11
Iesu vihisei usil sakien ten hisienMat 6:9-13; 7:7-11
En avong tai, Iesu mul en out tai ka mul vis. Ka navong vis evus, meatin tai onen visi vit, “Asuv, kihisein komai en sakien ten hisien hesuval koa Sion Baptis visein meatin keil onen eni.”Luk 5:33
Sakini, Iesu viteni min keil vit, “Navong mivis, mihehiteni hemukok mihehit:
‘Ahi Tamemai, mal keke mevouhou minuk veni isom vi votut.
Mevis keke hiasuvien onom hemai hel ven komai.
Kisan anien eli min komai
hevinvin ten avong vasi.
Kumon methos onom hel ven komai ven tisaen keil onomai,
veni komai mun, memumon methos onomai mul en koakeil amumoni romaltei en komai.
Ka konamaentei li sakvisien takeih keil anamai anasakin komai menamot en tisaen.’ ”
Evus, Iesu viteni min meatin keil onen vit, “Munak keik tai, kova en teim sen tumali tai en metavinavong ka kovisi kovit, ‘?Tuak, kokilea kovasan tei li anien minau? Veni time tai ka soutin mai en teim onak, ka anien tovuol keke masani mini.’
“Ka vahesa kei koa mul neim hesa kes selusien minuk hehit, ‘!Ei, konasantei umen minau! Voiteh koteh tuai. Ka titiali keil onak amul amatil vituai ral minau. Sakini, nasakras mamea masan etai tounah minuk.’Mat 26:10; Luk 18:5; Kal 6:17 Naviteni min kami, avaseini en rovattei vamea vasan anien minuk veni kovi tunali, ka veni kormemoutei keke kovahisi, ka kihisi heha vio … kei hemea ka hesan tounah vasi koa em vati.Luk 18:5
“Sakini, naviteni min kami, munak emi vat etai tounah, mihehis Ahi veni, ka hesani min kami. Munak mihelekati, mihehotini. Ka munak mihetiti voiteh, iseh voiteh min kami. 10 Veni koakeil vasi amul avis ven tounah ikuri, koakeil alekat tounah ihotini, ka koakeil amutiti voiteh, iseh voiteh min keil.
11 “?Munak keik kovi tata tai, ka natmali visuk keke kovasan mesau tai mini vani, kisan tetal tisa tai mini? 12 ?Vuo munak visuk ven roliato, kisan skopion tai koa kilea vatili vini? !Vuo, kosakras! 13 Sakini, milesi keke kami, tata keil, mikilea mivasan tounah koa tahos min titiali keil onami, avaseini mivi meatin tisa keil ten out netan. Ka naviteni min kami keke Tamemi en out nesa tahos imok muli kami. Sakini, navong mivisi keke vasan Ninin Votut min kami, kei hesa vareini.”
Tei en meatin keil aviteni keke Iesu mum ral min keihoen onen TematMat 12:22-30; Mak 3:20-27
14 En avong tai, Iesu les meatin tai koa vi ameng veni ninin tisa tai mul ien, sakini, sakras vaselus. Sakini, Iesu vile lat ninin tisa enek rani ka meatin mai selus esuk. Ka vangi meatin keil koa amul vesesal mini amutimanin eni. 15 Ka tei en Farasi keil avit, “Belsepul*Siu keil avise karen Temat en ‘Belsepul’ koa aneite teni vi ‘Asuv onen angolu keil.’ koa vi asuv onen ninin tisa keil mul san keihoen mini keke kilea vahile lat ninin tisa keil avaha ran meatin keil.”Mat 9:34
16 Ka meatin sav keil umai keke avasak vis Iesu. Sakini avisi voumon etai merikel vaka en out nesa vatie lati keke keihoen onen Ahi mul ien.Mat 12:38; 16:1; Mak 8:11; 1Kor 1:22 17 Ka Iesu kilea rendemien one ka viteni min keil vit, “Munak meatin keil onen asuv houlu tai uvae ral min keil eris, keihoen onen asuv houlu enek hemai hehi heisav enges. Ka munak meatin keil ten vatiamal tai amul uvae ral min keil eris, isen vatiamal enek hevuol. 18 ?Ka munak ninin tisa keil onen Belsepul amul uvae min keil eris, kei helomal en keihoen onen hemukave? Naviteni mukok veni kami, Farasi keil, miviteni mivit inau namul navile lat ninin tisa keil ka en keihoen onen Belsepul. 19 ?Ka munak mukonek, mukave en meatin keil onami? ?Keil amul avile lat ninin tisa keil ran meatin keil ral min keihoen onen sei? Keil varei arie lati keke asa koa miviteni romaltei. 20 Ka munak namul navile lat ninin tisa keil ral min keihoen onen Ahi, koanek rie lati keke hiasuvien onen Ahi mai kistal ka mul ven kami tuai.Eks 8:19
21 “Belsepul suval avkeih tai koa sak mesein kei ral min tounah vasi keil tavaeen. Mukonek, kei kilea valei kokoe en eim onen keke tounah tovuol vamai vapurun tounah keil onen. 22 Ka navong meatin tai koa keih imok mulin avkeih enek mai kistal mini ka muasi vita netan, kei helah lat tounah vasi tavaeen onen, hetal min tounah sav keil koa mul en teim onen.Eim koanek vi tatavolien usil moulien onen meatin tai koa suval meatin koa vi ameng. Ka navong Iesu mai, sakin meatin enek mai maluv ran keihoen onen Temat. Anatin, helah vasi tounah onen ka hetiti esuk min meatin keil onen.
23 “Sakini, koakeil armusiltei nau, keil amul uvae ral minau. Ka koakeil arkatauntei nau malah ruain meatin keil vasuval sipsip keil, keil amul alikat rasilin keil avaha ranau.”Mak 9:40; Luk 9:50
Iesu vihisei keke ninin tisa koa lokovein meatin tai kilea vamai ris ka vasien risiMat 12:43-45
24 Evus, en meten meatin keil, Iesu viles selus min meatin koa mulamu vi ameng vit, “Navong ninin tisa lokovein meatin tai, kei va mual en out volvol keke valekat more out etai vaseh ien. Ka munak rovotintei, hehiteni min kei sasen hehit, ‘Niha ris teim koa nalokoveini numai.’ 25 Sakini, va ris, ka lesi keke teim enek sak mesei tuai muto, ka mul hon enges. 26 Navong lesi mukok, kei heha helekat ninin tisa sav keil koa oulu (7) koa atisaso mulin kei. Ka helah keil vasi imai ito ien. Eim enek vi moulien onen meatin tai, ka keil isakin moulien onen hetisa mok helin asa koa mul ien mulamu.”Navong Iesu sakin meatin tai maluv ran keihoen onen Temat, tahos keke meatin enek hemaen Ninin Votut hesien moulien onen ka houmon tounah keil koa heting koe moulien onen. Suval, hehuli Tus Votut onen Ahi, hendem usili ka helong kati; hehis min Ahi; ka helah ruai hetal min meatin keil onen Ahi lisenges. Hemukonek, Temat ka ninin tisa keil onen sakras emun vamai vapurun moulien onen meatin enek.Sion 5:14
Iesu vihisei keke meatin koa mum musil selusien onen Ahi hekur tokolkatien teni
27 Navong Iesu mul semau selus usil koanek, ahin tai koa mul luhu en vangi meatin keil viso vina mini vit, “Ahi hetokol kat mama onom koa linguk ka rounat enuk.”Luk 1:28,42,48
28 Ka Iesu vit kesi mini vit, “Ahi hetokol kat koakeil imok araengon selusien onen ka along kati.”
Meatin keil e vat Iesu voumon etai merikel avalesiMat 12:38-42
29 Navong vangi meatin keil umai avi houlu tamun, Iesu selus min keil vit, “Meatin keil ten avong kosa atisaso. Amul avis inau keke numon etai merikel keke akilea avakur anatin enau heka eni. Ka nirmumon etai merikel ilesi. Tanges varei ilesi koa hehi merikel onen provet Siona.§En Siona 1:17 ka 2:10, Ahi mumon merikel en sakien koa san mari mesau tai emai rem Siona koa mul en vangen mesau enek avong etel. Evus, Ahi sakin mesau enek mulu lat Siona en veien ka kei moul mules. Iesu mul selus usil merikel koa hemat avong hetel, ka Ahi hesakini hemoul eris ran matien (Luk 24:7).Mat 16:4; 1Kor 1:22 30 Merikel koa kistal en Siona rie lati keke selusien koa Ahi sani mini keke vahit meseini min me-Nineva keil vi anatin. Hemukonek, Ahi houmoni hesuvali en Natin Meatin, vatie lati min meatin keil ten avong kosa keke selusien onen vi anatin.
31 “En avong koa Ahi helei rahit usite onen meatin keil ien, meatin keil ten avong kosa imoul eris ran matien. Ka navong Ahi mul lei rahit usite keil one, Kuin ten kantri ten out Siba, koa rovitei Siu, hemoul eris ka heselus hekeih kat keil. Houmoni hemukonek veni kei mual soutin keke vamai valong revi selusien ten meteisauen onen asuv houlu Solomon telamu. !Ka kosa, tai koa mulin asuv houlu Solomon mul ekok ka alei seseini!1Ki 10:1-10; 2Kron 9:1-12 32 Ka meatin keil ten out Nineva mun koa arvitei Siu imoul eris ka iselus hekeih kat keil, veni keil aviles moulien one navong along selusien koa provet Siona viteni min keil. !Ka kosa tai koa mulin provet Siona mul ekok ka arvilestei moulien one!”Sion 3:8,10
Iesu viten tatavolien usil mukave anatinien onen Ahi suval laetMat 5:15; 6:22-23
33 Iesu viten tatavolien usil laet min meatin keil vit, “Meatin tovuol koa vanit laet onen, evus, valing suaini vuo vaav koe en pesin tai. !Vuo, romukteinek! Navong munit laet evus, hetekeini nesa en mesai. Sakini, navong meatin keil uva neim akilea avales laet mul mukan neim.Mak 4:21; Luk 8:16 34 Meter emun suval laet ten aver. Munak meter tahos, suval koa moulien orer mul en meneai ka rokilea rovalei kilea asa koa vi anatin. Ka munak meter var, suval koa moulien orer mul en mankoli ka rosakras rovalei kilea asa koa vi anatin.**Munak rokur anatin en Iesu, moulien orer vilelau en meneai ka rolei kilea en anatinien onen Ahi. Ka munak rorkurtei anatin eni, moulien orer mules en mankoli. 35 Sakini, kami mihelei kati keke moulien onami hel en meneai, ka hermultei en mankoli. 36 Munak moulien onami mul en meneai, ka mankoli tovuol ien, moulien onami hehilelau en meneai ka mihelei kilea en tounah vasi.”
Iesu selus keih kat sakien onen Farasi keil ka Tiser keil ten mengkatien keil onen MosisMat 23:1-36; Mak 12:38-40
37 Navong Iesu selus evus, Farasi tai mai visi keke vamai vaanian vatal mini en teim sen. Sakini Iesu va en teim sen ka rondan en avet taanianien onen.Luk 7:36; 14:1 38 Ka Farasi enek mutimanin navong lesi keke Iesu rokastei hen, ka rondan vaanian.Mat 15:2 39 Sakini, Asuv Iesu viteni mini vit, “O anatin, kami Farasi keil misuval kap ka pelet koa amul akas motein out hae enges, ka out neim vi amus veah suval tinomi koa vilelau en rendemien ten metenan ka tounah sav keil koa tisaso. 40 !Kami mivi varu varei! ?!Mirkileatei keke Ahi koa mumon out hae en meatin, kei varei mumon out neim emun!? 41 Ka tahos imok munak mihesan oai koa mul neim en kap ka anien koa mul neim en pelet min koakeil tounah one tovuol. Hemukonek, moulien onami heto revi en meten Ahi.
42 “Hetisa mok min kami, Farasi keil, veni mahien keil koa hemai en kami hemariso. Kami milei kati keke mivousil mengkatien keil koa havivis. Mivuli revi titi ouai keil takukien koa mumon anien vite tahos keke mikilea mivasan hatte teni min Ahi suval taet. Ka mirmusiltei mengkatien keil koa mariso suval sakien koa mihetie lat envatien onami min Ahi ka min meatin sav keil. Mal imok keke, helamu, mihousil mengkatien koa mariso keke mivatie lat envatien onami. Ka, hekatau suk, emi navobongentei keke mihousil mengkatien keil koa havivis emun.Lev 27:30
43 “Hetisa mok min kami, Farasi keil, veni kami emi vati mok mivakur out tatondanien koa hetetamen imok en eim tahihiseien keil. Ka en out tahulhulien emun, emi vati mok keke meatin keil avahise revi kami ka avahouhou min kami. 44 Hetisa mok min kami, ven moulien onami romutotei. Moulien onami suval out tatetahinien keil koa arlingtei ahat ien, koa meatin keil amul amual vesesal eni, ka areingeingeni keke tounah tai mul vo eni.”
45 Tai en keil koa vi tiser tai ten mengkatien keil onen Mosis viteni min Iesu vit, “Tiser, navong koviteni mukok, komul kopurun komai emun.”
46 Sakini Iesu viteni min keil emun vit, “Hetisa mok min kami mun, tiser keil ten mengkatien keil onen Mosis, veni kami misan mengkatien keil houlu min meatin keil koa meas ramat en eisile. Keil asakras avalahi, ka kami mirmumon etai tounah vakataun keil avalahi. 47 Hetisa mok min kami, veni kami mimumon more eim keil val koe out koa arahin provet keil ien, provet keil koa avu onami keil telamu enges amu vinvini keil. 48 Anatin, keil amu vinvini provet keil, ka kami mimul mimumon eim vatie lat out koa arahin keil ien. En sakien enek, mirie lati keke miles sakien koa avu onami keil amumoni mal. 49 Koanek suval asa koa Ahi koa vi meteisau imok viteni vit, ‘Inau nisila provet keil ka eiloheh keil onak iha min meatin keil onak. Tei en keil, u vinvini keil, ka teisav en keil, ipurun keil.’ 50 Sakini, kami, meatin keil ten avong kosa, Ahi hesan mahien min kami veni lesi keke hemi avi amus ven ran provet vasi keil koa akur selusien onen Ahi en avong koa mumon out netan mai rokol kosa, provet keil koa avu keil onami telamu amu vini keil. 51 Anatin eli naviteni min kami, ran meatin vasi keil onen Ahi koa avu keil one telamu amu vinvini keil mul sakin he keil avi amus, matien onen Ebel va vio … rokol matien onen provet Sakaraea koa amu vini luhu en ahor ten sanien ka Eim Votut onen Ahi. Ka Ahi hesan mahien ven matien keil vasi one va kat kami.Sen 4:8; 2Kron 24:20-21
52 “Hetisa mok min kami, tiser keil ten mengkatien keil onen Mosis, veni meatin keil avit avamai vesesal ven Ahi ka kami miling suain ki ten voiteh koa akilea avaha ien keke availea eni. !Kami emi rovattei mivaha neim en voiteh enek keke mivailea en Ahi, ka miring koe meatin sav keil emun koa e vati avaha vesesal veni keke availea eni!”
53 Navong Iesu lokovein eim enek, tiser keil ten mengkatien keil onen Mosis ral min Farasi keil, tine vepeng houlu. Sakini, avong koanek va, keil asak visi avahis Iesu en tounah houlu koa keih. 54 Keil amumon hihiseien keil one mai suval sakat keke akilea avakaluvat Iesu en selusien onen.Luk 20:20

^ Mat 6:9-13; 7:7-11

11:1: Luk 5:33

11:7: Mat 26:10; Luk 18:5; Kal 6:17

11:8: Luk 18:5

11:13: Mat 12:22-30; Mak 3:20-27

*11:15: Siu keil avise karen Temat en ‘Belsepul’ koa aneite teni vi ‘Asuv onen angolu keil.’

11:15: Mat 9:34

11:16: Mat 12:38; 16:1; Mak 8:11; 1Kor 1:22

11:20: Eks 8:19

11:22: Eim koanek vi tatavolien usil moulien onen meatin tai koa suval meatin koa vi ameng. Ka navong Iesu mai, sakin meatin enek mai maluv ran keihoen onen Temat.

11:23: Mak 9:40; Luk 9:50

11:23: Mat 12:43-45

11:26: Navong Iesu sakin meatin tai maluv ran keihoen onen Temat, tahos keke meatin enek hemaen Ninin Votut hesien moulien onen ka houmon tounah keil koa heting koe moulien onen. Suval, hehuli Tus Votut onen Ahi, hendem usili ka helong kati; hehis min Ahi; ka helah ruai hetal min meatin keil onen Ahi lisenges. Hemukonek, Temat ka ninin tisa keil onen sakras emun vamai vapurun moulien onen meatin enek.

11:26: Sion 5:14

11:27: Luk 1:28,42,48

11:28: Mat 12:38-42

§11:29: En Siona 1:17 ka 2:10, Ahi mumon merikel en sakien koa san mari mesau tai emai rem Siona koa mul en vangen mesau enek avong etel. Evus, Ahi sakin mesau enek mulu lat Siona en veien ka kei moul mules. Iesu mul selus usil merikel koa hemat avong hetel, ka Ahi hesakini hemoul eris ran matien (Luk 24:7).

11:29: Mat 16:4; 1Kor 1:22

11:31: 1Ki 10:1-10; 2Kron 9:1-12

11:32: Sion 3:8,10

11:32: Mat 5:15; 6:22-23

11:33: Mak 4:21; Luk 8:16

**11:34: Munak rokur anatin en Iesu, moulien orer vilelau en meneai ka rolei kilea en anatinien onen Ahi. Ka munak rorkurtei anatin eni, moulien orer mules en mankoli.

11:36: Mat 23:1-36; Mak 12:38-40

11:37: Luk 7:36; 14:1

11:38: Mat 15:2

11:42: Lev 27:30

11:51: Sen 4:8; 2Kron 24:20-21

11:54: Luk 20:20