiyavo keke ida awaegedi Keliso wagaine. Ada kai anafata gida lemedi aga badi adimatavuloga Yaubada wagaine-deya ani Iya gada waina ada Keliso Tauna gida ludakana wagaikuya-deya e ada badi Keliso nodi ida veseyana. Badiyavo ani meIsileli. Tuwai-moena Yaubada givenuwadadanedi ke givonedi, givona, “Imiyavo ani natukuweyavo.” Ada nagona Bana gimiyamiya adimwatuguya ada Tauna yana iwakana mamalina giivevemogatalina wagaidiya. Ada biyavo-dina wagaidiya Yaubada veyavo anawai gibubudi. Ada badi wagaidiya Yaubada yana veimeya giveledi Oya Sainai wagaine. Ada badi Yaubada givewaledi gavaiyamu ina oduodu Tauna wagaine, ada gaitoma moyaina faidiya givonadabadabayedi. Badi tamadiyavo nagona Ebelaamo, Aisake ke Iyakobo ani wagaidiya itubuyegemona. Ada badi yadi tubudelideli wagaidiya-deya Yaubada yana venuwadadana Keliso ani giobuelai babiya ke givekaliva-mowa,Mad 1:1-2 Banae ani Yaubada,Iyo 1:1 gaitoma matatabuna adiToveimeya. Tainei faina ide analauboda-mowa kana dava-vagaina. Ika, anafaiweya.
Yaubada givonadabadaba Ebelaamo, Aisake ada Iyakobo wagaidiya vaita yadi tubudelideliyavo ani yana awanuwakabubu ina vetoinavuvunena. Aku meIsileli tufodi keke ida awaegedi Keliso wagaine faina, gavaiyamu Yaubada yana vonadabadaba-nai? Velemoena giyegemona kai keke? Ika, au giyegemona. Faina biyavo-dina itubudelideli kaliva-nai anayegana Isileli wagaine ani Yaubada matane keke matatabudi meIsileli velemoena.**Kaliva-nai anayegana Isileli ani anayegana nagona Iyakobo. (Eba 32:24-28) Kaduwe anafaiweya Ebelaamo yana tubudelideli ani keke matatabu-moedi Ebelaamo natunavo velemoena, faina tova tuwaina wagaine Yaubada keke gidavona Ebelaamo wagaine vaita matatabu-moedi ani yana tubudelideli, aku bana Aisake gagana faine givona, “Natu Aisake wagaine ya tubudelideli ayegana ina waiwaina.” Eba 21:12, Ibel 11:18 Taidei vona-nai anaalamana ani Ebelaamo yana tubudelideli vovone iyegemona e ani keke vaita matatabu-moedi Yaubada natunavo. Aku aiyada Ebelaamo natuna Aisake ada yana tubudelideli, badiyavo Yaubada yana vonadabadaba guwana wagaine iyegemona ani biyavo-dina Yaubada ginuwenuwedi vaita Banae natunavo. Faina yana vonadabadaba-nai Ebelaamo wagaine ani taidei anafaiweya givona, “Malamala gielaelai anatova anafaiweya malinai, kaduwe ganayewa-vagileku ada Sela bademowa natuna kaliva gina venatunena.” Eba 18:10,14 Yaubada givona tayuwe anafaiweya faina, ide kaalamanena ani Ebelaamo yana tubudelideli badi iyegemona taidei vonadabadaba-nai wagaine.
10 Ada keke taidei gagana aku kaduwe tova-nai meIsileli tamadiyavo nagona seyana anayegana Aisake ani Libeka nodi inagi ada Libeka iveifuga ani kamodiya natuyuweyuwe. 11-12 Ada biyabiyama-dina aimo keke ida tubuga ada aimo keke tamo gavana iwakana o kai koyona ida faisewa, aku Yaubada yana venuwadadana giseyegemonena ke Libeka givonediga, “Tomoinagona gina vetogugai kwamaneya wagaine.” Iyeg 25:23 E ada Yaubada yana nuwanuwa kaliva adivenuwadadana faina giseyegemonena, ina keke vaita yana venuwadadana gavaiyamu kaliva inadewa faina, aku yana vuvu velemoena ani Tauna yana nuwanuwa. 13 Anafaiweya ivetokilumina Buki Tabu wagaine, givona, “Iyakobo ani banae ganuwakabubuyena, aku Iso keke.” Mal 1:2-3
14 Yaubada kaliva seyana givenuwadadanena aku keke anavelu faina, kai tamo gaito gidavona, “Gavaiyamu kadavona, vaita Yaubada yana dewa-nai wagaine kaliva givenuwadadanedi ani keke tunutunugina?”
Ada Iya gada lufata, gadavona, “Keke. Keke-bamowa. 15 Yana venuwadadana ananuwanuwa faina, tuwai-moena Yaubada Mosese wagaine givonayena, givona,
 
‘Kai nuwanuwaku seyana gaito gana nuwakalikaliyena,
aga au gana nuwakalikaliyena.
Kai nuwanuwaku seyana gaito gana nuwakabubu,
aga gana nuwakabubuyena.’ ” Iyeg 33:19
 
16 E ada Yaubada yana venuwadadana vuvuna ani keke badi gavega nuwanuwadi faina o kai ida vedivediwe e ada Yaubada gida venuwadadanedi, keke. Aku aiyada Banae Tauna yana nuwakalikali wagaine kaliva givenuvenuwadadanedi. 17 Anafaiweya Yaubada awana Mosese givonayena Itipita anakini wagaine, givona,
 
“Iya gakilakaini ke uvekini e ada taidei wagaine
yaku toyogina gana seyegemonena, ada kaduwe akuyegana
kaliva ina alamanena babi matatabuna wagaine.
Taidei vuvuna-nai faine Iya gavenuwadadaneni.” Iyeg 9:16
 
18 Yaubada givona tayuwe anafaiweya faina, ide kaalamanena vaita kai nuwanuwana kaliva seyana gina nuwakalikaliyena, aga au gina nuwakalikaliyena, aku kai nuwanuwana bana gaito aseasena gina kivekugana, aga au gina kivekugana.
19 Taidei faina kai tamo gaito ginavona, “Gavana Yaubada nuwanuwana gina gugai ani keke seyana gaito anafata gina sebodabodana. Ada kaduwe, Yaubada ani Banae-nai kaliva tufodi aseasedi gikivekugadi. E ada kai kaliva ina dewadewa koyona aga keke gida luboda Yaubada ginavona venuvenuwadadanedi. Keke-mowa.” 20 Aku oye vaita gaito ayo Yaubada wagaine uvonavonaveyewa? O kaliva-mowa ani keke-mowa alauboda Yaubada unavona venuvenuwadadane vaita gigugai koyona. Gavaiyamu, analauboda wela gina vonaveyewa anatoibubuna wagaine ginavona, “Gavana vuvuna-yo taidei anafaiweya ububuku?” Ais 29:16, 45:9 21 Wela anatoibubuna wa yana veimeya babi-nai giibuibubunena wagaine. Taidei babi-nai bademowa gikidewedewena ani tufona wagaine wela yayawana gina bubuna ada awafaina gina kilumina, tainei wela-nai kanibutu gaga wagaine ina vefaisewana. Kaduwe babi-nai tufona gina bubuna, wada au ebakani.Iyel 18:5-11, 2Tim 2:20-21 22 Ada Yaubada anafaiweya wela anatoibubuna. Banae kaliva gibubuda. Aku kaliva tufodi tova moyaina idewadewa koyona, e ada Yaubada ginuwanuwainage vaita yana nuwakoyo ke yana toyogina badi yadi dewa koyona faina gina seyegemonedi. Aku badi adimatavuloga faina inaunau agolaufofola anawai wagaine ani keke gidamadu vematavulogidi aku au giatuvefaile-moedi. 23 Badi giatuvefaile-moedi, faina ginuwanuwa kaliva-dina givenuwadadanedi faidiya ke yana nuwakalikali ina nuwagana. Badiyavo ani Bana nuwanuwana yana dewa tulina tulina matatabuna iwaka-vagaidi gina ivemogatalidi wagaidiya, biyavo-dina gikidewedewe-vagaidi ke Banae nodi ina miyamiya yana iwakana mamalina wagaine. 24 Wada gavega? Ide taudeyavo Yaubada givenuwadadaneda, keke meIsileli gagana wagaidiya-deya aku kaduwe badi keke meIsileli wagaidiya-deya. 25 Anafaiweya Buki Tabu wagaine falofita Oseya Yaubada yana vona imi keke meIsileli faimiya givetokilumina, givona,
 
“Badi kaliva-dina nagona keke
yaku kalivayavo ani faidiya ganavona,
‘Badi Iya yaku kalivayavo.’
Ada anafaiweya yoo-dina nagona keke gada nuwakabubuyedi, ani gana vonedi ganavona,
‘Ganuwakabubuyemi.’ ” Ose 2:23
26 “Ada tayuwe fafali-nai wagaine nago-moena Yaubada
givonedi, givona, ‘Imi keke Iya yaku kalivayavo’ ani
wadedeku gina vonedi ginavona, ‘Imiyavo ani Iya
Yaubada miyamiyani-vagaiku natukuweyavo.’ ” Ose 1:10
 
27 Ada kaduwe tova tuwaina falofita Aiseya bonana lakaina wagaine giawamogatala meIsileli faidiya, givonavona,
 
“MeIsileli adiyoo moyai-moedi taliya anamakama anafaiweya
nonogana tufodi gagana adikibababala ina nuwagana.
28 E ada keke moyaidi inatufo yadi fafali wagaine, faina
biyavo-dina KAUVEYA ginamadu vevonayavugidi ke
adimatavuloga ina madunuwaga-moena.” Ais 10:22-23
 
29 Taidei faine tuwai-moena falofita Aiseya givonaye-vagaina, givona,
 
“Kai KAUVEYA Totoyogi-vagaina ani keke
nuwakalikaliya gida awaega ke yama tubudelideli
tufodi idamiya wayawaidiyavo, aga ime anafaiweya
meSodoma ke meGomola, Yaubada giluyavuledi.” **Aiseya yana vona givewaleda vaita kai Yaubada badi meIsileli keke wa yana nuwakalikali gidadewa iwakana wagaidiya aga keke tamo gaito anakibababala gida nuwaga. (Ais 1:9)
 
MeIsileli keke nuwanuwadi ina vetumagana Keliso wagaine.
30 Ida vona-dina gaifufuyedi ani adialamana taidei anafaiweya. Badi keke meIsileli ani keke ida vediwe yadi yegayegana ina nuwagana Yaubada matane faine,**MeIsileli igaluvaluva evona taudiyavo yadi gugai iwakana wagaidiya Yaubada gidasedi yegayegadiyavo Banae matane, aku keke. aku malinai Keliso ivetumaganena faina, Yaubada gisedi yegayegadiyavo Bana matane. E, badi keke meIsileli keke ida vediwe, 31 aku meIsileli ani inuwanuwa vaita Yaubada yana veimeya Mosese givelena ani ida matawalewaleyedi ada wagaidiya-deya Yaubada gidasedi yegayegadiyavo Bana matane, e ada ivediwe toyogina aku ivediwe-wayoga. 32 Gavaiyamu-yo yadi yegayegana faina ivediwe-wayoga? Faina keke wa yadi vetumagana taudiyavo ida awaegedi Yaubada wagaine aku taudiyavo yadi dewa iwakadi wagaidiya itunutunuvala. E ada badi inaunau anafaiweya aku vaita agedi itutuna kabala wagaine ada ibeu.**Badi meIsileli-dina inuwanuwa vaita Banae Venuvenuwadadanina meIsileli adiTokibababala gida yegemona wagaidiya wai tulina wagaine, aku keke. E ada keke ida vetumagana vaita Banae-nai ani adiTokibababala-moena. Ada anafaiweya kaliva ginaunau aku agena gitutuna kabala wagaine ada gibeu, anafaiweya meIsileli ibeu Yeisu wagaine. 33 Anafaiweya Buki Tabu wagaine ivetokiluma ani Yaubada Keliso faine givona,
 
“Waitana, yaku melala Saiyoni wagaine
seyana gaito gasesena,
Banae ani vaita kabala anafaiweya,
ada kabala-nai wagaine
kaliva agedi ina tutudi inabeu.
Aku badi gavega Banae wagaine
ina vetumagana ani keke seyana wa yana vovomumu
gina miyamiya yana vetumagana gisebamuina faina.” Ais 8:14, 28:16

9:5 Mad 1:1-2

9:5 Iyo 1:1

**9:6 Kaliva-nai anayegana Isileli ani anayegana nagona Iyakobo. (Eba 32:24-28)

9:7 Eba 21:12, Ibel 11:18

9:9 Eba 18:10,14

9:11-12 Iyeg 25:23

9:13 Mal 1:2-3

9:15 Iyeg 33:19

9:17 Iyeg 9:16

9:20 Ais 29:16, 45:9

9:21 Iyel 18:5-11, 2Tim 2:20-21

9:25 Ose 2:23

9:26 Ose 1:10

9:28 Ais 10:22-23

**9:29 Aiseya yana vona givewaleda vaita kai Yaubada badi meIsileli keke wa yana nuwakalikali gidadewa iwakana wagaidiya aga keke tamo gaito anakibababala gida nuwaga. (Ais 1:9)

**9:30 MeIsileli igaluvaluva evona taudiyavo yadi gugai iwakana wagaidiya Yaubada gidasedi yegayegadiyavo Banae matane, aku keke.

**9:32 Badi meIsileli-dina inuwanuwa vaita Banae Venuvenuwadadanina meIsileli adiTokibababala gida yegemona wagaidiya wai tulina wagaine, aku keke. E ada keke ida vetumagana vaita Banae-nai ani adiTokibababala-moena. Ada anafaiweya kaliva ginaunau aku agena gitutuna kabala wagaine ada gibeu, anafaiweya meIsileli ibeu Yeisu wagaine.

9:33 Ais 8:14, 28:16