1-2  Navong Iesu les marmari vangi meatin keil enek, kei vina nesa en hou tai ral min meatin keil onen ka rondan keke vahisein keil.

3 Iesu viteni min keil vit,

11 “Tokolkatien hel en kami navong meatin keil aselus karen kami, asan mahien min kami, ka aviten luvosien tatisaso houlu vakat kami veni mimusil kat inau.✡Mat 10:22; 1Pit 4:14 12 Anatin, en vati sakien koanik, asan mahien min provet keil koa amul amulamu en kami.✡2Kron 36:16; Mat 23:30,37; Umen 7:52; Hib 11:32-38; Tiem 5:10 Ka mihesi kami veni mihekur ui umen onami koa hemariso mok en out nesa.”

13 Iesu selus eris vit, “Kami misuval sol koa arivini en meatin keil en out netan. ?Ka munak kasien ten sol vuol rani, umon kasien teni hemai ris eni hemukave?*Sol telamu rosuvaltei sol ten kosa, romutotei. Sakini navong mermer neli, kasien teni mul vuol rani. !Asakras avoumoni! Sol koa kasien tovuol ien sakras voumon etai tounah. Tahos avasonis vaha keke meatin keil avahetan eni.

14 “Kami misuval laet koa ritin va min meatin keil en out netan.✡Sion 8:12; 9:5; Plp 2:15 Ka suval taon koa mul en hoi hou nesa sakras vato suai veni laet koa mul ien, kami mun, meatin keil ilei kilea laet koa mul en kami. 15 Meatin tovuol vanit laet tai ka, evus, mul kav koe en pesin tai. !Vuo! Keil alingi nesa en out arekein laet ien keke kilea vatitin revi out vasi neim ven meatin keil koa aro ien.✡Mak 4:21; Luk 8:16; 11:33 16 En vati sakien enek, laet ten demkatien onami hetitin revi ven meatin keil.✡Efes 5:8-9; 1Pit 2:12 Hemukonek, navong keil iles more sakien keil onami, keil ihat lat isen Tata onami koa ro en out nesa.”

17 Iesu visein meatin keil vit, “Minandemtei minahit inau numai keke maso lat mengkatien onen Mosis ka hihiseien onen provet keil vaha. !Vuo! Narmaitei maso lat keil. Numai masakin asa koa mengkatien keil aselus usili hemai hehi anatin.✡Mat 3:15; Rom 3:31 18 Anatin eli naviteni min kami keke tounah vasi koa mul en mengkatien keil onen Ahi ka titi selusien vasi keil koa provet keil onen amutisi mul asakras avavupuol hetokol avong varei koa um vasi umen one ka out nesa ka out netan luhevupuol.✡Luk 16:17; 21:33 19 Sakini, koakeil arali koteh mengkatien tai✡Tiem 2:10 onen Ahi koa havivi mok ka avisein meatin sav keil keke umoni hesuvali, en out nesa, keil imai ihi meatin heisav keil enges. Ka koakeil along kat mengkatien onen Ahi ka avisein meatin sav keil keke umoni hesuvali, en out nesa, keil imai ihi hetetamen keil. 20 Veni naviteni min kami keke maluen onami helin maluen onen tiser keil ten mengkatien onen Mosis ka Farasi keil, munak mihermumontei, miherlestei hiasuvien onen Ahi.”

21 Iesu viteni mun min meatin keil vit, “Kami milonge keke Mosis meng kat avu keil onami telamu vit, ‘Minouastei meatin namat’ Eksodas 20:13✡Dut 5:17; Mat 19:18; Mak 10:19; Luk 18:20; Rom 13:9; Tiem 2:11 ka meatin koa mumoni heha en kot ka isan mahien mini. 22 Ka inau naviteni min kami keke meatin vasi koa avuroh kat tue keil, Ahi helei rahit usite one ka hesan mahien min keil ven.✡1Sion 3:15 Anatin, munak meatin tai viteni min tunali vit, ‘vatum tovuol,’ ikur meatin enek heha en mari kot onen Siu keil ka iling mahien eni. Ka munak meatin tai viteni min tunali vit, ‘kovi vau,’ kei mul en sise koa heha en Ahang koa sakras vamat.

23  “Sakini munak keik kovaha keke kovasan sanien onom vaha min Ahi en ahor ten sanien, ka en out enek komundem kat tounah tai koa meatin sav vit komumoni mini koa romaltei, 24 keik kilokovein sanien onom en out enek vesesal en ahor ten sanien. Hevus, kiha mau ka kumon methos hetal min meatin enek. Ka navong komumoni evus, kimai ris kisan sanien onom esuk min Ahi.

25 “Ka munak komumon tounah tai koa romaltei va kat meatin tai, ka kei vit vakur keik kovaha en kot, kikalah kisak revi tounah enek hetal mini navong kamil milmul veah milmusil sise keke milvaha en kot. Veni munak kormumontei, navong milhetokol kot, kei helinguk kiha en hen meatin koa mul lei revi usite onen meatin keil. Ka vahesa kei hemae latuk kiha en hen polis, ka polis heson keik kiha suk en eim takeih.✡Mat 18:34-35; Luk 12:58-59 26 Anatin eli naviteni minuk, keik kito en out enek ka kosakras kovamaluv heha vio … kihul vasi faen koa alingi enuk.”

27 Ka Iesu mules visein keil vit, “Kami milonge keke Mosis meng kat avu keil onami telamu vit, ‘Minakurtei ahin vuo meatin onen hanu sav.’ Eksodas 20:14✡Dut 5:18; Mat 19:18; Mak 10:19; Luk 18:20; Rom 13:9; Tiem 2:11 28 Ka inau naviteni min kami keke navong meatin tai koa retalihe tuai les ahin tai ka en vati voum vatisa vatal mini, en meten Ahi suval kei kuri tuai veni mum tisa ral mini tuai en rendemien onen.

29 “Munak usi metom koa matu sakinuk kumot en tisaen, kikis lati ka kisoni heha. Tahos imok hati vem tai hevuol, lohlin munak ason avem vasi hevuol en Ahang koa sakras vamat.✡Mat 18:8-9; Mak 9:43-47 30 Ka munak hem koa matu sakinuk kumot en tisaen, kita kotehei ka kisoni heha. Tahos imok hati vem tai hevuol, lohlin munak kiha en Ahang koa sakras va mat hetal min avem vasi.”✡Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18

31 Iesu mules visein meatin keil vit, “Kami milonge keke Mosis meng kat avu keil onami telamu vit, ‘Meatin koa vit valokovein ahin onen, hesan Setifiket ten Tasilien mini, evus, kilea valokoveini.’ Duteronomi 24:1✡Mat 19:7; Mak 10:4 32 Ka inau naviteni min kami keke navong meatin tai ka ahin tai luretalihe, lusakras luvatasil en meten Ahi.✡1Kor 7:10-11 Ka munak meatin tai lokovein ahin onen, koa romatiltei ral min meatin sav tai, kei mumon tisaen en meten Ahi. Veni asa koa meatin enek mumoni mul sakin ahin onen va keke vakur meatin sav, ka en meten Ahi, ahin enek mul mum tisa ral mini. Ka meatin hau koa kuri, kei mun mul mum tisa en meten Ahi veni kur ahin onen meatin sav.”

33 Iesu mules visein meatin keil vit, “Kami milonge keke Mosis meng kat avu keil onami telamu vit, ‘Minatali kotehtei hatkatien keil onami koa misuv kati en isen tounah tai, ka mihoum vasi asa koa mivat kati min Ahi Asuv keke mihoumoni.’ Namba 30:2✡Lev 19:12; Dut 23:21 34 Ka inau naviteni min kami keke minasuv kattei hatkatien keil onami en etai tounah en out nesa veni vi vulin ten keihoen onen Ahi.✡Aes 66:1; Mat 23:22; Umen 7:49; Tiem 5:12 35 Ka minoumontei en etai tounah en out netan veni vi out koa Ahi mul ling alen museh ien. Ka minoumontei en isen Serusalem, veni vi taon onen Ahi koa vi asuv houlu.✡Aes 66:1; Umen 7:49; Tiem 5:12; Sam 48:2 36 Ka minasuv kattei selusien onami en vatumi emun veni kami misakras mivahiles ahil vatas vamai voh vuo vavopoli. 37 Sakini, navong miviten tounah tai, mihehitenis keke ‘anatin numoni,’ vuo ‘nirmumontei.’ Ka hevus, mihoumoni suk. Veni navong misak visi keke mivasuv kat selusien onami en etai tounah, sakien koanek ka ven Temat.”✡Tiem 5:12; 2Kor 1:17

38 Iesu mules visein meatin keil vit, “Kami milonge keke Mosis meng kat avu keil onami telamu vit, ‘Munak mipurun meten meatin sav, akilea avapurun metomi. Ka munak mimuti lat lohon meatin tai, akilea avati lat lohomi tai.’ Eksodas 21:24✡Lev 24:20; Dut 19:21 39 Ka inau naviteni min kami keke minasa kestei tounah koa meatin tai mumoni tisa min kami. Munak meatin tai kovas veasom en usite matu, kimaeni heovas usite meil emun.✡Sion 18:22 40 Ka munak meatin kur keik milvaha en kot ka keih katuk keke kovasan eisin omom mini, kimaeni hekur kot omom ten anni emun.✡1Kor 6:7 41 Munak meatin tavaeen tai keih katuk kovahous ateli onen vahi kilomita tai, kihousi kilomita helu. 42 Ka munak meatin tai visuk en tounah tai, kisani mini. Munak meatin tai vit vakur tounah tai onom ten avong havivis, konaseseintei, kimaeni mini.”✡Luk 6:30

43 Iesu mules visein meatin keil vit, “Kami milonge keke Mosis meng kat avu keil onami telamu vit, ‘Emi hehat tuomi keil.’ (Lev 19:18) ✡Mat 19:19; 22:39; Mak 12:31; Luk 10:27; Rom 13:9; Kal 5:14; Tiem 2:8 Ka, ‘Mihetisa min koakeil avi vativieh onami.’†Areingeingen out kave koa selusien enek ka ien, ka Sam 139:21-22 mul viteni vit, “Tinok vepeng va kat keil ka avi vativieh ral minau.” 44 Ka inau naviteni min kami keke emi hehat koakeil avi vativieh ral min kami ka mihehis ven koakeil asan mahien min kami.✡Eks 23:4-5; Pro 25:21; Rom 12:20; Luk 23:34; Umen 7:60; Rom 12:14; 1Kor 4:12 45 En sakien koanek, mihetie lati keke mivi titan Tata onami koa ro en out nesa.✡Efes 5:1 Veni kei sakin meteiai ritin en koakeil atisa ka en koakeil emun atahos. Kei sakin ous mus vakas atan osen koakeil amal ka koakeil akalkali emun. 46 ?Veni munak em vat koakeil enges e vatuk, komundemi keke Ahi hesan masmasien hehat minuk veni? !Vuo! !Meatin koa alah takis ran meatin sav ral min meatin vasi keil emun amumon vati sakien koanek! 47 ?Ka munak miselus tahos min tuomi keil enges, sakien enek tahos mukave? Veni koakeil areingeingen Ahi, ral min meatin vasi keil emun, amumon vati sakien enek.

48 “En sakien vasi keil onami ka en rendemien vasi keil emun, mihemal revi hesuval Tata onami en out nesa mal revi mok.”✡Lev 19:2; Dut 18:13